İçeriğe atla

Baço Kiro mağarası

Koordinatlar: 42°56′48″K 25°25′49″D / 42.94667°K 25.43028°D / 42.94667; 25.43028
Baço Kiro mağarası
пещера Бачо Киро
Mağaranın içinden bir görüntü
Mağaranın içinden bir görüntü
Bulgaria üzerinde Baço Kiro mağarası
Baço Kiro mağarası
Baço Kiro mağarası
Baço Kiro mağarası (Bulgaria)
Harita
KonumuDirenova şehri yakınlarındaki Andaka ve Direnova Nehri kanyonları
Koordinatlar42°56′48″K 25°25′49″D / 42.94667°K 25.43028°D / 42.94667; 25.43028

Baço Kiro mağarası (Bulgarca: пещера „Бачо Киро“), Bulgaristan'ın Direnova şehrinin 5 km (3,1 mi) batısında, Direnova Manastırı'na sadece 300 m (980 ft) uzaklıkta yer alan bir mağaradır. Andaka ve Direnova Nehri kanyonlarında yer almaktadır. 1890'da içine girilmiş ve ilk rekreasyonel ziyaretçiler mağaraya, Bulgar Ulusal Uyanış lideri, öğretmen ve devrimci Baço Kiro'nun onuruna yeniden adlandırılmadan iki yıl önce 1938'de girmiştir. Mağara, toplam uzunluğu 3.600 metre (11.800 ft) olan galeriler ve koridorlardan oluşan dört katlı bir labirenttir, mağaranın 700 metre (2.300 ft)'lik bölümü kamuya açıktır ve 1964'ten beri aydınlatılmaktadır. Mağaranın içinden akan bir yer altı nehri zamanla sayısız sarkıt ve dikit mağara oluşumları içeren büyük güzellikteki birçok galeriyi şekillendirdi. 1.200 metre (3.900 ft) uzunluğundaki uzun bölüm, bir dizi peri masalından ilham alınarak adlandırılmıştır. Oluşumlar art arda şu isimlerle anılmaktadır: Baço Kiro'nun Tahtı, Cüceler, Uyuyan Prenses, Taht Salonu, Kabul Salonu, Haidouti Buluşma Alanı, Çeşme ve Kurban Sunağı.[1][2]

Alan, Bulgaristan'da bulunan en eski insan kalıntılarını ortaya çıkardı. Bilinen en eski Orinyasiyen mezarlarından birinde, 11.katta, iki delinmiş hayvan dişi bulundu ve farklı Baçokiran artefakt topluluğu olarak sıralandı. Radyokarbon tarihleme yöntemine göre günümüzden 43.000 yıl öncesine tarihlenen mağara buluntuları, şu anda Avrupa'da bilinen en eski süs eşyaları olarak kabul edilmektedir.[3] Yaklaşık 46.000 yıl öncesine tarihlenen insan fosilleri[4] en az bir azı dişi içeren bir çift parçalanmış çene kemiğinden oluşur. Bu ilk insanların aslında Homo sapiens mi yoksa Neandertaller mi olduğu tartışmalıydı,[5][6] ancak bir diş üzerinde gerçekleştirilen morfolojik analizi ve geriye kalan kemik parçalarının mitokondriyal DNA'sı üzerinde yapılan incelemeler bu kemiklerin bir Homo sapiens'e. ait olduğunu ortaya çıkardı. F6-620 ve AA7-738 örneklerinde mitokondriyal haplogrup M, WW7-240 ve CC7-335 örneklerinde mitokondriyal haplogrup N, CC7-2289 örneğinde mitokondriyal haplogrup R, BK-1653 örneğinde mitokondriyal haplogrup U8 tanımlandı.[7][8]

