Başakşehir
| Başakşehir | |
|---|---|
 Havadan Başakşehir | |
 | |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Marmara |
| İl | İstanbul |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Yasin Kartoğlu (AK Parti) |
| • Kaymakam | Uğur Turan[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 104.33 km² |
| Rakım | 70 m |
| Nüfus (2020[2]) | |
| • Toplam | 469.924 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TRS) |
| Posta kodu | 34480 |
Başakşehir, İstanbul ilinin bir ilçesidir.[3] 2008 yılında Küçükçekmece, Esenler ve Büyükçekmece ilçelerinden ayrılarak ilçe yapılmıştır.[4] Başakşehir, kuzeyde Arnavutköy, kuzeydoğuda Sultangazi ve Eyüpsultan, doğuda Esenler, güneyde Bağcılar, Küçükçekmece ve Avcılar ile batıda Esenyurt ilçeleriyle çevrilidir.[4][5][6]
Başakşehir, Türkiye'de yabancı uyruklu vatandaşların en çok tercih ettiği ilçelerden biridir.[7] İlçenin yoğun göç alan bir bölge olmasından dolayı Arapça, Rusça, İngilizce ve Fransızca konuşanların oranı yüksektir. Orta Doğu ve Afrika'dan aldığı göçler dolayısıyla Arapça, Fransızca ve İngilizce konuşanlar çoktur. Rusçayı ise genelde Rusya'dan göç eden halkların yanı sıra Orta Asya Türkleri'de konuşur. Arap nüfusunun fazlalığı nedeniyle bölgede Araplar için özel okullar bulunmaktadır.[8]
Tarih
İlçenin kurulduğu bölgede Osmanlı döneminde devletin barut ihtiyacını karşılamak üzere Azatlı baruthanesi kurulmuş, bölge Azatlık adıyla anılmıştır.[4][9] İlçede tarihi özelliği bulunan diğer yapılar, Resneli Niyazi Bey'e ait Resneli çiftliği ve İstanbul'daki bilinen ilk yerleşim yeri olan Yarımburgaz Mağarası ve baruthaneye su sağlamak için kurulmuş Şamlar bendi'dir.[4][9]
2000'li yıllarda Başakşehir 1. ve 2. etapları, Altınşehir merkezi, Güvercintepe, Şahintepe mahalleleri ve Kayabaşı köyü Küçükçekmece Belediyesi'ne, 4. Etap ve 5. Etap'ı Esenler Belediyesi'ne, Bahçeşehir ise Büyükçekmece ilçesine bağlı bir belde belediyesi durumundaydı. Fakat son yapılan düzenlemelerle bu semtler birleştirilerek Başakşehir ilçesi kuruldu.[4][6]
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 2008[10] | 207.542 | 205.860 | 1.682 |
| 2009[11] | 226.387 | 224.055 | 2.332 |
| 2010[12] | 248.467 | 245.019 | 3.448 |
| 2011[13] | 284.488 | 280.385 | 4.103 |
| 2012[14] | 316.176 | 311.095 | 5.081 |
| 2013[15] | 333.047 | 333.047 | veri yok |
| 2014[16] | 342.422 | 342.422 | veri yok |
| 2015[17] | 353.311 | 353.311 | veri yok |
| 2016[17] | 369.810 | 369.810 | Veri yok |
| 2017[17] | 396.729 | 396.729 | Veri yok |
| 2018[17] | 427.835 | 427.835 | Veri yok |
| 2019[17] | 460.259 | 460.259 | Veri yok |
| 2020[17] | 469.924 | 469.924 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
İdari yapı
Mahalleler
Başakşehir ilçesinin 11 mahallesi bulunmaktadır.
