Babülmendep Deniz Muharebesi

1550'li yıllarda Hint Okyanusu

Tarih	1560
Bölge	Babülmendep Boğazı, Kızıldeniz
Sonuç	Kesin Osmanlı zaferi

Taraflar

Osmanlı İmparatorluğu

Portekiz İmparatorluğu

Komutanlar ve liderler

Sefer Reis

Christovão Pereira Homem (ölü)

Güçler

4 kadırga

1 fusta, 3 yelkenli

Kayıplar

Çok az

1 fusta ve 1 yelkenli esir
200+ ölü

Babülmendep Deniz Muharebesi, Osmanlı donanmasının Sefer Reis komutasındaki Kızıldeniz filosu 1560 yılında Babülmendep Boğazı ve Kamaran Adası arasında Christovão Pereira Homem komutasındaki Portekiz filosunu mağlup etti.

Muharebe

Portekiz İmparatorluğu'nun Hindistan Sömürge Yönetimi 1560 yılında Goa'dan Etyopya'ya gidecek bir Cizvit misyoner heyetine refakat etmek üzere Christovão Pereira Homem komutasında 1 fusta ve 4 yelkenliden oluşan bir filoyı Kızıldeniz'e gönderdi.

Portekiz filosu Kızıldeniz'e girerek (1557'den beri Osmanlı egemenliğindeki) Massava kıyılarına kadar ilerlediyse Osmanlı garnizonu tarafından geri çekilmeye zorlandı. Babülmendep Boğazı'na doğru geri çekilen filo Kamaran Adası açıklarına geldiğinde, Portekizli komutan Pereira Açe Sultanlığı'ndan gelen baharat yüklü bir ticaret gemisi görüntüsü taşıyan bir gemiye fustasıyla saldırmaya teşebbüs etti. Bununla birlikte, sözkonusu geminin Açe gemisi şeklinde kamufle olmuş Sefer Reis'in savaş gemisi olduğu anlaşıldığı gibi, Kamaran Adası çevresinde gizlenen 3 Osmanlı hafif kadırgası da Portekiz fustasına hücum etti. Bu mücadele devam ederken diğer 3 Portekiz yelkenlisi Babülmendep Boğazı'ndan çıkmayı başardı ve Pereira'nın fustasını beklemeye başladı.

Ertesi sabah, Osmanlı gemilerinin hücumundan geçici olarak kurtularak Babülmendep Boğazı'nın dışında Afrika sahillerine yaklaşan fustayı karşılamak isteyen Portekiz yelkenlileri ile Sefer Reis'in fustayı gece boyunca takip etmiş 4 kadırgasıyla yeniden karşı karşıya geldi.^[1]

Bununla birlikte, 4 Portekiz gemisinin kürekçileri daha dinlenmiş olduklarından Hindistan yoluna düştüklerinde daha hızlı gidecekleri kaçınılmazdı. Bununla birlikte daha ağır olan Pereira komutasındaki fusta geri düştü ve gemideki askerler ağırlığı dengelemek için önde giden ve oldukça hafif olan yelkenliye geçmeyi teklif etti. Komutan Pereira da öndeki yelkenliye beklemesi için işaret göndermek zorunda kaldı. Bu işaret üzerine duran fustaya yaklaşınca sekiz askeri ona bindirdi. Bununla birlikte, kendisi de diğer gemiye geçince fustada panik başladı ve diğer askerler de yelkenliye geçmeye çalıştılar.^[2] Yelkenlinin neredeyse alabora olmasından dolayı çıkan kargaşada Osmanlı filosu üstünlüğü ele geçirdi ve tüm Portekiz askerlerini kılıçtan geçirerek iki gemiyi de ele geçirdi. Muharebeden kaçarak kurtulan iki Portekiz yelkenlisi Goa'ya ulaşmayı başardı.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b "The Ottoman Age of Exploration", Giancarlo Casale, Oxford University Press (2010), s.109
^ "Portekiz Kaynaklarına Göre Sefer Reis’in Hint Okyanusu’ndaki Faaliyetleri (1550-1565)", Ertuğrul Önalp, Ankara Üniversitesi, s.223

İlgili Araştırma Makaleleri

Pîrî Reis, Türk denizci ve kartograf. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey'dir. Künyesi Ahmed ibn-i el-Hac Mehmed El Karamanî'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Ayrıca Hadikat'ül Bahriye, Bilad-ül Aminat ve Eşkalname gibi eserleride bulunmaktadır.

