İçeriğe atla

Bağış

Tayland'daki Bhikku denen keşişler için önceden paketlenmiş bağışlar
Başlığın diğer anlamları için Bağış (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Bağış, hayırseverlik, insani yardım veya bir amaca fayda sağlamak için yapılan bir hibe veya hediyedir. Bağış, para, sadaka, hizmetler veya giysi, oyuncak, yiyecek veya araç gibi mallar dahil olmak üzere çeşitli şekillerde olabilir. Bağış, kan veya organ bağışı gibi tıbbi ihtiyaçları karşılayabilir.

Hayır amaçlı mal veya hizmet bağışlarına ayni yardımlar da denir.[1]

Bağış istatistikleri

Almajri (Nijeryalı sokak çocukları) bağışlanan yiyecekleri yiyor
Bir kan toplama otobüsü (bloodmobile) Boston Çocuk Hastanesi

Amerika Birleşik Devletleri'nde 2007 yılında Bureau of Labor Statistics, servet bakımından en alt beşte birlik dilimde yer alan Amerikan hanelerinin, en üst beşte birlik dilimde yer alan hanelere kıyasla gelirlerinin ortalama olarak daha yüksek bir yüzdesini hayır kurumlarına verdiklerini ortaya koymuştur.[2] Charity Navigator, Giving USA'ya göre Amerikalıların 2011 yılında 298 milyar dolar (GSYİH'nin yaklaşık %2'si) bağışta bulunduğunu yazmaktadır.[3] Bağışların çoğunluğu bireylerden (%73), daha sonra menkul ve gayrimenkul vasiyetlerden (yaklaşık %12), vakıflardan (%2) ve şirketlerden %1'den daha az bağış yapılmıştır. Bağış alan en büyük sektör dini kuruluşlar (%32), ardından eğitim (%13) olmuştur. Bağışlar 1971'den bu yana her 4 yılın 3'ünde artmıştır (ara sıra durgunluk yıllarında düşüşler yaşanmıştır)[3]

Blackbaud, ABD'de 2012 yılında çevrimiçi bağışların bir önceki yıla göre %11 oranında arttığını bildirmektedir. Toplam bağış toplama içinde online bağışların oranı 2012 yılında yaklaşık %7 olmuştur. Bu oran 2011 yılında %6 iken 2012 yılında %7'ye yükselmiş ve Haiti depremi yardım çabalarına yanıt olarak online bağışların arttığı 2010 yılındaki %8'lik rekor seviyeye yaklaşmıştır. Steve MacLaughlin raporda "İnternet artık afetler ve diğer acil durumlarda bağışçılar için ilk tercih edilen kanal haline gelmiştir.[4]

Blackbaud'un 2015 Hayırsever Bağış raporu, 2014 yılına kıyasla online bağışlarda %9'luk bir artış olduğunu ortaya koymuştur. Buna ek olarak, online bağışlar toplam bağış toplamanın %7'sini temsil ederken, tüm online bağışların %14'ü mobil cihazlar üzerinden yapıldı. Uluslararası online bağış günü #GivingTuesday'de yapılan bağışlar bir önceki yıla göre %52 artmıştır.[5]

Avustralya'da bağış istatistikleri, Avustralya Vergi Dairesi (ATO) tarafından her yıl, bireysel vergi beyannamesindeki kalemleri cinsiyet, yaş, gelir ve eyalet/bölgeye göre ayıran ayrıntılı tablolar şeklinde sunulmaktadır. Avustralya'da bireyler, kişisel gelir düzeylerine ve kaynaklarına göre bir gelir vergisi beyannamesi verirler. Diğer Batı ülkelerinin aksine, gelir vergisi beyannameleri çift veya hane halkı olarak sunulamaz ve bağışlar için standart kesintiler mevcut değildir.

