İçeriğe atla

Bağımsız Prusya Devleti

Bağımsız Prusya Devleti
Freistaat Preußen (Almanca)
1918-1947
Bağımsız Prusya Devleti bayrağı
Bayrak
(1918–1933)
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
(1918–1933)
Slogan
Gott mit uns
(Tanrı bizimle)
Bağımsız Prusya Devleti konumu (kırmızı)
Bağımsız Prusya Devleti konumu (kırmızı)
1944 Yılında Prusya Devleti'nin Nazi Almanyasında'ki Konumu (mavi)
1944 Yılında Prusya Devleti'nin Nazi Almanyasında'ki Konumu (mavi)
TürWeimar Cumhuriyeti ve Nazi Almanyası'nın Eyaleti
BaşkentBerlin
Bakan-Başkan 
• 1918(ilk)
Friedrich Ebert
• 1933-1945(son)
Hermann Göring
Tarihçe 
• Kuruluşu
1918
9 Kasım 1918
20 Temmuz 1932
30 Ocak 1933
• Kaldırıldı
25 Şubat 1947
• Dağılışı
1947
Yüzölçümü
1925[1]292,695.36 km2
Nüfus
• 1925[1]
38,175,986
Öncüller
Ardıllar
Prusya Krallığı
İşgal Almanyası
Polonya Halk Cumhuriyeti
Sovyetler Birliği

Bağımsız Prusya Devleti (Almanca: Freistaat Preußen), 1918'den 1947'ye kadar Almanya'nın kurucu devletlerinden biriydi. Birinci Dünya Savaşı'nda Alman İmparatorluğu'nun yenilgisinden sonra Prusya Krallığı'nın halefi olan bu krallık, Weimar Cumhuriyeti döneminde de imparatorluk döneminde olduğu gibi Almanya'nın egemen devleti olmaya devam etti. Avrupa'daki kayıplar kendi topraklarından gelmişti. Özgür Prusya Devleti'nin başkenti Berlin'di ve Almanya topraklarının % 62'sine ve nüfusunun % 61'ine sahipti. Prusya, geçmişteki otoriter devletten çıkarak 1920 anayasasına göre parlamenter demokrasiye geçti. Weimar döneminde neredeyse tamamen demokrasi yanlısı partiler tarafından yönetildi ve siyasi olarak Cumhuriyet'in kendisinden daha istikrarlı olduğunu kanıtladı. Sadece kısa kesintilerle, Sosyal Demokrat Parti'den (SPD) bir cumhurbaşkanı seçildi. Yine SPD'den olan İçişleri Bakanları, yönetim ve poliste cumhuriyet reformunu zorladı, bunun sonucunda Prusya, Weimar Cumhuriyeti içinde demokrasinin bir kalesi olarak kabul edildi.[2]

1932'de Reich Şansölyesi Franz von Papen tarafından başlatılan Prusya darbesinin bir sonucu olarak Özgür Prusya Devleti, Reich hükûmetine tabi oldu ve bağımsızlığından yoksun bırakıldı. Hermann Göring yönetimindeki Prusya hükûmeti, 1945'e kadar resmi olarak işlemeye devam etmesine rağmen, Nasyonal Sosyalistler 1933'te iktidarı ele geçirmeden önce Prusya fiilen ortadan kalkmıştı. İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, Müttefik Kontrol Konseyi'nin kararnamesiyle, 25 Şubat 1947'de Prusya yasal olarak kaldırıldı.

Resmi fesih

1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda, Almanya İşgal Bölgelerine bölündü ve Oder-Neisse hattının doğusundaki tüm Almanya diğer ülkelere devredildi. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra olduğu gibi, yeni sınırın doğusundaki küçük bir bölüm Saksonya'ya ait olmasına rağmen, bölgenin neredeyse tamamı Prusya idi. Toprakların çoğu, görünüşte Polonya'nın doğu bölgelerinin Sovyetler Birliği tarafından ele geçirilmesinin tazminatı olarak Polonya'ya gitti. Königsberg (1946'da Kaliningrad olarak yeniden adlandırıldı) dahil olmak üzere Doğu Prusya'nın kuzey üçte biri Sovyetler tarafından ilhak edildi. Kayıplar, Prusya topraklarının yaklaşık beşte ikisini ve Almanya'nın 1938 öncesi sınırları içindeki toprakların yaklaşık dörtte birini temsil ediyordu. Tahminen on milyon Alman kaçtı ya da bölgelerden zorla sürüldü.

