İçeriğe atla

Bağır Bey Rzayev

Bağır Bey Rzayev
Doğum1891
Erivan, Erivan Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm1927
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Mesleksiyasetçi

Bağır Bey Aliasger oğlu Rzayev ve ya Memmedbağır Rzayev (d. 1891, İrevan, Rus İmparatorluğu - 1927) – Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu üyesi, Aras Türk Cumhuriyeti bakanlarından biri, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Şûrası'nın, Transkafkasya Seymi'nin Müslüman Sosyalistler Fraksiyonu'nun üyesi.

Hayatı

Bağır Bey 1891 yılında İrevan Guberniyası'nın merkezi olan İrevan şehrinde dünyaya gelmiştir. İrevan Gimnaziyası'nı bitirdikten sonra Moskova Üniversitesi'ne kabul edilmiş ve orada hukuk eğitimi almaya başlamıştır.[1]

1920 yılının Nisan ayında Azerbaycan'ın Bolşevikler tarafından işgal edilmesinden sonra ülkeden gitmeye mecbur olmuş, fakat daha sonra geri dönmüştür. Geri dönmesinden sonra Bolşevik yönetimi tarafından uygulanan baskılar sonucunda 1927 yılında intihar etmiştir.

Siyasi yaşamı

Rus İmparatorluğunda

Bağır Bey Rus İmparatorluğunun çöküş döneminde Transkafkasya Seymi'ne seçilmiş ve burada Müslüman Sosyalistler Fraksiyonu'na dahil olmuştur. 27 Mayıs 1918 yılında Müslüman Sosyalistler Fraksiyonu'ndan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Şûrası'nın üyesi seçilmiştir.[2]

29 Mayıs tarihinde Azerbaycan Millî Şûrası'nın İrevan'ı Ermenistan'a vermesine Mir Hidayet Bey Seyidov ve Neriman Bey Nerimanbeyli ile birlikte itiraz etmiştir.[3][4]

Aras Türk Cumhuriyetinde

Bağır Bey 3 Kasım 1918 tarihinde kurulan Aras Türk Cumhuriyeti'nde bakan olarak görev yapmıştır.

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinde

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Şûrası'nın 1 Haziran 1918 yılında İrevan'a gönderilecek grubun şahısların seçilmesine ilişkin geçirilen müzakerelerde Bağır Bey bunları demiştir:

Ben eminim ki, İrevan Guberniyası'na sizlerden hiç kimse gitmeyecek. Oraya biz İrevanlılar - ben ve Seyidov gidecek. Sizden rica ediyoruz ki, kendi Azerbaycanımızın özgürlüyünü sağlayıb bizi Ermenistan Cumhuriyeti sınırları içinde kalanları unutmayınız.

Bağır Bey 7 Aralık !918 yılında Millî Şûra'nın üyesi olarak direkt Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu üyesi seçilmiştir. Parlamentoda Sosyalistler Fraksiyonuna dahil olmuştur.

28 Ocak 1919 tarihinde Bağır Bey, parlamentodan haric ediliyor, onun yerine sonralar Ankara'ya Bolşevik temsilci olarak gönderielcek İbrahim Abilov üye olarak seçiliyor. Fakat 15 Mayıs 1919 tarihinde yeniden parlamento üyesi olarak seçilmeyi başarıyor.[5]

17 Temmuz 1919 tarihinde parlemtodakı nutuku zamanı Zengezur Uyezdi ve İrevan Guberniyası'ndakı mültecilerin durumuna ilişkin bunları söylemiştir:

Bir yıl öne İrevan'da 22 bin Müslüman yaşamaktaydı. [Şimdi] Şehire tek-tek geri dönenler evlerini ve eşyalarını dağıtılmış olarak görüyorlar.

Parlamentonun bazı komisyonlarına üye olmuştur. 19 Ocak 1920 tarihinde parlamentonun baş katipi seçilmiştir. Fakat 16 Şubat 1920 tarihinde bu görevinden istifa etmiştir. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin son günlerinde Memmedhasan Hacınski tarafından kurulmasına çalışılan kabinede Bağır Bey'e önemli bakanlıklardan biri teklif edilse de, nihayetde bu kabinenin kurulması mümkün olmamış ve 28 Nisan tarihinde Azerbaycan işgal edilmiştir.[6]

Kaynakça

  1. ^ Tahirzadə, Ədalət (2017). "Ali təhsil tariximizdən". www.muallim.edu.az. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023. 
  2. ^ Mahmudov 2005, s. 324.
  3. ^ Mahmudov 2005b, s. 234.
  4. ^ Allahnəzərov, Baba. "Mir Hidayət Seyidov, Bağır Rzayev və Nəriman bəy Nərimanbəyov...İrəvanın verilməsinə etiraz edənlər ..." teref.az. 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023. 
  5. ^ Mahmudov 2005, s. 234, 324.
  6. ^ Mahmudov 2005, s. 351.

Kaynak

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti</span> Kafkaslarda tarihi devlet (1918-1920)

Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti, varlığı boyunca kullandığı resmi adıyla Ermenistan Cumhuriyeti, resmi olmayan adıyla Birinci Ermenistan Cumhuriyeti, Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin dağılmasından sonra Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından kurulan bir de facto bir hükûmetti. Uluslararası alanda tanınmamış ve 28 Mayıs 1918 tarihinde kurulduğu zaman eski Rus İmparatorluğu'nun Erivan Guberniyası ve Kars Oblastı'nda yüzölçümü 8.913 kilometrekarelik arazide iddialarda bulunmuştur. Kızıl Ordu'nun 29 Kasım 1920 tarihinde Erivan'a girmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti</span> Güney Kafkasyada eski bir devlet

Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti (TDFC), Transkafkasya Federasyonu veya Kafkasardı Federatif Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun çöküşü sonucunda, 1918'in Ocak ayından itibaren başlayan hazırlıkların ardından 22 Nisanda bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan topraklarında oluşturulmuş federatif devlettir. 26 Mayıs 1918 tarihinde Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nın ve 28 Mayıs 1918 tarihinde Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi ile TDFC'nin varlığı sona ermiştir.

