İçeriğe atla

Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu

Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu
Ufa şehrinde yer alan bikdirgenin konu alındığı anıt plaket
Özgün adБашҡортостандың Дәүләт Суверенитеты тураһында Декларация
Onaylanma11 Ekim 1990
Yürürlük11 Ekim 1990
KonumRusya SFSC, Başkurdistan ÖSSC, Ufa
İsteyenBaşkurdistan ÖSSC Yüksek Sovyeti
KonuBaşkurdistan'ın egemenliği
AmaçBaşkurdistan'ın politik ve ekonomik konumunu özerk yapma

Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu, (Başkurtça: Башҡортостандың Дәүләт Суверенитеты тураһында Декларация ), Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği'nden politik ve ekonomik anlamda özerkliğini ilan eden bildiridir.[1] Belge,11 Ekim 1990'da Başkurdistan ÖSSC Yüksek Sovyeti'nin üçüncü oturumunda kabul edildi. Başkurdistan ÖSSC'nin bugünkü halefi, Rusya'nın federal yapılanması içerisinde yer alan ve bağımsız cumhuriyet olan Başkurdistan'dır.

Tarihçe

12 Haziran 1990 tarihinde Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Vekilleri Kongresi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Egemenliği Deklarasyonu'nu kabul etti. Bildirgede SSCB'nin "SSCB ile Federasyonun güçleri arasındaki bölünme konusu" ve "SSCB ile birlik ve özerk cumhuriyetlerin ekonomik ilişkileri temeli" konular ele alındı. Bu temelde Başkurdistan özelinde bir egemenlik deklerasyonunun geliştirilmesi konu alındı.

Ülkede Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonun hazırlanmasına başlayan Yüksek Konsey, Başkurdistan ÖSSC'nin Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu içindeki yeri hakkında bir tartışma başladı. Deklarasyonun gelişmesinde iki ana merkez belirlendi. 10 Ağustos 1990 tarihinde ulusal gazeteler tarafından halkın tartışması için deklarasyon hakkında çeşitli projeler yayınlandı. Çeşitli projeler arasında o dönemin tanınmış bilim insanları L. Sh. Gumerova, Z. I. Enikeew, A. N. Timonin, F. Z. Yusupov gibi isimler de yer almaktaydı.

Başkurdistan ÖSSC Yüksek Sovyeti'nin 11 Ekim 1990 tarihli üçüncü oturumunda Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu kabul edildi.[1]

Resmi tatil

11 Ekim, Başkurdistan'da Cumhuriyet Bayramı olarak "Cumhuriyetin Devlet Egemenliği Deklarasyonu Günü" adıyla resmi olarak kutlanmaktadır.[2] Bayram ve resmi tatil kararı 27 Şubat 1992 tarihinde Başkurdistan Cumhuriyeti Yüksek Konseyi tarafından kabul edildi. Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı, Başkurdistan Anayasası Günü gibi diğer ulusal bayramlarla birlikte Cumhuriyet Bayramı da resmi tatil günüdür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Ross, Cameron (3 Mayıs 2002). Regional Politics in Russia (İngilizce). Manchester University Press. s. 188. ISBN 9780719058905. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2018. 
  2. ^ Stoliarov, Mikhail (27 Ağustos 2003). Federalism and the Dictatorship of Power in Russia (İngilizce). Routledge. s. 224. ISBN 9781134417803. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan Sovyetler Birliği kuruluş anlaşmasını imzalayan devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Başkurtistan ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Türkistan ÖSSC, Rusya SFSC içinde 30 Nisan 1918'de kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. Orta Asya'da ilk olarak kurulmuş Sovyet devleti, ayrıca "Türkistan" ismiyle kurulmuş SSCB'ye bağlı ilk büyük Türk devletidir. Başkenti Taşkent'tir.

