İçeriğe atla

Başbakanlık Kupası

Başbakanlık Kupası
İlk sezon1944
Son sezon1998
BölgeTürkiye Türkiye
Takım sayısı2
Son şampiyonFenerbahçe (8. kez)
En başarılı takımFenerbahçe (8 kez)
18 Haziran 1950 tarihli Zafer gazetesinde Fenerbahçe'ye Başbakanlık Kupası'nı veren Başvekil Adnan Menderes.

Başbakanlık Kupası, ilk kez 1944 yılında oynanmaya başlanmıştır. 5 yıl devam eden kupa, Türkiye Futbol Birincisi ile Millî Küme Şampiyonu arasında oynanmıştır. 1950 yılında Millî Küme'nin son bulması ile Başbakanlık Kupası da 1966 yılına kadar yapılmamıştır.

1966 yılında Türkiye Futbol Federasyonu uygulamayı yeniden başlatmıştır. İkinci Lig Şampiyonu ile Amatör Şampiyon arasında oynanmıştır. Bu format 1970'e kadar devam ettirilip 1971 yılında kupa yine yeni bir sistemle oynatılmıştır. Bu kez 1. Lig ikincisi ve Türkiye Kupası ikincisi arasında final oynanır. Bu arada kupa maçlarına 1982, 1983, 1984 yıllarında ara verilmiştir.

Son kez 14 Mayıs 1998 tarihinde Fenerbahçe'nin bu kupayı kazanmasından sonra Başbakanlık Kupası tekrar kaldırılmıştır.

Tarihçe

Millî Küme ile Türkiye Futbol Şampiyonası şampiyonları arasında düzenlenmeye başlanan organizasyonun ilk sahibi, Fenerbahçe'yi 4-1'lik skorla yenen Beşiktaş oldu. 1945 ve 1946 yıllarında şampiyonluğa ulaşan Fenerbahçe, iki yıl üst üste şampiyonluğa ulaşan ilk ve tek takım unvanını kazandı. 1948'deki Yaz Olimpiyatları ve 1949'daki Akdeniz Kupası'na yapılan hazırlıklar sebebiyle iki yıl boyunca organizasyon düzenlenmedi. İki yıllık aranın ardından 1950'de yeniden organize edilen kupayı kazanan ekip yeniden Fenerbahçe oldu. Toplamda beş kez oynanan ve üç kez Fenerbahçe, iki kez de Beşiktaş'ın kazandığı kupaya; İstanbul'da profesyonel bir futbol liginin kurulması sebebiyle ara verildi.[1]

15 yıllık aranın ardından format değişikliğine gidilen Başbakanlık Kupası yeniden düzenlenmeye başladı. Yeni formatta Türkiye 2. Futbol Ligi ile Türkiye Amatör Takımlar Şampiyonası şampiyonları karşılaşmaktaydı. Bu sistemdeki ilk kupa olan 1966 kupasını Türkiye 2. Futbol Ligi şampiyonu Eskişehirspor kazandı. Bu sayede kupa ilk kez İstanbul dışındaki bir takım tarafından kazanılmış oldu. 1968'de şampiyonluğa ulaşan İzmir Denizgücü, futbolun profesyonel olarak oynanmaya başlamasının ardından Başbakanlık Kupası şampiyonluğu yaşayan ilk ve tek amatör kulüp unvanını kazandı.[2] 1970'teki maçta Muhafızgücü'nü 8-1 ile geçen Boluspor, kupa tarihinin en farklı galibiyetini elde etti.[1]

1971'de ikinci kez değiştirilen formatla Türkiye 1. Futbol Ligi ile Türkiye Kupası ikincileri kupa mücadelesi verdi. 1981'deki kupanın ardından ise üçüncü kez organizasyona ara verildi.[1]

Üç yıllık aradan sonra 1985'te, Türkiye Kupası finalisti ile 2. Lig şampiyonları karşılaştı. Ertesi sene sistem son kez değiştirildi ve Türkiye 1. Futbol Ligi ile Türkiye Kupası ikincileri kupa için mücadele verecek takımlar oldu. 1986 yılında Altay'ı 8-1 yenerek kupaya uzanan Galatasaray, Boluspor'un 1970'teki en farklı galibiyet rekorunu egale etmiş oldu. 1998'de son kez düzenlenen organizasyonda 8. şampiyonluğunu elde eden Fenerbahçe, kupa tarihinin en başarılı takımı olarak tarihteki yerini aldı.[1]

