İçeriğe atla

Başak Süperkümesi

"Yerel süperküme" buraya yönlendirilmektedir. 2014 yılında keşfedilen ve "Yerel Süperküme" teriminin daha kapsamlı bir karşılığı olarak kullanılan süperküme için Laniakea Süperkümesi sayfasına bakınız.
Başak Süperkümesi
Başak Süperkümesi. Yerel Grup da dahil olmak üzere diğer grup ve kümelerin konumu.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
Ana yapıLaniakea Süperkümesi
Özellikler
Bağlanma kütlesi (U)~1,48 × 1015[1] M☉
Aydınlatma gücü3×1012 L☉[1] (toplam)
Katalog belirtmeleri
Local Supercluster, LSC, LS

Başak Süperkümesi (Virgo SC) veya Yerel Süperküme (LSC veya LS), Samanyolu ve Andromeda gökadaları ile diğerlerini de içeren Başak Kümesi ve Yerel Grup'u barındıran süperkümedir. Çapı yaklaşık 33 megaparsek (110 milyon ışık yılı) olan bu süperkümede en az 100 adet gökada grubu ve kümesi bulunmaktadır. Gözlemlenebilir evrendeki yaklaşık 10 milyon süperkümeden biri olan Başak Süperkümesi, Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen bir gökada iplikçiği içinde yer alır.

2014 yılında yapılan bir araştırma, Başak Süperkümesi'nin daha büyük bir süperküme olan Laniakea'nın bir parçası olduğunu göstermektedir. Laniakea, Büyük Çekici'nin merkezinde yer alan ve "Yerel Süperküme" teriminin daha kapsamlı bir karşılığı olarak kullanılmaktadır.[2]

Arka plan

William ve John Herschel tarafından 1863 yılında yayımlanan ilk büyük bulutsu örneklerinden itibaren, kuzey galaktik kutbu yakınlarındaki Başak takımyıldızında belirgin bir şekilde fazla sayıda bulutsu alanı olduğu biliniyordu. 1950'lerde Fransız-Amerikalı gök bilimci Gérard de Vaucouleurs, bu fazlalığın büyük ölçekli gökada benzeri bir yapı olduğunu savunan ilk isim oldu. 1953'te "Yerel Süpergalaksi" terimini kullandı ve daha sonra 1958'de bunu "Yerel Süperküme" (LSC[3]) olarak değiştirdi. Harlow Shapley ise 1959 tarihli Of Stars and Men adlı kitabında Metagalaksi terimini önerdi.

1960'lar ve 1970'ler boyunca, Yerel Süperküme'nin (LS) gerçek bir yapı mı yoksa gökadaların tesadüfi bir hizalanması mı olduğu konusunda tartışmalar devam etti.[4] Bu sorun, 70'lerin sonu ve 80'lerin başında yapılan geniş çaplı kırmızıya kayma araştırmalarıyla çözüme kavuşturuldu. Bu araştırmalar, gökadaların süpergalaktik düzlem boyunca basık bir şekilde uzanmış yoğunlaşma sergilediğini ikna edici bir şekilde gösterdi.[5]

Yapı

1982 yılında R. Brent Tully tarafından kaleme alınan kapsamlı bir makalede, Yerel Süperküme'nin temel yapısı hakkındaki araştırmasının sonuçları sunuldu. Yerel Süperküme iki bileşenden oluşur: Süperkümenin parlak gökadalarının üçte ikisini içeren, belirgin şekilde basık bir disk ve geri kalan üçte birini içeren kabaca küresel bir hale.[6] Diskin kendisi, uzun eksen / kısa eksen oranı en az 6'ya 1 ve muhtemelen 9'a 1 olan ince (~1 Mpc) bir elipsoittir.[7] Haziran 2003'te yayınlanan 5 yıllık "İki Derece Alanlı Gökada Kırmızıya Kayma Araştırması (2dF)" (Two-degree-Field Galaxy Redshift Survey) verileri, gök bilimcilerin LS'yi diğer süperkümelerle karşılaştırmasına imkan sağladı. LS, nispeten küçük boyutlu tipik olarak fakir (yani, yüksek yoğunluklu çekirdekten yoksun) bir süperkümeyi temsil eder. Merkezde zengin bir gökada kümesi, çevresinde ise gökada iplikçikleri ve fakir gruplar bulunur.[1]

Yerel Grup, Ocak Kümesi'nden Başak Kümesi'ne uzanan ipliksi bir yapı içerisinde Yerel Süperküme'nin eteklerinde yer alır.[5] Başak Süperkümesi'nin hacmi, Yerel Grup'tan yaklaşık olarak 7000 kat, Samanyolu'ndan ise 100 milyar kat daha fazladır.

