İçeriğe atla

Bağlantı katmanı

Bilgisayar ağlarında, İnternetin ağ mimarisinde genellikle TCP/IP olarak bilinen, İnternet iletişim kuralları dizisinde en düşük tabaka bağlantı katmanıdır. Bu tabaka RFC 1122 ve RFC 1123 ile tanımlanmıştır. Bağlantı katmanı metodların grubudur ve İletişim protokolleri sadece konağa fiziksel olarak bağlantı ile çalışmaktadır. Bağlantı, ağda konak ve düğümler arasında fiziksel ve mantıksal bileşenler kullanılmasıdır ve bir bağlantı protokolü metodların bir takımıdır ve standartlar sadece Yerel alan ağı parçalarında ya da bir Geniş alan ağı bağlantılarında sadece komşu ağ bileşenleri arasında geçerlidir.

TCP/IP ve OSI de katmanların farklı olmasına rağmen, OSI modelinde bağlantı katmanı bazen Veri bağlantısı katmanı(katman 2) ve Fiziksel katman(katman 1) ın birleşimi olarak tanımlanır. Aslında, TCP/IP katmanları işlem alanlarıyla tanımlanmıştır (uygulama,konaktan-konağa, ağ, bağlantı) ve işlem prosedürleri, veri anlamsalları ya da ağ teknolojileri talimatlarla detaylandırılmamıştır. RFC 1122, Ethernet ve IEEE 802 gibi, yerel alan ağları protokolleri ve Bağlantı katmanına ait olan Noktadan-Noktaya Protokolu gibi çerçeveleme protokolü ile örneklendirilmiştir.


Kitap ve standartlardaki tanımlamalar

Ethernet ve IEEE 802 gibi Yerel Alan Ağı standartları tanımlamalarında kullanılan terminoloji TCP/IP modeli yerine yedi katmanlı OSI modeli yardımı iledir. TCP/IP modelinde genellikle fiziksel özellikler düşünülmemiştir, bağlantıda ortam seviye çerçevesi teslim eden çalışan ağ altyapısı gibi düşünülmüştür. Bu nedenle RFC 1122 ve RFC 1123, TCP/IP modelinin tanımıdır, donanım sorunları ve fiziksel veri akışı ele alınmamıştır ve bu bakış açıları için standartlar belirlenmemiştir. Bazı kitap yazarları, fiziksel veri akışı bakış açısı bağlantı katmanının bileşeni olduğu yorumunu desteklemişlerdir. Diğerleri de fiziksel veri akışı standartlarını iletişim protokolleri ve TCP/IP modelinin bileşeni olarak düşünmediler. Bu yazarlar bağlantı katmanı altındaki fiziksel katman ya da donanım katmanı olarak varsaydılar ve onların birkaçı bağlantı katmanı yerine değiştirilmiş katman tanımlaması olan OSI Veri bağlantısı katmanını kabul etti. Eski TCP/IP modeli olan ARPAnet Referans Modelinde (RFC 908, 1982) Bağlantı katmanı bakış açıları, ağ-erişim katmanı, ağ-erişim protokolü gibi birkaç yetersiz tanımlanan terim ile bunun yanı sıra ağ katmanı, bir sonraki daha yüksek katman olan ağlar-arası katman olarak açıklanmıştır. Bazı günümüz kitaplarında, ağ-arayüz katmanı, konağa-ağ katmanı ve ağ-erişim katmanı, genellikle fiziksel katmanı da içeren bağlantı katmanı ya da veri bağlantı katmanlarının yerine kullanıldığı görülmüştür.

Bağlantı katmanı protokolleri

TCP/IP modelinde bağlantı katmanı, konak sadece yerel alan ağına bağlı olduğunda işlem yapabildiği ağ protokollerinin yetki alanı olarak tanımlanmıştır. Benzeri protokol paketler diğer ağa yönlendirilmediğinde de uygulanmaktadır.

Adres Çözümleme Protokolü(ARP), Tersine Adres Çözümleme Protokolü(RARP) ve Komşu Keşfi Protokolü(NDP) gibi katmanlarda çekirdek protokoller İnternet Mühendisliği Görev Gücü tarafından tanımlanmıştır. IPv6nın gelmesinden bu yana, İlk Açık Yöne Öncelik(OSPF) bağlantı katmanında işlem yapmak için düşünülmesine rağmen, protokolün IPv4 versiyonu İnternet katmanında işlem yapmak içindir.

