Bağcılar
| Bağcılar | |
|---|---|
 Yukarıdan aşağıya: Bağcılar Meydanı • Molla Gürani Parkında kış • Eston Kirazlı Evleri • Altınbaş Üniversitesi • T1 Kabataş-Bağcılar Tramvayı | |
 Bağcılar'ın İstanbul'daki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İstanbul |
| Coğrafi bölge | Marmara |
| İdare | |
| • Kaymakam | Abdullah Uçgun |
| • Belediye başkanı | Abdullah Özdemir (Ak Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 22 km² |
| Rakım | 90 m |
| Nüfus | |
| • Kır | - |
| • Şehir | 737.206 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 34200 |
| İl alan kodu | 212 |
| İl plaka kodu | 34 |
Bağcılar, İstanbul Avrupa Yakası'nda bir ilçedir. İstanbul'un ilçeleri arasında en fazla nüfusa sahip 5. ilçedir. Ulaşım açısından zengin bir ilçedir. Bağcılar'ın 2023 yılında nüfusu 719.071[3] olmuştur.
Tarih
Osmanlı Döneminde Bağcılar
Bağcılar Belediyesi'nin düzenlemiş olduğu "Köyden Kente Geçmişten Geleceğe Bağcılar" adlı kitabın tanıtım konferansında Bağcılar'ın bilinen tarihi ve keşfedilen yeni bilgiler detaylıca açıklanmıştır.
Bağcılar'ın 143 yıl önceki fotoğraflarına ulaşılmıştır. Genç Osman'ın 403 yıl önce Bağcılar ilçe merkezi bölgesinde cami yaptırdığı bilinmektedir.[4] Halihazırda Bağcılar'ın merkezine sınırda bulunan Güngören ilçe sınırında kalmış yine Genç Osman'ın yaptırmış olduğu 400 yıllık bir cami bulunmaktadır.
İlçede tahrip olsa da bilinen tarihî eserler mevcuttur. Bağcılar ilçesinin askeri alanında bulunan su kemerleri zamanında İstanbul şehrinin su ihtiyacını karşılamakla görevliydi. Bağcılar'da İstanbul'a gelen tüccarların İstanbul'a giriş izni aldığı kaşıkçı hanının da varlığı bilinmektedir. Bağcılar ilçesinde varlığını sürdüren en eski tarihi yapılardan birisi de Mahmutbey Mahallesinde bulunan tarihi çeşmelerdir. Bu çeşmeler zamanında Osmanlı padişahları tarafından İstanbul'un çeşitli yerlerine yaptırılmıştır.
Bağcılar ismi üzüm bağlarının çokluğu sebebiyle verilmiş, Bağcılar belde olunca Yeşilbağ olarak değiştirilmiş ve Bağcılar ilçe olunca Bağcılar ismi tekrar verilmiştir.
Cumhuriyet Döneminde Bağcılar
Bağcılar, Osmanlı döneminde Rum ahalinin yaşadığı Mahmutbey Nahiyesi'nin köylerinden biridir.