Baço Kiro mağarasında bulunan kalıntılar üzerinde yapılan bir araştırmaya göre bu kemik parçaları Üst Paleolitik insanların Neandertal atalarına aitti. Buna göre, mağarayı kullanan bu insanlar Avrupa'daki en eski modern insanlar ile daha sonraki dönemlerde Avrasya'daki insanlar arasındaki bağlantıyı sağlamış olmalıdır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Bacho Kiro Cave Bulgaria - Travel Guide, Tours, Hotels and Photos". Picturesofbulgaria.com. 31 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  2. ^ "Spelunking Bulgaria: The Great Caves - GMTours". Gmtours.com. 29 Kasım 2015. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2017. 
  3. ^ European Prehistory: A Survey. Springer. 1974. ISBN 978-1-4419-6633-9. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2012. One of the earliest dates for an Aurignacian assemblage is greater than 43,000 BP from Bacho Kiro cave in Bulgaria ... 
  4. ^ Fewlass (11 Mayıs 2020). "A 14 C chronology for the Middle to Upper Palaeolithic transition at Bacho Kiro Cave, Bulgaria". Nature Ecology & Evolution. 4 (6): 794-801. doi:10.1038/s41559-020-1136-3. ISSN 2397-334X. PMID 32393865. 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  5. ^ After Eden: The evolution of human domination. Duke University Press. 2006. s. 48. ISBN 0822339382. Erişim tarihi: 11 Kasım 2011. 
  6. ^ Kuhn (2001). "Ornaments of the earliest Upper Paleolithic: New insights from the Levant - THE EVOLUTIONARY SIGNIFICANCE OF EARLY ORNAMENTS". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. PNAS. 98 (13): 7641-7646. doi:10.1073/pnas.121590798. PMC 34721 $2. PMID 11390976. 
  7. ^ Hublin (11 Mayıs 2020). "Initial Upper Palaeolithic Homo sapiens from Bacho Kiro Cave, Bulgaria". Nature. 581 (7808): 299-302. doi:10.1038/s41586-020-2259-z. ISSN 1476-4687. PMID 32433609. 19 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020. 
  8. ^ "Und Homo sapiens war noch früher da". Spektrum. 11 Mayıs 2020. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  9. ^ Mateja Hajdinjak (2021). "Initial Upper Palaeolithic humans in Europe had recent Neanderthal ancestry". 592. Nature. ss. 253-257. doi:10.1038/s41586-021-03335-3. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Neandertal</span> Avrasyada yaşamış ve soyu tükenmiş insan türü veya alt türü

Neandertal ya da Neandertal insanı, günümüzden yaklaşık 250 bin ila 40 bin yıl önce yaşamış insan türüdür. İkili adlandırmada ismi "Homo neanderthalensis"dir. Fosilleri muhafaza etmeye müsait kireç taşı mağaralarda yaşadıkları için haklarında en fazla bilgi sahibi olunan ve bunun bir sonucu olarak modern kültürde tipik "mağara adamı" kalıbını yaratan tarih öncesi insan türüdür.

<i>Homo rhodesiensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Homo rhodesiensis, Arthur Smith Woodward (1921) tarafından Zambiya Broken Hill'deki bir mağaradan çıkarılan bir Orta Taş Devri fosili olan Kabwe 1'i sınıflandırmak için önerilen tür adıdır. 2020'de kafatası 324.000 ila 274.000 yıl öncesine tarihlendirildi. Türe ait diğer benzer yaşlı örnekler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Arkaik insanlar</span> Tarihlerine ve görünümlerine göre Homo türünün erken, orijinal ("antik") örnekleri olarak yorumlanan Homo cinsinin fosilleri

Arkaik insanlar, anatomik olarak modern görünüme sahip olan insana karşıt olarak Homo cinsinin bazı çeşitlerini kapsayan, geniş tanımlı bir terimdir. Terim, Homo heidelbergensis, Homo rhodesiensis, Homo neanderthalensis, Homo naledi, Homo ergaster ve Homo antecessor türlerini kapsar. Neandertaller gibi iri yapılı olan ilkel diğer insanlar Neandertallere özgü, özellikle yüz çizgilerindeki yapısal aşırılıkları taşımazlar. Birkaç Homo türü, yaklaşık 300 bin yıl öncesinde en erken erken modern insanların ortaya çıkışından önceki ve bu dönemin çağdaşı olan geniş arkaik insan kategorisi altında gruplandırılmıştır. Güney Etiyopya'dan Omo-Kibish I, Fas'taki Jebel Irhoud ve Güney Afrika'daki Florisbad kalıntıları Homo sapiens'in en eski kalıntıları arasındadır.