Gökada dağılımı

Başak kümesi, NASA

Yerel Süperküme'nin merkezine yakın Başak Kümesi civarında, gökadaların sayısal yoğunluğu merkeze olan uzaklığın karesiyle azalır. Bu da, kümenin rastgele konumlanmadığını gösterir. Genel olarak, parlak gökadaların (mutlak büyüklüğü -13'ten daha az) ezici çoğunluğu, az sayıdaki bulutlarda (gökada kümesi grupları) yoğunlaşmıştır. Bu bulutların %98'i, parlak gökada sayısına göre azalan sırayla sıralandığında şu 11 bulutta bulunur: Av Köpekleri, Başak Kümesi, Başak II (güney uzantısı), Aslan II, Başak III, Kupa (NGC 3672), Aslan I, Küçük Aslan (NGC 2841), Ejderha (NGC 5907), Pompa (NGC 2997) ve NGC 5643.

Diskte bulunan parlak gökadaların üçte biri Başak Kümesi'ndedir. Geri kalan kısım ise Av Köpekleri Bulutu, Başak II Bulutu ve ayrıca nispeten önemsiz olan NGC 5643 Grubu'nda bulunur.

Haledeki parlak gökadalar az sayıda bulutta yoğunlaşmıştır (%94'ü 7 bulutta). Bu dağılım, "süpergalaktik düzlem hacminin çoğunun büyük bir boşluk" olduğunu gösterir.[7] Gözlemlenen dağılıma uyan faydalı bir benzetme, sabun köpüğü benzetmesidir. Basık kümeler ve süperkümeler, uzayda 20-60 Mpc çapında büyük, kabaca küresel boşluklar olan kabarcıkların kesişme noktalarında bulunur.[8] Uzun ipliksi yapılar hakim gibi görünmektedir. Buna bir örnek, Başak Süperkümesi'ne en yakın süperküme olan Suyılanı-Erboğa Süperkümesi'dir. Bu süperküme yaklaşık 30 Mpc mesafeden başlayıp 60 Mpc'ye kadar uzanır.[9]

Kozmoloji

Büyük ölçekli dinamikler

1980'lerin sonlarında keşfedilen, sadece Yerel Grup'un değil aynı zamanda en azından 50 Mpc mesafedeki tüm maddenin, Cetvel Kümesi (Abell 3627) yönünde yaklaşık 600 km/s mertebesinde kitlesel bir akış yaşadığı görülmektedir.[10] Lynden-Bell ve ark. (1988), bunun sebebini "Büyük Çekici" olarak adlandırdı. Büyük Çekici'nin, Başak Süperkümesi (Yerel Grup dahil) ile birlikte Suyılanı-Erboğa Süperkümesi'ni, Pavo-Indus Süperkümesi'ni ve Ocak Grubu'nu da içeren ve "Laniakea" olarak adlandırılan daha büyük bir süperküme yapısının kütle merkezi olduğu anlaşılmıştır.

Büyük Çekici'nin, tüm süperküme ile birlikte Shapley Çekicisi'nin merkezinde bulunan Shapley Süperkümesi'ne doğru hareket ettiği görülüyor.[11]

Karanlık madde

Başak Süperkümesi'nin (LS) toplam kütlesi M ≈ 1015 M☉ ve toplam optik aydınlatma gücü L ≈ 3×1012 L☉'dir.[1] Bu da, Güneş kütlesi ile karşılaştırıldığında yaklaşık 300 kat daha fazla kütle-ışık oranını (M☉/L☉ = 1) gösterir ve diğer süperkümeler için elde edilen sonuçlarla tutarlıdır.[12][13] Karşılaştırma yapmak gerekirse Samanyolu için kütle-ışık oranı, 4,83 Güneş mutlak büyüklüğü,[14] -20,9 Samanyolu mutlak büyüklüğü[15] ve 1,25×1012 M☉ Samanyolu kütlesi[16] varsayıldığında 63,8'dir. Bu oranlar, evrende büyük miktarlarda karanlık madde varlığı lehine ana argümanlardan birini oluşturur. Eğer karanlık madde olmasaydı, çok daha küçük kütle-ışık oranları beklenirdi.

