İçeriğe atla

Badajoz Emirliği

1031'de İber Yarımadası'ndaki tayfalar

Badajoz Emirliği (Arapçaطائفة بطليوس), günümüzde Portekiz ve İspanya'nın parçası olan bölgelerde hüküm sürmüş ve 875 yılında Galisyalı Moro İbn Mervan tarafından kurulmuş İslamî Tavaif-i Mülûk. Devlet, günümüzde İspanya'nın Ekstremadura Özerk Bölgesi'nde bulunan Badajoz şehrini merkez almıştır.[1]

Tarihçe

Endülüs Emevî Devleti'nın parçalanmasının ardından pek çok küçük Moro emirliği kurulmuştur. Bunlardan biri olan Badajoz Emirliği, 1012-13 yıllarında Slav asıllı olabileceği düşünülen II. Hakem’in kölesi Sâbûr es-Saklebî'nın Kurtuba ve çevre bölgelerde ayaklanma çıkartması ile kurulmuştur. Sâbûr'un ölümünden sonra Berber kökenli Miknâse kabilesine mensup olan ve İbnü’l-Eftas lakabına sahip Abdullah bin Muhammed bin Mesleme Badajoz'u kontrol etmeye başladı.[2]

İbnü’l-Eftas'ın ölümünün ardından yönetime oğlu Ebû Bekir Muhammed el-Muzaffer geçti. Eftasî Hanedanı kontrolünü güçlendiren Ebû Bekir Muhammed'in ölümünün ardından Badajoz'un hakimiyeti hakkında oğulları Yahyâ ve Ömer arasında anlaşmazlık çıktı. Bu, Yahyâ'nın 1084'te öldürülmesi ile sonuçlandı ve Mütevekkil lakaplı Ömer yönetimin başına geçti. Murâbıtlar’ın şehri işgal etmesi esnasında Leon ve Kastilya Kralı VI. Alfonso'dan yardım isteyen Mütevekkil, Badajoz halkının tepkisi ile karşılaştı ve şehir halk tarafından Murâbıtlar’a teslim edildi.[2]

1094 yılında Murâbıt kumandanı Sîr bin Ebû Bekir, Mütevekkil ile ailesini öldürdü ve bu olay Eftasî hâkimiyetinin sonu oldu. Daha sonra bölge, Endülüs’ü ele geçiren Muvahhidler’in kontrolüne girdi. 1228’de Portekiz Kralı VII. Alfonso’nun şehri kuşatıp ele geçirmesiyle bölgedeki Moro kontrolü son buldu.[2]

Emirler listesi

  • Ebu Muhammed Abdullah bin Muhammed el Sapur el-Katip: 1013-1022 (Slav kökenlidir).
  • Abdullah ibn Muhammed ibn Maslamah ibn el-Aftas: 1022-1027 (Aftasid hanedanlığı) (I. El-Mansur).
  • Sevilla hakimiyeti dönemi: 1027-1034.
  • Abdullah ibn Muhammed ibn Maslamah ibn al-Aftas: 1034-1045 (Aftasid hanedanlığı) (I. El-Mansur (ikinci kez)).
  • Ebu Bekir Muhammed ibn Abdullah el-Muzaffer: 1045-1067 (Aftasid hanedanlığı).
  • Yahya ibn Muhammed el-Mansur: 1067-1073/1079 (Aftasid hanedanlığı) (II. El-Mansur).
  • Umar ibn Muhammed al-Mütevekkil: 1073/1079-1094 (Aftasid hanedanlığı).
  • Murabıtlar hakimiyeti: 1094-1144.
  • Aben Hacham: 1144-1145.
  • Batı Endülüs Emirliği hakimiyeti: 1145-1146.
  • Sidrey 1146-1151.
  • Muhavidler hakimiyeti: 1151-1169.
  • Portekiz hakimiyeti: 1169-1170.
  • Muhavidler hakimiyeti: 1170-1227.
  • Leon-Kastilya Kralığı kontrolü: 1227 - (Batı parçası hariç)

Kaynakça

  1. ^ Taifa 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Encyclopædia Britannica
  2. ^ a b c "Batalyevs". Rıza Kurtuluş. TDV İslam Ansiklopedisi. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Murâbıtlar</span>

Murabıtlar, bugünkü İspanya ve Fas topraklarında, Orta Çağ sırasında önemli bir siyasi güç olmuş olan Berberî hanedanı ve devleti.