Şampiyonlar

Kulüp Şampiyonluk Şampiyonluk yılları
Fenerbahçe
8
1945, 1946, 1950, 1973, 1980, 1989, 1993, 1998
Beşiktaş
6
1944, 1947, 1974, 1977, 1988, 1997
Trabzonspor
5
1976, 1978, 1985, 1994, 1996
Galatasaray
5
1975, 1979, 1986, 1990, 1995
Eskişehirspor
3
1966, 1972, 1987
MKE Ankaragücü
2
1969, 1991
Bursaspor
2
1971, 1992
Boluspor
2
1970, 1981
Mersin İdman Yurdu
1
1967
İzmir Denizgücü
1
1968

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Başbakanlık Kupası'nın tüm sezonları". 31 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2011. 
  2. ^ "Kulübümüz". İzmir Denizgücü SK. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şenol Güneş</span> Türk teknik direktör ve eski millî futbolcu

Şenol Güneş, Türk teknik direktör ve kaleci pozisyonunda oynayan eski millî futbolcu. Şu anda Süper Lig ekiplerinden Trabzonspor'un teknik direktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Serie A</span> İtalyan futbol ligi

Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Futbol Şampiyonası</span>

Türkiye Futbol Şampiyonası ya da Türkiye Futbol Birinciliği, Türkiye'de ülke çapında yapılan ilk futbol şampiyonasıdır. Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın 1924 yılında Ankara'da yapılan bir genel kurul toplantısında düzenlenmesi kararlaştırıldı. Futbol Heyet-i Müttehidesi adıyla kurulan Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlendi. Lig formatında düzenlenen bölge ve şehir liglerinde şampiyon olan takımları, eliminasyon usulüne göre karşılaştıran organizasyon, farklı şehir takımlarını bir araya getiren ilk ulusal futbol şampiyonası olma özelliğini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çetinkaya TSK</span> Kuzey Kıbrıs Türk spor kulübü

Çetinkaya Türk Spor Kulübü, Kıbrıs, Lefkoşa'da 1930 yılında kurulan bir spor kulübüdür. Renkleri sarı ve kırmızıdır. Karşılaşmalarını Lefkoşa Atatürk Stadı'nda yapmaktadır.

Bu madde, Türkiye futbol liglerinin sistemini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Süper Kupa</span> Türkiyenin Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası şampiyonu arasında oynanan futbol organizasyonu

Süper Kupa ya da sponsorluk anlaşmaları gereğince Turkcell Süper Kupa, Türkiye'de yeni sezon başlamadan önce Süper Lig şampiyonu ile Türkiye Kupası şampiyonu takımların arasında oynanan futbol organizasyonu.

Fenerbahçe 1983-84 sezonu, Fenerbahçe'nin kuruluşundan itibaren 77. ve ulusal ligdeki 26. sezonudur.

Türkiye Kupası 1970-71 Sezonu Türkiye Kupası turnuvasının 9. organizasyonudur ve Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenmiştir. 1970-71 Türkiye Kupası'na amatör liglerde oynayan dört ve profesyonel liglerde oynayan 21 olmak üzere toplam 25 takım katılmıştır.

Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası, Türkiye Amatör Takımlar Birinciliği ya da Türkiye Amatör Takımlar Şampiyonası Türkiye'de ülke çapında yapılan eski amatör futbol şampiyonasıdır. 1952 yılından 1996 yılına kadar sadece kulüplerin amatör takımları arasında oynandı.