Haritalar

Başak kümesiCentaurus A/M83 GrubuM81 GrubuMaffei GrubuNGC 1023 GrubuM101 GrubuNGC 2997 GrubuM94 GrubuNGC 5033 GrubuBüyük Ayı KümesiM96 GrubuNGC 6744 GrubuKılıçbalığı GrubuBaşak III GruplarıNGC 4697 GrubuAslan II GruplarıNGC 7582 GrubuOcak KümesiIrmak KümesiYerel GrupHeykeltraş Grubu
Bu harita, Dünya'dan 100 milyon ışık yılı mesafedeki yakın evreni göstermektedir. Süpergalaktik koordinatlarda, alt solda Güney Süperkümesi'nin bir kısmı, sağda ise Başak Süperkümesi (daha fazla bilgi için özellik isimlerine tıklayın)
NGC 55SamanyoluBüyük Macellan BulutuNGC 3109Messier 31Messier 33NGC 247Pergel gökadasıNGC 5128NGC 5253NGC 5102NGC 5128 GrubuIC 4662Messier 83Başak kümesiESO 274-01NGC 1313NGC 625NGC 7793NGC 4945NGC 45NGC 253Heykeltraş GrubuYerel GrupNGC 1569NGC 300IC 342Maffei GrubuNGC 404NGC 784Maffei 1 KümesiMaffei 2 GrubuDwingeloo 1NGC 1560Messier 81IC 2574Messier 82NGC 3077NGC 2976NGC 4605NGC 6503NGC 5204NGC 3738NGC 4236NGC 2366NGC 2403NGC 4305NGC 5023Messier 94NGC 4244NGC 4214NGC 4449NGC 4395M94 GrubuM81 Grubu
Süpergalaktik düzleme yansıtılan en yakın gökada grupları (daha fazla bilgi için özellik isimlerine tıklayın)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d Einasto, M.; ve diğerleri. (Aralık 2007). "The richest superclusters. I. Morphology". Astronomy and Astrophysics. 476 (2). ss. 697-711. arXiv:0706.1122 $2. Bibcode:2007A&A...476..697E. doi:10.1051/0004-6361:20078037. 
  2. ^ R. Brent Tully; Hélène Courtois; Yehuda Hoffman; Daniel Pomarède (2 Eylül 2014). "The Laniakea supercluster of galaxies". Nature. 513 (7516) (4 Eylül 2014 tarihinde yayınlandı). ss. 71-73. arXiv:1409.0880 $2. Bibcode:2014Natur.513...71T. doi:10.1038/nature13674. PMID 25186900. 
  3. ^ cfa.harvard.edu, The Geometry of the Local Supercluster 10 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., John P. Huchra, 2007 (Erişim tarihi: 12 Aralık 2008)
  4. ^ de Vaucouleurs, G. (Mart 1981). "The Local Supercluster of Galaxies". Bulletin of the Astronomical Society of India. Cilt 9. s. 6 (nota bakınız). Bibcode:1981BASI....9....1D. 
  5. ^ a b Klypin, Anatoly; ve diğerleri. (Oct 2003). "Constrained Simulations of the Real Universe: The Local Supercluster". The Astrophysical Journal. 596 (1). ss. 19-33. doi:10.1086/377574. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2009. 
  6. ^ Hu, F. X.; ve diğerleri. (Nisan 2006). "Orientation of Galaxies in the Local Supercluster: A Review". Astrophysics and Space Science. 302 (1-4). ss. 43-59. arXiv:astro-ph/0508669 $2. Bibcode:2006Ap&SS.302...43H. doi:10.1007/s10509-005-9006-7. 
  7. ^ a b Tully, R. B. (15 Haziran 1982). "The Local Supercluster". Astrophysical Journal. 257 (1). ss. 389-422. Bibcode:1982ApJ...257..389T. doi:10.1086/159999. 
  8. ^ Carroll, Bradley; Ostlie, Dale (1996). An Introduction to Modern Astrophysics. New York: Addison-Wesley. s. 1136. ISBN 0-201-54730-9. 
  9. ^ Fairall, A. P.; Vettolani, G.; Chincarini, G. (Mayıs 1989). "A wide angle redshift survey of the Hydra-Centaurus region". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 78 (2). s. 270. Bibcode:1989A&AS...78..269F. ISSN 0365-0138. 
  10. ^ Plionis, Manolis; Valdarnini, Riccardo (Mart 1991). "Evidence for large-scale structure on scales about 300/h MPC". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 249. ss. 46-61. Bibcode:1991MNRAS.249...46P. doi:10.1093/mnras/249.1.46. 
  11. ^ "What is the Great Attractor?". 14 Temmuz 2014. 5 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Small, Todd A.; ve diğerleri. (Ocak 1998). "The Norris Survey of the Corona Borealis Supercluster. III. Structure and Mass of the Supercluster". Astrophysical Journal. 492 (1). ss. 45-56. arXiv:astro-ph/9708153 $2. Bibcode:1998ApJ...492...45S. doi:10.1086/305037. 
  13. ^ Heymans, Catherine; ve diğerleri. (Nisan 2008). "The dark matter environment of the A901 abell A901/902 supercluster: a weak lensing analysis of the HST STAGES survey". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 385 (3). ss. 1431-1442. arXiv:0801.1156 $2. Bibcode:2008MNRAS.385.1431H. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.12919.x. 
  14. ^ Williams, D. R. (2004). "Sun Fact Sheet". NASA. 22 Şubat 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012. 
  15. ^ Jerry Coffey. "Absolute Magnitude". 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2010. 
  16. ^ McMillan, Paul J. (July 2011), "Mass models of the Milky Way", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 414 (3), ss. 2446-2457, arXiv:1102.4340 $2, Bibcode:2011MNRAS.414.2446M, doi:10.1111/j.1365-2966.2011.18564.x 

