İçeriğe atla

BRICS-Türkiye ilişkileri

BRICS - Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde BRICS ve Türkiye
BRICS
Türkiye

BRICS-Türkiye ilişkileri, Türkiye'nin, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın oluşturduğu BRICS ülkeleri ile arasındaki uluslararası ilişkilerdir. BRICS ülkeleri hızlı bir gelişim içinde olmaları nedeniyle dünyanın yakından takip ettiği ülkelerden oluşmaktadır.[1]

Son dönemde Türkiye'de siyasi çevreler ve sivil toplum kuruluşları içinde BRICS grubuna tam üye olunması gerekliliği sık sık dile getirilmektedir. Özellikle Türkiye ve Rusya arasındaki uçak krizi sonrasında son derece gerilmiş olan siyasi, askeri ve ekonomik ilişkilerin tekrar normalleşme sürecine girmesi ve özellikle 2013 sonrasında son derece gerileyen Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri sonucunda BRICS üyeliği konusu daha da öne çıkmaya başladı.[2][3] Dönemin başbakan yardımcısı Mehmet Şimşek, 2017 yılında BRICS ülkelerinin vereceği projelerden ve fonlardan yararlanmak amacıyla Türkiye'nin ciddiyetle tam üye olma gerekliliğini gözden geçirdiğini dile getirdi.[4]

Özellikle küresel jeopolitiğin ağırlık merkezinin 2000'li ve 2010'lu yıllarda Asya-Pasifik'e kaydığının gözlendiği dönemde Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler açısından BRICS birliği gibi bir ekonomik işbirliği olanağının anlamı artmakta, bu yapıya yönelim ve ilişkileri geliştirme çabaları görülmektedir. Bir yandan BRICS ülkelerinin ekonomik olarak yükselişinin yeni uluslararası finansal kuruluşların ortaya çıkmasına neden olması, bir yandan da Türkiye'nin Batı ülkeleriyle ilişkilerinde yeni bir alan açmak adına, ekonomik ve siyasi alternatiflerini çeşitlendirme isteği, Türkiye'nin giderek BRICS ülkeleriyle yakınlaşmasını getirmektedir. ABD'nin dünya üzerinde gerek siyasi gerek ekonomik olarak baskın konumu son dönemde azalış göstermektedir. BRICS ülkelerinin kendi içlerinde birbirleriyle olan siyasi ve ekonomik sorunları bulunmasına rağmen, son yıllarda yükselen bir odak olarak görülmekte ve Türkiye gibi gelişmekte olan büyük çaptaki ekonomiler ile karşılıklı yarar sağlanabilecek ilişkiler kurulmaya ve geliştirilmeye çabalanmaktadır.[5]

Türkiye BRICS üyeliğini gündeme alan tek ülke değildir. Farklı zamanlarda Afganistan, Arjantin, Lübnan, Endonezya, Meksika, İran, Mısır, Nijerya, Sudan, Suriye, Bangladeş ve Yunanistan gibi birbirlerinden çok farklı ülkeler de bu konuya ilgi duymuş ve gündemlerine almışlardır. Fakat Eylül 2009'da BRIC adıyla kurulup,[6] 2009'da zirve toplantıları yapmaya başlayan birlik, Güney Afrika'nın 2011 yılındaki katılımı dışında bir genişlemeye gitmemiştir.[7][8][9][10][11][12][13][14]

Türkiye, Endonezya'nın yanında BRICS ülkelerinden Brezilya, Hindistan, Güney Afrika ile birlikte 2013 yılında dünyanın beş "kırılgan" ekonomisi arasında gösteriliyordu. "Kırılgan ekonomi" terimi, gelişmekte olup aynı zamanda zayıf para birimlerine sahip beş ülkeyi tanımlamak için kullanılıyordu.[15][16][17] 2015 yılında Morgan Stanley tarafından yapılan açıklamaya göre Endonezya ile birlikte ve (gerekli düzenlemelerin %85'ini gerçekleştiren Hindistan kırılgan ekonomi olmaktan kurtuldu.[18] 2017 yılında ise Güney Afrika ve Brezilya da gerekli ekonomik reformları yaparak kırılgan ekonomiler kategorisinden çıkarıldı. Türkiye bu kez Arjantin, Pakistan, Mısır ve Katar ile birlikte yine "kırılgan beşli" arasında yer almaya devam etmektedir.[19]

2018 yılında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Johannesburg'daki BRICS zirvesine katılması Türkiye'nin yeni dönemdeki arayışları açısından önemli görülmüştür.[20]