<span class="mw-page-title-main">Fenerbahçe-Galatasaray derbisi</span> Kıtalararası derbi

Fenerbahçe-Galatasaray derbisi veya diğer adıyla Kıtalararası Derbi, İstanbul merkezli iki Türk spor kulübü olan Fenerbahçe ile Galatasaray'ın futbol takımlarının karşılaştığı maçları tanımlayan bir ifadedir. Süper Lig'de mücadele eden iki takımdan Fenerbahçe iç saha maçlarını Kadıköy'deki Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda oynarken, Galatasaray'ın iç saha maçlarına Sarıyer'deki Rams Park ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bursaspor (futbol takımı)</span> Türk futbol kulübü

Bursaspor, 3. Lig'de mücadele eden Bursa merkezli futbol takımıdır. Renkleri yeşil-beyaz, takma adı Yeşil Timsahlar'dır. Süper Lig'de şampiyon olan 6 takımdan biridir.

Gençlik ve Spor Bakanlığı Kupası, 1969-70 sezonu sonunda düzenlenmeye başlayan bir futbol turnuvası.

<span class="mw-page-title-main">Başbakanlık Kupası maçları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1944-1998 yılları arasında düzenlenen Başbakanlık Kupası, yıllar içinde farklı formatlarla düzenlenmiş tek maçlık bir müsabakaydı. Millî Küme ile Türkiye Futbol Şampiyonası'nın tamamlanan son sezonlarının şampiyonlarının karşılaştığı 1944 Başbakanlık Kupası'nda Beşiktaş, Fenerbahçe'yi yenerek şampiyonluğa ulaştı. Bu formatta 1950'ye kadar devam eden Başbakanlık Kupası'na, İstanbul'da profesyonel bir futbol liginin kurulmasıyla birlikte ara verildi. 1966'da tekrar başlayan etkinliğin formatı, Türkiye 2. Futbol Ligi ile Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası şampiyonlarının karşılaşacağı şeklindeydi. Yeni sistemdeki ilk müsabakada İdmanocağı'nı yenen Eskişehirspor şampiyonluğa ulaştı. 1968 Başbakanlık Kupası'nda şampiyon olan İzmir Denizgücü, futbolun profesyonel olarak oynanmaya başlamasının ardından müsabaka tarihinde şampiyonluk yaşayan tek amatör kulüp oldu.

1967 Başbakanlık Kupası, 1966-67 Türkiye 2. Futbol Ligi şampiyonu Mersin İdman Yurdu ile 1966-67 sezonu Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası şampiyonu Denizgücü arasında oynanan Başbakanlık Kupası'nın 7. sezonudur. 30 Haziran 1967'de, Ankara 19 Mayıs Stadyumu'nda oynanan maçı 2-0 kazanan Mersin İdman Yurdu, ilk kez kupanın sahibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Süper Kupa maçları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye Futbol Federasyonu tarafından, tamamlanan son sezonun Süper Lig ile Türkiye Kupası şampiyonları arasında düzenlenen Süper Kupa, 1981 ve 1982'de Devlet Başkanlığı Kupası adını taşıdığı istisnalar hariç 1966-1998 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı Kupası adıyla gerçekleştirilirken 2006'dan itibaren günümüzdeki adıyla anılır. Tek ayaklı ve tek maçlık müsabakaya, hem ligi hem de ulusal kupayı aynı kulübün kazandığı durumlarda ulusal kupa şampiyonu yerine ikincisi katılır.