Mevcut verilerin en son yılı 2020-2021'dir. ATO verilerinin analizi, 2020-21'de bağışlanan ve vergiden düşülebilir bağış olarak talep edilen toplam tutarın 4,39 milyar dolar olduğunu göstermiştir (bir önceki gelir yılı için 3,85 milyar dolara kıyasla). Bu, yüzde 14,19 veya 545,72 milyon dolarlık bir artış anlamına gelmektedir. 2020-21'de DGR'lere yapılan ve Avustralyalı vergi mükellefleri tarafından talep edilen vergiden düşülebilir ortalama bağış 1.047,27 dolardı (bir önceki gelir yılında 886,75 dolara kıyasla). Bu, yüzde 18,10'luk bir artış anlamına gelmektedir.[6] ATO verileri, bireysel vergi mükellefleri tarafından DGR'lere yapılan bağışlarla sınırlı olduğundan, hiçbir şekilde tüm hediyeleri temsil etmemektedir. Ayrıca, unutkanlık ya da bilinçli olarak talep etmeme kararı nedeniyle tüm hediyeler talep edilmeyecektir. Genel olarak, gelirleri süper emekliliklerinden (kişisel emeklilik tasarrufları) elde edilenlerin vergi ödemeleri veya beyanname vermeleri gerekmemektedir, bu nedenle hediyeleri dahil edilmemiştir. Ayrıca, veriler tröstlerden veya şirketlerden yapılan bağışları ya da Avustralyalı vergi mükellefi olmayan denizaşırı kişilerin bağışlarını içermemektedir. ATO veri seti ayrıca zaman (gönüllülük) veya değeri 5.000 doların altındaki mallar gibi diğer bağış biçimlerini de incelememektedir.

Mandalay, Myanmar'daki Mahamuni Buddha Tapınağı'nda bir bağış kutusu

Hukuki yönler

Bağışlar karşılıksız olarak yapılır. Bu karşılık ivaz (bedel) eksikliği, genel hukukta bağış yapma anlaşmasının "ivazsızlık nedeniyle geçersiz olan kusurlu bir sözleşme" olduğu anlamına gelir.[7] Ancak bağış yapıldığında bir devir veya mülk olarak yasal statü kazanır.[8] Bununla birlikte bağışların belli bir şarta bağlanması mümkündür.

Siyasette, bazı ülkelerin yasaları, siyasetçilerin özellikle iş dünyasından veya lobi gruplarından hediye veya büyük miktarlarda para bağışı kabul etmesini yasaklayabilir veya kısıtlayabilir. (Bkz.Seçim finansmanı) Nitelikli hayır kurumlarına yapılan para veya mülk bağışları da genellikle vergiden düşülebilir. Bu durum devletin vergi gelirini azalttığından, devletin (ve genel olarak kamuoyunun) hayır kurumlarının bu 'vergi parasını' uygun şekillerde kullanmasını sağlamaya daha fazla dikkat etmesi gerektiği yönünde çağrılar yapılmaktadır.

Bağışın, hangi zaman içinde vergiden düşülüp düşülemeyeceği konusunda tartışmalar olmuştur.[9]

Bağış veren kişi veya kuruma bağışlayan/bağışçı (donor/donör), hediyeyi alan kişi veya kuruma ise bağış alan/bağışlanan (donee) denir.[8]

Berlin, Almanya'da ücretsiz bağışlanan malzemeler için dağıtım merkezi olarak hizmet veren nakdi değil ayni (eşya) bağışı içeren bir bağış kutusu

Başkaları adına bağış yapmak

Üçüncü bir şahıs adına bağış yapmak, birinin veya bir şeyin onuruna veya anısına hediye vermek mümkündür. Üçüncü bir şahsın onuruna veya anısına verilen hediyeler, tatil hediyeleri, düğün hediyeleri, ölen birinin anısına, evcil hayvanların anısına veya artık var olmayan gruplar veya dernekler adına gibi çeşitli nedenlerle yapılır. Anma bağışları bazen hayattaki kişiler tarafından talep edilebilir (örneğin, "çiçek yerine ABC Hayır Kurumuna katkıda bulunulabilir"), genellikle bağışlar merhumun bağışçı veya gönüllü olduğu bir hayır kurumuna veya merhumun yaşamdaki önceliklerine veya ölüm şekline uygun bir amaca yönlendirilir. Anma bağışları bazen törene katılamayan kişiler tarafından da yapılmaktadır.

Anonim olarak bağış yapmak

İnsanların lendi isimlerini açıklamayarak gizleyerel tercih ettikleri amaçlara bağış yapmak istedikleri durumlar da vardır. Kamuya mal olmuş kişiler veya hayırseverler gibi birçok bağışçı, başka kuruluşlardan para talep edilmemesi veya dini inançları gibi çeşitli nedenlerle cömert bağışlarda bulunurken isimlerini gizlemeyi tercih etmektedir.[10] Pek çok bağışçı dini inançları nedeniyle isimlerinin gizli kalmasını ister ya da bağışlarının bilinmesini istemez.

