İçeriğe atla

Badajoz Kuşatması (1812)

Koordinatlar: 38°52′44″K 6°58′1″B / 38.87889°K 6.96694°B / 38.87889; -6.96694
Badajoz Kuşatması
Yarımada Savaşı

Richard Caton Woodville tarafından yapılan temsili resim
Tarih16 Mart – 6 Nisan 1812
Bölge
Badajoz, İspanya
Sonuç Britanya - Portekiz zaferi
Taraflar
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Portekiz		Fransa Fransa
Komutanlar ve liderler
Birleşik Krallık Wellington DüküFransa Armand Philippon
Güçler
27.000 5.000
Kayıplar
yaklaşık 5.000 ölü ve yaralı yaklaşık 1.500 ölü ve yaralı
3.500 esir

Badajoz Kuşatması (16 Mart - 6 Nisan 1812) Wellington Dükü komutasındaki Britanya ve Portekiz Ordularının İspanya'da Fransız denetimindeki Badajoz kentini kuşatması ve teslim olmaya zorlamasını anlatır.

Napolyon Savaşlarının en kanlı kuşatmalarından biri[1] olan Badajoz Kuşatması Britanya Ordusu için çok maliyetli olmuş, çok iyi savunulan kalenin alınması sırasında birkaç saat gibi kısa bir sürede 3 binden fazla askerini kaybetmiştir. Ayrıca şehrin düşmesinden sonra kentteki yaklaşık İspanyol nüfusa karşı katliam ve tecavüz yapılmış, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 4 binden çok İspanyol öldürülmüştür.[2]

Kuşatma

Badajoz Kalesi kuşatma planı

Önceki kuşatmalarda Almeida ve Ciudad Rodrigo kentlerini ele geçiren Britanya ve Portekiz Orduları Badajoz'u da ele geçirmek ve harekâtın merkezi olan Lizbon ile kesintisiz bir hat kurmaya çalışıyordu. Badajoz'da Fransız General Armand Philippon komutasında 5 bin asker iyi korunan şehri savunmaktaydı. Önceden de iki kuşatmayı başarılı şekilde püskürtmüş olan kent saldırıya hazırdı ve surlar güçlendirilmiş, kimi bölgelerde patlayıcılarla desteklenmişti.[3]

27 bin kişilik[4] müttefik ordusu şehri tamamen kuşatmış olmasına rağmen mevsimsel yağışlar nedeniyle muhasara için istihkâm faaliyetleri zorlukla yürütülebilmekteydi. Kaleye karşı açılan tünel vb istihkâm girişimleri zaman zaman saldıran Fransızların müdahalesi nedeniyle kesintiye uğruyordu.

İki büyük topun gelmesiyle birlikte dövülmeye başlayan sur kompleksinde bir bölgede ele geçirilen mevzi sayesinde istihkâmcılar ana surların altını kazarak ilerleme şansı elde etmişlerdi.

Şehrin düşmesi

Surlarda açılan gediklerin de etkisiyle Wellington 6 Nisan 1812 günü gece saat 22 sularında şehre saldırı emri verir. Surlara ilk saldıran ve Forlorn hope olarak adlandırılan grup ilerleme kaydetse de yoğun direnişle karşılaşarak geri atılır. Yoğun ateşe altında ağır kayıplar veren Britanya askerlerinin cesetleri artık ilerleyen askerleri engellemekte her ilerleyen hat aynı şekilde biçilmekteydi. Birkaç saatlik kısa bir zaman diliminde binlerce Britanya askeri hayatını kaybedecektir. Saldırdığı her mevzide aynı direnişle karşılaşan Wellington, geri çekilme emri vermek üzereyken şehre girildiği haberini alacaktır. Açılan gedik ve şehre giriş tutulduktan sonra Britanya ve Portekiz Ordularını artık durdurmak olanaksızdır. Kale komutanı General Philippon kaçmaya çalışsa da yakalanmaktan kurtulamayacaktır.[5]