Sovyetler Birliği Özerk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği içindeki bazı halklar için oluşturulan yönetim birimleridir. Bu özerk cumhuriyetlerin statüsü ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerden düşük olup, ülkedeki özerk oblastlardan ve özerk okruglardan daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği referandumu</span>

Sovyetler Birliği'nde 1991 Referandumu, 17 Mart 1991'de Sovyetler Birliği’nin korunması için yapılan referandum. Referandumda halka "eşit ve egemen cumhuriyetlerin yenilenmiş federasyonu olarak Sovyetler Birliği’nin korunmasını uygun görüyor musunuz?" sorusu yöneltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyet özerk cumhuriyeti

Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ,Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. "Dağlar ülkesi" olarak tanımlanan bölgede otuzdan fazla etnik grup yaşamaktadır. Ekim Devrimi'nden sonra bölgede ortaya çıkan pan-Türkist ve pan-İslamcı hareketleri bastırılmasının ardından kurulmuştur. Başkenti Mahaçkala olan Dağıstan ÖSSC'deki diğer önemli şehirler Derbent, Kızılyar, İzberbaş ve Buynak'tı.

<span class="mw-page-title-main">Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti.

<span class="mw-page-title-main">Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. Adını bu topraklarda yaşayan Udmurtlardan alır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Anayasası</span>

Günümüz Rusya Federasyonu Anayasası, 12 Aralık 1993'te yapılan referandumla kabul edildi. Rusya Anayasası yayımlandığı tarih olan 25 Aralık 1993'te yürürlüğe girdi ve Sovyet cumhuriyeti sistemini yürürlükten kaldırdı. Günümüz anayasası, 1936 Sovyet Anayasasından sonra Rusya tarihinin en uzun süre yürürlükte kalmış olan anayasasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1978 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası</span>

1978 Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Anayasası, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde 12 Nisan 1978 tarihinde kabul edilen anayasa.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Yüksek Sovyeti</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyet'i, sonra Rusya'nın Yüksek Sovyet'i 1938–1990 yılları arası Rusya SFSC yüksek hükûmet kurumu; 1990–1993 yılları arası sabit parlamentodur, Rusya'nın Halkın Milletvekilleri Kongresi tarafından seçiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Sovyetleri Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Sovyetleri Kongresi (Rusça: Съезд Советов Советского Союза, Sovyetler Birliği'nin Kuruluş Antlaşması ile birlikte 30 Aralık 1922'kurulmasından ve 1936 Sovyet Anayasası'nın kabulüne kadar Sovyetler Birliği'ndeki en üst yönetim organı. Sadece Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetini yöneten Sovyetler olan Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 1954 yılında Başkudistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hükûmeti tarafından kabul edilen bayrak. Temel özellikleri bakımından Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı ile aynıdır. Tasarımcısı Valentin Petrovich Viktorov'dur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Başkurtlar</span>

Sovyetler Birliği'nde Başkurtlar, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Başkurt kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 20 Mart 1932'de Sovyetler Birliği içerisinde yer alan Karakalpak Özerk Oblastı'nda kurulmuş özerk cumhuriyetti.

<span class="mw-page-title-main">Saha Cumhuriyeti arması</span>

Saha Cumhuriyeti arması, Rusya Federasyonu içerisindeki Yakutistan'ın bayrağı ve milli marşının yanı sıra resmi bir sembolüdür. Arma, ortasında beyaz bir güneşten oluşan arka plan üzerinde tarih öncesi "Şişkin pisanitsa" petrogliflerine dayanan at sırtında bir flama taşıyan bir binicinin kırmızı silueti olan bir daireden oluşur. Merkezdeki görüntü, yedi eşkenar dörtgen kristal benzeri figür şeklindeki geleneksel Yakut süsleri ve "Республика Саха (Якутия) • Саха Өрөспүүбүлүкэтэ" yazılarıyla çerçevelenmiştir. Bu arma, resmi olarak 26 Aralık 1992'den beri kullanılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.