Ayrıca bakınız

  • Hayır kurumu
  • Hayır faaliyeti
  • Kitle Fonlaması & İnsani Kitle Fonlaması[11]
  • Bağış (Katolik kanon hukuku)
  • Etkili fedakarlık (Effective alturism)
  • Hediye ekonomisi
  • Mikro-bağış
  • Hayırseverlik
  • Filantropizm

Kaynakça

  1. ^ "In-Kind Gifts: How to Acknowledge and Recognize Them". 5 Mart 2008. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  2. ^ Frank Greve (19 Mayıs 2009). "America's poor are its most generous givers". McClatchy Newspapers. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2014. 
  3. ^ a b "Giving Statistics : Charity Navigator". Charity Navigator. 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2018. 
  4. ^ The 2012 Charitable Giving Report\", Steve MacLaughlin 23 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "2015 Charitable Giving Report – Blackbaud Institute". www.blackbaud.com. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2018. 
  6. ^ McGregor-Lowndes, Myles; Balczun, Marie; Williamson, Alexandra (September 2023). An Examination of Tax-Deductible Donations Made by Individual Australian Taxpayers in 2020-21: ACPNS Working Paper No. 76 (İngilizce). Brisbane: The Australian Centre for Philanthropy and Nonprofit Studies (ACPNS), QUT. 
  7. ^ William Blackstone,  Herbermann, Charles, (Ed.) (1913). "Donation". Katolik Ansiklopedi (İngilizce). New York: Robert Appleton Company. 
  8. ^ Peter Baird: Charitable deductions for pro bono publico professional services: an updated carrot and stick approach 9 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Texas Law Review, Vol. 50, Nr. 5, 1972
  9. ^ Warner, Greg (19 Ekim 2021). "6 reasons why some donors prefer to stay anonymous". MarketSmart LLC (İngilizce). 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023. 
  10. ^ Crowdfunding for Emergencies 24 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Liberal Demokrat Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Liberal Demokrat Parti, 26 Temmuz 1994 tarihinde Besim Tibuk liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "LDP" şeklindedir. Simgesi yunustur. Genel başkanı Gültekin Tırpancı'dır. Ocak 2024'te yayınlanan verilere göre partinin 3.601 üyesi bulunmaktadır.

Mortgage, Türkçe anlam karşılıklarında; Tutsat, tutulu satış, ipotekli satış, rehinli satış ya da mortgage bir malın kendisinin güvence olarak gösterilerek, ödünç alınan parayla satın alınması anlamına gelen iktisadi terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Öküz Mehmed Paşa</span> 55. Osmanlı sadrazamı

Öküz Kara Mehmed Paşa veya Öküz Damad Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 17 Ekim 1614-17 Kasım 1616 ve II. Osman saltanatı döneminde 18 Ocak 1619-23 Aralık 1619 tarihleri arasında toplam üç yıl, yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Fazıl Ahmed Paşa</span> 90. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Fazıl Ahmed Paşa veya Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa, Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmed döneminde, 30 Ekim 1661 ile 3 Kasım 1676 tarihleri arasında on beş yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Köprülü Mehmed Paşa'nın oğludur. Girit, Uyvar, Podolya, Kamaniçe fatihidir.

<span class="mw-page-title-main">Sübvansiyon</span>

Sübvansiyon ya da destekleme, devletin kişi ya da kurumlara mal, para veya hizmet biçiminde yaptığı karşılıksız yardımları ifade eder.

Para aklama, çok genel tanımı ile, suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin yasal olmayan kaynağının gizlenmesi amacıyla meşru bir kaynaktan elde edilmiş gelir gibi gösterilmesi yönündeki işlem ve eylemlerdir.

Kollektif şirket, Türk Ticaret Kanununa göre Kolektif Şirket "Ticari bir işletmeyi, bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla gercek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklarına karşı sınırlanmamış olan şirkettir. Pek yaygın olmayan bir şirket türüdür. Ortakların kişisel emek ve gayretlerinin önem kazandığı ticari işletmeler bakımından düşünülebilecek bir türdür. Bununla birlikte şirkete ortak olan kişilerin, şirketin borçlarından ötürü tüm mal varlıkları ile sorumlu olmaları, sınırlı sorumluluğun hakim olduğu limited ve anonim şirketlere karşı kolektif şirketlerin en zayıf noktasını teşkil etmektedir. Benzer ihtiyaçlara cevap veren kolektif ve limited şirketlerin kurulma oranlarına bakıldığında, kolektif şirketin ticaret hayatında tercih edilmeyen bir tür olduğu sonucuna varılmaktadır. Gerçekten de, Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2007 yılı Ekim ayı verilerine bakıldığında kurulan 4126 şirketin sadece 1 tanesinin kolektif, buna karşın 3666 tanesinin limited şirket olduğu görülmektedir. Bütün şirket tipleri içerisinde tüzel kişilerin ortak olarak yer alamayacağı tek şirket türü kolektif şirketlerdir.