Sonuçları

Yaşanan yoğun kayıpların ardından gelen zaferi izleyen 72 saat boyunca Britanya askerleri kontrolsüz ve disiplinsiz bir şekilde şehri yağmalar ve sayısız uygunsuz davranışta bulunur. Tarihçiler Badajoz'un yağmalanmasını Britanya Ordusu tarafından yapılan önemli savaş suçlarından olarak tanımlar. Badajoz'da evlere zorla girilmiş, taşınır ve taşınmaz mallar yağmalanmış, çalınmış, her yaştan binlerce İspanyol öldürülmüş, tecavüz edilmiş, askerlerine hakim olmak isteyen Britanya subayları bile öldürülmüştür.[6]

Buna rağmen bazı tarihçiler Britanya askerlerinin davranışını muharebenin aşırı zorlu ve kanlı geçmesine bağlar.[7] Ancak bu açıklamanın zayıf kaldığı yan şehirde yaşayanların İspanyol olması ve Britanya Ordusunun Fransızlara karşı İspanyollarla ittifak halinde olduğu gerçeğidir. Olayların dinmesinin ardından çok sayıda asker uygunsuz davranışından ötürü kırbaç cezasına çarptırılacak, darağaçlarının kurulmasına rağmen kimse asılarak idam edilmeyecektir.[8]

Muharebenin getirdiği kayıplara rağmen Britanya Ordusu Portekiz – İspanya sınırını güvence altına alarak İspanya içlerine doğru ilerlemeye uygun bir konuma geçmiştir.

Popüler kültüre etkisi

Bernard Cornwell'in Sharpe's Company adıyla televizyon filmi olarak uyarlanan eserinde Badajoz'da olan olaylar detaylı olarak anlatılır. Surlara yapılan sayısız girişimin başarısız olmasından sonra Richard Sharpe ve keskin nişancıları direnişi kırarak şehre girmeyi başarırlar.[9]

Kaynakça

  1. ^ Weller, s.204
  2. ^ "Siege of Badajoz (1812) | Description, Napoleonic Wars, & Casualties | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2024. 
  3. ^ Myatt, s.79
  4. ^ Paget, s.149
  5. ^ Myatt, s.104
  6. ^ Paget, s.151
  7. ^ Fletcher, s.47
  8. ^ Myatt, s.106
  9. ^ Filmin tanıtım sitesinden 15 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 11 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir

Konuyla ilgili yazılan eserler

  • Ian Fletcher, In Hell before Daylight: The Siege and Storming of the Castle of Badajoz, March-April 1812, Spellmount Ltd ISBN 1873376-26X
  • Frederick Myatt, British Sieges of the Peninsular War, Staplehurst 1995 ISBN 0-946771-59-6
  • Julian Paget, Wellington's Peninsular War - Battles and Battlefields, Londra 1996 ISBN 0-85052-603-5
  • Jac Weller, Wellington in the Peninsula 1808-1814, Londra 1962 ISBN 0-7182-0730-0

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar Kuşatması</span> 1566da Zigetvar Kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Wellesley</span> 1. Wellington Dükü

Arthur Wellesley, lakabı Demir Dük, Napolyon Savaşları sırasında Britanya ordusu komutanlığı ve sonradan başbakanlık (1828-1830) yapan asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Yarımada Savaşı</span>

Yarımada Savaşı veya İspanyol Bağımsızlık Savaşı, Napolyon Savaşları'nın İber Yarımadası'nda geçen bölümüdür. Fransız ordusu dağlık İber Yarımadası'nda modern savaş taktiklerinden mahrum savaşmış, düzenli ordular yerine gerillalara karşı savaşıldığı için yoğun kayıplar vermişlerdir. Bu sebeple Fransızlara karşı İngiliz, İspanyol ve Portekiz kuvvetleri arasında geçen savaş, Napolyon'un ordusunu yavaş yavaş tüketmiş ve devrilmesinde etkili olmuştur.