- Altınşehir
- Bahçeşehir 1. Kısım
- Bahçeşehir 2. Kısım
- Başak
- Başakşehir
- Güvercintepe
- İkitelli OSB
- Kayabaşı
- Şahintepe
- Şamlar
- Ziya Gökalp
Politika
Yerel Seçimler
| Seçim | Belediye Başkanı | Parti | Oy Oranı | |
|---|---|---|---|---|
| 2009 | Mevlüt Uysal | Adalet ve Kalkınma Partisi | %38,69 | |
| 2014[18] | %50,12 | |||
| 2019 | Yasin Kartoğlu | %54,75 | ||
| 2024 | %46,77 | |||
| Kaynak:[19] | ||||
Eğitim ve Sağlık Hizmetleri
İlçede Devlete bağlı faaliyet gösteren, 1 adet Genel Lise (Düz Lise), 4 adet Anadolu Lisesi, 2 adet İmam Hatip Lisesi, 1 Adet Çok Programlı Lise ve 6 Adet Mesleki Teknik Eğitim Lisesi olmak üzere toplam 14 adet lise, 21 adet İlkokul, 18 adet Ortaokul, 2 adet İmam Hatip Ortaokulu, 5 adet anaokulu (Okul Öncesi Eğitim Kurumu), 1 adet Rehberlik ve Araştırma Merkezi, 1 adet Halk Eğitimi Merkezi ve 1 adet Mesleki Eğitim Merkezi bulunmaktadır.[20] 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren özel öğretim kurumları ise; 1 adet üniversite, 1 adet Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi, 1 adet Anadolu İletişim Meslek Lisesi, 2 adet Özel Anadolu Sağlık Meslek Lisesi, 3 adet Özel Meslek-Teknik Lise, 10 adet Anadolu Lisesi, 1 adet Fen Lisesi, 1 adet Fen ve Teknoloji Lisesi, 1 adet Özel Hazırlık Sınıfı Bulunan Anadolu Lisesi olmak üzere toplamda 21 adet Özel Lise, 12 adet Özel Türk İlkokulu, 10 Adet Özel Türk Ortaokulu, 55 adet Özel Türk Okul Öncesi Eğitim Kurumu (Anaokulu), 10 Adet Özel Çeşitli Kurs, 28 adet Özel Dershane, 14 adet Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu, 10 adet Özel Öğrenci Etüt Eğitim Merkezi, 7 adet Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi ve 5 adet Özel Öğrenci Yurdu bulunmaktadır.[20] 1 adet devlet hastanesi, 1 adet şehir hastanesi[21] ve ilçe genelinde toplam 6 adet sağlık ocağı bulunur.[22]
Ulaşım
İlçeye ulaşım TEM otoyolu ve Demiryolu ile gerçekleştirilmektedir. İlçeye otobüs seferleri de bulunmaktadır. Demiryolu ile ulaşım Ispartakule'deki tren istasyonu ile sağlanmaktadır. Başakşehir Belediyesi tarafından Halkalı Tren İstasyonu ile Bahçeşehir arasında geçici süre ile mekik tren seferi yapılması için TCDD'ye başvuruda bulunulmuş ve kabul edilmiştir. İnşaatı devam eden hat Marmaray hattına bağlanacak olup, Bahçeşehir ve Ispartakule bölgesini rahatlatacağı düşünülmektedir.[23] 7 Temmuz 2013 tarihinde resmi açılışı yapılan M3 (Kirazlı - Başakşehir-Metrokent) Metro Hattı ile 5. Etap Metrokent'e ve 29 Mayıs 2021 tarihinde resmi açılışı yapılan M9 Bahariye - Olimpiyat Metro Hattı ile Atatürk Olimpiyat Stadyumu'na ve Mall of İstanbul'a kadar metro ulaşımı sağlanmıştır.[24][25] Diğer raylı sistemlere entegre olan bu hatlar sayesinde Başakşehir'den Pendik'e ve Gebze'ye kadar raylı sistemler ile ulaşım mümkün hale gelmiştir.[26] Ayrıca Başakşehir Belediyesi tarafından Güvercintepe bölgesinde yaşayan vatandaşların Olimpiyat Metro İstasyonu'na rahat ve hızlı ulaşması amacıyla yaya viyadüğü yapımına başlanmıştır. Birkaç ay içerisinde açılması planlanmaktadır.[27]
Sağlık
Başakşehir ilçesi İstanbul'un en büyük hastanesi olan Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi'ne sahiptir. Bu şehir hastanesi çevre ilçelerin yanı sıra çevre illere de hizmet vermektedir. İlçede ayrıca Başakşehir Devlet Hastanesi ve Başakşehir Tıp Merkezi gibi hastanelerin yanı sıra özel hastaneler ve polikinlikler bulunmaktadır.
Spor
İlçenin profesyonel futbol liglerindeki en büyük temsilcisi İstanbul Başakşehir FK olmuştur. Başakşehir FK, 1990 yılında İstanbul Belediye Başkanı, Nurettin Sözen tarafından kurulmuştur. 2014 yılının Haziran ayına kadar İstanbul Büyükşehir Belediyespor bünyesinde faaliyet göstermesinin ardından 4 Haziran 2014'te belediye bünyesinden ayrılıp faaliyetlerine futbol kulübü olarak devam etme kararı almış, ismini de İstanbul Başakşehir Futbol Kulübü olarak değiştirmiştir. Kulüp maçlarını Başakşehir'de bulunun Başakşehir Fatih Terim Stadyumu'nda oynayan takım, 2019-20 sezonunda Süper Lig şampiyonluğuna ulaşmıştır.