Mikrofinans, geleneksel olarak bankacılık ve ilgili hizmetlere erişemeyen, tüketiciler ve serbest çalışanlar da dahil, düşük gelirli müşterilere veya kredi dayanışma gruplarına finansal hizmetlerin sunulmasıdır. Daha geniş anlamda, amacı "mümkün olduğunca çok, fakir ve fakirlik sınırındaki hanenin, sadece kredi değil, aynı zamanda tasarruf, sigorta ve fon transferi de dahil olmak üzere, uygun çeşitlilikte yüksek kaliteli finansal hizmetlere kalıcı erişiminin olduğu bir dünya" olan bir harekettir. Mikrofinansı savunanlar genellikle bu tür bir erişimin yoksul insanların yoksulluktan kurtulmasına yardım edeceğine inanmaktadır.

The Hunger Site, 1999'da kurulan ve reklamını yapmak karşılığında sponsorlardan destek alan orijinal bir tıkla bağışla sitesi'dir. The Hunger Site ziyaretçilerini sitedeki bir düğmeye günde bir kez basmaları yönünde teşvik eder. Her bir "tık", bir kap yemek bağışlanmasını sağlar. Site bir "yardım derneği" niteliğinde değildir; belirlenen yerlere bağış yapmak için gereken gelirin reklam verenlerden sağlandığı kâr amaçlı bir kuruluştur. Reklam verenler, Ocak 2006 itibarıyla America's Second Harvest ile Mercy Corps'tur.

İktisadi kıtlık ya da ekonomik kıtlık kâr amaçlı ekonomik sistem tarafından kar elde etmek amacıyla kasıtlı olarak yaratılan ve bir toplumun sahip olduğu üretim kaynaklarının, mevcut teknolojik gelişmişlik düzeyiyle işletilmesi ile ulaşılan üretim düzeyinin, sonsuz insan ihtiyaçları ve isteklerini karşılamakta yetersiz olduğunu ifade eden iktisadi bir terimdir. Gündelik hayatta kullanılan kıtlık kavramı somut bir yokluğu veya yetersizliği ifade ederken iktisadi anlamıyla kıtlık, mevcut kâr bazlı ekonomik sistem ve üretim teknolojisiyle ulaşılan üretim düzeyi ile ilgili bir yetersizliği ifade eder. Her adım başı üretilmiş envai çeşit ürünlerle dolup taşan çeşitli dükkân ve marketlerin boy gösterdiği günümüzde, ekonomi biliminin temeli olan kıtlığın anlamı üzerine derin düşünmek gereklidir.

Reddit, bir Amerikan sosyal haber, tartışma sitesidir. Siteye kayıtlı kullanıcılar bağlantı, metin, fotoğraf, anket ve video içerebilen gönderiler paylaşabilir, diğer kullanıcılar da bu gönderileri oylayarak gönderinin sayfada üste çıkmasını veya alta inmesini sağlayabilirler. Reddit'te gönderiler kullanıcılar tarafından oluşturulmuş; spor, oyun, müzik, yemek, fotoğrafçılık, haber gibi farklı konuları ele alan, "subreddit" denilen alt gruplarda paylaşılır. Bir subreddit'te paylaşılmış gönderi yeteri kadar oy alırsa bu gönderi Reddit'in ana sayfasına çıkar. Siteye kayıtlı her kullanıcı kendi subreddit'ini oluşturabilir.

Bir Silgi Bir Kalem, Türkiye'deki ihtiyaç sahibi ilk ve orta öğretim kurumlarını, bu okullardaki eğitim ortamının kalitesine katkıda bulunmak isteyen bağışçılarla buluşturmak amacıyla kurulmuş Türkiye'nin en büyük online bağış platformudur. BirSilgiBirKalem, okullar ve bağışçılar arasında yalnızca bir köprü oluşturmayı amaçlamaktadır ve proje kapsamında herhangi bir nakdi veya ayni bağış proje ekibi tarafından toplanmamaktadır.

