BSD lisansları - Turkipedia

BSD lisansları izin veren özgür yazılım lisansları ailesidir. Lisans ilk kez aynı isimdeki bir Unix benzeri işletim sistemi olan Berkeley Software Distribution (BSD) tarafından kullanıldı.

BSD'nin ilk sahipleri Regents of the University of California'dır, çünkü BSD ilk defa Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de yazılmıştır. Lisansın ilk versiyonu daha sonra gözden geçirilmiş ve sonuç olarak çıkan lisanslara değiştirilmiş BSD lisansları denmiştir.^[1]

Lisansın iki farklı biçimi, ilki Yeni BSD Lisansı/Değiştirilmiş BSD Lisansı,^[2] ve ikincisi Sadeleştirilmiş BSD Lisansı/FreeBSD Lisansı^[3] Özgür Yazılım Vakfı tarafından GPL-uyumlu özgür yazılım lisansı olarak kabul edilmiş ve Open Source Initiative tarafından da açık kaynak lisansı olarak incelenmiş^[4] ve orijinal lisans FSF tarafından özgür yazılım lisansı olarak kabul edilmişse de GPL ile uyumlu olmadığı belirtilmiştir,^[5] açık kaynak lisansı olarak kabul edilmemiştir.^[4]

Kullanım Koşulları

Kullanılan orijinal BSD lisansı yanında ayrıca, "BSD Lisansı" olarak adlandıran birçok türde lisanslar mevcuttur. Günümüzdeki BSD lisansi 3 maddeden oluşmaktadır. Ama asıl lisans 4 maddeden oluşmaktaydı.

Dış bağlantılar

Marshall Kirk McKusick, Twenty Years of Berkeley Unix: From AT&T-Owned to Freely Redistributable, in: Open Sources: Voices from the Open Source Revolution, O'Reilly 199914 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
BSD License Definition12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – by The Linux Information Project (LINFO)

Kaynakça

^ "SPDX License List | Software Package Data Exchange (SPDX)". spdx.org. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024.
^ "Licenses - Free Software Foundation: Modified BSD license". Free Software Foundation. 8 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2009.
^ "Licenses - Free Software Foundation: FreeBSD license". Free Software Foundation. 8 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2009.
^ ^a ^b "Open Source Initiative OSI - The BSD License:Licensing". Open Source Initiative. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2009.
^ "Licenses - Free Software Foundation: Original BSD license". Free Software Foundation. 8 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2009.

İlgili Araştırma Makaleleri

Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.

GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.

OpenBSD, Berkeley Yazılım Dağıtımına dayalı ücretsiz ve özgür Unix benzeri bir işletim sistemidir. Theo de Raadt tarafından 1995 yılında NetBSD işletim sistemi projesinden çatallanarak oluşturulmuştur. De Raadt'a göre OpenBSD güvenlik önlemleri geliştirmek için bir araştırma işletim sistemidir.

GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.

Açık kaynak, kaynak kodun; kopyalanması, değiştirilebilmesi ve yeniden dağıtım için serbestçe kullanıma sunulmasıdır. Açık kaynak yalnızca kaynak koda erişim anlamına gelmez. Kodların başkaları tarafından herhangi bir telif ücreti ödemeden kullanılabilmesi, değiştirilmesi ve yeniden dağıtımı gibi çeşitli haklar vermesi gerekir. Bunun için ürün, açık kaynak tanımına uyan bir lisans kullanmalıdır.

Açık kaynak yazılım ya da açık kaynak kodlu yazılım, telif hakkı sahibinin kullanıcılara yazılımı ve kaynak kodunu herhangi bir amaç için kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma haklarını verdiği bir lisans kapsamında yayınlanan bilgisayar yazılımıdır. Kullandıkları lisans gereğince isteyen kişi ve grupların yazılımı kendi kişisel ihtiyaçlarına uyarlamalarına ve sonunda değişikliği benzer tercihlere sahip kullanıcılar için bir çatal olarak yayınlamalarına olanak tanır.

MIT Lisansı, 1988 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü tarafından hazırlanmış, en yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarından biridir.

PHP Lisansı, PHP programlama dili tarafından kullanılan yazılım lisansıdır. Özgür Yazılım Vakfı ve Özgür Yazılım Hareketi bu lisansın GPL'le uyuşmadığına inanmaktadır. Bunun nedeni, PHP teriminin kullanımındaki kısıtlamalardır.

Apache Lisansı, Apache Yazılım Vakfı (ASF) tarafından yayımlanan bir özgür yazılım lisansıdır. Apache Lisansı telif hakkı koruma ve feragat uyarısı gerektirmektedir ancak copyleft bir lisans değildir. Lisans, özgür ve açık kaynak kodlu yazılımın geliştirilmesi için kaynak kodlarının kullanımına izin vermektedir.

