İçeriğe atla

Bağımsızlık Günü (İsrail)

Bağımsızlık Günü (İbranice: יום העצמאות Yom Ha'atzmaut. "Bağımsızlık Günü"), 1948'de İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'ni anan İsrail'in ulusal günüdür . Resmi ve resmi olmayan bazı etkinliklerle kutlanır.

İsrail, İbrani Takvimine göre 5 Iyar'a denk gelen 14 Mayıs 1948'de bağımsızlığını ilan etmiştir ancak aynı gün gerçekleşen Sebt Günü'ne itaatsizlik edilmemesi amacıyla 5 Iyar'dan birkaç gün önce ya da sonra kutlanabilmektedir. Israilli Terör kurbanları ve Ölen askerlere ithaf edilen Yom Hazikaron, bağımsızlık gününden önceki günde gerçekleşir.

İbrani Takvimine göre günler gün batımında başlar, bu nedenle Bağımsızlık günü, gün batımıyla başlayıp ertesi gün akşam üstüne kadar devam eder.[1] En son Yom Haatzmaut, 4-5 Mayıs 2022 tarihinde gün batımından, ertesi günün gün batımına kadar sürmüştür.

Tarih

David Ben-Gurion, modern Siyonizmin kurucusu Theodor Herzl'in büyük portresinin altında bağımsızlığını ilan ediyor.

Bağımsızlık Günü, 14 Mayıs 1948'de geleceğin Başbakanı David Ben-Gurion başkanlığındaki Yahudi liderliğin İsrail Devleti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine inşa edilmiştir .[2] Açıklamadan hemen önce Ben-Gurion duygularını aşağıdaki gibi özetlemiştir:

Filistin Yahudileri dans ediyordu çünkü insanlık tarihindeki en önemli başarılardan birine şahit olmak üzereydiler: Binlerce yıl önce vatanlarından sürülmüş olan, sayılamayacak kadar çok pogrom, baskı ve soruşturmaya maruz kalan ancak kimliklerinden vazgeçmeyi reddeden, maruz kaldıkları baskıların aksine kimliklerini güçlendirdiği insanlar, sadece birkaç yıl önce insanoğlunun gördüğü, dünya yahudilerinin 3'te birini öldüren en büyük katliama, maruz kalan insanlar, evlerine kendi bağımsız devletlerinin vatandaşları olarak döneceklerdi.[3]

Bağımsızlık, 15 Mayıs 1948'de bitirileceği duyurulan İngiliz Filistin Mandası'nın bitişinden sekiz saat önce ilan edildi.

14 Mayıs 1948'de ilan edilen İsrail Bağımsızlık bildirgesinin, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunca alınmış karar ve İsraillilerin doğal ve tarihsel haklarına dayanarak açıklandığı söylenmiştir. Bildirge, Ben-Gurion'un Eretz İsrail'inde bir Yahudi devleti kurulduğunu bildiren cümleleriyle sonlanmıştır.[4]

Yeni kurulan devlet, ABD, SSCB ve daha birçok ülke tarafında hızlı bir şekilde tanınmıştır. Ancak çevredeki Arap ülkeler tanımamış ve bağımsızlık ilanını takiben savaş ilan etmişlerdir. Bu hamleyle 1947-1948 Filistin iç savaşı tırmanmıştır.[5]

Etkinlikler

Tel Aviv'in Rabin Meydanı'ndaki Bağımsızlık Günü kutlamaları, 2008
İsrail Hava Kuvvetleri Bağımsızlık Günü, 2011

Bağımsızlık Günü arifesi

Yom Hazikaron, İbrani takviminde günlerin akşamüstü bitmesinden dolayı gün batımıyla beraber biter. Hemen ardından bağımsızlık günü başlar.

Herzl Dağı, Kudüs'te her yıl Bağımsızlık Günü akşamı resmi bir tören yapılır.[6] Törende, İsrail parlamentosu sözcüsünün konuşması, İsrail bayrağını simgeleyen sanatsal gösteriler, her Yahudi kabilesini temsil eden on iki meşalenin törensel olarak yakılması gibi etkinlikler düzenlenir. Meşalelerin yakılması için seçilen bir bölgede yüksek sosyal yararlılık sağlamış İsrail vatandaşları tarafından yapılır. Çoğu şehirde meydanlarda İsrailli sanatçıların performansları ve Havai Fişek gösterileri düzenlenir. Meydanların etrafındaki caddeler trafiğe kapatılır[7]

Bağımsızlık Günü

Uluslararası İncil Yarışması, 1985
Yad La-Shiryon'daki İsrail Savunma Kuvvetleri sergisinde IDF Caterpillar D9'un etrafındaki ziyaretçiler, Bağımsızlık Günü 2012.