OSI Modeli ile ilişkisi

TCP/IP modelindeki bağlantı katmanı direkt olarak genellikle OSI protokol yığınındaki Veri bağlantısı katmanı ve Fiziksel katman ile karşılaştırılır. Protokollerinin teknik kapsamı biraz eşdeğer olmasına rağmen, özdeş değillerdir. TCP/IP deki bağlantı katmanı hala daha geniş alana sahiptir ve prensipte farklı konseptte ve terminolojik sınıflandırmadadır. Bu, Adres Çözümleme Protokolü(ARP) gibi TCP/IP modeli bağlantı katmanıyla sınırlanmış olan belirli protokollerde gözlemlenmiş olabilir, bu sıklıkla OSI nin veri bağlantı katmanı ve ağ katmanı arasına uyan katman için söylenilebilir. Genelde, direkt ya da sınırlı karşılaştırılmalardan kaçınılmalıdır, çünkü TCP/IP deki katmanlama öncelikli dizayn kriteri değildir ve genelde “zararlı” olarak düşünülmüştür(RFC 3439).

Bazen karşılaşılan diğer terim, ağ erişim katmanı, fiziksel katmanın bu katmana en yakın önerisi olarak denenmiştir. Fakat bu kullanım, bağlantı katmanında gösterilen fonksiyonlar, ağ erişiminden daha geniş alanda etkin olduğundan yanıltıcı ve standart değildir. Önemli bağlantı katmanı protokolleri yerel ağ topolojisi incelenmesinde, örneğin internet erişimini daha iyi hale getiren fonksiyonlarda, yönlendirici ve bitişik konakların tespitinde kullanılır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Vikiversite'de
Bağlantı katmanı ile ilgili kaynaklar bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar ağı</span> kaynaklarını paylaşmak üzere birbirine bağlanmış iki veya daha fazla bilgisayarın oluşturduğu yapı

Bilgisayar ağı, küçük bir alan içerisindeki veya uzak mesafelerdeki bilgisayarların ve/veya iletişim cihazını iletişim hatları aracılığıyla birbirine bağlandığı, dolayısıyla bilgi ve sistem kaynaklarının farklı kullanıcılar tarafından paylaşıldığı, bir yerden başka bir yere veri aktarımının mümkün olduğu iletişim sistemidir. En az iki bilgisayarı birbirine bağlayarak bir ağ oluşturulur. 1980'li yıllarla birlikte, Ethernet ve LAN teknolojisinin gelişmesiyle, kişisel bilgisayarlar ve ofisler bilgisayar ağlarına kavuşmuştur. En bilinen ve en büyük bilgisayar ağı, İnternettir.

<span class="mw-page-title-main">Ethernet</span> Bilgisayar ağı teknolojisi

Ethernet, Yerel ağlar için kullanılan Veri Çerçevesi tabanlı bilgisayar ağı teknolojileri ailesi. Kelimenin kökeni etherden gelmektedir. OSI ağ modelinin Fiziksel katmanı için Veri bağlantısı katmanı/ Ortam erişim kontrolü üzerinden ağ erişimi yoluyla bir dizi kablolama ve sinyalleşme standardı ve ortak bir adresleme formatı tanımlar.

Ağ katmanı veya 3. katman, veri paketinin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde, veri paketine yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır. Örneğin IP iletişim kuralı bu katmanda görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">SIP</span>

Oturum başlatma Protokolü (SIP), ses, video ve mesajlaşma uygulamalarını içeren gerçek zamanlı oturumları başlatmak, sürdürmek ve sonlandırmak için kullanılan bir sinyal protokolüdür. VoIP gibi IP üzerinden üzerinden ses, görüntü ve anlık mesaj iletişimi yanı sıra LTE (VoLTE) üzerinden cep telefonu araması için multimedya iletişim oturumlarını sinyalize etmek ve kontrol etmek için kullanılır. Günümüz IP Telefonlarının çoğunluğu SIP Protokolü ile çalışmaktadır. Cisco gibi bazı üreticiler SIP kullanmakla beraber bazı telefon modellerinde SCCP tercih etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCP</span>

TCP (Transmission Control Protocol), TCP/IP protokol takımının taşıma katmanı protokollerinden birisidir. Son güncellemesi Ağustos 2022 tarihi itibarıyla RFC 9293 içerisinde tanımlanmıştır.

MAC adresi (İngilizce Media Access Control, yani ortam erişim yönetimi) bir bilgisayar ağında, bir cihazın ağ donanımını tanımaya yarar. Örneğin, sizin bilgisayarınızda modeminizin ve ağ kartınızın kendine özel birer MAC adresleri vardır. MAC, 48 bit'lik bir adres olduğundan dolayı 248 = 281,474,976,710,656 değişik ağ kartını tanımlamak için kullanılabilir.