Mahmutbey Nahiyesi İstanbul'un en eski yerleşim merkezlerinden olup 11 köyün kendisine bağlı olduğu bir yerleşim merkezi idi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstatistik Müdürlüğü'nce "İstanbul Şehri İstatistik Yıllığı 1930-31" adlı eserde bu köylerden altı tanesinin isimleri şunlardır: Avaz Köyü, Ayapa Köyü, Ayayorgi Köyü, Çıfıtburgaz Köyü, Vidoz Köyü ve Yeni Bosna Köyü. Zamanla bu köylerin isimleri Avas Atışalanı, Ayapa Kirazlı, Litros Esenler; Vidos Güngören, Ayayorgi Kayabaşı, Nifos Kocasinan ve Çıfıtburgaz ise Bağcılar olarak değiştirilmiştir. Çıfıtburgaz, "Yahudi kulesi" anlamına gelmektedir.[5] Mahmutbey Nahıyesi 1950'li yıllarda içinde jandarma karakolu, sağlık merkezi, eczanesi, postahanesi, Elektrik Birliği, sineması, misafirhanesi, köy muhtarlığı ve okul müdürlüğü lojmanı bulunan bir köy konağına sahipti.[6]
Bağcılar'ın ilk şehirleşme evresi için, İstanbul şehriyle tamamen bir bütünlük arz ettiği 1980'li yıllara kadar olan zaman diliminin incelenmesi gerekir. 1980'li yıllara kadar Topkapı ve Bakırköy ekseninde bir gelişim yaşandığı görülür. İlçenin günümüzde en yoğun caddelerinden biri olan, Bağcılar ile Bakırköy'ü birbirine bağlayan Bağcılar Caddesi ve ona paralellik arz eden sokaklarda, Bağcılar ilçe merkezinin tamamında ve (kısmen) Bağcılar'ın bucak merkezlerinde ilk şehirleşme evresinin olduğu tanımlanabilir. Bu bağlamda Çınar, Merkez, Sancaktepe, Yavuz Selim, Yenigün ve Yıldıztepe mahalleleri ilk şehirleşme evresi yaşanan mahallelerdir. 1990'lu yılların başında ise Güneşli ve Mahmutbey semtleri, semtleri birbirine bağlayan ara bölgelerin de tamamen şehirleşmesiyle, Bağcılar ilçe merkeziyle tamamen bir bütünlük arz etmiştir. Bağcılar'ın Topkapı-Bakırköy ekseninde gelişen bölgesi, Güngören ve Bahçelievler'inde sınırlarına dahil olan bu semtin yoğun bir parselleşme sürecinde yer alması sebebiyle 1980'lerde Parseller ismini almıştır.[7] Semt, bu 3 ilçenin de en yoğun bölgesidir.
Bağcılar ilçesinin tamamen şehirleşmesi Bağcılar'ın 1992 yılında Bakırköy'den ayrılarak ilçe olmasına neden oldu. Bağcılar, aldığı yoğun göç ve plansızlığı ile bilinen bir ilçeydi. Şu an ise son yıllarda nüfusu düşen[8] ve kentsel dönüşüm çalışmalarının yoğun olarak sürdürüldüğü bir ilçedir.[9]
İlçede tarihi eşyaların görülebileceği 2 adet müze mevcuttur. Çevre ilçelerde müze olmaması Bağcılar'ı bu konuda farklı kılmıştır.[10]
Şapel
Bağcılar'daki sayılı tarihî eserlerden en dikkat çekici olanlarından biri de şapeldir. Güneşli Mahallesi'nde bulunan şapel, bir okulun duvarıyla bütünleşmiş bir şekilde, gerekli restore işlemi almamış metruk bir şekilde durmaktadır. 1912 yılına ait Osmanlı haritasında İstanbul bölgesinde şapelin olduğu bölge Ayazma olarak adlandırılmaktadır. Arkeologlar yaptığı kabaca araştırma sonucunda çeşitli tahminler yürütmüş, "3 yapının birleştiği dünyadaki tek yer." olarak tanımlamışlardır.[11]
Konum
Bağcılar İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi hizmet sınırları içinde yer alır. Yüzölçümü 22 km²'dir. Göç alan ve almaya sürekli devam eden bir ilçedir. E-5 ile TEM Otoyolu arasında kalmaktadır. Güneyinde Bahçelievler, batısında Küçükçekmece, kuzeybatısında Başakşehir, doğusunda Güngören, kuzeyinde Esenler, Esenler ve Başakşehir'e bağlı askerî araziler bulunmaktadır. Denize kıyısı yoktur. Aşınma ile meydana gelmiş yer yer düz ve dalgalı bir platoya yayılan Bağcılar ilçesinin denizden yüksekliği 50 - 130 metre arasında değişkenlik gösterir.
Ulaşım
Bağcılar, toplu taşıma alanında İstanbul'un gelişmiş bir ilçesidir. İlçe sınırlarından M1ʙ, M3, M7 ve M9 metro hatları ile T1 tramvay hattı geçmektedir. Gelecekte HızRay / M34 hattı da ilçe sınırlarından geçecektir. Ayrıca ilçenin içinden geçen minibüs ve İETT otobüsleri ile Metrobüs'e ulaşım zor değildir.
