İçeriğe atla

Başabaş noktası (ekonomi)

Başabaş noktası

Başabaş noktası, ekonomide ve işletmelerde özellikle maliyet muhasebesi konusunda, maliyet ya da harcamaların kârla eşit olduğu noktadır. Bu noktada herhangi bir kazanım ya da zarar yoktur.[1]

Analiz

Başabaş noktası analizi bir kârlılık analizidir ve hem sabit hem de değişken giderleri hesaba katarak, işletmelerin alacakları stratejik kararlara yardımcı olur.[2] Analiz, firmaların satışları, giderleri ve kârı arasında ilişki kurarak üretime devam etmeleri durumunda kâr elde edilmeye başlanacak olan noktayı elde eder.[2]

Hesaplama

Başabaş noktası,

  • TM toplam maliyet,
  • TK toplam kâr,
  • TSM toplam sabit maliyet,
  • SF birim satış fiyatı ve
  • DM birim değişken maliyet olmak üzere,

şeklinde hesaplanır.

Başabaş noktası katkı payı yardımıyla da bulunabilir.

Birim satış fiyatı ve birim değişken maliyet arasındaki fark ayrıca katkı payı olarak adlandırılmaktadır.[3]

Katkı payından yola çıkarak, başabaş noktasını şu şekilde de hesaplamak mümkündür.

  • TKP toplam katkı payı,
  • TSM toplam sabit maliyet,
  • KP birim katkı payı,
  • SM satış miktarı,
  • SF birim satış fiyatı ve
  • DM birim değişken maliyet olmak üzere,

Kaynakça

  1. ^ Yrd.Doç.Dr. Gülfidan Barış. Perakende Mağaza Yönetimi. Anadolu Üniversitesi yayın no 1690, Açıköğretim Fakültesi yayını yayın no 876. ISBN 975-06-0396-6. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011. 
  2. ^ a b Yrd. Doç. Dr. Şaban Esen. "Ders Notu" (PDF). Bartın Üniversitesi Açık Ders Kaynakları. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011. []
  3. ^ Yrd. Doç. Dr. E.Yasemin Eğinboy. "İşletme Finansı Ders Notları - Başabaş Noktası Analizi". Dokuz Eylül Üniversitesi. 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Normal dağılım</span> sürekli olasılık dağılım ailesi

Normal dağılım, aynı zamanda Gauss dağılımı veya Gauss tipi dağılım olarak isimlendirilen, birçok alanda pratik uygulaması olan, çok önemli bir sürekli olasılık dağılım ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Toplam kalite yönetimi</span>

Toplam kalite yönetimi ya da kısaca TKY; müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek için kullanılan insan, iş, ürün ve/veya hizmet kalite gereksinimlerinin, sistematik bir yaklaşımla ve tüm çalışanların katkıları ile sağlanmasıdır. Bu yönetim şeklinde uygulanan her süreçte tüm çalışanların fikir ve hedefleri kullanılmakta ve tüm çalışanlar kaliteye dahil edilmektedir. Toplam kalite yönetimi; uzun dönemde müşterilerin tatmin olmasını başarmayı, kendi personeli ve toplum için yararlar elde etmeyi amaçlar ve kalite üzerine yoğunlaşır. Tüm personelin katılıma dayalı bir yönetim modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Alois Schumpeter</span> Avusturyalı ekonomist (1883 – 1950)

Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimcidir. Çalışmaları ile siyasi iktisada önemli katkılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Trigonometrik fonksiyonlar</span>

Trigonometrik fonksiyonlar, matematikte bir açının işlevi olarak geçen fonksiyonlardır. Geometride üçgenleri incelerken ve periyodik olarak tekrarlanan olayları incelerken sıklıkla kullanılırlar. Genel olarak bir açısı belirli dik üçgenlerde herhangi iki kenarın oranı olarak belirtilirler, ancak birim çemberdeki belirli doğru parçalarının uzunlukları olarak da tanımlanabilirler. Daha çağdaş tanımlarda sonsuz seriler veya belirli bir türevsel denklemin çözümü olarak geçerler.