Daha fazla bilgi

Dış bağlantılar

  • The Atlas of the Universe, astrofizikçi Richard Powell tarafından oluşturulan ve yerel evrenimizin bir dizi farklı ölçekte haritalarını gösteren bir web sitesi (yukarıdaki haritalara benzer).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yerel Grup</span> Samanyolunu da kapsayan ve 35in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu

Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre) ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg) civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10^6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir. Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi grubu</span> kütleçekim etkisiyle birbirlerine bağlı birçok gökadadan oluşan bir topluluk

Galaksi grubu (veya gökada grubu ya da gökada öbeği), kütleçekim etkisiyle birbirlerine bağlı birçok gökadadan oluşan bir topluluktur. Her biri en az Samanyolu kadar parlak olan (Güneş'in parlaklığının yaklaşık 1010 katı), yerçekimsel olarak bağlı yaklaşık 50 veya daha az üyeden oluşan bir galaksi topluluğudur. Birinci dereceden kümelenme olan gruplardan daha büyük galaksi koleksiyonlarına galaksi kümeleri denir.

<span class="mw-page-title-main">Suyılanı-Erboğa Süperkümesi</span>

Suyılanı-Erboğa Süperkümesi veya Suyılanı ve Erboğa Süperkümesi, Samanyolu'nun da bulunduğu Başak Süperkümesi'nin en yakın komşusu olan süperkümedir. Suyılanı Süperkümesi büyük bir süperküme olmadığı için, Erboğa Süperkümesi ile birlikte incelenir. Bununla birlikte iki süperkümeyi de inceleyen yazarların pek çoğu, iki süperkümenin birbirinden ayrı yapılar olduğu konusunda hemfikirdirler.

<span class="mw-page-title-main">Pavo-Indus Süperkümesi</span>

Pavo-Indus Süperkümesi, Yerel Grubu da içeren Yerel süperkümenin komşusu olan ve yaklaşık olarak 212 MIy (65 Mpc)uzaklıkta bulunan bir süperkümedir. Erboğa Süperkümesi'ni ve büyük bir ihtimalle Başak Süperkümesi'ni çevreleyen uzun bir gökada duvarının bir ucunu oluşturan oldukça zayıf bir süperkümedir. Önemli bir süperküme olarak kabul edilmemektedir. Dikkat çeken yoğun bir gökadalar topluluğu değildir ve herhangi birçok verimli gökada kümesi içermez.

