Babür Bahçeleri - Turkipedia

Babür bahçeleri, Babürlüler tarafından İran mimarisi tarzında yaratılan bahçelerdir. Bu tarz, özellikle insanların doğanın tüm unsurları ile uyum içinde bir arada var olduğu dünyevi bir ütopya temsili yaratması amaçlanan Çaharbağ yapısı tarafından büyük ölçüde etkilenmiştir.^[1]^[2]

Tarih

Babür İmparatorluğu'nun kurucusu Babür, en sevdiği bahçe türünü bir çarbağ olarak nitelendirdi. Bahçe için bağ, bageeça veya bagiça terimi kullanılırdı. Bu kelime Güney Asya'da yeni bir anlam geliştirdi, çünkü bölge Orta Asya tipi çarbağ için gerekli olan hızlı akan akarsulardan yoksundu. Aram Bagh'ın Güney Asya'daki ilk çarbağ olduğu düşünülmektedir.

Babür İmparatorluğu'nun başlangıcından itibaren, bahçelerin inşası sevilen bir imparatorluk eğlencesiydi.^[3] Babür, Kabil (mezarı da burada bulunmaktadır.), Lahor ve Dholpur'da bahçeler inşa etti. Oğlu Hûmayün'un inşa etmek için fazla zamanı yok gibi görünüyordu —Krallığı yeniden inşa etmek ve büyütmekle meşguldü— ama babasının bahçelerinde çok fazla zaman geçirdiği biliniyor.^[4] Ekber, önce Delhi'de^[5] ve daha sonra yeni başkenti Agra'da birkaç bahçe inşa etti.^[6] bunlar, seleflerinin inşa ettiği kale Bahçelerinden ziyade nehir kenarındaki bahçeler olma eğilimindeydi. Kale Bahçeleri yerine nehir kıyısına inşa etmek, daha sonra Babür bahçe mimarisini önemli ölçüde etkiledi.

Kaynakça

^ Penelope Hobhouse; Erica Hunningher; Jerry Harpur (2004). Gardens of Persia. Kales Press. ss. 7-13. ISBN 9780967007663.
^ REHMAN, ABDUL (2009). "CHANGING CONCEPTS OF GARDEN DESIGN IN LAHORE FROM MUGHAL TO CONTEMPORARY TIMES". Garden History. 37 (2). ss. 205-217. ISSN 0307-1243. JSTOR 27821596.
^ "Jellicoe, Susan. "The Development of the Mughal Garden", MacDougall, Elisabeth B.; Ettinghausen, Richard. The Islamic Garden, Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University, Washington D.C. (1976). p109". 8 Ağustos 2018 tarihinde |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım) arşivlendi. Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ "Hussain, Mahmood; Rehman, Abdul; Wescoat, James L. Jr. The Mughal Garden: Interpretation, Conservation and Implications, Ferozsons Ltd., Lahore (1996). p 207". Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ 1957-, Neeru Misra, (2003). The garden tomb of Humayun : an abode in paradise. Aryan Books International. ISBN 81-7305-253-0. OCLC 907106699.
^ "Koch, Ebba. "The Char Bagh Conquers the Citadel: an Outline of the Development if the Mughal Palace Garden," Hussain, Mahmood; Rehman, Abdul; Wescoat, James L. Jr. The Mughal Garden: Interpretation, Conservation and Implications, Ferozsons Ltd., Lahore (1996). p. 55". Eksik ya da boş |url= (yardım)

Konuyla ilgili yayınlar

Crowe, Sylvia (2006). The gardens of Mughul India: a history and a guide. Jay Kay Book Shop. ISBN 978-8-187-22109-8.
Lehrman, Jonas Benzion (1980). Earthly paradise: garden and courtyard in Islam9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. University of California Press. 0-520-04363-4.
Ruggles, D. Fairchild (2008). Islamic Gardens and Landscapes23 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. University of Pennsylvania Press. 0-8122-4025-1.
Wescoat, James L.; Wolschke-Bulmahn, Joachim (1996). Mughal gardens: sources, places, representations, and prospects. Dumbarton Oaks. ISBN 978-0-884-02235-0.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Babür Bahçeleri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Gardens of the Mughal Empire, Smithsonian Institution14 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
The Herbert Offen Research Collection of the Phillips Library at the Peabody Essex Museum

İlgili Araştırma Makaleleri

Babil'in Asma Bahçeleri, Helen kültürü tarafından listelenen Antik Dünyanın Yedi Harikasından biriydi. Çamur tuğlalardan inşa edilmiş büyük yeşil bir dağa benzeyen çok çeşitli ağaçlar, çalılar ve asmalar içeren artan bir dizi bahçe ile dikkate değer bir mühendislik başarısı olarak tanımlandılar. Bahçelerin Irak'ın Babil eyaletine bağlı Hille yakınlarındaki antik Babil kentinde inşa edildiği söyleniyor. Asma Bahçeler'in adı Grekçe: κρεμαστός; yükseğe asılı) kelimesinden türetilmiştir. "Asma" kelimesinden daha geniş bir anlama sahip olan ve teras gibi yükseltilmiş bir yapı üzerine dikilen ağaçları ifade eder.

