Bağdat Berberi

Bağdat Berberi

Özgün isim	Der Barbier von Bagdad
Müzik	Peter Cornelius
Gala	15 Haziran 1858
İlk gösterim yeri	Hoftheatre, Weimar, Almanya
Oyuncular	Nureddin: tenor Bostana : mezzo-soprano Abdül Hassan Ali Ebn Bekar: Berber, bariton Margiana: Kadı'nın kızı, soprano Baba Mustafa: Kadı, tenor Halife: bariton Koro: Nureddin'in uşakları, Kadı'nın arkadaşları, Bağdadlı halk, matemli kadınlar, Halife'nin hizmetkerları.

Bağdat Berberi, Almanca adı Der Barbier von Bagdad Peter Cornelius tarafından hazırlanmış olan iki perdelik "komik opera" janrında bir opera eseridir. Eserinin librettosu Almanca olarak besteci tarafından Binbir Gece Masalları'ndan "Terzinin masalı" ve "Berber ve altı kardeşinin masalı"'ndan uyarlanmıştır. Bu opera eserinin prömiyer temsili 15 Aralık 1858de "Hoftheather", Weimar, Almanya'da yapılmıştır.^[1]

Peter Cornelius partisyon notalarını şu çalgıları kapsayan orkestra için hazırlamıştır:

• 2 flüt, 1 pikolo flüt, 2 obua, 2 klarnet, 2 fagot
• 4 korna, 2 trumpet, 3 trombon, 1 bas tuba
• 1 arp, 1 timpani ve diğer perküsyon çalgıları
• Yaylı çalgılar takımı

Zaman: Orta Çağ

Mekân: Bağdat

Mekân: Nureddin’in evinde bir salon

Eser çok sen bir uvertür ile başlar ve seyirciyi Orta Çağ Bağdat atmosferine koyar.^[2] Bağdat eşrafından yakışıklı bir genç olan Nureddin evindeki bir salonda divanda uzanmış sevmekte olduğu Kadı'nın kızı Margiana'yı düşünmektedir.

İçeri Kadı'nın akrabası ve çöpçatanlık yapan kadın Bostana gelir. Bostana Nureddin'e Margiana'nın onunla babası öğlen namazına gittiği zaman buluşmaya hazır olduğunu bildirmeye gelmiştir. Bostana kendine çeki düzen vermesi için de Nureddin'e Abdül Hassan adlı berber göndermeye söz verip oradan ayrılır.

Nureddin bir neşeli aşk şarkısına başlar. Bitirince yaşlıca şişmanca berber Abdül Hassan Ali bin Bekar odaya girer. Tıraş malzemeleri ile bir kristal top da getirmiştir. Abdül Hassan gevezelik yapmayı tıraş etmekten çok daha fazla sevmektedir. Uzunca bir selam faslından sonra tıraşa başlamadan önce kristal toptan falına bakmaya başlar. Nureddin'e dışarı çıkarsa bir felakete uğrayacağını söyler. Sonra maharetlerini saymaya başlar; bir molla, bir doktor bir kimyager olduğundan bahis eder (Bin Akademiker, Doktor und Chemiker). Gevezeliğe devam edip hikâyeler anlatmaya koyulur. Delikanlı uşaklarını çağırıp onu dışarı attırmak isterse de onu yakalayamazlar. Sonunda Nureddin tıraş olmaya razı olur. Tıraş başlarken Nureddin Margiana adını ağzına alıp bir oh çeker. Berber hemen bu konuyla ilgilenir ve Margiana'nın kendi kendini tıraş eden ve berber kullanmayan Kadı Baba Mustafa'nın kızı olduğunu duyunca Nureddin'le birlikte gidip ona yardım edeceğini söyler. Bunun üzerine Nureddin uşaklarını çağırıp berberin yüksek ateşli hasta olduğunu söyler ve onlar da berberi battaniyeler içinde sarıp sarmayıp yatağa sokarlar. Uşaklarına berberi gözleri önünden ayırmadan iyi bakmalarını tembih ettikten sonra Nureddin evinden tek başına ayrılmayı başarır.

Mekân:Kadı Mustafa'nın evinde bir salon

Kadı Baba Mustafa, Bostana ve Marghiana eve gelecek olan bir genç hakkında bir trio sarkı söylerler. (Er kommt, er kommt, o wonnığlıche lust!). Bostana ve Marghiana için bu genç Nureddin'dir. Kadı için ise Şam'da bulunan; kızıyla evlenmek için önceden bir sandık değerli hediye göndermiş olan ve o gün Bağdat'a varmasını beklediği genç Selim bahis konusudur. Selim'in zengin hediyelerle dolu sandığı odanın kenarında bulunmaktadır.

