İçeriğe atla

Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş

Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş
Sedotta e abbandonata
"Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş" (Sedotta e abbandonata) filminin Fransızca bir sinema afişi
YönetmenPietro Germi
YapımcıFranco Cristaldi
SenaristPietro Germi
Luciano Vincenzoni
OyuncularStefania Sandrelli
Saro Urzì
Lando Buzzanca
MüzikCarlo Rustichelli
Görüntü yönetmeniAiace Parolin
KurguRoberto Cinquini
DağıtıcıParamount Pictures
The Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüKomedi, dram
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1964
Çıkış tarih(ler)i30 Ocak 1964, İtalya
Mayıs 1964, Cannes Film Festivali
Süre115 dakika
Ülkeİtalya İtalya
Fransa Fransa ortak yapımı
Dilİtalyanca
Diğer adlarıBaştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş (Türkiye)
Séduite et abandonnée (Fransa)
Seduced and Abandoned (ABD)
A Matter of Honor
Seducida y Abandonada (İspanya)
Verführung auf italienisch (Almanya)

Baştan Çıkarılmış ve Terk edilmiş[1] 1964 İtalya - Fransa ortak yapımı siyah beyaz güldürü filmdir. Özgün adı Sedotta e Abbandonata olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Seduced and Abandoned adı ile gösterilmiştir. Atilla Dorsay "Benim Beyoğlum" adlı kitabında filmin "Aldatılmış ve Terkedilmiş" adıyla "Dünya Sineması" nda gösterildiğini not etmiştir.[2]

Başlıca rollerinde Stefania Sandrelli, Saro Urzì, Aldo Puglisi ve Lando Buzzanca'nın oynadıkları filmi Pietro Germi yönetmiştir. Germi aynı zamanda Luciano Vincenzoni ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştı. Pietro Germi aslında İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü ve önemli bir yönetmeni olduğu için bu film yanlış olarak birçok kaynakta yeni gerçekçi türe sokulmuştur[3] Oysa "Sedotta e abbandonata" filmi tıpkı onun uluslararası ününü pekiştirdiği bir önceki filmi 1961 tarihli İtalyan Usulü Boşanma (Divorzio all'italiana) gibi konuları Sicilya'da geçen ve taşra hayatı ile yörenin geleneklerini eleştirdiği alaycı güldürü filmlerinden oluşan ikinci dönemine ait filmlerdendir. Konusu Sicilya'da geçen bu satirik filmin siyah beyaz görüntülerini Aiace Parolin çekmiş, özgün müziğini ise Carlo Rustichelli yapmıştır.

Filmin Altın Palmiye'ye aday gösterildiği Cannes Film Festivali'nde Saro Urzì 'ye "en iyi erkek oyuncu" ödülü verildi. Film ayrıca "en iyi yönetmen" ve "en iyi film film" dallarında David di Donatello ödüllerini de aldı.

Filmin konusu

Olaylar toplumun büyük bir kısmının hala feodal aile düzeni içinde yaşadığı 1960'lı yılların Sicilya'sında geçer. Kalabalık Ascalone ailesinin büyük kızı Matilde'nin (Paola Biggio) nişanlısı Peppino Califano (Aldo Puglisi), Matilde'nin 16 yaşındaki kızkardeşi Agnese'i (Stefania Sandrelli) baştan çıkarır ve onunla ilişkiye girer. Ailenin reisi despot baba Vincenzo Ascalone (Saro Urzi) küçük kızı Agnese'in hamile olduğunu anladığında bunu Peppino'nun yaptığını öğrenir ve ondan büyük kızını bırakıp küçük kızı ile evlenmesini ister. Ancak Peppino evleneceği kızın geleneklere göre bakire olması gerektiğini ileri sürerek buna karşı çıkar ve ortadan kaybolur. Onu bulup kanun zoruyla Agnese ile evlendirmek mümkündür ama bu aile şerefinin kasaba halkı gözünde iki paralık olması demektir. Baba Vincenzo, ailenin onurunu da koruyacak karmaşık bir çözüm yoluna gider.

