İçeriğe atla

Başak

Olgunlaşmamış arpa, buğday ve çavdar başakları.

Başak, buğday veya mısır gibi tahıl bitkilerinin sapının tane taşıyan uç kısmına verilen isimdir.[1] Ayrıca "bazı yapraklarda belirgin bir lob" anlamına da gelebilir.

Başak, genellikle ekinlerin baş kısmında bulunan düz ve sıkı bir şekilde sıralanmış bitki yapılarından biridir. Bunlar yenilebilir tohumları içeren meyveler haline gelir. Mısır bitkisinde ise, kabuk adı verilen yapraklar tarafından korunur.[2]

Bazı tahıl türlerindede (buğday dâhil), olgunlaşmamış başaklar, bitkinin altındaki yapraklara ek olarak fotosenteze önemli ölçüde katkıda bulunur.

Anguina tritici olarak da bilinen bir parazit türü, büyüme sırasında dokuları ve sapları yok ederek buğday ve çavdardaki başaklara zarar verir. Parazit çoğu ülkede (Kuzey Afrika ve Batı Asya hariç) mahsul döndürme sistemi kullanılarak ortadan kaldırılmıştır.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Daydon, Benjamin (1928). Türetmeleri ve Aksanlarıyla Botanik Terimler Sözlüğü. Londra. 
  2. ^ "Mısır ve Başaklar". Gelişmiş Eğitim Sebzeleri (İngilizce). Purdue Üniversitesi. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2012. 
  3. ^ "Buğdayların Başak Kabuğu Hastalığı" (İngilizce). Agrihunt. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buğday</span>

Triticum aestivum (buğday), Triticum cinsine bağlı bütün dünyada ıslahı yapılmış tek yıllık otsu bitki türüdür. Değişik araştırmacıların yaptıkları araştırmaların ışığında buğdayın gen merkezi olarak Güney Türkmenistan, Anadolu, Batı İran ve Kafkasya kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç</span> Buğdaygiller (Poaceae) familyasından otsu bir bitki türü

Pirinç, Buğdaygiller familyasından Oryza sativa veya daha az yaygın olarak Oryza glaberrima türüne ait bitki ve bu bitkinin tohumlarıdır. Yabani pirinç adı genellikle terim her ne kadar yabani ve evcilleştirilmiş olsa da Zizania ve Porteresia cinslerinin türleri için kullanılır ayrıca ilkel veya ekilmemiş Oryza çeşitleri için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Meyve</span> çiğ halde yenilebilir gıda

Botanikte meyve çiçeklenmeden sonra yumurtalıktan oluşan, çiçekli bitkilerde tohum taşıyan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yulaf</span>

Yulaf (Avena), bol nişastalı taneleri (tohumları) için yetiştirilen bir tarım bitkisi. Daha çok hayvan yemi olarak kullanılan bu tahıldan insanların beslenmesinde de yararlanılır. Bir yulaf tarlası, buğday ya da arpa başaklarına benzemeyen, salkım biçimindeki dağınık başakları sayesinde öbürlerinden kolayca ayırt edilebilir. Sapçıkların ucunda bulunan başakcıkların her biri iki ya da üç tohum içerir. Dışları kılıfta örtülü olan bu tohumların ikisini birden yeniden zarsı iki yaprak kuşatır.

<span class="mw-page-title-main">Buğdaygiller</span> bitki familyası

Buğdaygiller (Poaceae), tohum kabuğu, meyve kabuğu ile bitişik, sapları boğumlu ve ekseriya içi boş, başakçıklar, başak vaziyetinde toplanmış halde, 4000 kadar türe sahip, Poales takımına bağlı bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Tahıl</span>

Tahıl ya da hububat genellikle buğdaygillerden hasat edilen ürünlere ve onların tohumlarına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Bakla</span> baklagiller (Fabaceae) familyasına adını veren, gıda ve yem bitkisi olarak tarımı yapılan tek yıllık bitki

Bakla, baklagiller (Fabaceae) familyasına adını veren, gıda ve yem bitkisi olarak tarımı yapılan tek yıllık bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Bozkır</span>

Bozkır veya step, fiziki coğrafyada kurakçıl otsu bitkilerden oluşan, sıcak ve ılıman iklimlerdeki ağaçsız ekolojik bölge.

