İçeriğe atla

Başkanlık Konseyi (Libya)

Başkanlık Konseyi
المجلس الرئاسي
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi2016
BağlılığıLibya
AdresEs-Sikka, Trablus, Libya
Yönetici(ler)

Başkanlık Konseyi (Arapçaالمجلس الرئاسي, romanizeal Majlis al Riyasiu) 17 Aralık 2015 tarihinde imzalanan Libya Siyasi Anlaşması hükümlerine göre oluşturulmuş bir organdır. Konsey, Libya'nın devlet başkanı[1] işlevlerini yerine getirir ve Libya Silahlı Kuvvetlerinin komutasını devralır. Anlaşma, Başkanlık Konseyinin kurulmasını memnuniyetle karşılayan ve Ulusal Mutabakat Hükümetinin Libya'nın tek meşru yürütme organı olduğunu kabul eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından oy birliğiyle kabul edildi. Başkanlık Konseyi, Ulusal Mutabakat Hükûmetine başkanlık eder.[2]

Tarih

2014 ile Mart 2021 arasında biri Trablus'ta diğeri Tobruk'ta olmak üzere iki hükûmet iktidar için yarıştı. Tobruk'taki hükûmet, Başkanlık Konseyinin kurulmasından önce uluslararası toplum tarafından tanınıyordu.[3]

Shirat anlaşması

Ekim 2015'te, BM Libya elçisi Bernardino León, Temsilciler Meclisinin iktidarı uzlaşmacı bir başbakan olan Fayiz es-Serrac altında rakip yeni GUK hükûmetiyle paylaşma önerisini duyurdu. Ancak, nihai teklifin şartları her iki tarafça da kabul edilemezdi ve her iki taraf da teklifi reddetti.[4] Bununla birlikte teklif, Fayiz es-Serrac ve diğerleri tarafından bir araya getirilen ve daha sonra Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen gözden geçirilmiş bir öneriyi ateşledi.[5] 17 Aralık 2015'te Temsilciler Meclisi ve yeni Genel Ulusal Kongre üyeleri, genellikle "Libya Siyasi Anlaşması" veya "Shirat Anlaşması" olarak bilinen bu gözden geçirilmiş siyasi anlaşmayı imzaladılar.[6][7] Anlaşma şartlarına göre, iki yıl içinde yeni seçimlerin yapılması amacıyla dokuz üyeli bir Başkanlık Konseyi ve on yedi üyeli bir geçici Ulusal Mutabakat Hükümeti kurulacaktı.[6] Temsilciler Meclisi, bir yasama organı olarak varlığını sürdürecek ve Yüksek Danıştay olarak bilinen bir danışma organı, Genel Ulusal Kongre tarafından aday gösterilen üyelerden oluşacaktı.[8] 31 Aralık 2015 tarihinde, Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih İsa, Libya Siyasi Anlaşmasını desteklediğini açıkladı.[7]

Konsey Başkanı Fayiz es-Serrac (Tobruk parlamentosunun eski üyesi) ve konseyin diğer yedi üyesi 30 Mart 2016 tarihinde Trablus'taki Ebu Sittah deniz üssüne geldi.[3][9] Ertesi gün, UMH'nin başbakanlık ofislerinin kontrolünün ele geçirildiği ve rakip Ulusal Kurtuluş Hükümetinin başbakan olarak atadığı Halife el-Gavi'nin Mısrata'ya kaçtığı bildirildi. 5 Nisan'da Ulusal Kurtuluş Hükûmeti istifa ettiğini, "operasyonları durdurduğunu" ve yetkisini Başkanlık Konseyine bıraktığını duyurdu.[10][11][12]

Ulusal Birlik Hükûmeti

10 Mart 2021'de Temsilciler Meclisi, Başkanlık Konseyi Başkanı olarak Muhammed el-Menfi ve başbakan olarak Abdülhamid Dibeybe tarafından yönetilen bir Ulusal Birlik Hükümeti'nin kurulmasını resmen onaylamak için merkezi Sirte kentinde bir araya geldi.[13]

Yapısı

Başkanlık Konseyi, Libya'nın tarihi bölgelerini temsil eden başkan yardımcıları tarafından desteklenen bir başkan tarafından yönetilmektedir.[14][15] Konsey tarafından alınan herhangi bir karar, başkan ve tüm başkan yardımcıları tarafından oybirliğiyle onaylanmalıdır.[15]

Üye Listesi

Mart 2021-günümüz

Birleşmiş Milletler arabuluculuğu altında Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda varılan bir anlaşmanın ardından, 10 Mart 2021'de Temsilciler Meclisi tarafından yeni bir Başkanlık Konseyi onaylandı:[16]