Film hakkında notlar

  • Sicilya 'lı aktör Lando Buzzanca (1935), 1970 'li yıllarda Türkiye'de de yaygın olarak gösterilen seks-komedi türünden filmleri ile tanınmıştı. Bu seks-komedi filmleri serisinin Türkiye'deki ortak adı "Erkek Dediğin" idi ("Erkek Dediğin İspat Eder" "Erkek Dediğin Hovarda Olur" gibi Türkçe isimlerle sinemalarda gösterilmişlerdi). Zaten daha sonra Türk sinemasının krize girmesi ile furya halinde piyasaya giren Türk Seks-komedi filmleri, bu Lando Buzzanca filmlerinden esinlenilerek ortaya çıkmışlardı.
  • 1961'de Pietro Germi İtalyan Usulü Boşanma (Divorzio all'italiana) filmini çekmişti. Filmde Marcello Mastroianni ve Stefania Sandrelli oynamışlardı. (Sandrelli bu filmde de başrolde). 1964'te bu kez benzer bir konuyu işleyen bir filmi de Vittorio De Sica çekmişti: İtalyan Usulü Evlilik (Matrimonio all'italiana). Bu filmde de Marcello Mastroianni ve Sophia Loren başrolleri paylaşmışlardı. De Sica da tıpkı Pietro Germi gibi İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü ve önemli yönetmenlerindendi.
  • Filmin ödüllü oyuncusu Saro Urzì, 1972 yılında Baba (The Godfather) filminde Vitelli rolünü oynayacaktır.

Filmin müziği

  • Filmin başında yazılar gösterilirken İtalyanca sözlerle Sicilya'lı Ascalune ailesinin başına gelenlerin anlatıldığı ballad Carlo Rustichelli tarafından yazılmıştır. Giuseppe Ferrara'nın seslendirdiği "L'onuri di l'Ascaluni" (Ascalune'lerin şerefi) adlı bu tarantella tarzındaki şarkının melodisi son derece coşkulu ve akılda kalıcıdır. Bu ballad film boyunca ara ara devam eder ve şarkı sözleriyle olayları toparlayıp özetlemeye devam eder yani şarkıcı Giuseppe Ferrara adeta filmin anlatıcısı da (narrator) olur.
  • Filmin soundtrack albümü ilk kez 1964 yılında ABD'de LP (Long Play) formatında çıktı (CAM 10001), 1992 yılında İtalya'da CD formatında tekrar basıldı (CAM 493357-2). Besteci: Carlo Rustichelli, Müzik direktörü, orkestra yönetmeni: Pierluigi Urbini, Sözlü parçaları seslendiren: Giuseppe Ferrara. Plakta yer alan parçalar şunlardır:[4]
  1. L'onuri di l'Ascaluni... Seslendiren: Giuseppe Ferrara
  2. Dicerie (02:27)
  3. Passeggio barone (00:43)
  4. Ratto twist (01:58)
  5. Corrida rumba (00:24)
  6. Tre squillo, tre (01:50)
  7. Seduzione (02:20)
  8. Alla deguello (02:50)
  9. Vampata d'amuri... Seslendiren: Giuseppe Ferrara
  10. Matilde novizia (00:31)
  11. Sposalizio (00:42)
  12. Vergogna (01:56)
  13. Morte di Ascalone (01:38)
  14. Processione (01:15)
  15. Serenata maliziosa (01:50)
  16. Galline barone (01:32)
  17. Onore e famiglia (00:25)
  • Albümden kısa bölümler dinlemek için [1][]