<span class="mw-page-title-main">Aslan Süperkümesi</span>

Aslan Süperkümesi, pek ünlü olmayan ve üstünde hiçbir zaman gerçek bir bilimsel araştırma yürütülmemiş olan süperküme. Sağdaki harita, bu süperkümenin çevresindeki en parlak gökadaların işaretlenmesi sonucu oluşmuştur. süperküme, bizden yaklaşık 440 milyon ışık yılı uzaklıktadır ve bu uzaklıkta, Aslan süperkümesi gibi oldukça zayıf bir süperkümenin ön plandaki bütün gökadaların arasından görülebilmesi zordur. Daha yakındaki Saç Süperkümesi, büyük Abell 1367 Grubu'nun varlığından da anlaşılabileceği gibi bu bölgededir ve bize daha da yakın olan Başak kümesi haritanın sol alt tarafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Shapley Süperkümesi</span>

Shapley Süperkümesi, yakın evrenimizde kütleçekimsel olarak etkileşen bir birlik oluşturan ve böylece evrenle birlikte genişlemek yerine kendisini bir araya getiren büyük bir gökadalar konsantrasyonudur. 1989'da keşfedilmesine rağmen, 1930'larda gökyüzünün bu bölgesinde gökada fazlalığını ilk ilan eden Harlow Shapley'in adı verilmiştir. Shapley Süperkümesi büyük bir süperkümedir ve üzerinde birçok araştırma yapılmıştır. Bilinen en büyük süperküme olmasa da en yoğunlardan biri olduğu kesindir. Erboğa akımyıldızında yer alan süperkümenin, biri 500 milyon ışık yılı ve daha büyüğü 650 milyon ışık yılı uzaklıkta olmak üzere, iki ana toplanma bölgesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Saat Süperkümesi</span>

Saat Süperkümesi (ayrıca Saat-Ağcık Süperkümesi olarak da bilinir) yaklaşık 550 milyon ışık yılı uzaklıkta, kütlesi 1017 Güneş kütlesi olan kocaman bir süperkümedir. Shapley Süperkümesi kadar yoğun değildir, ancak yaklaşık yarım milyar ışık yıllık bir alana saçılmış, kendisini bilinen en büyük süperküme yapan çok miktarda zengin galaksi kümesine sahiptir. Burası, Harlow Shapley'in galaksi fazlalığı olduğunu ilan ettiği bir diğer gökyüzü bölgesidir. Göğün bu kısmı üzerinde yapılan araştırmalar, 600 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Saat Süperkümesi'nin önünde duran daha küçük bir süperkümenin varlığını da ortaya çıkarmıştır. Saat süperkümesi, bazen astronomi dergilerinde "Saat-Ağcık Süperkümesi" olarak yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeytacı Süperkümesi</span>

Kuzeytacı Süperkümesi, Kuzeytacı takımyıldızında bulunan bir süperküme ve Kuzey Göksel Yarımküre'de türünün en belirgin örneğidir. 0,07'lik bir kırmızıya kayması vardır, bu da Dünya'dan yaklaşık olarak 865,94 MIy (265,5 Mpc)bir mesafeyi gösterir. 100 mega parsek (330 milyon ışık yılı) genişliğinde ve 40 mega parsek (130 milyon ışık yılı) derinliğinde olduğu tahmin edilmektedir. Diğer süperkümelerle karşılaştırıldığında yoğun ve kompakt olan kütlesinin 0,6 ile 12 × 1016 güneş kütlesi (M☉) arasında olduğu hesaplanmıştır. Abell 2065, süperküme içindeki en büyük kütleli gökada kümesidir ve büyük ihtimalle bu bölgedeki hâkim kümedir; ancak orada yine zengin olan 9-10 tane daha başka küme bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Su Yılanı Kümesi</span>

Suyılanı Kümesi, Suyılanı takımyıldızında yaklaşık olarak 193,1 Mly (59,2 Mpc) uzaklıkta bulunan ve 158 parlak gökadadan oluşan bir gökada kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi</span>

Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi, Başak Süperkümesi'ni de içeren gökada süperkümeleri veya gökada iplikçiklerinin bileşik yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Çekici</span> Samanyolu Gökadası ile karşısındaki öteki gökadaları çeken çok büyük bir kütledir