Ekonomi
İlçede tekstil lokomotif sektördür. İlçede İstoç, Otocenter, Massit, sınırlarında ise Tekstilkent, Giyimkent, İkitelli Organize Sanayi Bölgesi gibi önemli ticari birimler bulunmaktadır. Önemli basın merkezleri ve bankacılık birimleri bu ilçededir. Tekstil dışında gıda, metal işleri, taşımacılık sektörleri gelişmiştir. İlçenin ana ticari dokusunu küçük işletmeler oluşturur. Tarım tamamen terk edilmiştir. Yeşil alanlar kentsel dönüşüm ile çoğaltılmaktadır. Demirören Holding'e bağlı basın kuruluşları Bağcılar'da yer almaktadır.
2013 yılında Metro inşaatının tamamlanması ile şehir merkezine ulaşım sorunu da azalmıştır.
Eğitim ve kültür
Bağcılarda aktif nüfusun 1/3'ini 7 - 22 yaş arası insanlar oluşturur. İlköğretim alanında okullaşma oranının en yüksek olduğu ilçelerden biri olmasına rağmen, 600.000 kişiyi kapsayan ilçe nüfusuna kayıtlı olmayan birçok göçmen ailenin de olması neden ile okul konusunda hâlâ büyük bir yetersizlik vardır. Bağcılarda ilköğretim ve lise düzeyinde 118.250 öğrenci olup bunların öğrenim gördüğü 65 okul ve 1509 derslik vardır. Altınbaş Üniversitesi Bağcılar'da bulunmaktadır. Mahmutbey semtinde 3068 kitap kapasiteli halk kütüphanesi bulunur. Bunun yanında ilçeye bağlı 22 mahallenin mahalle konaklarına da birer kitaplık kurulmuş ve burada kitapların yanı sıra el beceri kursları ve sağlık ocakları da vardır. İlki 2008 yılında açılan, 8 -14 yaş arası çocukların eğitimlerine destek olabilecek toplam 16 Bilgi Evi mevcuttur.
İlçede kültür faaliyetlerine yardımcı olması amacıyla Bağcılar Kültür Merkezi kurulmuştur. Kültür merkezi içerisinde 20.000 kitap kapasiteli bir kütüphane, spor salonları, sinema-konferans salonları ve kapalı spor salonları da bulunur. İlçede park ve çocuk oyun alanı bakımından kişi başına 0,35 km² olan aktif yeşil alan yapılan yatırım programları sonucunda kişi başına 2 km²'ye çıkarılmıştır.
Bağcılar'da 2796 adet cadde / sokak, 88 cami ve mescit, 12 lise ve dengi okul, 101 ilkokul,17 özel okul, 22 mahalle ve bunlara bağlı mahalle konakları, 25 kütüphane,1 eğitim ve araştırma hastanesi,41 aile sağlığı merkezi, 1 büyükşehir sağlık merkezi, 7 özel hastane, 23 özel klinik merkez, 2 verem savaş merkezi, 1 ana-çocuk sağlığı merkezi, 1 sağlık danışma merkezi ve 4 belediye kültür merkezi bulunur.[1]
Nüfus ve mahalleler
1960 yılına kadarki nüfus Bağcılar ilçe merkezi nüfusudur. 1965-1970-1975-1980 nüfusları ilçenin şu anki sınırları içerisindeki köy ve bucakların nüfusuyla hesaplanmıştır.