Avrupa Birliği Kamu Lisansı ya da kısaltılmış haliyle EUPL, Amerikan Hukuku'na göre yazılmış GNU Genel Kamu Lisansı'nın Kıta Avrupa'sı hukuk sisteminin kavram ve terminolojisine uygun yazılmış hali şeklinde yorumlanabilecek, özgür bir yazılım lisansıdır.

Mozilla Kamu Lisansı, açık kaynak koda dayanan bir özgür yazılım lisans modelidir. 1.0 sürümü Netscape'de hukukçu olarak çalışan Mitchell Baker tarafından 1998'de yazıldı. Daha güçlü bir özgür yazılım vurgusuna sahip olan güncel 1.1 sürümüyse Mozilla Vakfı hukukçularınca kaleme alındı.

Creative Commons (CC) lisansı, telif hakkı bulunan bir eserin veya çalışmanın ücretsiz olarak dağıtılmasını sağlayan bir çeşit kamu telif hakkı lisansı. Yazarın eserlerinin kamu kullanım haklarını kolaylıkla verebileceği çeşitli standart lisans sözleşmeleri içerir. Bir yazar oluşturduğu eserin kullanılması için paylaşmak veya üzerinde değişiklikler yapma hakkını vermek istediğinde CC lisanslarını kullanabilir. CC lisansları, eserlerin paylaşılması konusunda esneklik sağlar. Dağıtım için yazar tarafından belirtilen izin koşullarına uyulduğu sürece, eser hakkında telif hakkı için endişelenmeye gerek kalmaz. İnternet üzerinde, telif hakkı sahibi tarafından CC lisansları ile paylaşılan eserlerin kullanımı için, eser sahibinden ayrıca izin alma adımını ortadan kaldırır, böylelikle paylaşımı hızlandırır. CC lisansları herkesin kullanımına açık ve ücretsizdir.

Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım, kullanıcılara yazılımı ve kaynak kodunu herhangi bir amaç için kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri veren bir lisans kapsamında yayınlanan bilgisayar yazılımıdır.

GNU Affero Genel Kamu Lisansı, Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan bir özgür lisans modelidir. GNU Genel Kamu Lisansı ile neredeyse aynı olan AGPL, ağ ortamında kullanılan web hizmetlerini kapsayıcı bir ek madde içerir.

LibreCAD, 2B teknik çizimler için özgür bir bilgisayar destekli tasarım (CAD) uygulaması. Linux, Mac OS X, Unix ve Microsoft Windows işletim sistemleri üzerinde çalışmaktadır.

Copyleft, insanlara özgün çalışmayı diledikleri gibi kopyalama, değiştirme ve yeniden dağıtma hakları veren bununla birlikte eserin özgün ve değiştirilmiş halinin yine aynı haklarla dağıtılmasını zorunlu tutan yasal bir tekniktir. Bir özgür yazılımın özgün hali ve değiştirilmiş türevlerinin özel mülke dönüşmesini önlemek yani daima özgür kalmasını sağlamak için kullanılır. Bu bakımdan copyleft özgür lisanslar copyleft olmayan özgür lisanslara göre daha koruyucu niteliktedir. Copyleft lisanslar başta bilgisayar yazılımları olmak üzere belgeler, sanat eserleri, bilimsel keşifler ve hatta belirli patentlere kadar uzanan çalışmalar için kullanılabilir.

Beerware, dağıtım koşulları oldukça esnek olan yazılımları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Son kullanıcının bir bilgisayar programını istediği biçimde kullanması ve kaynak kodu üzerinde değişiklik yapmasına izin vermektedir.

Lisanssız bir kamu malı eşdeğer lisansıdır ve telif hakkı karşıtlığı odaklıdır. İlk defa 1 Ocak 2010'da yayınlandı. 2015 yılında GitHub, 5,1 milyon lisanslı projesinin yaklaşık 102.000'inin Unlicense'i kullandığını bildirdi.

Özgür lisans bir kişiye başka bir kişinin özgün çalışmasını yeniden kullanma hakkı tanıyan bir sözleşmedir. İçerik bu tür bir lisanslama yöntemiyle telif hakkı ihlaline yol açmadan kullanılabilir. GNU Genel Kamu Lisansı, Creative Commons lisansı, BSD lisansı ve MIT Lisansı özgür lisanslara örnek olarak verilebilir.

IBM Kamu Lisansı (IPL), IBM tarafından yazılan ve zaman zaman kullanılan özgür ve açık kaynak kodlu yazılım lisansıdır. Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından onaylanmıştır ve Açık Kaynak Girişimi tarafından "açık kaynak lisansı" olarak tanımlanmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.