<span class="mw-page-title-main">Piyasa değeri</span>

Piyasa değeri, bazen market cap' denilir, hissedarların sahip olduğu halka açık şirketin mevcut hisse senetlerinin toplam değeridir.

<span class="mw-page-title-main">Kalkülüs</span>

Başlangıçta sonsuz küçük hesap veya "sonsuz küçüklerin hesabı" olarak adlandırılan kalkülüs, geometrinin şekillerle çalışması ve cebirin aritmetik işlemlerin genellemelerinin incelenmesi gibi, kalkülüs sürekli değişimin matematiksel çalışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kütle merkezi</span>

Fizikte, uzaydaki ağırlığın dağılımının ağırlık merkezi, birbirlerine göre olan ağırlıkların toplamlarının sıfır olduğu noktadır. Ağırlık dağılımı, ağırlık merkezi etrafında dengelenir ve dağılan ağırlığın kütle pozisyon koordinatlarının ortalaması onun koordinatlarını tanımlar. Ağırlık merkezine göre formüle edildiği zaman mekanikte hesaplamalar basitleşir.

<span class="mw-page-title-main">Dizi</span> aynı tip elemanların sıralı listesi (sonlu veya sonsuz)

Dizi, bir sıralı listedir. Bir küme gibi, ögelerden oluşur. Sıralı ögelerin sayısına dizinin uzunluğu denir. Kümenin aksine sıralı ve aynı ögeler dizide farklı konumlarda birkaç kez bulunabilir. Tam olarak bir dizi, tanım kümesi sayılabilen toplam sıralı kümelerden oluşan bir fonksiyon olarak tanımlanabilir. Örneğin doğal sayılar gibi. Diziler bu örnekte olduğu gibi sonlu olabilir. Ya da tüm çift pozitif tam sayılar gibi sonsuz olabilir.

Talep tahmini, bir hizmet veya ürün için gelecekte oluşacak olan talebin, en doğru ve hatasız şekilde hesaplanması işlemidir. Talep tahmini, imalat sektöründe ve iş planlamada kendine geniş bir uygulama alanı edinmiştir.

Sosyo-ekonomik gelişmişlik, yerleşim birimlerinin bazı kriterlere göre istatistiksel olarak değerlendirilmesi sonucu elde edilen değerlere göre belirlenen gösterge.

<span class="mw-page-title-main">Karmaşık analiz</span>

Karmaşık analiz ya da başka bir deyişle kompleks analiz, bir karmaşık değişkenli fonksiyonları araştıran bir matematik dalıdır. Bir değişkenli karmaşık analize ya da çok değişkenli karmaşık analizle beraber tümüne karmaşık değişkenli fonksiyonlar teorisi de denilir.

<span class="mw-page-title-main">Fourier serisi</span>

Matematikte, Fourier serileri bir periyodik fonksiyonu basit dalgalı fonksiyonların toplamına çevirir.

İktisadi kıtlık ya da ekonomik kıtlık kâr amaçlı ekonomik sistem tarafından kar elde etmek amacıyla kasıtlı olarak yaratılan ve bir toplumun sahip olduğu üretim kaynaklarının, mevcut teknolojik gelişmişlik düzeyiyle işletilmesi ile ulaşılan üretim düzeyinin, sonsuz insan ihtiyaçları ve isteklerini karşılamakta yetersiz olduğunu ifade eden iktisadi bir terimdir. Gündelik hayatta kullanılan kıtlık kavramı somut bir yokluğu veya yetersizliği ifade ederken iktisadi anlamıyla kıtlık, mevcut kâr bazlı ekonomik sistem ve üretim teknolojisiyle ulaşılan üretim düzeyi ile ilgili bir yetersizliği ifade eder. Her adım başı üretilmiş envai çeşit ürünlerle dolup taşan çeşitli dükkân ve marketlerin boy gösterdiği günümüzde, ekonomi biliminin temeli olan kıtlığın anlamı üzerine derin düşünmek gereklidir.

Kalite kontrolü, Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır. Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.