1948'den 1973'e kadar İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından geçit töreni düzenledi.[13]

İsrailli aileler geleneksel olarak bağımsızlık gününü piknik ve barbekü yaparak kutlar.[14] Balkonlar İsrail bayraklarıyla süslenir ve araba camlarına küçük bayraklar yapıştırılır. Bazıları bayrakları Yom Yeruşalayim sonrasına kadar yerinde bırakırlar. Televizyonları tarafından etkinlikler canlı olarak yayınlanır ve klasik İsrail filmleri yayınlanır.[7]

Dini gelenekler

Hallel, Kudüs'teki İsrail Bağımsızlık Günü'nü Övme Günü etkinliğinde okundu, 23 Nisan 2015

Yaygın toplumsal hissiyatı göz önünde bulunduran Hahambaşlık, 1950-51 Bağımsızlık günü kutlamaları sırasında, Bağımsızlık gününün küçük bir dini bayram olarak kabul edilmesine karar verdi.[15] Hahamlar ayrıca " sefirah döneminde gerçekleşen bu günde enstrümantal müzik ve dansları onaylayamayacaklarına" hükmetti.[16] Hallel'in kutsamasının okunması 1973'te İsrail Hahambaşısı Shlomo Goren tarafından yapıldı. Bu kararlar, Sefarad muadili Haham Ovadia Yosef[17] ve Amerika'daki Modern Ortodoks Yahudiliğin lideri Haham Joseph B. Soloveitchik tarafından şiddetle kınandı.[18]

Dini Siyonist hareket, bazen bazı mezmurların okunmasını ve Tekvin Isaiah haftarahının okunmasını içeren bir ayin yarattı. Ancak bu uygulama bazı din çevrelerince sorgulandı.[19]

Sderot'taki İsrail Savunma Kuvvetleri fuarında kutlama yapan aileler, 2019.
IAF F-35I Adir 2019 Bağımsızlık Günü'nde uçuş sırasında.

Zamanlama

Bağımsızlık Günü, İbrani Takvimine göre Iyar'ın 5. günü olarak kabul edilmiştir. Bu tarihin Gregoryen takvimdeki karşılığı 14 Mayıs 1948'dir.[20]

Ancak günümüzde Bağımsızlık Günü nadiren 5 Iyar'da kutlanır. Çoğu zaman birkaç gün ileri ya da geri alınır. İbrani Takvimine göre 5 Iyar bir Pazartesi, Çarşamba, Cuma ya da Cumartesi gününe denk gelebilir. Sebt İhlaline sebep olmamak için 1951 yılında, 5 Iyar'ın Cuma ya da Cumartesi günlerine denk gelmesi durumunda, Kutlamaların bir önceki Perşembe gününe(3 ya da 4 Iyar) alınması kararlaştırılmıştır. Buna ek olarak, 2004 yılından beri, 5 Iyar Pazartesi gününe denk geldiğinde kutlamalar salı gününe kaydırılmaktadır (6 Iyar). Pazar gününden kaçınılmasının sebebi, kutlama hazırlıklarının Sebt ihlali yaratma ihtimalidir. Bütün bunların sonucunda Bağımsızlık günü, 3 ve 6 Iyar arasında bir günde kutlanmaktadır ve sadece Salı, Çarşamba veya Perşembe günleri yapılabilir. Kutlamalar ancak 5 Iyar bir çarşamba gününe denk geldiğinde gerçek gününde yapılabilir.[20]

Geçmiş ve yaklaşan Bağımsızlık Günülerinin Gregoryen tarihleri:

  • 8 Mayıs 2019(Gün batımı) -- 9 Mayıs 2019(Gün Batımı)
  • 28 Nisan 2020(Gün batımı) -- 29 Nisan 2020(Gün Batımı)
  • 14 Nisan 2021(Gün batımı) -- 15 Nisan 2021(Gün Batımı)
  • 4 Mayıs 2022(Gün batımı) -- 5 Mayıs 2022(Gün Batımı)
  • 25 Nisan 2023(Gün batımı) -- 26 Nisan 2023(Gün Batımı)
  • 13 Mayıs 2024(Gün batımı) -- 14 Mayıs 2024(Gün Batımı)
  • 30 Nisan 2025(Gün batımı) -- 31 Nisan 2025(Gün Batımı)
  • 21 Nisan 2026(Gün batımı) -- 22 Nisan 2026(Gün Batımı)

İsrailli Arap tepkileri

Bazı İsrailli Araplar Yom Ha'atzmaut'u kutlarken[] diğerleri bunu tarihlerinde "Nekbe" (felâket) olarak tanımlanacak trajik bir gün olarak görmektedirler.[21][22] 1949'da fiilen ve 1998 yılında resmî olarak Yaser Arafat; 15 Mayıs'ı "Nekbe Günü (Felâket Günü)" olarak anmıştır.[23]

Kaynakça

  1. ^ The Torah For Dummies. John Wiley & Sons. 9 Şubat 2011. ISBN 9781118051832. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022 – Google Books vasıtasıyla. 
  2. ^ Sherzer (January 2021). Kelly, Saul (Ed.). "The Jewish past and the 'birth' of the Israeli nation state: The case of Ben-Gurion's Independence Day speeches". Middle Eastern Studies. Taylor & Francis. 57 (2): 310-326. doi:10.1080/00263206.2020.1862801. ISSN 0026-3206. OCLC 875122033.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Oren, Michael B. "Ben-Gurion and the Return to Jewish Power."
  4. ^ "Israel Ministry of foreign Affairs: Declaration of Establishment of State of Israel: 14 May 1948". Mfa.gov.il. 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  5. ^ United states de facto Recognition of State of Israel 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: 14 May 1948: Retrieved 9 April 2012
  6. ^ Israeli Judaism: The Sociology of Religion in Israel. Transaction Publishers. 1995. ISBN 9781412826747. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017. 
  7. ^ a b c "Independence Day-Haaretz – Israel News". Haaretz.com. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017. 
  8. ^ "Israeli president honors 120 outstanding soldiers on Independence Day – Israel News". Haaretz.com. 12 Mayıs 2016. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017. 
  9. ^ "The boy who beat incredible odds to win the Bible Quiz". The Times of Israel. 25 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Academic gives $20,000 prize from Israel to Palestinians". Independent.co.uk. 14 Mayıs 2016. 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "The Israel Song Festival". iccjer.co.il. 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "10 דברים שלא ידעתם על המצעד השנתי הרשמי של ישראל בכאן גימל". 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "No thanks, Miri Regev: Israelis don't want to bring back military parades". 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "A reason to celebrate: Toasting 68 years of Jewish statehood – J". 6 Mayıs 2016. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ The Israeli State and Society: Boundaries and Frontiers. SUNY Press. 1 Ocak 1989. ss. 191-193. ISBN 978-0-88706-850-8. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  16. ^ "Controversy: Letters To The Editor". Journal of a Rabbi. Living Books. 1966. s. 441. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  17. ^ "Reciting Hallel on Yom Haatzmaut". Journal of Halacha and Contemporary Society. 7–10. Yeshiva Rabbi Jacob Joseph School. 1984. s. 17. 7 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  18. ^ "Teacher Not a Spokesman". Mentor of Generations: Reflections on Rabbi Joseph B. Soloveitchik. KTAV Publishing House, Inc. 2008. s. 246. ISBN 978-1-60280-011-3. He strictly prohibited reciting a berakha [blessing] on the Hallel. 
  19. ^ The Koren Mahzor for Yom Ha’atzmaut & Yom Yerushalayim[]
  20. ^ a b "Independence Day Law – 5709". knesset.gov.il. The State of Israel. 1949. 28 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017. 
  21. ^ Maariv article (in Hebrew) 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  22. ^ "'How does an Arab-Israeli school confront independence day?'". 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  23. ^ Gladstone (15 Mayıs 2021). "An annual day of Palestinian grievance comes amid the upheaval". New York Times. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hamursuz Bayramı</span> Mısır’da kölelikten kurtarılan Antik İsraillilerin göçünü anan Yahudi bayramı