| Yıl | Toplam |
|---|---|
| 1940[12] | 778 (Merkez) |
| 1945[13] | 1.101 (Merkez) |
| 1950[14] | 885 (Merkez) |
| 1955[15] | 1.030 (Merkez) |
| 1960[16] | 1.322 (Merkez) |
| 1965[17] | 7.110 |
| 1970[18] | 10.538 |
| 1975[19] | 40.875 |
| 1980[20] | 100.676 |
| 2000[21] | 556.519 |
| 2007[22] | 719.267 |
| 2008[23] | 720.819 |
| 2009[24] | 724.268 |
| 2010[25] | 738.809 |
| 2011[26] | 746.650 |
| 2012[27] | 749.024 |
| 2013[28] | 752.250 |
| 2014[29] | 754.623 |
| 2015[30] | 757.162 |
| 2016[30] | 751.510 |
| 2017[30] | 748.483 |
| 2018[30] | 734.369 |
| 2019[30] | 745.125 |
| 2020[30] | 737.206 |
Bağcılar ilçesinde 22 mahalle bulunmaktadır:
Yerel seçimler
| Seçim | Belediye Başkanı | Parti | Oy Oranı | |
|---|---|---|---|---|
| 1992* | Feyzullah Kıyıklık | Refah Partisi | %35,09 | |
| 1994 | %37,30 | |||
| 1999 | Fazilet Partisi | %37,74 | ||
| 2004*[31] | Adalet ve Kalkınma Partisi | %43,91 | ||
| 2009[32] | Lokman Çağırıcı | %49,39 | ||
| 2014[33] | %57,20 | |||
| 2020[34] | %57,89 | |||
| 2022* | Abdullah Özdemir | Meclis Kararı | ||
| 2024 | %55,42 | |||
| Kaynak:[35] | ||||
- 1992 yılında Bağcılar'ın Bakırköy'den ayrılmasıyla Feyzullah Kıyıklık ara seçimlerde belediye başkanı seçilmiştir.
- Feyzullah Kıyıklık, 2007 genel seçimlerinde milletvekili olmak için istifa etmiş ve görevi Lokman Çağırıcı'ya devretmiştir.[36]
- 2022 yılında Lokman Çağırıcı'nın istifası ile yerine Abdullah Özdemir belediye başkanı seçilmiştir.
Eğitim Kurumları
Hastaneler
Bağcılar'daki hastaneler aşağıdadır.[37]
- Altınpusula Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezi
- Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Estediş Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
- Hospitadent Bağcılar
- Hospitadent Güneşli
- Medicine Hospital İstanbul
- Medilife Bağcılar Hastanesi
- Medikare Bağcılar Diyaliz Merkezi
- Medipol Mega Üniversite Hastanesi
- Meltem Hastanesi
- Özel A Hastanesi
- Özel Güneş Hastanesi
- Özel Hospitalist Hastanesi
- Özel İstanbul Hospital
- Özel Yeni İklim Hastanesi
- Özel Yeni Umut Hastanesi
- Yeni Ufuk Hastanesi
- Yunus Emre Tıp Merkezi
- Özel Medicalist Cerrahi Tıp Merkezi
- Özel Yaman Cerrahi Tıp Merkezi
- Özel Kaş Cerrahi Tıp Merkezi
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Bağcılar Nüfusu". 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ ""Köyden Kente Geçmişten Geleceğe Bağcılar" kitabının tanıtımı yapıldı". Anadolu Ajansı (AA). 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ Sevan Nişanyan. "Bağcılar ilçe - Bağcılar - İstanbul". nisanyanmap.com. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- ^ "Tarihçe". T.C. Bağcılar Kaymakamlığı. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ "Tarihçe". Bağcılar Parseller semtinin tarihçesini Güngören Kaymakamlığı aktarmıştır. T.C. Güngören Kaymakamlığı. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ "Bağcılar Nüfusu". 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ "Bağcılar'da kentsel dönüşüm çalışmaları sürüyor". Haber7. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ "Bağcılar'da müzelere ziyaretçi akını". T24. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Şapel hakkında bilgi içeren kaynak". 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bağcılar Nüfusu - İstanbul". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "İstanbul Bağcılar Nüfusu". nufusune.com.
- ^ www.e-sehir.com. "İstanbul Bağcılar 2004 Belediye Seçim Sonuçları, Parti Oy Oranları". Şehir Rehberi. 3 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ "İhlas Haber Ajansı - Seçim Yılı 2009 Adaylarım Sayfası". secim.iha.com.tr. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ "Seçim 2014 İstanbul Bağcılar Yerel Seçim Sonuçları". Habertürk. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ "31 MART 2019 YEREL SEÇİM". Sözcü. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ "yerelnet.org.tr, Bağcılar Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014.
- ^ "Bağcılar Belediye Başkanı Feyzullah Kıyıklık görevini devretti". 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
Dış bağlantılar
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Bağcılar İlçesi Tanıtımı
- Bağcılar Belediyesi 8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bağcılar Kaymakamlığı 2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Başakşehir |
| |||||
| Küçükçekmece |  | Esenler | |||||
 Bağcılar  | |||||||
 | |||||||
| Bahçelievler | Güngören |