Oyuncu kadrosu

Pietro Germi'nin "Sedotta e abbandonata" filminden bir sahne. Ortada bağnaz Sicilyalı babayı oynayan Saro Urzi, sağında Lando Buzzanca ve Stefania Sandrelli
Oyuncu Rolü
Stefania SandrelliAgnese Ascalone
Saro UrzìDon Vincenzo Ascalone
Aldo PuglisiPeppino Califano
Lando BuzzancaAntonio Ascalone
Lola BracciniAmalia Califano
Leopoldo TriesteBaron Rizieri
Umberto SpadaroKuzen Ascalone
Paola BiggioMatilde Ascalone
Rocco D'AssuntaOrlando Califano
Oreste PalellaPolis Şefi Polenza
Lina LagallaFrancesca Ascalone
Gustavo D'ArpeCiarpetta, avukat
Rosetta UrzìConsolata, hizmetçi
Roberta NarbonneRosaura Ascalone
Vincenzo LicataProfumo, cenaze levazımatçısı

Kaynakça

  1. ^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi 2005, Oğlak Yayınları s.287 Türkçe isim için referans
  2. ^ Dorsay, Atilla (1993). Benim Beyoğlum. Varlık Yayınları. ss. sayfa 20. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İtalya</span> Güney Avrupada yer alan kısmi ada ülkesi

İtalya, resmî adıyla İtalyan Cumhuriyeti, Güney Avrupa'da, büyük ölçüde İtalya Yarımadası üzerinde yer alan bir ülke. Akdeniz'in en büyük iki adası Sicilya ve Sardinya da İtalyan topraklarıdır. Yüzölçümü 301.340 km2 olan ülkenin kuzeyde Alpler bölgesinde Fransa, İsviçre, Avusturya ve Slovenya'yla kara sınırı vardır. Bağımsız iki Avrupa ülkesi olan Vatikan ve San Marino da İtalya'nın yarımadadaki toprakları içine sıkışmış anklav ülkelerdir. İtalya'nın ayrıca biri İsviçre (Campione), diğeriyse Tunus (Lampedusa) tarafından kara ve deniz sınırlarıyla kuşatılmış iki eksklavı bulunur. Nüfusu 58 milyon olan İtalya, Avrupa Birliği'nin en kalabalık üçüncü ülkesidir. Başkenti ve en büyük şehri Roma, yüzyıllar boyunca Batı uygarlığının merkezi olmuş, mimaride barok üslûbunun doğuşuna tanıklık etmiş ve eskiden beri Katolik Kilisesi'nin merkezi olmuştur.

2 Şubat, Miladi takvime göre yılın 33. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 332 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Floransa</span> Floransa iline bağlı komün (Toskana, İtalya)

Floransa, İtalya'da, San Marino'nun batısında bulunan bir şehirdir. Kuzey İtalya'daki Toskana Bölgesi'nin başkentidir ve kendi ismini taşıyan ilin merkezidir. Kısa bir dönem, İtalya Krallığı'na da başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Germi</span> İtalyan film yönetmeni

Pietro Germi, İtalyan sinema yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Rustichelli</span> İtalyan besteci (1916-2004)

Carlo Rustichelli, ödüllü İtalyan film müziği bestecisi. İki kez "Gümüş Kurdele" ödülünü kazanmıştı.

<i>Dün, Bugün, Yarın</i>

Dün, Bugün, Yarın 1963 yılı, İtalya-Fransa ortak yapımı komedi filmidir. Film İngilizce konuşulan ülkelerde Yesterday, Today and Tomorrow adıyla gösterilmiştir.

<i>İtalyan Usulü Evlilik</i>

İtalyan Usulü Evlilik, 1964 İtalya Fransa ortak yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı Matrimonio all'italiana olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Marriage Italian Style adıyla gösterilmiştir.

<i>İtalyan Usulü Boşanma</i>

İtalyan Usulü Boşanma 1961 İtalya yapımı kara komedi filmidir. Özgün adı Divorzio all'italiana olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Divorce, Italian Style adıyla gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lando Buzzanca</span>

Lando Buzzanca, İtalyan komedi oyuncusu.