Yanıkkale, Macaristan'ın Györ şehrinde kurulu müstahkem mevkiye Osmanlılar tarafından verilen ad.

<i>Sharpes Company</i>

Sharpe's Company, Bernard Cornwell’in aynı adlı roman dizisinden televizyona uyarlanan Sharpe adlı film dizisinin üçüncü bölümüdür. İngiliz ITV kanalında ilk olarak 1994 yılında gösterilen filmde Sean Bean ve Daragh O'Malley başrollerdedir.

<span class="mw-page-title-main">Vitoria Muharebesi</span>

Vitoria Muharebesi Britanya, Portekiz ve İspanya Ordularına komuta eden Wellington Dükünün, Joseph Bonaparte ve Mareşal Jean-Baptiste Jourdan komutasındaki Fransa Ordusunu İspanya’daki Vitoria yakınlarında yendiği ve Yarımada Savaşını zaferle sonlandıran muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Yüz Gün</span> Napolyonun Yüz Günü

Yüz Gün Savaşı veya Yedinci Koalisyon Savaşı, Birinci Fransa İmparatorluğu imparatoru Napolyon Bonapart’ın 1814 Fontainebleau Antlaşması gereğince sürgün edildiği Elba Adasındaki sürgünden kaçarak Paris’e döndüğü 20 Mart 1815 tarihiyle, kral XVIII. Louis’nin Fransa tahtına döndüğü 8 Temmuz 1815 tarihleri arasındaki 111 günlük dönemi anlatır. Bu dönemde Napolyon Savaşları yeniden başlamış ve Waterloo Muharebesi yaşanmıştır. Yüz Gün deyimi ilk kez kralın dönüşünü kutlayan Paris valisi Gaspard de Chabrol tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar Savaşı (535-554)</span> Bizans–Cermen çatışması (535–554)

Gotlar Savaşı, 535'ten 554'e kadar Bizans İmparatorluğu ile Ostrogot Krallığı arasında yapılan ve İtalya ve Dalmaçya'da yer alan savaştır. Tarihçiler bu savaşı iki safhada incelerler: Birinci safha 535-540 dönemindedir; bu safhada Bizanslı General Belisarius komutasındaki Bizanslılar, İtalya'yı tekrar Bizans hakimiyeti altına almayı başarmışlardır ve en sonunda Batı Roma İmparatorluğu son döneminde başkent olan Ravenna şehrinin ellerine geçmesi ile bu safha sona ermiştir. İkinci safhada yeni Ostrogot kralı Totila, yeni bir Ostrogot ordusu toplayıp, İtalyan şehirlerini tekrar işgal etmiştir. Ostrogotlar'ın direnişi uzun ve zorlu çabalar sonucunda Bizans generali Narses tarafından bastırılmıştır. Narses, bu safhada Frank ve Alaman kavimlerinin 554'te Kuzey İtalya'ya yaptıkları hücumları da geri püskürtmeyi başarmıştır. Aynı yıl, 554'te, Bizans İmparatoru I. Justinianus, "Pragmatik Sanction" adı verilen bir İmparatorluk buyruğu ile İtalya'nın Bizans yönetimi altında nasıl organize olacağını açıklamıştır. Bu galibiyetlere rağmen, Kuzey İtalya'da bulunan bazı şehirler Bizanslılar'a teslim olmayıp, 560'lı yılların ortalarına kadar bu direnişlere devam etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Revan Kuşatması (1616)</span>

Revan Kuşatması, 1615-1618 Osmanlı Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuşatma Osmanlı ordusunun başarısızlığıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güvercinlik Kuşatması (1428)</span> kuşatma

Güvercinlik Kuşatması, 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. Macar Kralı Sigismund'un bir yıl önce Osmanlıların Sırbistan Prensliği'nden devraldıkları Güvercinlik (Golubac) kalesini ele geçirmek için 1428 ilkbaharında icra ettiği askerî harekât. Macarların kuşatması başarısız olduğu gibi, kaleyi kurtarmak için gelen Türk birlikleri de geri çekilen Macar ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.