Pesah, Fısıh veya Hamursuz Bayramı, bir Yahudi bayramı ve festivalidir. Mısır'da kölelikten kurtarılan Antik İsraillilerin göç hikâyesini anar. Pesah, Yahudi takvimindeki Nisan ayının 15. günü başlar, bu tarih Kuzey Yarım Küre’de bahara denk gelir ve bayram 7 veya 8 gün kutlanır. Yahudi bayramları arasında en çok kutlanan bayramlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yom Kippur</span> Yahudilik için bir dinî bayram

Yom Kippur, Yahudiliğin en mukaddes bayramıdır. Var olan şahsi günahlar için Yahudiler tarafından oruç tutularak tövbeler edilir. Gregoryen takvimine göre hesaplandığında Eylül veya Ekim aylarının farklı günlerine denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi bayramları</span>

Yahudi bayramları, Yahudi festivalleri veya Yamim Tovim, İbrani takvimi içerisindeki günlerde Yahudiler tarafından kutlanan bayramların bütünü. Dinî, kültürel ve ulusal kaynakların unsurları içerirler: Tanah'taki Mitsva, hahamlar, Yahudi ve İsrail tarihi.

<span class="mw-page-title-main">Roş Haşanah</span> Yahudi Bayramı

Roş Haşanah, Yahudiler tarafından kutlanan İbrani takviminin yeni yılıdır. Tanah'ta Yom Teruah olarak geçen bu günün manasal meali "haykırış (çoşku) ve devirme günü"dür.

<span class="mw-page-title-main">David Ben-Gurion</span> İsrailin ilk başbakanı

David Ben-Gurion veya David Grün, İsrail'in ilk başbakanı ve İsrail Devleti'nin kurucusudur. 14 Mayıs 1948'de Tel Aviv'de İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'ni okumuş ve 1948 Arap-İsrail Savaşı'nda ülkenin liderliğini yapmıştır. 1942 yılında New York'ta düzenlenen Biltmore Konferansı'nın programını hazırlayan kişi oldu. Ayrıca Gurion, hükûmetteki görevinden ve daha sonra Knesset'ten ayrıldıktan sonra Ulusun Atası payesi ile onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti</span> Batı Asyada yer alan bir ülke

Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beerşeba</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Beerşeba veya Birüssebi, Güney İsrail ve Necef Çölü'nün en büyük şehridir. İsrail'in en büyük yedinci şehri olan Birüssebi (Beerşeba), Necef bölgesinin başkenti olarak da tanınır. Ülkenin güney bölümünde bulunur ve Ben-Gurion Üniversitesi ve Soroka Tıp Merkezi de bu şehirdedir.

<span class="mw-page-title-main">Moşe Şaret</span> 2. İsrail başbakanı

Moşe Şaret, David Ben-Gurion'un başbakanlık yaptığı iki dönem arasında iki seneye yakın görev aldı. İsrail'in ikinci başbakanıdır (1954-1955).

<span class="mw-page-title-main">İsrail Bağımsızlık Bildirgesi</span>

14 Mayıs 1948 tarihinde açıklanan İsrail Bağımsızlık Bildirgesi İngiliz Mandası'nın sonlandığı günde, yeni bağımsız İsrail devletini resmi olarak beyan etmiştir. Bildirgeyi David Ben-Gurion okumuştur ve kendisi de yeni ülkenin ilk başbakanı olmuştur. Bağımsızlık bildirgesinin imzalandığı gün olan 5 İyar İsrail'de bayram olarak kutlanır.

Şevat İbrani takvimine göre resmi yılın beşinci ayıdır ve dini yılın on birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Ocak-Şubat aylarına düşer.

Nisan İbrani takvimine göre resmi yılın yedinci ayıdır ve dini yılın birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Mart-Nisan aylarına düşer. Nisan ismi Babilceden girmişstir; Tora'da Babil Sürgününden önce bu ay için bahar anlamına gelen Aviv ismi kullanıldığı görülür.

İyar İbrani takvimine göre resmi yılın sekizinci ayıdır ve dini yılın ikinci ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Nisan-Mayıs aylarına düşer. Bu isim dile Babilceden girmiştir; Tanah'ta Babil Sürgününden önce bu ay için ışık veya aydınlık anlamına gelen Ziv ismi kullanıldığı görülür.