<span class="mw-page-title-main">Başbakanlık Kupası şampiyonluğu kazanan teknik direktörler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1944-1998 yılları arasında düzenlenen Başbakanlık Kupası'nda, farklı yıllarda farklı turnuva veya ligleri şampiyon ya da ikinci tamamlayan takımlar karşılaşıyordu. Millî Küme ile Türkiye Futbol Şampiyonası şampiyonlarının karşılaştığı 1944'teki ilk müsabakada Beşiktaş, Refik Osman Top'un teknik direktörlüğünde şampiyon oldu. İlk 4 maç sonunda verilen iki sezonluk aranın ardından 1950'de bir kez daha düzenlenen organizasyona, 15 yıllık bir ara verildi. 1950 Başbakanlık Kupası'nda Peter Molloy, müsabaka tarihinde şampiyonluk yaşayan ilk Türk olmayan teknik direktör oldu. Ara sonrasında, Türkiye 2. Futbol Ligi ve Türkiye Amatör Futbol Şampiyonası şampiyonlarının karşılaştığı 1966 Başbakanlık Kupası'nda Abdullah Matay'ın teknik direktörlüğünü yaptığı Eskişehirspor şampiyonluğa ulaştı. 1971'deki maçla birlikte sistem bir kez daha değiştirilerek Türkiye 1. Futbol Ligi ile Türkiye Kupası ikincilerinin mücadelesine sahne olmaya başladı. Yeni formattaki ilk maçta Bursaspor, Tomislav Kaloperović'in teknik direktörlüğünde şampiyon olan takımdı. 1981'de organizasyona bir kez daha ara verilirken Türkiye 2. Futbol Ligi şampiyonu ile Türkiye Kupası ikincisinin karşılaştığı 1985'teki maçta İlyas Akçay'ın çalıştırdığı Trabzonspor şampiyon oldu. 1986 Başbakanlık Kupası ile birlikte sistem son kez değiştirildi ve Türkiye 1. Futbol Ligi ile Türkiye Kupası ikincileri, Başbakanlık Kupası için karşılaşmaya başladı. Galatasaray'ın başındayken bu son sistemdeki ilk şampiyonluğu Jupp Derwall elde ederken 1998'deki son organizasyonda Cemşir Muratoğlu'nun teknik direktörlüğündeki Fenerbahçe şampiyonluğa ulaştı.

1971 Gençlik ve Spor Bakanlığı Kupası, Gençlik ve Spor Bakanlığı Kupası'nın düzenlendiği ikinci yılıdır. 1970-71 Türkiye 2. Futbol Ligi Kırmızı Grup şampiyonu Adanaspor ile 1970-71 Amatör Lig şampiyonu İzmir Denizgücü arasında oynanmıştır. Maçı 2 - 0 kazanan Adanaspor bu kupada ilk ve tek şampiyonluğunu kazanmıştır.

Bu madde, ilk sezonu 1959'da gerçekleştirilen Süper Lig'de oynanan sezonların genel bir görünümünü içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye futbol şampiyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye futbol şampiyonları, Türkiye'nin her yıl düzenlenen en üst düzey futbol şampiyonalarını kazanan takımlardır. Ülke çapında düzenlenen ilk futbol turnuvası, Türkiye Futbol Şampiyonası ya da diğer adıyla Türkiye Futbol Birinciliği'dir. İlk kez 1924 yılında Türkiye Futbol Federasyonu tarafından düzenlenen bu organizasyonda bölge (mıntıka) liglerinde şampiyon olan takımlar eleme usulüne göre karşılaşıp Türkiye şampiyonunu belirlemişlerdir. İlk şampiyonada askerî mıntıkasında birinci olup katılan Harbiye İdman Yurdu yenilgisiz ve tek bir gol yemeden Türk futbol tarihindeki ilk ülke şampiyonu olmuştur. 1937'de ise ülkenin ilk deplasmanlı millî futbol ligi olan Millî Küme hayata geçirilmiştir. Lig 1950'de son kez icra edilip sonlandırılmıştır.

Federasyon Kupası, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 1956-57 ve 1957-58 sezonlarında Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılacak takımı belirlemek için düzenlenen ulusal futbol şampiyonasıdır. 1950'de sonlanan Millî Küme'den sonra profesyonel yerel liglerin başlamasıyla Türkiye çapında düzenlenen bir turnuva yoktu. 31 Ağustos 1955'te Futbol Federasyonu, 1955-56 sezonunu takiben profesyonel lig bulunan bölgelerin takımlarından oluşan bir Federasyon Kupası'nın oynanacağını açıkladı. 26 Eylül 1956'da İstanbulspor - Emniyet maçı ile kupa maçları başladı. Kupayı kazanan takım Beşiktaş oldu ve Türkiye'yi Avrupa'da temsil etme hakkı kazandı ancak TFF'nin UEFA'ya geç başvurması nedeniyle bu hakkı kullanamadı. İlk sezonu başarı ile düzenlenen kupa, bir sene sonra tekrar düzenlendi. Bu turnuvayı kazanan takım da Beşiktaş oldu.