Luciano Vincenzoni, İtalyan senarist ve oyun yazarıdır. 1954 ve 2000 yılları arasında 65 film senaryosu yazmıştır. Bu sebeple sektörde kendisine "Senaryo Doktoru" lakabı verilmiştir. Yazarın Ölüm Atlısı, Signore & signori ve Bir Zamanlar Suç Vardı gibi yapıtları sinemaya uyarlanmıştır. Dünya sinemasında en çok Sergio Leone'nin Birkaç Dolar İçin (1965) ve 1966'daki İyi, Kötü ve Çirkin filmlerinin senaryo yazarlığıyla tanınıyor, ancak aynı zamanda bir dizi başka Spagetti Western filmi için de senaryolar yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mario Monicelli</span> İtalyan film yönetmeni

Mario Monicelli, İtalyan sinema yönetmeni, senarist ve oyuncuydu.

15. Cannes Film Festivali 7-23 Mayıs 1962'de yapıldı. Altın Palmiye ödülünü O Pagador de Promessas filmi ile Anselmo Duarte kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ugo Tognazzi</span> İtalyan aktör

Ugo Tognazzi İtalyan bir film, televizyon ve tiyatro oyuncusu, yönetmen ve senaryo yazarıydı.

17. Cannes Film Festivali 29 Nisan - 14 Mayıs 1964 tarihleri arasında yapıldı. Bu festivalde, Palme d'Or, "Grand Prix du Festival International du Film" olarak adlandırıldı ve 1974’e kadar kullanılmaya devam etti, daha sonra ismi tekrar Palme d'Or oldu.

59. Cannes Film Festivali 17 Mayıs - 28 Mayıs 2006 tarihleri arasında yapıldı. On bir ülkeden yirmi film Altın Palmiye için yarıştı.

<i>Malèna</i>

Malèna, 2000 yılı İtalyan-Alman ortak yapımı bir sinema filmidir. 1999 yılında Sicilya adasındaki Castelcuto sahilinde çekilmiş olup film sahnelerine II. Dünya Savaşı havası verilmiştir. 2000 yılında Oskar adayı seçilmiştir. Monica Bellucci, Giuseppe Sulfaro ve Matilde Piana rol almıştır.

İtalya, batı medeniyetinin doğum yerlerinden biri ve kültürel bir süper güç olarak kabul edilir. İtalya, Roma İmparatorluğu, Roma Katolik Kilisesi, Romanesk sanat, Rönesans, Bilimsel devrim, Barok, Neoklasizm, Risorgimento, Faşizm ve Avrupa entegrasyonu gibi uluslararası etkiye sahip fenomenlerin başlangıç noktası olmuştur. Tarihi boyunca, ulus muazzam sayıda önemli insan doğurmuştur. İtalya, ivmesini Klasik Yunan ve Roma dünyasının yeniden değerlendirilmesinden alan Rönesans'ın sanatsal ve entelektüel gelişmelerinde ön saflarda yer aldı. İtalya'daki sanatçılar ve bilim adamları, antik çağın maddi kalıntılarıyla çevrili olduklarından, böyle bir canlanmada önderlik etmek için özellikle iyi bir konumdaydılar. Hem sanatta hem de mimaride daha önceki Romanesk ve Gotik formların yerini, 16. yüzyılın Barok tarzlarına doğru bir gelişmeyle yükselen Rönesans aldı.

<span class="mw-page-title-main">Lino Capolicchio</span> İtalyan film yönetmeni

Lino Capolicchio, İtalyan aktör, senarist ve film yönetmeni.

Belirtilen kayda değer ölümler 2024'te gerçekleşmiştir. İsimler alfabetik sırayla, ölüm tarihinin altında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurtarılması Gereken 100 İtalyan Filmi</span>

Kurtarılması Gereken 100 İtalyan Filmi listesi, "1942 ile 1978 yılları arasında ülkenin kolektif hafızasını değiştiren 100 filmi" bildirmek amacıyla oluşturulmuştur. Film koruma veya film restorasyonu, sinema tarihçileri, arşivciler, müzeler, sinematekler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar arasında çürüyen film stoklarını kurtarmak ve içerdikleri görüntüleri korumak için devam eden bir dizi çabayı ifade eder. En geniş anlamıyla koruma, bir filmin mümkün olduğunca orijinal biçimine yakın bir şekilde varlığını sürdürmesini sağlar.