Müezzin ezana başlayınca Kadı camiye gitmek üzere ayrılır. Hemen Nureddin girer; hemen bir aşk şarkısı ile Morghiana'yı kucaklar ve ondan bir gül hediyesi alır. (Holden Bild in Engelsschone). Berber Abdül Hasan'da battaniyelerden kaçmıştır ve evin dışında gözcülük yapmaya başlar. Namaz bitince dışarıdan birçok ses gelmeye başlar. Evine dönmekte olan Kadı bir vazoyu kıran köleye dayak attırmaktadır. Berber içerideki aşıklara Kadı'nın gelişini duyuramadığı için etrafına epeyce ahali toplayarak Kadı'nın adaletsizliği üzerine onları kışkırtmaya başlar. Sonunda durumu anlayan iki sevgili Nureddin'i saklamak için bir yer ararlar. Morghiana köşede duran hediye sandığının içini boşaltır ve Nureddin'i bu sandık içine saklar. Birden oda Kadı ve adamları ve berber ve Nureddin'in uşaklarıyla dolar ve bu iki taraf arasında müziğe uyan bir koro şarkısı halinde bir kavga dalaş başlar. Berber ne yapacağını bilemez ama Nureddin'in cesedini hediye sandığında olduğunu zanneder ve uşaklara hediye sandığını onun evine götürmeyi emreder. Kadı berberi değerli hediyeleri çalma ile suçlarken berber bu sandığın içinde bir arkadaşının cesedi bulunduğunu ve onu dışarı götürmekte olduğunu iddia eder.

Bu sırada şehrin emniyet mensupları başlarında Halife oraya gelirler. Herkes kendi görüşüne göre durumu anlatır. Halife sandığın açılmasını emreder. Sandığın içinden baygın Nureddin ortaya çıkar. Berber Abdül Hasan delikanlıyı ayıltır. Kadı sandık içindeki genci görünce ne yapacağını bilemez. Ama halife Kadı'ya kizi ile bu gençi evlendirmesini söyleyince istemeksizin iki gencin birleşmesini kabul eder. Koro bu güzel sonucu bir şarkıyla kutlar. Berber Halife önünde sekiz kere eğilip "Selamialeyküm" diyerek ayrılamaya başlar. (Heil diesem Haus … Salamaleikum) Ama halife Berber Ebu Hasan Ali İbni Bekar'ı tutuklattırır; ondan daha fazla gevezece hikâyeler dinlemek istemektedir.

Romatizm akımının önem kazandığı ve sonra Richard Wagner'in ciddi mitik, mistik eserleri çok popüler olduğu için Alman operası içinde bu komik opera önce pek seyirci tarafından tutulmamıştır. Ancak besteci öldükten sonra yüzyılın dördüncü çeyreğinde daha hafif eserler isteyen seyirci için bu opera bütün Orta Avrupa opera evlerinde yapımlanmaya başlamıştır. Wagner'in bunaltıcı ciddi havasına karşılık Alman operasında, Cornelius'un bu eseri zarif, neşeli hatta güldürücü müziğiyle tam bir karşıt ortaya çıkarmıştır.

• Uvertür
• İ. Perde
  • "Ach, das Leid hab' ich getragen" - Oh, ne kadar keder çekiyorum
  • "Wenn zum gebet vom Minarett" - Minaretden ibadete çağırmak için gelen
  • "Bin Akademiker, Doktor und Chemiker" - Ben bir mollayım, bir doktorum ve bir kimyagerim
  • "İch şeh', durch Strenge werd ich ihn nicht los"
  • "Lass dir zu Fußen wonnesam mich liegen, Margiana"
  • "Sö leb ich noch … Vor deinem Fenster die Blumen"
  • "So schwärmet Jugend" -
• II. Perde
  • "Er kommt! Er kommt note"
  • "O hohes Bild in Engelschone note"
  • "Heil diesem Haus … Salamaleikum"

• Opera
• Peter Cornelius

• Opera Türkiye Websitesi "Bağdat Berberi" synopsisi (Erişim:8.9.2010)
• Almanca Wikipedia "Der Barbier von Bagdad" maddesi24 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişim:8.9.2010).
• IMSLP projesinde "Der Barbier von Bagdad" için tüm partisyon notaları29 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:8.9.2010).
• Libretto^[] (Almanca) (Erişim:8.9.2010).