<span class="mw-page-title-main">Kalite maliyetleri</span>

Kalite maliyeti, mevcut kalitesizlikten ileri gelen ya da potansiyel kalitesizliği önlemek amacıyla alınan önlemler dolayısıyla ortaya çıkan maliyet. Kalite maliyetleri ile ilgili literatürde temel teşkil eden önemli çalışmalar, 1976'da Kaoru Ishikawa, 1979'da Philip B. Crosby, 1986'da William Edwards Deming, 1988'de Joseph Juran ve 1991'de Armand Vallin Feigenbaum tarafından gerçekleştirilmiştir. Kalite maliyeti kavramı, üretilen ürünlerin, müşteri beklentilerini karşılamamasını takiben hem ürün geliştirme hem de süreç iyileştirme çalışmalarının sonucu olarak doğmuştur. Kalite maliyetlerinin ölçülüp hesaplanması Toplam Kalite Yönetimi programının önemli ve gerekli aşamalarından biridir.

Kısmi maliyet muhasebesi katlanılan maliyetlerin yalnızca bir kısmının maliyet birimine yansıtıldığı bir maliyet muhasebesi sürecidir. Sisteme bağlı olarak tam maliyet muhasebesi sistemlerinde uygulandığı gibi sabit maliyetlerin mahsup edilmesini önlemek için yalnızca değişken maliyetler veya direkt maliyetler ve değişken genel maliyetler maliyet birimine tayin edilir. Paul Riebel'e göre kısmi maliyet muhasebesi sistemleri doğrudan maliyetlendirme, marjinal maliyet ve katkı payı muhasebesinin yanı sıra göreceli direkt maliyet muhasebesidir. Sabit maliyetlerin işlenmesine bağlı olarak tek seviyeli ve çok seviyeli faturalama sistemleri arasında bir ayrım yapılır.

Maliyet ve Gelir Muhasebesi (KER), Maliyet Muhasebesi (KoRe) veya işletme geliri Muhasebesi olarak da bilinen Maliyet ve Performans muhasebesi (KLR) işletme yönetiminin bir faaliyet alanıdır.

Tam maliyet muhasebesi, tüm maliyetlerin maliyet birimine yüklendiği tüm maliyet muhasebesi sistemlerini ifade eder. Kısmi maliyet muhasebesinin tersidir. küçükresim| Tam maliyet muhasebesine genel bakış

Katkı payı maliyet ve performans elde edilen gelirler (satışlar) ile değişken maliyetler arasındaki farktır. Bu nedenle sabit maliyetleri karşılamak için var olan miktardır. Katkı payı bir ürünün toplam miktarına (DB) ve bir ölçü birimine (db) bağlı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Süreç mühendisliği</span> ham veya başlangıç maddesinin kimyasal-fiziksel ya da biyolojik işlemler kullanılarak başka bir ürüne dönüştürüldüğü tüm teknik işlemler

Süreç mühendisliği, insanların hammaddeleri ve enerjiyi endüstriyel düzeyde toplum için yararlı ürünlere dönüştürmesini sağlayan temel ilkelerin ve doğa kanunlarının anlaşılması ve uygulanmasıdır. Süreç mühendisleri, basınç, sıcaklık ve derişim gradyanları gibi doğadaki itici güçlerden ve kütlenin korunumu yasasından yararlanarak, istenilen kimyasal ürünleri büyük miktarlarda sentezlemek ve saflaştırmak için yöntemler geliştirebilirler. Süreç mühendisliği, kimyasal, fiziksel ve biyolojik süreçlerin tasarımı, işletimi, kontrolü, optimizasyonu ve yoğunlaştırılmasına odaklanır. Süreç mühendisliği, tarım, otomotiv, biyoteknik, kimya, gıda, malzeme geliştirme, madencilik, nükleer, petrokimya, ilaç ve yazılım geliştirme gibi çok çeşitli endüstrileri kapsamaktadır. Sistematik bilgisayar tabanlı yöntemlerin süreç mühendisliğine uygulanmasına "süreç sistemleri mühendisliği" adı verilir.