<span class="mw-page-title-main">Astorga Kuşatması (1810)</span> Yarımada Savaşı sırasında bir kuşatma

Astorga Kuşatması, Fransız ordularının Yarımada Savaşı'nda İspanya'nın Astorga kentini ele geçirmesiyle sonuçlanan bir askerî harekât idi. Astorga, Fransa'nın İspanya-Portekiz işgal haritasının yan tarafında bulunuyordu ve işgal sırasında bir karargah olarak kullanılması düşünülüyordu. İki tarafın da savaşacak kadar topçuları olmadığı için birkaç hafta hiçbir saldırı olmadı. Ancak Fransız topçuları geldikten kısa bir süre sonra ilk duvar aşıldı ve çok az bir zaman sonra da şehir düştü. Fransızlar, içerideki İspanyol garnizonunu esir etti ve 20 Nisan 1810'da şehri ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Astorga Kuşatması (1812)</span>

1812 Astorga Kuşatması 29 Haziran-19 Ağustos 1812 tarihleri arasında Yarımada Savaşı sırasında İspanya'nın León eyaletinin Astorga kentinde gerçekleşen bir askerî harekâttır. 29 Haziran'da, Portago Markisi Korgeneral Francisco Gómez'in komutasındaki İspanyol ordusu Astorga'yı kuşattı. Kuşatma, 1812 yazında Fransızları İspanya'dan atmak üzere düzenlenen İngiliz-İspanyol müttefik saldırısının bir parçasıydı. General Francisco Castaños'un emriyle General José María Santocildes liderliğindeki VI. İspanyol Ordusu, Astorga'nın ele geçirilmesi için gerekli hazırlıkları yaptı. 18 Ağustos'ta sert bir direnişin ardından Fransız garnizonu İspanyollara teslim oldu. Kuşatma sırasında, İspanyol birliklerinin bir kısmı General Santocildes komutasındaki İspanyol ordusu Arthur Wellesley komutasındaki Müttefik ordusuna katılmak için Salamanca'ya doğru harekete geçti. Bu ordu; Tordesillas, Toro ve Zamora'nın ele geçirilmesinde ve Valladolid'in alınmasında önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Özi Kuşatması (1788)</span>

İkinci Özi kuşatması Rus-Türk Savaşı'nın (1787-1792) en önemli olaylarından biriydi. Ayrıca Ochakov kuşatması olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Musul Kuşatması (1743)</span> Vikimedya liste maddesi

Musul Kuşatması, 1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1678)</span>

Çehrin Kuşatması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Şumnu Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1828)</span>

Silistre Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İzmail Kuşatması (1790)</span>

İzmail Kuşatması, 22 Aralık 1790'da Aleksandr Suvorov komutasındaki Rus ordusunun İzmail kalesini kuşatmasıyla gerçekleşmiştir. Karadeniz'deki Rus donanması İspanyol José de Ribas tarafından komuta edilmiştir. 1790 Mart'ında Rus ordusu 40000 kişilik garnizonu bulunan İzmail kalesini kuşatmaya başladı. 22 Aralık 1790 sabahı Suvorov'un elinde 31000 kişilik ordusu vardı. İzmail kalesini saat 03.00'e kadar top ateşine tuttuktan sonra saat 05.30'da saldırıya geçtiler. Ruslar kuzeyden, doğudan ve batıdan saldırdılar. Bu kısımlarda kalenin surları diğer kısımlara nazaran daha zayıftı. Osmanlı kuvvetleri toplamda 26000 kayıp verdi, garnizonun tamamı öldürüldü, yaralandı veya esir alındı. Rus kuvvetlerinin 4330 yaralısından 1815'i öldü.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1809)</span>

İbrail Kuşatması, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.