Görevli Görev Başlangıç Tarihi Bitiş Tarihi Seçim bölgesi
Muhammed el-MenfiBaşkanlık Konseyi Başkanı10 Mart 2021 Günümüz Sirenayka temsilcisi
Abdullah el-Lafi Başkan Yardımcısı 10 Mart 2021 Günümüz Trablusgarp temsilcisi
Musa el-Koni Başkan Yardımcısı 10 Mart 2021 Günümüz Fizan Temsilcisi

Mart 2016-Mart 2021

Mart 2016 ile Mart 2021 arasında konsey üyeleri şunlardı:[17]

Görevli Görev Başlangıç Tarihi Bitiş Tarihi Seçim bölgesi
Fayiz es-SarracBaşkanlık Konseyi Başkanı30 Mart 2016 UMH
Musa El-Koni Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı 30 Mart 2016 2 Ocak 2017[18]Güney Libya
Fathi El-Macbari Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı 30 Mart 2016 18 Temmuz 2018 UMH
Abdüssalam Kacman Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı 30 Mart 2016 Müslüman Kardeşler
Ahmed Muaytik[19]Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı 30 Mart 2016 Misrata ve UMH
Ali Farac Katrani Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı 30 Mart 2016 8 Nisan 2019[20]Doğu Libya/LUO
Omar El-Esvad Bakan 30 Mart 2016 Zintan ve Batı Libya
Ahmed Hamza El-Mehdi Bakan 30 Mart 2016
Muhammed Ammari Bakan 30 Mart 2016 GUK

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "As Libya marks 64th independence anniversary, UN envoy urges unity behind new Government". United Nations. 24 Aralık 2015. 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  2. ^ "Unanimously Adopting Resolution 2259 (2015), Security Council Welcomes Signing of Libyan Political Agreement on New Government for Strife-Torn Country". United Nations. 23 Aralık 2015. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  3. ^ a b "A Quick Guide to Libya's Main Players". European Council on Foreign Relations. 25 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  4. ^ "Libyan officials reject UN-proposed unity deal with rival government". The Guardian. Benghazi. Associated Press. 19 Ekim 2015. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2016. 
  5. ^ UN Security Council Resolution 2259 of 23 December 2015
  6. ^ a b Kingsley, Patrick (17 Aralık 2015). "Libyan politicians sign UN peace deal to unify rival governments". The Guardian. 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ a b Zaptia, Sami (1 Ocak 2016). "Ageela Salah now supports UN-brokered Skhirat agreement: Kobler". Libya Herald. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Libyan deal on course, but who is on board?". Al Arabiya. 25 Aralık 2015. 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  9. ^ "Support grows for Libya's new unity government". AFP. 1 Nisan 2016. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  10. ^ "Libya's Tripoli Government Says Will 'Cease Operations'". ABC News. 5 Nisan 2016. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2016. 
  11. ^ "Tripoli authorities cede power to Libyan unity government: statement". Yahoo! New Zealand. 5 Nisan 2016. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2016. 
  12. ^ Ayyab, Saber (31 Mart 2016). "Rebel Tripoli administration vanishes". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 
  13. ^ "Libya lawmakers approve interim govt in key step towards elections". 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021. 
  14. ^ "UN proposes unity government to end Libya conflict". Al Jazeera. 8 Ekim 2015. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  15. ^ a b Article 1.3 of the Libyan Political Agreement. 2015.
  16. ^ "Libia: Eletto a Ginevra il nuovo governo con al Manfi presidente e Dbeibeh premier". 6 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021. 
  17. ^ "Presidential Council to Be". 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016. 
  18. ^ Musa, Rami (2 January 2017). Libyan presidential council resigns, citing failure 21 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. AP.
  19. ^ "Libya: Ahmed Maiteeq Hails Algeria's 'Support' to Political Dialogue in Libya". All Africa. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2016. 
  20. ^ "Sarraj Deputy Quits, Voices Support for Libyan National Army". Asharq AL-awsat (İngilizce). 10 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdullah es-Sani</span>

Abdullah es-Sani, 2014-2016 yılları arasında Libya Başbakanı olarak görev yapan Libyalı politikacı. Daha önce Ali Zeydan hükûmetinde Savunma Bakanı olarak görev yapmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Libya İç Savaşı</span> Halife Hafterin yaptığı askeri darbe sonucunda ortaya çıkan iç savaş