Kaynakça

  1. ^ Beckmanns Welt-Lexikon und Welt-Atlas [Beckman's World Dictionary and World Atlas] (in German). Leipzig / Vienna: Verlagsanstalt Otto Beckmann. 1931.
  2. ^ Winkler, Heinrich August (1985). Der Schein der Normalität [The Appearance of Normality] (Almanca). Bonn: Dietz. s. 400. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası</span> 1933ten 1945e dek Nazi Partisi yönetimindeki Almanya

Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Alman İmparatorluğu</span> 1871den 1918e dek Almanya

Alman İmparatorluğu ya da İkinci Reich, 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer Küçük Alman Devletlerinin özellikle Otto von Bismarck'ın katkılarıyla, birleşmesiyle oluşan birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru I. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kuruldu. Yeni İmparatorluğu Habsburg Hanedanı yerine Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızlı büyüyen ekonomisiyle, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri oldu, ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutar hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Pieck</span> Alman politikacı

Friedrich Wilhelm Reinhold Pieck, Alman siyaset adamı, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Almanya tarihi</span>

Almanya tarihi, Cermenlerin ilk olarak Roma İmparatorluğu döneminde devlet kurmalarıyla başlar. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu dönemiyle 1806 yılına kadar devam eder. Bu dönemde ulaştığı en geniş sınırlar günümüzdeki Almanya, Avusturya, Slovenya, İsviçre, Çekya, Polonya'nın batısı, Hollanda, doğu Fransa ve kuzey İtalya'yı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya tarihi</span>

Polonya tarihi ya da Lehistan tarihi bugünkü Polonya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Freikorps</span> Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birlikler

Freikorps, Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Weimar Cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere Freikorps denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<i>Lebensraum</i> Nazi Almanyasının Aryan yerleşimciler için uyguladığı kolonyalizm politikası

Lebensraum, Doğu Avrupa'da Almanya sınırları dışında yaşayan Alman azınlıkların Almanya'nın hakimiyetinde birleştirilmesi ve yeni toprakların kolonizasyonu ile beraber Alman popülasyonunun bu topraklara yerleştirilmesi politikasıdır. Bu gerekçeyle II. Dünya Savaşı boyunca Naziler milyonlarca Sovyet savaş esirini öldürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İki savaş arası dönem</span> I. ve II. dünya savaşları arasındaki dönem

İki Savaş Arası Dönem ya da Dünya Savaşları Arası Dönem (1918-1939), Batı kültüründe I. Dünya Savaşı'nın sonu ile II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı arasındaki zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Alman sorunu</span> 19. yüzyılın ortalarında Almanyanın birleşmesine ilişkin tartışmalar

Alman sorunu, 19. yüzyılda, özellikle de 1848 Devrimleri boyunca süren Almanya'nın birleşmesinin en iyi yolu hakkındaki bir tartışmadır. 1815'ten 1871'e kadar, Alman Konfederasyonu'nda 37 bağımsız Almanca konuşulan eyalet bulunuyordu. Großdeutsche Lösung tüm Almanca konuşan insanları bir devlet altında birleştirmeyi amaçlıyordu ve Avusturya İmparatorluğu ile onun destekçileri tarafından benimsenmişti. Kleindeutsche Lösung ise Avusturya'yı içermeyecek şekilde sadece kuzey Alman eyaletlerini birleştirmeyi amaçlıyordu ve Prusya Krallığı tarafından benimsenmişti.