Azerbaycan Millî Şûrası, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk delegeli yasama organıdır. İlk olarak 27 Mayıs 1918 ve 17 Haziran 1918 tarihleri arasında, daha sonra 16 Kasım 1918 ve 3 Aralık 1918 tarihleri arasında etkin olmuş bu kurumun sonraki varisi, ülkede genel seçim yoluyla oluşturulan Azerbaycan Parlamentosu olmuştur.

Batum Konferansı ve Antlaşması, 11 Mayıs – 4 Haziran 1918 tarihleri arasında Batum'da yapılan konferans ve sonucunda 4 Haziran 1918'de Osmanlı İmparatorluğu ile Kasım 1917'deki Bolşevik ihtilalinden sonra Kafkasya'da kurulan devletlerle, yani Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan ve Azerbaycan Millî Şurası arasında imzalanmış anlaşma. 14 maddeden oluşan bu anlaşma, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin imzaladığı ilk uluslararası sözleşmedir.

Himmet Partisi, Himmet Sosyal-Demokrat Müslüman Teşkilatı veya kısaca Himmet, Azerbaycan'ın ve tüm İslam Dünyasının ilk sosyal demokrat nitelikteki siyasi partisi. Sol kanadı 1920 yılında Bakü'deki komünist Adalet Fırkasıyla birleşerek, Azerbaycan Komünist Partisi'ni kurdu. Himmet Gazetesi adında yayın organları vardı.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Davud Hüseynov</span> Azerbaycanlı politikacı (1894-1938)

Mirzə Davud Hüseyinov — Azerbaycan Devrim Komitesi Başkan Yardımcısı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1921 Mayıs-Aralık tarihleri arasında Dış İşleri Bakanı, 1925 yılı içinde Maliye Bakanı. Ayrıca Yüksek İktisat Şûrası Başkanlığı, Transkafkasya SFSC XKS Başkan Yardımcılığı, Transkafkasya SFSC Halk Maliye Komiserliği, Tacikistan Komünist Partisi Merkez Komite Birinci Kâtipliği (1930-1933) görevlerinde de bulunmuştur.

Transkafkasya Seymi veya Mâverâ-yı Kafkas Seymi, Ekim Devriminden sonra Güney Kafkasya'da var olan ve Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin yüce yasama organı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu</span>

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Aşurov</span>

Ağa Aşurov Hacı Aslan oğlu Azerbaycanlı devlet adamı. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sanayi ve Ticaret Bakanı, Posta ve Telgraf Bakanı ve Azerbaycan Parlamentosu üyesi olarak görev yaptı.

Camo bey Hacınski - Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin 4. ve 5. hükûmetlerinde Posta ve Telgraf Bakanı ve Halk Cumhuriyeti Cumhuriyet Ulusal Konseyi üyesi, politikacı, devlet adamı, tiyatro ve sanat eleştirmenidir. Bazı kaynaklarda Azerbaycan marşının sözlerinin yazarı olarak geçmektedir.

Esed bey Emirov Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu'nun ve palamentodakı İttihat fraksiyonunun üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Bey Pepinov</span> Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Tarım Bakanı

Ahmed bey Pepinov Ömeroğlu, ayrıca Ahmet Cevdet Bey Pepinov olarak da bilinir,

<span class="mw-page-title-main">Mir Hidayet Bey Seyidov</span>

Mir Hidayat bey Seyidov Azerbaycanlı siyasi figür, Tüm Rusya Kurucu Meclisi üyesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Şurasının başkan yardımcısı.

Zülfikar Bey Makinski Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin Himayedarlık Bakanlığının Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'ndeki temsilcisi, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosunun I. Dönem milletvekili, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Erzak Bakanlığının idare başkanı ve Teymur Bey Makinski'nin kardeşi. Ünlü Azerbaycan soylu ailelerinden olan Makinskiler'dendir.

Ağa Han Abbasgulu Han oğlu İrevanski — Rus İmparatorluğu'nun 1. Devlet Duması'nın milletvekili, subay. 1919 yılında İrevan Müslüman Milli Şurası'nın başkanı olmuştur. Baba tarafından İrevan, anne tarafından Nahçivan hanları ailesine mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Maharramov</span>

Muhammed Hacı Bayram oğlu Maharramov Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu üyesi, Rusya Kurucu Meclisi'ne Erivan Guberniyasiından seçilmiş temsilcisi. Paris heyetinin danışmanı ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosunda Sosyalist hizbin üyesi ve sekreteriydi.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bey Hacıbababeyov</span>

Mehdi Bey Hacıbababeyov sosyal ve politik faaliyetlerde bulunmuş şahıs, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin aktif katılımcılarından biri.

Lenkeran Savaşı (1919), Bolşevik, Beyaz Ordu ve Azerbaycan güçleri arasında şehri ele geçirmek için yapılan bir savaştı. Savaş Azerbaycan Ordu Birlikleri (ADC) tarafından Temmuz 1919'da ülkenin toprak bütünlüğünü sağlamak amacıyla Azerbaycan'ın güney bölgesinde gerçekleştirilen bir askerî harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Müseyib Bey Ahicanov</span>

Müseyib Bey Ahicanov, Ahicanov veya Ahicanovlı - Azerbaycan Millî Şûrası Üyesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamento Üyesi, Transkafkasya Seymi Üyesi, Bakü Guberniyası Gubernatoru.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.