Kaynakça

  1. ^ Çepni, Elif. "Amerika sonrası çok kutuplu dönemin başlangıcı". Radikal Gazetesi. 13 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Putin'in 'jet krizi öncesine döndük' açıklaması Rus devlet mekanizmasına da bir mesaj oldu". Sputnik Türkiye. 15 Kasım 2017. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Juncker: Turkey moving away from Europe 'in giant strides'" (İngilizce). Politico. 29 Ağustos 2017. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Şimşek: Türkiye, BRICS'in kurduğu yatırım bankasına üye olabilir". Sputnik Türkiye. 27 Nisan 2017. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Dilek, Şerif; Yanartaş, Merve; İstikbal, Deniz (4 Eylül 2018). "Analiz - Küresel Ekonomide Yeni Bir Güç Odağı: "BRICS"". SETAV. 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  6. ^ "Information about BRICS" (İngilizce). Brics6.itamaraty.gov.br. 27 Mart 2013. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2017. 
  7. ^ "South Africa joins BRIC as full member" (İngilizce). Xinhua. 24 Aralık 2010. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2011. 
  8. ^ "BRICS countries need to further enhance coordination: Manmohan Singh". Times Of India (İngilizce). 12 Nisan 2011. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2011. 
  9. ^ "BRICS should coordinate in key areas of development: PM". Indian Express (İngilizce). 10 Nisan 2011. 16 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2011. 
  10. ^ "Syria Seeks to Join Shanghai Group, BRICS – Minister" (İngilizce). RIA Novosti. 27 Nisan 2013. 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2013. 
  11. ^ "India quiere a Argentina en los BRICS, el club de los emergentes" (İngilizce). Clarin. 3 Mayıs 2014. 15 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Russia invites Greece to join BRICS" (İngilizce). IBtimes. 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2015. 
  13. ^ "EurActiv Sections" (İngilizce). 5 Haziran 2015. 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Genin, Aaron (30 Nisan 2019). "FRANCE RESETS AFRICAN RELATIONS: A POTENTIAL LESSON FOR PRESIDENT TRUMP" (İngilizce). The California Review. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2019. 
  15. ^ Mahfi Eğilmez (18 Kasım 2013). "Kırılgan Beşli". 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2017. 
  16. ^ Justin Kuepper (24 Nisan 2017). "What Are the Fragile Five?". The Balance. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2017. 
  17. ^ Boyle, Catherine (25 Ekim 2013). "Fragile five: The new focus of currency wars". CNBC. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2017. 
  18. ^ Kennedy, Simon (18 Mart 2015). "Fragile Five currencies may soon be three" (İngilizce). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2015. 
  19. ^ "These are now the 5 most fragile countries exposed to higher interest rates, according to S&P" (İngilizce). CNBC. 6 Kasım 2017. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ Duran, Burhanettin (31 Temmuz 2018). "Alternatiflerin Dünyası". Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dünya Bankası</span> Uluslararası finans kuruluşu

Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletler'in özerk uzman kuruluşlarından biri olma özelliği kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">G20</span> 19 ülke, Afrika Birliği ve ABden oluşan uluslararası forum

G20 veya 20 Grubu, dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alan 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu'ndan oluşuyor. Daha çok İngilizce Group of 20 kavramının kısaltması olan G20 adıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin dış ilişkileri</span> Türkiye Cumhuriyeti diplomasisine genel bakış

Türkiye Cumhuriyeti, bulunduğu konum nedeniyle Avrupa ve Asya'yı birbirine bağlamaktadır. Türkiye, hem bulunduğu konum, hem de dünya siyasetindeki aktif rolü sebebiyle dünyada diplomatik ağı en geniş ülkelerden birisidir. Türkiye dış ilişkiler konusunda birçok ülkeye, ülkelerin kalkınması için Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ile yardım etmektedir. Türkiye aynı zamanda birçok ülkenin eğitiminin gelişmesi ve yardım ettiği ülkelerin vatandaşlarının daha iyi eğitim alması için Türkiye Maarif Vakfı ve Türkiye Bursu ile yardımlarda bulunmaktadır. Türkiye neredeyse bütün Afrika ülkelerinde Türkiye Bursu vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">BRICS</span> ekonomik birlik

BRICS terimi, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın ekonomilerini kastetmek için kullanılır. BRICS, bu ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">N-11</span>