<i>Homo heidelbergensis</i> soyu tükenmiş insan türü

Homo heidelbergensis, Pleyistosen'de yaşamış, soyu tükenmiş insan (Homo) türü. Kalıntıları ilk kez 1907 yılında Heidelberg yakınlarında bir taş ocağındaki çene kemikleri ile keşfedilmiştir. Bulunan çene, modern insanlar gibi küçük dişli olsa da modern insanın aksine çene kemikleri fazlasıysa geniş ve ağırdır.

<span class="mw-page-title-main">Denisova insanı</span> Homo cinsinden bir insansı

Denisova insanları, Homo cinsinden bir insansı olup Neandertaller ve anatomik olarak modern insanın yakın akrabası olmakla birlikte genetik olarak her iki türden ayırt edilebilir. İngiliz literatüründe Denisova hominins ya da kısaca Denisovans olarak adlandırılırlar

<span class="mw-page-title-main">Denisova Mağarası</span>

Denisova Mağarası, Rusya, Sibirya'daki Altay Dağları'nda bulunan bir mağaradır. Mağara büyük paleoarkeolojik ve paleontolojik öneme sahiptir. Denisova insanının kemik parçaları ve yaklaşık GÖ 40.000'e tarihlenen kalıntılar mağarada bulunmuştur. Mağarada 32.000 yıllık bir tarih öncesi at türü de keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Satsurblia Mağarası</span> Gürcistandaki mağara

Satsurblia Mağarası Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Kumistavi köyüne 1.2 km uzaklıkta konumlanmış, deniz seviyesinden 287 metre yükseklikte yer alan paleantropolojik bölgedir. Karstik mağara ilk kez 1976'da A.N. Kalandadze tarafından kazılmıştır. Mağara, Orta Çağ'da sığınak olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Neandertal 1</span> tanımlanan ilk neandertal fosili

Feldhofer 1 veya Neandertal 1, Ağustos 1856'da Neander Vadisi'ndeki Kleine Feldhofer Grotte adlı bir Alman mağarasında bulunan Homo neanderthalensis türünün 40.000 yıllık tip örnek fosilinin bilimsel adıdır. Düsseldorf'un doğusunda. 1864'te fosilin açıklaması ilk kez bilimsel bir dergide yayınlandı ve resmi olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Petralona 1</span> Yunanistandan bir erken insan kafatası

Petralona 1 (Archanthropus), Yunanistan, Petralona'da bulunmuş, 350.000 ila 150.000 yıllık Homo heidelbergensis kafatasıdır. 1960 yılında J. Malkotsis ve ekibi tarafından, Petralona mağarası'nda keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lubang Jeriji Saléh</span> Çok geçmiş zamanlardan bu günümüze gelmişdir

Lubang Jeriji Saleh, Endonezya'nın Borneo Adası'ndaki Doğu Kalimantan eyaletindeki Doğu Kutai'deki Bengalon bölgesinin uzak ormanlarında bulunan Sangkulirang-Mangkalihat Karstik Bölgesi'nde yer alan bir kireçtaşı mağara kompleksidir. 2018 tarihli bir yayında, bir araştırma ekibi, mağara resimleri arasında, 40.000 yaşında, dünyanın o zamanlar bilinen en eski figüratif sanat eserini bulduğunu duyurdu. Bununla birlikte, aynı ekip Sulawesi'nin Maros-Pangkep Karstik Bölgesi'nde, Leang Bulu 'Sipong 4 mağarasında, Lubang Jeriji Saleh'teki figüratif sanattan daha yaşlı, yaklaşık 44.000 yaşında ayrıntılı bir therianthrope kaya sanatı paneli buldu ve tarihlendirdi.

Apidima Mağarası, Güney Yunanistan'da, Mani Yarımadası'nın batı kıyısında yer alan ve dört küçük mağaradan oluşan bir komplekstir. Mağaranın sistematik olarak incelenmesi sonucunda Paleolitik çağa ait Neandertal ve Homo sapiens fosilleri ortaya çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kozarnika</span>

Kozarnika veya Peshtera Kozarnika, kuzeybatı Bulgaristan'da Alt Paleolitike kadar erken bir tarihe tarihlenen, barınak olarak kullanılmış bir mağaradır. Cebelitarık rotasından önce, Balkanlar aracılığıyla Afrika'dan Avrupa'ya erken insan göçünün ilk rotalarından birisi üzerinde yer alır. Mağara muhtemelen insanlara ait sembolik davranışların en eski kanıtlarına ev sahipliği yapmaktadır ve en erken Avrupa Gravette çakmak taşı toplulukları Kozarnika'da bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mladeč mağaraları</span>