<span class="mw-page-title-main">Muvahhidler</span>

Muvahhidler, bugünkü Kuzey Afrika, İspanya ve Batı Sahra topraklarına egemen olan Murabıtlar Devleti'ni yıkarak onun yerine geçen Berberi hanedan ve devletidir. 1146 ila 1248 yılları arasında, bugünkü İspanya topraklarının büyük bölümünün yanı sıra Kuzey Afrika'daki bazı toprakları da denetimleri altında tutmuşlardır. Hristiyan saldırıları ve bazı iç karışıklıklar sonucu 1269'da yıkılmışlardır. İber Yarımadası üzerinde egemen olmuş son büyük Müslüman devlettir.

Almeria Emirliği, İspanya'nın Endülüs döneminde halifeliğin parçalanması sonucu kurulmuş Tavaif-ül Mülk devletçiklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Alpuente Emirliği</span> İspanyanın Valencia ilinde belediye

Alpuente Emirliği, İspanya'nın Endülüs döneminde kurulmuş olan Tavaif-ül Mülk devletçiklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kurtuba Emirliği</span>

Kurtuba Halifeliği 1031'de düşmesinden sonra, Endülüs şehirlerinin çoğu birer bağımsız emirlikler olarak yönetilmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Nizarîlik</span> Şii İslamın bir kolu

Nizârîlik, İslam'ın Şia mezhebi olan İsmâilîyye mezhebinin alt kollarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Zîrîler</span>

Ziriler, Endülüs Emevi Devleti'nden sonra İspanya'da hüküm sürmüş Berberi devleti.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Muhammed Hamideddin</span> Yemen İmamı (1869–1948)

Emirû'l-Müminin el-Mütevekkil Alellah Rab'ül-Alemin İmam Yahya bin el-Mansur Bi'llah Muhammed Hamideddin, kısaca Yahya Muhammed Hamideddin ya da Osmanlı kaynaklarında geçtiği gibi İmam Yahya; Yemenli imam ve siyasetçi ve 1918-1948 arası Yemen Mütevekkilî Krallığı kralı ve kurucusu. Yemen'in büyük bölümünü ve bugünkü Suudi Arabistan'ın güney bölgesini 900 yılı aşkın bir süre yöneten Kasımî hanedanının Hamideddin kolundan dünyaya geldi. Babasının ölümünden sonra 4 Haziran 1904'te Yemen imamı olup Zeydi yönetimini tanımayan Osmanlı İmparatorluğu'na karşı çeşitli isyanlar düzenledi. 1911 yılında imzalanan Da'an Mukavelesi'nde tanınmasıyla Osmanlı'yla uyumlu bir politika yürütmeye başladı. I. Dünya Savaşı'nda tertiplenen Arap Ayaklanması'na katılmayarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldı. Savaşın Osmanlı'nın yenilgisiyle sonuçlanması ve Mondros Ateşkes Anlaşması hükümleri uyarınca Osmanlı Ordusunun Kasım 1918'de diğer Arap vilayetlerinden olduğu gibi Yemen'den de çekilmesi üzerine İmam Yahya 17 Kasım 1918'de San'a'ya girdi ve Yemen'in bağımsızlığını ilan etti. 30 Ekim 1918 tarihinde ise kendini Yemen Emiri ilan ederek Yemen Zeydi Emirliği'ni kurdu. Osmanlı Ordusu'nun bıraktığı ve silah tacirlerinden temin ettiği silahlar ile Birleşik Krallık'a karşı direndi. Kasımiler döneminden kalan Büyük Yemen idealini gerçekleştirmek isteyen Yahya Osmanlı ile Birleşik Krallık arasında belirlenen sınır olan Menekşe Hattı'nı tanımadığını ilan ederecek Aden Protektorası'na birçok baskın düzenledi. Bunun yanı sıra Asir Emirliği ve daha sonra Suudi Arabistan olacak Hicaz ve Necid Krallığı'yle karşı karşıya geldi. Asir Emirliği'nin İmam Yahya'nın baskılarına dayanamayıp Suudi Arabistan'ın himayesine girmesinin ardından Asir Emirliği'nin isyan edip başarısız olunca Yemen'e kaçmasıyla İbn Suud ile İmam Yahya arasında bir çatışma başladı. Bu çatışma Suudi-Yemen Savaşı'na dönüştü ve sonucunda İmam Yahya yenilerek büyük bir otorite kaybına uğradı. Bu yenilgiden sonra izolasyonist bir politika izledi. II. Dünya Savaşı'nda tarafsız bir politika izledi ve herhangi bir agresif tutum sergilemedi. 17 Şubat 1948 tarihinde San'a yakınında damadı tarafından suikastle öldürüldü. İmam Yahya Yemen'i kasıp kavuran ve Yahudiler dahil olmak üzere halka acılar çektiren anarşi ve şiddet ortamına son vermeyi başarmıştır. Onun saltanatı döneminde Yahudiler nispeten elverişli koşullara sahiptiler. Fotoğraf çekinmeyi sevmediğinden hiçbir fotoğrafı bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İranlı bilim insanları listesi</span> İran kökenli bilim insanları listesi

