İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Rum Patrikhanesi ya da Kostantiniyye Ekümenik Patrikhanesi, Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biri ve birincisidir. Günümüzde İstanbul Başpiskoposu ve Ekümenik Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetilmektedir.
Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..
Süryani Kadim Kilisesi ya da Süryani Ortodoks Kilisesi Doğu Hristiyan mezhebidir ve Orta Doğu'da yaşayan Hristiyan Semitik bir halk olan Süryaniler’in çoğu bu mezhebe üyedir.
Metropolit, Hristiyanlıkta bir bölgenin tüm kiliselerinden sorumlu piskopos veya başpiskopos.
Patrik, Ortodoks Kilisesileri, Oriental Ortodoks Kiliseleri, Süryani Kilisesi ve diğer Doğu Kiliseleri'nde kilisenin başında bulunan en yüksek rütbeli piskopos.
Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.
Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.
Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.
Papaz, Hristiyan din adamları için kullanılan sözcük. Türkçeye 1300'lü yıllarda Rumca papas sözcüğünden geçmiştir. Türkçede rahip sözcüğü de bazen papaz anlamında kullanılır ancak her rahip bir papaz değildir. Rahip sözcüğü zaman zaman İslam dışındaki dinlerdeki din adamları için de kullanılır. Rahip sözcüğü Arapça kökenlidir. Farsça kökenli peder sözcüğü de Türkçede zaman zaman papaz anlamında kullanılır.
Rus Ortodoks Kilisesi veya Moskova Patrikliği, dünyanın en büyük özerk Ortodoks Kilisesi. Rus Ortodoks Kilisesi, resmî olarak Ortodoks kiliselerinin öncelik sırasına göre, Rum Ortodoks Kilisesi'nin dört antik patrikhanesi olan, İstanbul, İskenderiye, Antakya ve Kudüs'ün hemen altında beşinci sırada yer alıyor.
Kıbrıs Ortodoks Kilisesi bağımsız bir Ortodoks kilisesidir. İlk kurucusu ve koruyucusunun havari Barnabas olduğu kabul edilir. Osmanlı Devleti, 1571 yılındaki fetihden sonra Kilisenin bağımsızlığını tanımış ve Kıbrıs Rum cematinin lideri olarak Kıbrıs episkoposunu kabul etmiştir.
Episkopos makamı, asıl anlamıyla piskoposun resmen oturduğu kürsüdür. Katedra da denen bu resmî kürsü, piskoposun ana kilisesinde olup bu yüzden bu kiliseye piskoposun katedrali denmektedir. Kürsüye bilhassa Doğu Ortodoks Kilisesi'nde ayrıca piskoposun tahtı da denmektedir.
Dördüncü Konstantinopolis Konsili , 5 Ekim 869 ile 28 Şubat 870 tarihleri arasında Konstantinopolis'te gerçekleşen sekizinci Katolik Kilisesi Ekümenik konsilidir. 102 kardinal, 3 papa temsilcisi ve 4 patrik katılmıştır. Konsil, Ekim 869 ile Şubat 870 arasında 10 oturum gerçekleştirmiştir ve 27 canon yayınlamıştır.
Katolikos, Doğu Hristiyanlığı geleneğine bağlı bazı kiliselerde kilisenin başında bulunan kişi için kullanılan unvandır. Unvan otosefale işaret eder bazı durumlarda özerk kilisenin başı için kullanılsa da bu durumda Patrik de yaygın biçimde kullanılır. Sözcük Antik Yunanca'daki καθ' ὅλου, κατά ve ὅλος sözcüklerinden türemiş olan καθολικός, 'tan gelir ve "tümü, evrenseli, geneli ilgilendiren" anlamındadır. İlk kullanımı Roma İmparatorluğu'ndaki finansal ya da sivil ofislerdir. Katolik Kilisesi'nin adı da buradan gelir.