Adres Çözümleme Protokolü ağ katmanı adreslerinin veri bağlantısı katmanı adreslerine çözümlenmesini sağlayan bir telekomünikasyon protokolüdür. 1982 yılında RFC 826 aracılığıyla tanımlanmıştır. STD 37 kodlu bir internet standardıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yönlendirici</span>

Yönlendirici, aynı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri çerçevelerinin iletimini sağlayan ağ donanımıdır. Yönlendirme için OSI yedi katman modelinin üçüncüsü olan ağ katmanı kullanılır. Genellikle bu iş için özel üretilmiş donanımlar varsa da birden çok arayüzü olan bilgisayarlar da yazılım desteğiyle yöneltici olarak çalışabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Point-to-Point Protokol</span>

Bilgisayar ağlarında Point-to-Point Protokolü, iki ağ geçidi arasında doğrudan bağlantı kurmaya yarayan veri köprüleme protokolüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ağ köprüsü</span>

Ağ köprüsü, bilgisayar biliminde iki bilgisayar ağını birine bağlayan ağ öğelerinden birine verilen addır. Bu işlem OSI yedi katman modelinin ikincisi olan veri bağ katmanında gerçekleşir. Bu özelliği sebebiyle çalışma prensibi 3. katmanı kullanan yönelticiden ve 1. katmanı kullanan yineleyiciden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">OSI modeli</span>

Open Systems Interconnection (OSI) modeli ISO tarafından geliştirilmiştir. Bu modelle, ağ farkındalığına sahip cihazlarda çalışan uygulamaların birbirleriyle nasıl iletişim kuracakları tanımlanır.

İnternet Protokolü Güvenliği (IPsec), Internet Protokolü (IP) kullanılarak sağlanan iletişimlerde her paket için doğrulama ve şifreleme kullanarak koruma sağlayan bir protokol paketidir. IPsec, içinde bulundurduğu protokoller sayesinde, oturum başlarken karşılıklı doğrulama ve oturum sırasında anahtar değişimlerini gerçekleştirme yetkisine sahiptir. İki bilgisayar arasında (host-to-host), iki güvenlik kapısı arasında(network-to-network), bir güvenlik kapısı ve bir bilgisayar arasında(network-to-host) sağlanan bağlantıdaki veri akışını korumak için kullanılır. IPsec kriptografik güvenlik servislerini kullanarak IP protokolü ile gerçekleştirilen bağlantıları korumak için kullanılır. Ağ seviyesinde doğrulama veri kaynağı doğrulama,veri bütünlüğü, şifreleme ve replay saldırılarına karşı koruma görevlerini üstlenir.

Logical Link Control bilgisayar ağında, IEEE standart ailesindeki OSI Referans modelinde bulunan Data Link Layer(Veri iletim katmanı)'ın alt katmanıdır.LLC çeşitli ağ protokolleri için çok bağlantılı multipoint ağların bir arada tutulmasını ve aynı ortam üzerinden veri akışını gerçekleştirmek için çoklama (multiplexing) ve akış kontrol(flow control) mekanizmaları sağlar.

Address Resolution Protocol (ARP) ağ katmanı adreslerini bağlantı katmanı adreslerine çevirmek için kullanılan bir iletişim protokolüdür, multicast ağlar için önemli bir fonksiyondur. ARP 1982 yılında RFC 826 tarafından tanımlanmıştır.

Ağ'a bağlı aygıtların birbirleri ile haberleşmesi için kullanılan bir API 'dir. NetBIOS, Network Basic Input/Output System 'in kısaltmasıdır. Bu, ayrı bilgisayarlarda yerel alan ağı üzerinden iletişim kurmak için OSI Modelini sağlayan uygulamaların oturum katmanı ile ilgili hizmet vermektedir. NetBIOS bir ağ protokolü değildir sadece bu protokol üzerinde çalışan bir API'dir.

Tünel protokolü, bir ağ protokolü farklı bir yük-taşıma protokolü içerdiğinde bilgisayar ağ bağlantısı, bir tünel protokolü kullanır. Tünel protokolü kullanılarak, uyumsuz olan bir iletim protokolü üzerinde bir yük-taşıma taşınabilir ya da güvenilmeyen ağlarda güvenli bir yol oluşumu sağlanabilir.

TCP/IP, yapı olarak iki katmanlı bir haberleşme protokolüdür. Üst Katman TCP verinin iletimden önce paketlere ayrılmasını ve karşı tarafta bu paketlerin yeniden düzgün bir şekilde birleştirilmesini sağlar. Alt Katman IP ise, iletilen paketlerin istenilen ağ adresine yönlendirilmesini kontrol eder.

Günümüzde, dizüstü bilgisayarlar, PDA 'lar, cep telefonları gibi aygıtların kullanımı her geçen gün artmaktadır. Bu da, ağ katmanı yapısına önemli eklemeler yapılmasını gerektirmektedir. Bu özelliği destekleyen internet yapısı ve protokollerin tümüne ise Mobil IP adı verilmektedir. Mobil IP, birçok işlem biçimi destekleyen esnek ve karmaşık bir standarttır.

Bir sanal devre (VC), verileri, bu verilerin kaynak ve hedef uç sistemleri arasında özel bir fiziksel bağlantı varmış gibi görünecek şekilde, paket anahtarlamalı bir ağ üzerinden taşımanın bir yoludur. Sanal devre terimi, sanal bağlantı ile eş anlamlıdır.