Mladečské Mağaraları, Çek Cumhuriyeti'ndeki Mladeč belediyesinde yer alan bir mağara kompleksidir. Litovelské Pomoraví Korumalı Peyzaj Alanı içindeki Třesín Ulusal Doğa Anıtı içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Petralona mağarası</span>

Petralona mağarası, ayrıca Kızıl Taşlar Mağarası olarak da bilinir, Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasındaki Selanik şehrinin yaklaşık 35 kilometre (22 mi) güney doğusunda, Petralona köyünün yaklaşık 1 kilometre (0,62 mi) doğusunda, Katsika Dağı'nın batı eteğinde deniz seviyesinden 300 m (984 ft) yükseklikte yer alan bir karstik oluşumdur. 1960 yılında fosilleşmiş bir arkaik insan kafatası bulunduğunda bölge halkın dikkatini çekti. Mağara, erozyon nedeniyle kayada yarıklar oluşmasından sadece bir yıl önce (1959) tesadüfen keşfedilmişti. Etkileyici sarkıt ve dikit oluşumlarıyla dikkat çeken ve yoğun miktarda fosil barındıran mağara kısa sürede jeologları ve paleontologları kendisine çekti. Onlarca yıl süren kazılardan sonra mağara halka açıldı ve bilimsel çalışmalara ait belgeler bitişikteki bir arkeoloji müzesinde sunulmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Peștera Muierilor</span>

Peștera Muierilor veya Peștera Muierii, Romanya'nın Gorj ilindeki Baia de Fier komününde bulunan bir mağara sistemidir. Mağara ayısı kalıntıları ve bir insana ait kafatası içermesi nedeniyle önemlidir. Radyokarbon tarihleme yöntemine göre kafatası günümüzden 30.150 ± 800 yıl öncesine tarihlenmektedir. 1952 yılında ortaya çıkarılmıştır. Cioclovina Mağarası'nda bulunan benzer kalıntılarla birlikte, Romanya tarihöncesindeki en eski erken modern insan kalıntıları olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mezmaiskaya Mağarası</span>

Mezmaiskaya Mağarası, Güney Rusya'daki Adıge Cumhuriyeti'nde, Kafkas Dağları sistemindeki Kuzey Kafkasya'nın kuzeybatı eteklerinde yer alan Sukhoi Kurdzhips'in sağ kıyısına bakan tarih öncesi bir mağara sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Okladnikov Mağarası</span>

Okladnikov Mağarası ,güney Sibirya, Rusya'daki Altay Krayı'nda, Soloneshensky Rayonu'ndaki Altay Dağları'nın eteklerinde bulunan bir paleoantropolojik sit alanıdır. Mağara güneye bakar ve aşağıdaki Anuy Nehri'nin bir kolu olan Sibiryachikha Nehri vadisinin sol kıyısından yaklaşık 14 metre (46 ft) yukarıda yer alan Devoniyen bir karstik yamaçta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Pešturina</span>

Pešturina güneydoğu Sırbistan'daki Nişka Banya belediyesinde yer alan bir mağaradır. Jelašnica'nın güneybatısında, Niş'in 20 kilometre (12 mi) güneydoğusunda yer alır. 2006 yılında başlayan arkeolojik kazılardan bu yana Orta ve Üst Paleolitik dönemlere ait eserler keşfedilmiştir. Musteryen kültürü olarak tanımlanan kalıntılar, 102.000 BP + 5.000 ila 39.000 BP + 3.000 arasına tarihlenmektedir, bu tarih aralığı Pešturina'yı hayatta kalan en son Neandertal habitatlarından biri halline getirmektedir. Mağara "Sırp Atapuercası" olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Risovača Mağarası</span>

Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Paglicci Mağarası</span> İtalyada mağara ve arkeolojik alan

Paglicci Mağarası, güney İtalya'daki, Puglia'daki, Rignano Garganico yakınlarındaki Paglicci'de bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. 1950'li yıllarda keşfedilen mağara, Gargano'daki en önemli mağaradır. Mağara, Gargano Ulusal Parkı sınırları içinde yer alan bir turistik cazibe merkezidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.