<span class="mw-page-title-main">Norman Borlaug</span> Amerikalı biyolog (1914 – 2009)

Norman Ernest Borlaug, Amerikalı tarımbilimci, bitki patolojisti ve yardımseverdir. Gelişmiş tarım teknolojisiyle dünyadaki açlık sorununu yenmeyi amaçlayan Yeşil Devrim'in öncülerinden, 1970 Nobel Barış Ödülü sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Güve</span>

Güve, Lepidoptera (pulkanatlılar) takımından çeşitli kelebek türlerine verilen genel ad. Halk arasında buğday, odun, kumaş ve kürk gibi şeylere musallat olmaları ile bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Un</span> öğütülmüş tahıl

Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Gövde (botanik)</span> damarlı bir bitkinin yapısal ekseni

Gövde, bir vasküler bitkinin iki ana yapısal ekseninden biridir, diğeri ise kök'tür. Yaprakları, çiçekleri ve meyveleri destekler, ksilem ve floemde kökler ve sürgünler arasında su ve çözünmüş maddeleri taşır, besin maddelerini depolar ve yeni canlı doku üretir. Gövde normalde düğümlere ve ara düğümlere ayrılır:

<span class="mw-page-title-main">Eğrelti</span> Damarlı bitkiler sınıfı

Eğrelti ya da Eğrelti otu (Pteridophyta), 12.000 türü bulunan bitki bölümü. Atkuyrukları da bu bölümde olmasına karşın eğrelti adıyla anılmazlar. Karbonifer döneminde 360 milyon yıl öncesine tarihlenen fosil kayıtları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan yemi</span> Çeşitli hayvanlar için yemekler

Hayvan yemi, hayvancılık döneminde evcil hayvanlara verilen yemektir. İki temel tip vardır: yeşil yemler ve yem.

<span class="mw-page-title-main">Endosperm</span>

Endosperm ya da besidoku çoğu çiçekli bitkinin tohumlarında bulunan bir besin dokusudur. Embriyo'yu sarar ve ona nişasta formunda besin sağlar. Ayrıca yağ ve protein de içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Krupa</span>

Krupa, yulaf, buğday, çavdar ve arpa gibi çeşitli tahıl tanelerinin kabuklu çekirdekleridir. Kabuğu çıkarılmış taneler tahıl tanesini, tanenin lif bakımından zengin kepek kısmını ve ayrıca buğday rüşeymi ve endosperm içeren kepekli tahıllardır.

Chocapic, Avrupa, Asya, Orta Doğu ve Latin Amerika'nın çoğunda Nestlé tarafından dağıtılan çikolata aromalı tam tahıllı kahvaltılık gevrekdir. Tahıl 1984 yılında tanıtıldı. Chocapic, 1986'dan bu yana Portekiz'deki tüketicilere açıktı.

<span class="mw-page-title-main">Ekim nöbeti</span>

Ekim nöbeti (münavebe), bir tarlaya aynı ürünleri arka arkaya ekilmemesi, farklı bitkilerin bir düzen içinde birbirinin peşi sıra ekilmesini ifade eden tarım yöntemidir.

Popo, Veracruz Eyaleti'nin güneyinde ve Papaloapan Havzası veya Kıstağı ile Oaxaca'nın bazı bölgelerine özgü köpüklü ve soğuk bir içecektir. Ana maddesi şeker veya piloncillo ile tatlandırılan ve su ile karıştırılan kakaodur; ayrıca Oaxaca'da cocomeca adı verilen azquiote ve/veya her ikisi de köpüren maddeler olan chupipi eklenir. Bazı tarifler sık sık tarçın ve/veya anason tatlandırır ve/veya pirinçle koyulaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Asma</span> asmagillerden, dalları çardak üzerine yayılan üzüm vb. bitkiler.

Vitis, çiçekli bitki Vitaceae familyasındaki asma bitkilerinin kabul edilen 79 türünün bir cinsidir.