İkinci Libya İç Savaşı, Libya topraklarının ve petrolünün kontrolünü isteyen rakip gruplar arasında devam eden bir çatışmadır. Başlangıçtaki çatışma; ve Şafak Yolculuğu Operasyonu ve başarısız askerî darbeden sonra kurulan başkent Trablus'taki "Ulusal Kurtuluş Hükümeti" olarak da adlandırılan Genel Ulusal Kongresi (GNC) hükûmeti ile çoğunlukla "Tobruk hükümeti" olarak da bilinen 2014 yılında tartışmalı olarak seçilen Temsilciler Meclisi hükûmeti arasındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Fayiz es-Serrac</span>

Fayiz Mustafa es-Serrac Libya Siyasi Anlaşması kapsamında 17 Aralık 2015 tarihinde kurulan Ulusal Mutabakat Hükümetinin başbakanı 2016-2021 yılları arasında Libya Başkanlık Konseyi başkanı olarak görev yapan Türk kökenli Libyalı bir siyasetçidir. Trablus Parlamentosu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fethi Başağa</span> Libyalı siyasetçi

Fethi Ali Abdüsselam Başağa, kısaca Fethi Başağa veya Fethi Ali Paşa olarak bilinen, şu anda Libya'nın geçici başbakanı olarak görev yapan bir Libyalı politikacıdır. 2018-2021 yılları arasında içişleri bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Libya İç Savaşı'nda Türkiye</span> Türkiyenin Libyaya müdahalesi

İkinci Libya İç Savaşı'nda Türkiye, Arap Baharı sonrası Libya'da düzenin kurulamaması ile birlikte başlayan İkinci Libya İç Savaşı'nda Türkiye'nin Ulusal Mutabakat Hükûmeti tarafına yardım etmesiyle ve Ulusal Mutabakat Hükûmeti ile bir dizi anlaşmalar yapmasıyla gerçekleşen askerî müdahale.

<span class="mw-page-title-main">Batı Libya Taarruzu (2019-2020)</span>

Batı Libya Taarruzu, Kuzeybatı Libya Taarruzu veya Trablus Savaşı, Halife Hafter'in Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti'ni sonlandırmak amacıyla Libya Ulusal Ordusu'nu Trablus'a sürmesiyle başlayan ve 4 Haziran 2020'de başarısızlıkla sona eren taarruzdur.

<span class="mw-page-title-main">Libya Ulusal Ordusu</span>

Libya Ulusal Ordusu (LUO), Kasım 2019 itibarıyla Hafter Silahlı Kuvvetleri (HSK) olarak bilinen İkinci Libya İç Savaşı'nda rol oynayan askerî güçtür. Halife Hafter tarafından yönetilir ve bağlılığı Tobruk'ta bulunan Temsilciler Meclisinedir.

Ulusal Mutabakat Hükûmeti, Birleşmiş Milletler öncülüğünde bazı ülkelerin desteğiyle Libya Siyasal Mutabakatı çerçevesinde kurulmuş olan hükûmettir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ulusal Mutabakat Hükûmetini Libya'nın meşru yönetimi kılacak Libya Siyasi Mutabakatı'nı oy birliği ile kabul etmiştir ve Ulusal Mutabakat Hükûmeti, Birleşmiş Milletler tarafından Libya'daki meşru güç olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Temsilciler Meclisi (Libya)</span> Lİbyanın yasama organı

Temsilciler Meclisi (TM) (Arapça: مجلس النواب, romanize: Majlis al-Nuwaab), %18'lik bir katılımın olduğu 2014 Libya parlamento seçimlerinden kaynaklanan Libya yasama organıdır. 2014 yılının sonlarında, Libya İç Savaşı bağlamında başkent Trablus'u ele geçirmeye yönelik başarısız darbe girişiminin ardından, Temsilciler Meclisi kendisini Libya'nın uzak doğusundaki Tobruk'a taşıdı. Mayıs 2019'da Trablus silahlı saldırı altındayken Trablus'ta birkaç TM toplantısı yapıldı ve 45 gün için bir geçici başkan seçildi. 2014 ve 2021 yılları arasında Temsilciler Meclisi, Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki görevdeki Ulusal Birlik Hükümeti'ni desteklemeden önce Abdullah es-Sani liderliğindeki Tobruk merkezli hükûmeti destekledi. Eylül 2021'de Temsilciler Meclisi, Dibeybe liderliğindeki geçici Ulusal Birlik Hükûmeti'ne karşı bir güvensizlik oylamasını kabul etti.

Ulusal Kurtuluş Hükûmeti, Libya'da Haziran 2014 seçimlerini kaybeden Genel Ulusal Kongre bloklarından siyasetçiler tarafından oluşturulan bir hükûmet organıydı. UKH, Halife el-Gavil tarafından yönetildi. Libya Şafak Koalisyonu terimi silahlı gruplara ve / veya UKH'yi destekleyen daha geniş siyasi harekete atıfta bulunmak için kullanıldı. UKH, Ağustos 2014'teki oluşumundan Nisan 2016'daki dağılışına kadar devam eden İkinci Libya İç Savaşı'nın en önemli taraflarından biriydi.