<span class="mw-page-title-main">Asara BaTevet</span>

Asara BeTevet, İbrani takviminin Tevet ayının onuncu günüdür; Yahudiliğin küçük fakat önemli bir orucudur. Yahudiliğin diğer oruçlarından farklı olarak gün doğumundan gün batımına kadar tutulan kısa bir oruçtur. Hanuka bayramıyla bir ilgisi olmamasına rağmen bu bayramdan bir hafta sonrasına denk gelir.

"Yavo Yom", 1986 Eurovision Şarkı Yarışması'nda İsrail'i temsil eden Moti Giladi & Sarai Tzuriel tarafından seslendirilen şarkı. İsrail, yarışma sonunda 7 puanla on dokuzuncu olmuştur. Bu, ülkenin 1993 yılına dek aldığı en kötü sonuçtur.

Sebt, haftalık bir dinlenme günü ya da ibadet zamanıdır. İbrahimî dinlerde farklı şekillerde tutulur ve birkaç farklı uygulamada benzer durumları haber verir. Bin yıllar içinde pek çok farklı bakış açıları ve tanımlar ortaya çıkmış olmasına rağmen bunların çoğu aynı yazılı gelenekten kaynaklanmaktadır. Kavram diğer bazı geleneklerin her birinde benzer bir haftalık uygulamayı tanımlamak için kullanılmıştır: yeni ay; Yahudilikte ve bazı Hristiyan geleneklerinde yılda yedi kez kutlanan bayramların her biri; pagan kültüründe yılda sekiz kez kutlanan bayramların her biri ; seküler kültürde yıllık bir tatil ve dinî veya seküler kullanımda orijinali yedi yılda bir olan bir dinlenme yılı.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Günü</span>

Kudüs Günü. Kudüs'ün ve Eski Şehir (Kudüs)'in İsrail tarafından 6 Gün Savaşı sonrası alınmasını kutlayan İsrail milli bayramıdır. Devlet tarafından resmi olarak kutlama ve anma işlemleri için belirlenmiştir . İsrail dışında yaygın olarak kutlanılmamasına ve seküler İsrailliler tarafından değerini kaybetmesine rağmen bu gün hala Dindar Siyonist gruplar tarafından geçit törenleriyle ve sinagoglarda dua edilerek kutlanır. İsrail Hahambaşılığı bu günü Batı Duvarı'na erişimin sağlandığı için dini bir bayram ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şükür Günü</span>

Şükür Günü veya Hamd Günü CJCUC Kurucusu Rabbi Shlomo Riskin ve CJCUC Yönetici müdürü David Nekrutman tarafından başlatılan küresel bir girişimdir. Girişim, Yom Ha'atzmaut , dünya genelinden Hristiyanların Yahudilerle birlikte İsrail Devleti'nin kuruluşunu kutlamak amacıyla Hallel zikrini çekmek için çağrıldığı yıllık bir organizasyon halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aliyah</span> Yahudilerin diasporadan İsrail topraklarına göç etmesi

Aliyah, Yahudilerin diasporadan İsrail topraklarına göç etmesini ifade eden terim. Ayrıca "yukarı çıkma" olarak tanımlanan ve "İsrail topraklarına geçerek Aliyah yapma" olarak tanımlanan durum, Siyonizm'in temel ilkelerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiye</span> Antik İsrail ve Filistinde bir bölge

Yahudiye veya Yehud, İbranice Kutsal Kitap'ta bahsedilen, Filistin bölgesinin güneyinde yer alan tarihi İbrani ve İsrailli dağlık bölgesi ve bu bölgede daha sonra kurulmuş bazı devletlerin ismi. Bölgenin adı, İbrani din büyüğü Yakup'un oğlu olan Yehuda'nın adından gelmektedir ve Eski Ahit'de Yehuda'nın neslinin İsrailoğlu Yehuda kabilesi ve ilgili Yehuda Krallığı'nı oluşturduğundan bahsedilmektedir. Bölgenin adı sırasıyla Babil, Fars, Helen ve Roma, Haşmonayim, Hirodes ve tekrar Roma kontrolü altında korunmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.