Nazi Almanyası'nın diktatörü ve Avrupa'daki II. Dünya Savaşı'nın merkezinde bulunan Adolf Hitler, esas olarak Mein Kampf (Kavgam) adlı kitabının ve onun şansölyelik ve cumhurbaşkanlığı maaşlarının bir araya toplanmasıyla siyasi kariyeri boyunca milyonlarca Reichsmark kazandı. Hitler iktidara geldikten sonra, vergiden muaf olmak için harekete geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Indiegogo</span>

Indiegogo İngilizce telaffuz: [ˌɪndiˈgoʊgoʊ] Danae Ringelmann, Slava Rubin ve Eric Schell tarafından 2008 yılında kurulan uluslararası kitlesel fonlama sitesidir. Merkezi San Francisco, Kaliforniya'dadır. Kitlesel fonlamayı öneren ilk sitelerden biri olan Indiegogo, insanlara bir fikir, hayır kurumu veya yeni açılan iş için para isteme imkânı tanır. Katkı payı olarak da % 5 ücret talep etmektedir. Bu ücret, kredi kartı ve PayPal'a ek olarak% 3,5 ila % 9 aralığında ücretlendirilmektedir. Her ay 15 milyon kişi siteyi ziyaret ediyor.

<i>Pronoia</i>

Pronoia geç dönem Doğu Roma İmparatorluğu'ndaki birey ve kurumlara devlet gelirleri tahsis edilmesini sağlayan bir sistemdi. 11. yüzyıldan başlayarak 15. yüzyılda imparatorluk feth edilene kadar devam eden sistem, aynı dönemdeki Avrupa feodalizminden farklıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bağış toplama</span>

Bağış toplama veya fon sağlama bireyleri, işletmeleri, hayırsever vakıfları veya devlet kurumlarını işe alarak gönüllü mali bağış katkılar bulma ve toplama sürecidir. Fon toplama genellikle kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için para toplama çabalarına atıfta bulunsa da, bazen yatırımcıların veya kâr amacı gütmeyen işletmeler için diğer sermaye kaynaklarının tanımlanması ve talep edilmesini ifade etmek için kullanılır.

Aşamalı vergi, vergilendirilebilir miktar arttıkça vergi oranının da arttığı bir vergidir. Aşamalı terimi, bir vergi mükellefinin ortalama vergi oranının kişinin marjinal vergi oranından daha düşük olmasıyla sonuçlanan, vergi oranının düşükten yükseğe doğru ilerleme şeklini ifade eder. Terim, bireysel vergilere veya bir bütün olarak bir vergi sistemine uygulanabilir. Daha düşük ödeme gücüne sahip kişilerin vergi oranlarını düşürmek amacıyla aşamalı vergiler uygulanmaktadır, çünkü bu tür vergiler oranı giderek daha yüksek ödeme gücüne sahip olanlara kaydırmaktadır. Aşamalı verginin tersi, fakirlerin zenginlere kıyasla gelirlerinin daha büyük bir kısmını ödediği satış vergisi gibi gerileyen bir vergidir.

<span class="mw-page-title-main">Firo (kripto para birimi)</span>

Eskiden Zcoin olarak bilinen Firo, kullanıcıları için Bitcoin gibi diğer kripto para birimlerine kıyasla daha yüksek gizlilik sağlamak için kriptografiyi kullanmayı amaçlayan bir kripto para birimidir.

Children's Investment Fund Management (UK) LLP (TCI), The Children's Investment Master Fund'ı yöneten, Chris Hohn tarafından 2003 yılında kurulan Londra merkezli bir hedge fon yönetim şirketidir. TCI, küresel olarak şirketlere uzun vadeli yatırımlar yapmaktadır. Yönetim şirketi, Birleşik Krallık'ta Finansal Hizmetler Otoritesi tarafından yetkilendirilmiş ve düzenlenmiştir. Holding şirketi, bir denizaşırı vergi cenneti olan Cayman Adaları merkezli TCI Fund Management Limited'dir.

<span class="mw-page-title-main">BNB</span> Kripto para birimi

BNB, Binance borsası tarafından İlk para arzı teklifi (ICO) yoluyla piyasaya 2017 yılında sürülmüştür. Başlangıçta Ethereum ağı üzerinde ERC-20 tokeni olarak başlatılan BNB, daha sonra 2019 yılındaki Binance Chain mainnet yükseltmesi ile kendi blok zincir ağına geçmiştir. Maksimum arz sınırı 200 milyon tokendir, bu miktarın 100 milyonu İlk para arzı teklifi (ICO) sırasında sunulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.