<span class="mw-page-title-main">İşgal Almanyası</span> Almanyaʼnın II. Dünya Savaşı sonrası askeri işgali

İşgal Almanyası, Almanya'nın II. Dünya Savaşı sonrasında Müttefik Devletlerce kontrol edildiği döneme denir. Amerikan, İngiliz, Sovyet ve Fransız güçlerinden müteşekkil Müttefik Tetkik Yönetimi, 1945'ten 1949'a değin ülkeyi idare etti.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Brunswick Devleti</span>

Bağımsız Brunswick Devleti, Almanya'da 1918-1919 yıllarındaki Alman Devrimi sırasında Braunschweig Dükalığı'nın kaldırılmasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Wielkopolska Ayaklanması</span>

Wielkopolska Ayaklanması veya 1918-1919 Büyük Polonya Ayaklanması , Alman hakimiyetinde bulunan Poznań'daki Polonyalıların Weimar Cumhuriyeti'ne karşı ayaklanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Slovak Cumhuriyeti (1939-1945)</span> Nazi Almanyasının bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmında var olmuş uydu devleti

Slovak Cumhuriyeti (1939-1945) veya Birinci Slovakya Cumhuriyeti veya Birinci Slovak Cumhuriyeti, 14 Mart 1939 ile 4 Nisan 1945 arasında, bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmı üzerinde var olmuş Nazi Almanyası'na bağlı uydu devlet. Devlet Almanların Çekoslovakya'yı işgalinden 1 gün önce Alman provokasyonları ile bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu daha önce kendilerine ait bir devletleri olmayan Slovakların tarihinde bir ilkti. Slovak Cumhuriyeti, günümüz Slovakya topraklarının büyük kısmına sahipti ancak 1938'de Çekoslovakya'nın Macaristan'a bıraktığı güney toprakları yoktu. Doğudaki bazı topraklar, kısa süren bir savaş sonucunda Macaristan'a kaybedildi.

<span class="mw-page-title-main">Junker (Prusya)</span>

Junkerler, Prusya'daki toprak sahibi soyluların üyeleriydi. Çok az hakka sahip köylüler tarafından işletilen büyük mülklere sahiptiler. Bu mülkler genellikle büyük şehirlerin veya kasabaların dışındaki kırsal alanlarda bulunur. Prusya'da ve 1871'den sonra Alman askeri, siyasi ve diplomatik liderliğinde önemli bir yerleri vardı. En ünlü Junker, Şansölye Otto von Bismarck'tı. Bismarck, 1871'den 1890'a kadar Alman İmparatorluğu'nun Şansölyesi olarak Almanya'da iktidarı elinde tuttu. II. Wilhelm tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Potsdam Anlaşması</span> 1945 yılında 3 büyük Müttefik arasında İkinci Dünya Savaşının sona ermesine ilişkin anlaşma

Potsdam Anlaşması,, Ağustos 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın galibi üç büyük Müttefik devlet olan Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasında yapılan anlaşmadır. Potsdam Konferansı'nın bir sonucu olan bu anlaşma, Almanya'nın sınırlarının ve Alman işgalinden kurtarılan bölgede sınırların belirlenmesi ve yeniden inşası ile ilgiliydi. Ayrıca Almanya'nın silahsızlandırılması ve ödeyeceği savaş tazminatları, savaş suçlularının yargılanması ve etnik Almanların Avrupa'nın çeşitli bölgelerinden toplu olarak sınır dışı edilmesi konularını da ele almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Löbe</span> Alman politikacı

Paul Gustav Emil Löbe Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) bir Alman politikacısı, Weimar Cumhuriyeti Reichstag üyesi, Weimar Reichstag başkanı ve Batı Almanya Federal Meclisi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Almanya çözümü</span>

Küçük Almanya çözümü, Alman sorununun ayyuka çıktığı 1848/49 devrimi döneminde ve sonrasında tartışılan iki çözümden biriydi. Diğeri Büyük Almanya çözümü olarak adlandırıldı. Küçük Almanya çözümü 1867-1871'de uygulandıktan sonra terim anlamını yitirdi. Diğer terim, Büyük Almanya, Avusturya'nın dahil edilmesi için kullanılmaya devam etti.