Bu liste İranî kökenli bilim insanlarını içermektedir.

Bu liste, Kur'an'ın indirilmeye başladığı 7. yüzyıl'dan günümüze kadar literatürdeki müfessirleri ve varsa eserlerini toplu halde içermektedir. Müfessirin yaşadığı yüzyıl için, ölüm tarihi esas alınmıştır.

Muhammed bin Abdullah el-Mehdî veya Muhammed en-Nefsüzzekiyye, Abbasiler'e karşı Medine'de başlatılan isyanın lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Tayyib Ebu'l-Kasım</span>

Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım. Evvelki hâlife El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh'ın oğlu olan "Ebû’l-Kâsım" İsmâilîyye-Mustâlîlik mezhebinin Mustâ‘lî fıkhına göre yirmi birinci İmâmdır.

Fedek, Hayber Muharebesi'nden sonra yarısı Muhammed'e verilen, Medine'ye yaklaşık 150 km. uzaklıkta Medine ile Hayber arasında Yahudilerin yaşadığı köy.

II. Abdülhak ya da tam künyesiyle Ebû Muhammed II. Abdülhak bin III. Osman 1420 ile 1465 yılları arasında Fas'ı yöneten son Merînî sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen imamları</span> Yemeni yönetmiş Zeydi imamlar

Yemen imamları ve daha sonra Yemen kralları, Yemen'de Zeydi Şii İslam'ının kutsanmış dini ve siyasi liderleridir. Tarihçi İbn Haldun imamlardan başa gelmelerini sağlayan kabileden, Banu Rassi veya Rassiler, telaffuza göre Banu Ressî veya Ressîler olarak bahseder. Orijinal Arap kaynaklarında Rassi terimi pek kullanılmaz. El-Mansur el-Kasım bin Muhammed'in kurduğu Rassidilerin alt kolu olan Kasımîler olarak da bilinir. 897'den itibaren Yemen'in bazı bölgelerinde dini ve siyasi yönetimini ellerinde tuttular. Bazen yönetim gücü imamlara değil, Memlûklerin, Osmanlıların valilerine aitti. İmamların; dini ilimler konusunda bilgili olması, savaşlarda Yemen'in reisi olduğunu kanıtlaması gerekiyordu. İmamlık iddiasında bulunanlar İslam'a çağrıda bulunurlardı. Bazen aynı anda iki imam olabiliyordu fakat bu durum çok nadirdir. Birçok İmami'nin aksine, Zeydiler İmamlarına ilahi veya insanüstü nitelikler atfetmezler. Zeydîler’in, kendine özgü bir sosyokültürel yapısı olan Yemen bölgesine intikal edip devlet kurmalarından itibaren günümüze kadar devam eden varlığı, siyasî bakımdan dönem dönem muğlak ve istikrarsız bir seyir izleyerek kesintilere uğramıştır.

Ebû Hâmid el-Gırnâtî, Endülüslü coğrafyacı ve seyyah.

Bu, Irak'ın Musul şehrinin yöneticilerinin listesidir.

Bu sayfada, 760'larda Abbâsîler'de yaşanan olaylar yer alıyor.