Babil Kulesi (tablo)
Babil Kulesi, Flaman ressam Pieter Brueghel'in aynı temayla çizdiği birkaç tabloya verilen isimdir. Tablonun 1563 tarihli iki farklı sürümü günümüze ulaşmıştır. Ahşap üzerine yağlı boya ile çizilmiş olan bu tablolarda, Eski Ahit'te bahsi geçen Babil Kulesi'nin (Tekvin 11: 1-9) yapılışı betimlenmiştir. Tabloların biri Viyana Sanat Tarihi Müzesi'nde, diğeri ise Rotterdam'daki Museum Boijmans Van Beuningen'dedir.
Viyana sürümü
 | |
| Sanatçı | Pieter Brueghel (baba) |
|---|---|
| Yıl | 1563 |
| Tür | Ahşap pano üzerine yağlı boya |
| Boyutlar | 114 cm × 155 cm (45 in × 61 in) |
| Konum | Viyana Sanat Tarihi Müzesi, Viyana |
Tablonun bugüne kalan iki versiyonundan daha bilinir olanı, Viyana Sanat Tarihi Müzesi'ndeki tablodur. Bu versiyon, diğerine göre daha büyük ebatlara sahip olduğundan, Büyük Kule olarak da adlandırılır.
İçerik
Brueghel bu tabloda, Babil Kulesi öyküsünü Avrupa sanat tarihindeki tipik ele alınış biçimiyle betimledi. Resimde yapının büyüklüğünü, harcanan emeğin fazlalığını ve inşaat tekniklerini göstermeye çalıştı.
1553 yılında Roma'yı ziyaret etmiş olan Brueghel'in bu resminde Kolezyum'dan etkilendiği görülebilmektedir. Kulenin yukarıya doğru uzanan kolonları, binanın yatay yerleşimi, iki sıra halindeki kemer dizileri ve iç içe iki duvarlı yapı, ressamın kule tasvirinde Roma'daki bu binanın özelliklerini kullandığını gösterir. Kulenin yedi katı tamamlanmış, sekizinci kat inşa halindedir. İnşaat işlerinin yapıldığı rampanın üzerinde şantiye binaları, vinçler, çarklı kaldıraçlar, merdivenler ve yapı iskeleleri gibi, Brueghel zamanında kullanılan araçlar bulunmaktadır.
Kulenin etrafındaki alan tipik Flaman arazisidir. Uzaklarda açık deniz ve dağlar görülür. Kulenin hemen arkasında, duvarlarla çevrili Anvers şehri vardır. Şehrin limanı gemilerle doludur.
Tablodaki insan figürlerinin büyük çoğunluğu oldukça ufaktır. Bunlar, binanın inşaatında çalışan taş ustaları ve çeşitli zanaatkârlardır. Binayı yaptıran Kral Nemrut ve maiyeti ise ustalardan daha büyük çizilmiştir. Kralın önünde secde edenlerin varlığı, öykünün oryantal kökenine işaret eder.
Anlam
Tablo, tüm dünyevi şeylerin geçiciliğini ve insanın kendini yaratıcıya eşdeğer görerek giriştiği işlerin yararsızlığını anlatır. Tabloda inşaat başarıyla sürüyormuş gibi görünür. Ancak kule çoktan, şehre doğru eğilmeye başlamıştır. Bu durum, yapının kalıcı olmayacağını, kaçınılmaz başarısızlığın işaretlerinin ortaya çıkmaya başladığını gösterir.
Rotterdam sürümü
 | |
| Sanatçı | Pieter Brueghel (baba) |
|---|---|
| Yıl | 1563 |
| Tür | Ahşap pano üzerine yağlı boya |
| Boyutlar | 60 cm × 74,5 cm (24 in × 293 in) |
| Konum | Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam |
Büyük Kule ile aynı yıl çizilmiş olan Rotterdam sürümü, diğer resme göre daha küçük olduğundan Küçük Kule olarak da adlandırılır. Bu versiyonda kule, diğer versiyondakine göre çok daha büyüktür ve insanlar artık görülemeyecek denli küçülmüştür. Renk seçimi ve tablodaki hava koşulları sebebiyle, kule çok daha tehditkâr görünmektedir.
Viyana versiyonunda, Kral Nemrut ile temsil edilen dünyevi iktidarın kibri yerilirken, Rotterdam sürümü Roma Katolik Kilisesi'ni hedef alır: Tablonun neredeyse tam ortasında, kırmızı bir örtünün altında binanın kıvrımları boyunca ilerleyen ayin alayı vardır.
Diğer versiyonlar
Tablonun başka versiyonları muhtemelen çizilmişse de, bu iki versiyon haricindekiler bugüne ulaşmamıştır. Niclaes Jonghelinck adındaki Antwerp'li bir tüccara ait 1565 tarihli rehin listesinde, Brueghel'in çizdiği Babil Kulesi isimli bir resim de yer alır; ancak bunun mevcut iki versiyondan biri olup olmadığı bilinmemektedir. Tablonun yine ahşap üzerine yağlı boya ile çizilmiş, 75,5 x 105 cm boyutlarında bir başka sürümü ise Dresden'deki Gemäldegalerie Alte Meister'de sergilenmektedir. Fakat bu versiyon, Marten van Valckenborch (1535–1612) isimli başka bir ressama aittir.
Etkileri
Belirli bazı özelliklerdeki benzeşmeler sebebiyle, Yüzüklerin Efendisi film serisindeki Minas Tirith canlandırmalarında, bu tablodan etkilenilmiş olması muhtemeldir.