Halife el-Gavil, Libyalı politikacıdır. Trablus'taki Genel Ulusal Kongre liderliğindeki Ulusal Kurtuluş Hükümeti'nin (UKH) başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Abdulhamid Dibeybe</span> Libyalı siyasetçi

Abdülhamid Muhammed el-Dibeybe, Libya'nın geçici Ulusal Birlik Hükümeti'nin şu anki başbakanı olan bir Libyalı politikacıdır. 5 Şubat 2021'de Libya Siyasi Diyalog Forumu sırasında ülkenin başbakanı olarak atandı ve Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimlere kadar liderlik görevini sürdürmesi bekleniyor.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Birlik Hükûmeti (Libya)</span>

Ulusal Birlik Hükûmeti, Libya için 10 Mart 2021'de, Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükûmeti ile Tobruk merkezli İkinci es-Sani Kabinesi'ni birleştirmek için kurulan geçici bir hükûmettir. 5 Şubat 2021'deki Libya Siyasi Diyalog Forumu'nda Abdulhamid Dibeybe, birlik hükûmetine başbakan olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Danıştay (Libya)</span>

Yüksek Danıştay,, 17 Aralık 2015 tarihinde imzalanan Libya Siyasi Anlaşması hükümlerine göre oluşturulmuş bir danışma kuruludur. Birleşmiş Milletler, barış görüşmelerini destekledi ve Güvenlik Konseyi tarafından oybirliğiyle kabul edildi. Yüksek Danıştay, geçici Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) ve şu anda Tobruk'ta bulunan Temsilciler Meclisi'ne (TM) tavsiyede bulunabilir ve belirli koşullar altında bu organlar hakkında bağlayıcı bir görüş bildirebilir. Konsey üyeleri, Genel Ulusal Kongre'nin geriye kalan üyeleri tarafından 2014 yılında TM'ye seçilemeyen üyeleri arasından aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Libya devlet başkanlığı seçimi

Libya cumhurbaşkanlığı seçiminin başlangıçta 10 Aralık 2018'de yapılması planlanmış, ancak Halife Hafter'in Batı Libya Taarruzu nedeniyle ertelenmişti. Seçimin daha sonra 24 Aralık 2021'de yapılması planlanmıştı ancak Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu (YUSK) başkanının ülke çapındaki seçim komitelerinin feshedilmesi emrini vermesinin ardından süresiz olarak ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Bir sonraki Libya parlamento seçimleri</span>

Libya'da 2021 yılından bu yana parlamento seçimlerinin yapılması planlanıyor. Başlangıçta 10 Aralık 2021 olarak planlanan seçimler, Libya'da devam eden siyasi kriz nedeniyle birçok kez ertelendi.

Ömer el-Hassi Libyalı bir politikacı ve Bingazi Üniversitesinde siyaset bilimi profesörüdür. Trablus'taki Genel Ulusal Kongre liderliğindeki Ulusal Kurtuluş Hükümeti'nin başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">2019-2021 Libya yerel seçimleri</span>

Mart ve Nisan 2019'da Libya'da 20 belediyede yerel seçimler yapıldı. Libya Merkez Belediye Meclisi Seçimleri Komisyonu, 2019 yılında toplamda 68 belediyede seçim yapılmasını hedefledi. 2019-20 Batı Libya Taarruzu'na ilişkin seçimlerin düzenlenmesinde yaşanan zorluklar nedeniyle, 2019'da seçimler tamamlanamadı. 2021 için planlanan en az 30 ek meclis için yapılan seçimlerle 2020 ve 2021'e kadar devam ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal İstikrar Hükûmeti</span> Libya hükûmeti

Ulusal İstikrar Hükûmeti, Libya'da 3 Mart 2022'de kurulan, Usame Hammad liderliğindeki ve Temsilciler Meclisi ile Libya Ulusal Ordusu tarafından desteklenen Sirte merkezli geçici bir hükümettir. Hükûmet, kuruluşundan bu yana Abdülhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti ile rekabet halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Usame Hammad</span> Libyalı siyasetçi

Usame Saad Hammad Salih Libyalı bir siyasetçidir. 16 Mayıs 2023 tarihinde Temsilciler Meclisi tarafından vekaleten Libya başbakanı olarak atanmıştır. Görevi Fethi Başağa'dan devraldı. Daha önceleri Başağa'nın maliye bakanıydı.