Lahor, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti ve en büyük şehridir. Karaçi'den sonra Pakistan'ın en büyük ikinci, 13 milyonu aşan nüfusuyla da dünyanın en büyük 26. şehridir. Pencap'ın kuzeydoğu bölgesinde, Ravi Nehri boyunca yer almaktadır. Lahor, Pakistan'ın başlıca sanayi ve ekonomi merkezlerinden biridir. Geniş Pencap bölgesinin tarihi başkenti ve kültür merkezi olmakla birlikte Pakistan'ın sosyal açıdan en liberal, ilerici ve kozmopolit şehirlerinden biridir.

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Teotihuacan</span>

Teotihuacan günümüzde Kolomb öncesi Kuzey Amerika'nın en ünlü kenti olarak kabul edilmektedir. Kimler tarafından kurulduğu ve niçin aniden terk edildiği hâlen açıklığa kavuşmamış bu kadim şehrin kuruluş tarihi hakkında da farklı görüşler ileri sürülmektedir. Kentten söz eden -hiyeroglifik olmayan- hiçbir metin ve belge bulunmamaktadır. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası ilan edilmiştir.

Babür ve Bebür veya tam adıyla Zahîreddîn Muhammed Bâbur Türk lider, Babür İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı. Soyu, baba tarafından Timur anne tarafından Cengiz Han'a dayanan Babür Şah, 1519'dan itibaren Hindistan'a düzenlediği seferler sonunda bütün Kuzey Hindistan'ı kontrol altına alıp 1526'da Delhi Sultanlığı'na son vererek günümüzdeki Afganistan, Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyini kapsayan topraklar üzerinde Babür İmparatorluğu'nu kurdu.

Tuvana Krallığı. MÖ 3000 ile 2000 yılları arasında Anadolu'da kurulan şehir devletlerinden birisi de Ön Hititler tarafından kurulan ve merkezi İlçenin 4 km güneyindeki aydınkent (İvriz) köyünde bulunan Tuvana Krallığı şehir devleti olup, bu devlet merkezi Aydınkent (İvriz) olmak üzere MÖ 1200 ile 742 yılları arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Clausius</span>

Rudolf Julius Emanuel Clausius, termodinamik biliminin başlıca kurucularından kabul edilen Alman fizikçi ve matematikçidir. İsmi Ay krateri olan Clausius'a verilmiştir.

Şalemar Bahçeleri, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti Lahor'da bulunan bir Babür bahçe kompleksidir. Bahçelerin inşaatı İmparator Şah Cihan döneminde 1637'de başlamış ve 1641 yılında tamamlanmıştır.

İtalya, 2019 Eurovision Şarkı Yarışması’na katılmıştır. İtalyan yayıncı Radiotelevisione Italiana (RAI) tarafından İsrail'in başkenti Tel Aviv'de yapılan 2019 yarışması'nda İtalya'yı temsil eden katılımcı Sanremo 2019 yarışması'nın kazananı "Soldi" adlı şarkısıyla Mahmood yarışmanın kuralı gereği seçilmiştir.

Karadere, Trabzon ve Gümüşhane illerinden geçip Karadenize dökülen akarsu. Nehir, antik zamanlarda Hyssos veya Hyssus olarak biliniyordu. Nehirde bulunan 2 hidroelektrik santral toplamda 93 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2200 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 70 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %3,1'dir. Gümüşhane'deki Doğu Karadeniz Dağları'nda doğan nehir, Trabzon'un Araklı ilçesinde Karadenize karışmaktadır. Nehrin debisi saniyede 434 metreküptür.

Babür mimarisi, 16. ve 18. yüzyıllar arasında Hint Yarımadası'nda Babürlüler tarafından geliştirilen Hint-İslam mimarisi türüdür. İslam, İran, Türk ve Hint mimarisinin bir birleşimi olarak Hindistan'daki önceki Müslüman hanedanların mimari tarzlarını geliştirdi. Babür yapıları, büyük soğan kubbeler, köşelerde ince minareler, büyük salonlar, büyük tonozlu ağ geçitleri ve hassas süslemeler dahil olmak üzere tek tip bir yapı ve karakter modeline sahiptir. Babür mimarisinin örnekleri günümüz Hindistan, Afganistan, Bangladeş ve Pakistan'da bulunmaktadır.