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

Açe Seferi ya da Sumatra Seferi, Portekizliler karşısında zor durumda kalan Sumatra adasındaki Müslüman Açe Sultanlığı'nın, Osmanlı Devleti'nden yardım istemesi üzerine, Osmanlı Donanması tarafından gerçekleştirilen deniz aşırı seferdir.

Hint seferleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Hint Okyanusu'nda yaptığı bir dizi seferlere verilen addır.

Mondros Deniz Muharebesi 18 Ocak 1913 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan donanmaları arasında meydana gelen çatışma. Birinci Balkan Savaşı sırasında yaşanan muharebe, Osmanlıların Çanakkale Boğazı'nda konuşlu Yunan donanmasını dağıtmak ve Ege Denizi'nde egemenliği yeniden ele geçirmek için yaptıkları ikinci ve son denemedir.

Birinci Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Kara Dev Murat Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 16 Mayıs 1654'te bir Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi. 1645–1669 döneminde Girit'in Fethi sırasında Osmanlı-Venedik Savaşları'nın bir evresidir.

Aden'in Fethi, 1547 yılında yerel Arap şeyhlerinin eline düşen Aden'in Portekiz İmparatorluğu'nun eline geçme tehlikesine karşı, 26 Şubat 1548'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından tekrar ele geçirilişi.

Maskat'ın Fethi, Portekiz İmparatorluğu yönetimindeki Maskat'ın, 1552'nin ağustos ayında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilişi.

Cidde Kuşatması, 1517 yılında Portekiz'in Hint donanmasının Cidde'ye saldırısının Osmanlı destekli Memlûk donanması ve garnizonu tarafından püskürtülmesi.

Bahreyn Kuşatması, 1559 yılında Lahsa Valisi Mustafa Paşa'nın İstanbul'a haber vermeden Osmanlı Devleti'ne bağlı bir emirlik olan Bahreyn'i işgal etmeye yönelik başarısız girişimi.

Osmanlı İmparatorluğu-Portekiz İmparatorluğu çekişmesi 1538-1559 yılları arasında Hürmüz Boğazı hakimiyeti için gelişen çatışmalı bir dönemdir.

Flores Deniz Muharebesi, Flores Adası açıklarında Lord Thomas Howard komutasındaki 22 gemiden oluşan bir İngiliz filosu ile Alonso de Bazán komutasındaki 55 gemilik bir İspanyol filosu arasında yapılan 1585 İngiliz-İspanyol Savaşı sırasındaki bir deniz savaşıydı. Yıllık İspanyol hazine konvoyunu ele geçirmek için Azorlar'a gönderildi, Flores açıklarında daha güçlü bir İspanyol filosu belirdiğinde, Howard gemilerinin kuzeye kaçmasını emretti, Amiral Sir Richard Grenville tarafından komuta edilen kalyon Revenge hariç hepsi kurtarıldı.

Selman Reis, 16. yüzyılın ilk yarısında ilk başta Memluk Donanmasında ve daha sonra Osmanlı Donanmasında görev yapan bir Osmanlı amirali ve eski korsandı. Selman Reis aslen Ege'deki Midilli adasındandı.

Foça Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Lipari Deniz Muharebesi, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı'nda evre.

Korfu Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Aden'in Zaptı, Hadım Süleyman Paşa komutasındaki Osmanlı donanması'nın 1538 yılında Tâhirîlerin egemenliğindeki Aden'i zaptederek Osmanlı yönetimine bağlaması.

Kamaran Deniz Muharebesi, Osmanlı donanmasının Sefer Reis komutasındaki Kızıldeniz filosu 1550 yılında Kızıldeniz'de Kamaran Adası civarında Liuz Figueira komutasındaki Portekiz filosunu mağlup etti.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.