Seyirci kapasitesi olarak Türkiye'nin en büyük stadyumu olan ve ismini modern Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ten alan Atatürk Olimpiyat Stadyumu Başakşehir'dedir. 2002 yılından beri faaliyet gösteren stadyum, 2005 ve 2023 yıllarında UEFA Şampiyonlar Ligi finallerine ev sahipliği yapmıştır.
Coğrafyası ve bitki örtüsü
İlçenin kuzeyi ormanlarla kaplıdır, kalan bitki örtüsü bozkır ve çalılıklardan oluşur. Resneli Çiftliği'nin içinde bulunduğu Sazlıdere vadisinde bitki çeşitliliği çok fazladır. İlçede Sazlıdere akarsuyu ve Ayamama deresi doğar, Ispartakule deresi ise içinden geçer.[6]
Sosyo-Kültürel özellikleri
İlçede sosyal yaşam, Başakşehir Millet Bahçesi, Sular Vadisi ile Bahçeşehir'deki yapay gölet ve çevresindedir. Bahçeşehir'deki gölet, Türkiye'nin en büyük yapay göletidir.[28] Başakşehir Millet Bahçesi ise 360 Bin metrekare büyüklüğünde ve kendi kendini temizleyen 15 Bin 600 metrekarelik Biyolojik göle sahiptir.[29] Bunun dışında Atatürk Olimpiyat Stadyumu ve Başakşehir Fatih Terim Stadyumu bu ilçede bulunmaktadır.[30][31] TOKİ tarafından geliştirilen ve Türkiye'nin en büyük uydukent projesi olan 65.000 konutun planlandığı Kayaşehir projesi de bu ilçe sınırları içindedir.[32]
İlçede oturanlar genelde orta ve üst sınıf muhafazakarlardan oluşur. Öyle ki ilçe kurulduğundan itibaren yapılan bütün yerel ve genel seçimlerde hep Adalet ve Kalkınma Partisi birinci parti olmuştur.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "Başakşehir Nüfusu - İstanbul". 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020.
- ^ 6/3/2008 tarihinde kabul edilen “Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 19. maddesi hükmünce “Bahçeşehir İlk Kademe Belediyesi’nin tüzel kişiliği kaldırılarak ekli (17) sayılı listede adları yazılı mahalleler ile mahalle kısımları merkez olmak, aynı listede adları yazılı köyler bağlanmak ve aynı adla bir belediye kurulmak üzere İstanbul ilinde "Başakşehir" ilçesi kurulur. Yine aynı kanunla Başakşehir’e bağlanan mahalle, köy ve parseller belirlenir.
- ^ a b c d e "Başakşehir'in Tarihçesi". Başakşehir Belediyesi. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
- ^ "Konumu". Başakşehir Kaymakamlığı. 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
- ^ a b c "Başakşehir İlçesi Hakkında". Başakşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. 6 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ İHA. "İşte yabancı uyrukluların yoğun olduğu iller". Hürriyet. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ "2 milyon Suriyeli mülteci, Arap yatırımcıya onlarca okul açtırdı". Dünya. Dünya. 7 Temmuz 2015. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015.
- ^ a b "İlçemizin Tarihçesi". Başakşehir Kaymakamlığı. 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Başakşehir Nüfusu - İstanbul". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "İstanbul Başakşehir Nüfusu". nufusune.com.
- ^ Mevlüt Uysal, 2017'de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için istifa etmiş ve görevini Yasin Kartoğlu'na devretmiştir.
- ^ "yerelnet.org.tr, Başakşehir Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015.
- ^ a b "Başakşehir İlçesi Resmi ve Özel Kurumlar Listesi". Başakşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2013.
- ^ "Başakşehir Devlet Hastanesi". Başakşehir Belediyesi. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ "Sağlık Ocakları". Başakşehir Belediyesi. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2012.
- ^ "Bahçeşehir'den Marmaray'a ring seferleri başlıyor". Cumhuriyet. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2015.
- ^ "İstanbul'a Yeni Metro Hattı." www.metro.istanbul. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2015.
- ^ "GÜVERCİNTEPE, VİYADÜK İLE METROYA BAĞLANIYOR". Başakşehir Belediyesi. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.
- ^ "Bahçeşehir Göleti". Başakşehir Belediyesi. 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
- ^ "Başakşehir Millet Bahçesi". Gezilmesi Gereken Yerler. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021.
- ^ "Sosyo-Kültürel Özellikleri". Başakşehir Kaymakamlığı. 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
- ^ "Olimpiyat Stadı". Başakşehir Belediyesi. 6 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2011.
 | Arnavutköy | Eyüpsultan |
| ||||
 | Sultangazi | ||||||
 Başakşehir  | |||||||
 | |||||||
| Esenyurt | Avcılar, Küçükçekmece | Bağcılar, Esenler |