Vezir Han Camii, Pakistan'ın Lahor kentinde bulunan bir camidir. 17. yüzyılda Babür İmparatorluğu döneminde inşa edilmiş olup Lahor Surları'nın eteklerinde yer almaktadır. Cami avlusunun girişi ve yapının ön cephesi, Vezir Han Meydanı'na bakmaktadır.

Paracynictis selousi, Güney Afrika'ya özgü bir kuyruksüren türüdür. Paracynictis cinsinin tek üyesidir.

Herpestes, Herpestidae familyasına ait bir kuyruksüren cinsidir. Familyanın tip cinsidir ve birkaç alt türle birlikte on canlı türü içerir. Bilimsel adı Herpestes, Johann Karl Wilhelm Illiger tarafından 1811'de önerildi. 1887'de soyu tükenmiş bir tür tanımlandı.

Babür Haremi, Hint Yarımadası'nda Babür imparatorlarının haremiydi. Arapça: حريم ḥarīm, "dokunulmaz kutsal yer; ailenin kadın üyeleri" ve Arapça: حرام Haram, "yasak; kutsal" anlamına gelen kelimelerden türemiştir. Aynı zamanda evin 'iç dairesi' anlamına gelen Sanskritçe anthapura kelimesine de benzer. Genellikle çok eşli bir evde yaşayan kadınlar alanı ve erkeklere yasak olan ayrılmış mahalleler anlamına geliyordu.

Babür halıları, Babür İmparatorluğu'nda mahkemelerinde kullanılan el dokuması zemin kaplamalarıydı. Babür halılarının ve kilimlerinin kökleri 16. ve 17. yüzyıllara dayanmaktadır. Babür halıları, doğal manzaralar, çiçek ve hayvan desenleriyle benzersiz bir şekilde tasarlanmış Türk, Fars ve Hint sanatının bir karışımıydı. Keşmir, seccade de dahil olmak üzere en kaliteli yün ve ipek halı ve kilimleri üretiyordu. Bazen bu halılardaki düğüm yoğunluğu, santimetrekare başına 300 düğüm kadar ince ve sıkıydı.

Babür imparatorları Hindistan alt kıtasında Babür İmparatorluğu'nu inşa etti ve yönetti. Babürler 1526'dan itibaren Hindistan'ın bazı bölgelerine hükmetmeye başladı ve 1700'lü yıllar boyunca alt kıtanın çoğuna hükmetti. Maratha Konfederasyonu'nun yükselişi ve Britanya İmparatorluğu'nun bölgeye gelmesiyle birlikte hızla gerilediler, ancak 1850'lere kadar görünüşte de olsa Hindistan'ı yönetmeye devam ettiler. Babürler, Orta Asya'dan gelen Türk-Moğol kökenli Timurlu hanedanının bir koluydu. Kurucuları, Fergana Vadisi'nden bir Timur prensi olan Babür, Timur'un doğrudan soyundan geliyordu ve ayrıca Timur'un bir Cengiz prensesiyle evlenmesi yoluyla Cengiz Han'a bağlıydı.

Lahor Subahı, günümüzde Pakistan ve Hindistan arasında bölünmüş olan orta Pencap bölgesini kapsayan Babür İmparatorluğu'nun bir vilayetiydi. Ekber Şah tarafından 1580 yılında gerçekleştirilen idari reformlar kapsamında Babür İmparatorluğu'nun orijinal 12 Subah'ından biri olarak kurulmuştur. Eyalet, son genel valisi Adina Beg'in 1758'de ölümünden sonra büyük bir kısmı Dürrânîler'e dahil olarak varlığını yitirmiştir.

Mirza Ebu Talib veya Şayeste Han, Babür İmparatorluğu'nun Bengal valisi olarak görev yapmış Babür devlet adamı. Şah Evrengzib'in dayısı olup onun saltanatı boyunca önemli roller üstlenmiştir. Bengal valisi olduğu dönemde Dakka şehri ve eyaletteki Babür gücü en yüksek seviyelerine ulaştı. Başarıları arasında Sat Gambuc Camii gibi önemli camilerin inşası ve Çitagong'un fethinin planlanması yer almaktadır. Şayeste Han aynı zamanda İngiliz Doğu Hindistan Şirketi ile Babür-İngiliz Savaşı'nın patlak vermesinden de sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Siyah Tac Mahal</span>

Siyah Tac Mahal, Hindistan'ın Uttar Pradesh eyaletindeki Agra şehrinde Yamuna Nehri'nin karşısında, Tac Mahal'in karşısına inşa edilmesi planlandığı söylenen efsanevi bir türbedir. Babür İmparatoru Şah Cihan'ın, ikinci eşi Mümtaz Mahal'in anısına inşa ettirdiği türbeye benzer bir türbeyi kendisi için de arzuladığı söylenir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.