Antakya Patriği Antakya episkoposu tarafından taşınan geleneksel unvan. Geleneksel Hristiyan olmuş ilk putperestlerin "gözetmeni" olarak görev yapmışlardır. Bu nedenle erken dönem Hristiyanlık içerisinde birincil önem taşıyan bir makamdır. Bu episkoposluk bölgesi, başlangıçtan günümüze korunan çok az kiliseden biridir. Bugün beş kilise Antakya Patriği unvanını kullanmaktadır: Süryani Ortodoks Kilisesi, Süryani Katolik Kilisesi, Antakya Rum Ortodoks Patrikhanesi, Melkani Rum Katolik Kilisesi ve Maruni Kilisesi ayrıca tarihsel olarak Antakya Latin Patrikhanesi vardır.
Piskoposluk, bir piskoposun dînî idâresi altında olan bölgedir. Batı Hristiyanlığında, piskoposluk bölgesi bir piskoposun yetki alanıdır. Yardımcı piskoposlar da bulunabilir. Bir piskoposluğun alt bölgelerine pariş denilir. Piskoposluk için kullanılan diocese, diócesis, diocèse, vb. isimler Yunanca διοίκησις (diokisis) isminden gelmektedir. Doğu Hristiyanlığında bu kelime, patriklik bölgesi anlamında kullanılmaktadır. Bu sebeple, Doğu Hristiyanlığında, patriğin astları konumundaki piskoposlar, parişlerin yöneticileridir. Bu sisteme piskoposluk yönetim sistemi denir. Başpiskoposluk, bir piskoposluktan hiyerarşik olarak üstündür. Başpiskopos, bir metropolit olabilir. Metropolitler, bir kilise eyâleti yöneticisidirler. Kilise eyâletleri, piskoposluklardan meydâna gelir ve eyâletin merkezi bir kilise metropolisidir. Kilise metropolisi, bâzen bir yerleşim yeri olan metropolisle çakışıktır. Bu yönetim düzeni, temel olarak, kiliselerin Roma eyâletlerine göre teşkilatlanması ile ortaya çıkmıştır. Metropolitlerin idâre ettiği kilise eyâletinde çalışan ve onun astı olan piskoposlara sufragan piskopos denir. Orta Çağ Avrupasında piskopos prensler ortaya çıktı. Yönetim alanlarındaki bölgenin hem piskoposu hem de siyâsî lideri durumundaki bu yöneticilerin alanları bâzen özerk bâzen de tam bağımsız siyâsî devlet olarak tezâhür etti.
IV. Mihail Otoreianos ,, 1206'dan itibaren ölüm yılı olan 1212'ye kadar sürgünde olarak Konstantinopolis Patriği yapmıştır.
Moldova'da din ağırlıklı olarak Ortodoks Hristiyandır. Moldova Cumhuriyeti Anayasası din özgürlüğünü korur ve ulusal hükûmet uygulamada bu hakka genel olarak saygı gösterir.
Katolik Kilisesi'nde hiyerarşi, episkoposlardan, rahiplerden ve diyakonlardan oluşur. "Hiyerarşi" terimi dini anlamda, gerçek bir birlik için gerekli olan armağanların ve görevlerin çeşitliliğine saygı göstermek amacıyla, Kilise'nin, yani Katolik inancına göre Mesih'in Bedeni'nin "kutsal düzeni" anlamına gelir.
Batı Süryani Riti, Batı Süryanice lehçesinde Aziz Yakup'un İlahi Litürji'sini kullanan bir Doğu Hristiyan ritidir. Maruni Kilisesi, Süryani Ortodoks Kilisesi, Süryani Katolik Kilisesi ve Hindistan'ın çeşitli Malankara Kiliselerinde uygulanmaktadır. Süryani Hristiyanlığının iki ana ritinden biridir, diğeri ise Doğu Süryani Riti'dir. Antik Antakya Patrikhanesi'nden çıkmıştır. Diğer ritlerden daha fazla "anafora"ya sahiptir.