Büyük Çekici, galaksilerarası uzayda yer alan bir kütle çekim bölgesi ve Samanyolu gökadası da dahil olmak üzere yaklaşık 100.000 gökadayı içeren Laniakea Süperkümesi'nin görünürdeki merkezi kütle çekim noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Laniakea Süperkümesi</span>

Laniakea Süperkümesi, Samanyolu'nu ve yakınındaki diğer yaklaşık 100.000 gökadayı içeren bir süperkümedir. Süperkümenin kendisi ise evrendeki en büyük yapılardan biri olan ve Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen iplikçik yapısının içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Mikroskop Süperkümesi</span>

Mikroskop Süperkümesi, Mikroskop ve Yay takımyıldızlarında yer alan bir süperkümedir. İlk olarak 1990'ların başında tespit edilmiş ve üzerinde çok az çalışılmıştır. Yaklaşık olarak 1.177,42 MIy (361 Mpc)uzaklıkta yer alan süperküme, 303 milyon ışık yılı boyunca uzanır ve kütlesi 1 x 1017 güneş kütlesine (M☉) eşittir. Abell 3677, 3695 ve 3696 gökada kümelerinden oluşurken, aynı alandaki 3693 ve 3705 ile ilişkisi belirsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi iplikçiği</span> evrendeki büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturan iplik benzeri yapılar

Gökada iplikçikleri kozmolojide kütleçekimsel olarak bağlı olan gökada süperkümelerinin duvarlarından oluşan evrendeki bilinen en büyük yapılardır. Bu devasa iplik benzeri oluşumlar, 80 megaparsek h−1'e ulaşabilir ve büyük boşluklar arasındaki sınırları oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Yerel Katman</span> yakın galaksi dışı uzay bölgesi

Astronomide Yerel Katman; Samanyolu, Yerel Grup üyeleri ve diğer gökadaların benzer özel hızı paylaştığı yakındaki galaksi dışı bir uzay bölgesidir. Bu bölge yaklaşık 23 Mly (7 Mpc) yarıçapında, 1,5 Mly (0,46 Mpc) kalınlığındadır ve bu mesafenin ötesindeki gökadalar belirgin şekilde farklı hızlara sahiptir. Yerel Grup, Yerel Katman'a göre 66 km⋅s−1 gibi görece küçük bir özel hıza sahiptir. Gökadaların tipik hız dağılımı, radyal yönde sadece 40 km⋅s−1'dir. Yakınlardaki parlak gökadaların neredeyse tamamı Yerel Katman'la bağlantılıdır. Yerel Katman, Yerel Hacim'in bir parçasıdır ve Başak Süperkümesi'nde yer alır. Yerel Katman, Yerel Boşluğun sınırını belirleyen bir gökadalar duvarı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Süperkümesi</span> en yakın komşu gökada süperkümesi

Güney Süperkümesi, Balina, Ocak, Irmak, Saat ve Kılıçbalığı takımyıldızlarında yaklaşık olarak 19,5 Mpc (63,6 Mly) uzaklıkta bulunan yakın bir süperkümedir. İlk olarak 1953 yılında Gérard de Vaucouleurs tarafından tanımlanmıştır.

Güney Süperkümesi İplikçiği, Güney Süperkümesi ve Dürbün-Turna Bulutu'nu kapsayan bir gökada iplikçiğidir.

Dürbün-Turna Bulutu, Tavus, Hintli ve Dürbün takımyıldızları içerisinde bulunan bir gökada iplikçiğidir. Gök bilimci Brent Tully, The Nearby Galaxies Atlas ve ona eşlik eden The Nearby Galaxies Catalog kitaplarında bu yapıyı ilk kez tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">ESO 444-46</span> süperdev eliptik gökada

ESO 444-46, Erboğa takımyıldızında Abell 3558 gökada kümesinin baskın ve en parlak üyesi olan ve yaklaşık olarak 636 MIy (195 Mpc) uzaklıkta bulunan süperdev bir eliptik gökadadır. En yakın komşu süperkümelerden biri olan devasa Shapley Süperkümesi'nin çekirdeğinde yer alır. Yerel evrendeki en büyük gökadalardan biridir ve muhtemelen bilinen en büyük kara deliklerden birini içermektedir. Kara deliğin kütlesi çok belirsizdir ve tahminler 501 milyon M☉ gibi düşük bir değer ile 77,6 milyar M☉ gibi yüksek bir değer aralığında değişir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.