N-11 ; Bangladeş, Endonezya, Filipinler, Güney Kore, İran, Meksika, Mısır, Nijerya, Pakistan, Türkiye ve Vietnam'dan oluşan yatırım bankası Goldman Sachs tarafından BRICS'le birlikte dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alma potansiyeli taşıdığı bildirilen on bir ülkedir. Banka bu ülkeleri, yatırım ve gelecekteki büyümeleri yönünden umut verici görünümleri sebebiyle 12 Aralık 2005 tarihinde seçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gelişmekte olan ülke</span> diğer ülkelere göre düşük yaşam standardı olan ülke

Gelişmekte olan ülkeler sınıflandırması, iktisadi ve hukuki parametreden gelişmiş ülkelere kıyasla bir kademe geride yer alan ülkeleri sınıflandırmak adına kullanılan ve dünyanın birçok ülkesini kapsayan bir sınıflandırmadır.

<span class="mw-page-title-main">Somali-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Somali-Türkiye ilişkileri, Somali ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">MIKTA</span> ekonomik birlik

Meksika, Endonezya, Güney Kore, Türkiye ve Avustralya ülkelerini kapsayan ve ülkelerin İngilizce adlarının baş harflerinin bir araya gelmesiyle MIKTA olarak adlandırılan grup.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya ekonomisi</span> Endonezyanın bütçesi

Endonezya ekonomisi, Güneydoğu Asya'daki en büyük ekonomidir ve dünyanın yükselen pazar ekonomilerinden biridir. Ülke aynı zamanda G-20'nin büyük ekonomilerinden biridir ve yeni sanayileşmiş bir ülke olarak sınıflandırılmaktadır. Nominal (Düşük) GSYİH bakımından dünyadaki on altıncı büyük ekonomi ve SAGP GSYİH açısından yedincisi büyük ekonomidir. Endonezya hâlâ iç pazara, devlet bütçesinden yapılan harcamalara, kamu iktisadi teşebbüslerinin mülkiyetine ve pirinç ve elektrik dahil bir dizi temel malların fiyatları yönetimine bağlıdır ve bu Endonezya ekonomisinde önemli rol oynamaktadır; piyasa ekonomisi olan ekonomi, ancak 1990'lı yıllardan beri, yüzde 80'i özel Endonezyalı şirketler ve yabancı şirketler tarafından kontrol edilmektedir.

Kırılgan beşli, Amerikan bankası Morgan Stanley'nin cari açık ve enflasyon oranlarının yüksekliği ve dış yatırımlara duydukları ihtiyaç dolayısıyla Hindistan, Brezilya, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika'dan oluşan beş ülkeye verdiği addır. Adlandırma ilk defa bankanın analistlerinden James Lord tarafından, 2013 Ağustos ayı ekonomi raporunda ortaya atıldı.

<span class="mw-page-title-main">VISTA</span>

VISTA, Vietnam, Endonezya, Güney Afrika, Türkiye ve Arjantin gibi ülkeleri kapsayan bir gruptur. Konsept ilk kez 2006 yılında BRIC'in Japonya Ekonomik Araştırma Enstitüsü tarafından önerilmiş olup genellikle ekonomide gelişmekte olan piyasaları tartışırken kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika-Çin ilişkileri</span>

Afrika-Çin ilişkileri, Çin ile Afrika arasındaki tarihi, siyasi, ekonomik, askeri, sosyal ve kültürel bağlantıları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya-Türkiye ilişkileri</span> Çift taraflı ilişki

Endonezya-Türkiye ilişkileri, Endonezya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler, özellikle her ikisi de Müslüman çoğunluklu modern demokrasiler olmaları nedeniyle önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">2014 BRICS zirvesi</span>

6. BRICS zirvesi, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'yı içeren gelişmekte olan başlıca ekonomilerden oluşan bir grup olan BRICS'in altıncı yıllık diplomatik toplantısıydı. Mevcut beş yıllık zirve döngüsünün ilk ev sahibi ülke olan Brezilya bu zirveye ev sahipliği yaptı; zirve Fortaleza'da gerçekleştirildi. Brezilya daha önce Nisan 2010'da dört üyeli bir BRIC zirvesine ev sahipliği yapmış olsa da, 2014'te ilk tam BRICS zirvesini yapıldı; Brasília'da düzenlenmiş 2010 zirvesine o zaman tam üye olmayıp Aralık 2010'da tam üye olan Güney Afrika nezaketen misafir olarak davet edilmişti. Arjantin Cumhurbaşkanı Cristina Kirchner zirvenin özel bir konuğu oldu ve BRICS liderleri kısa bir süre sonra UNASUR mevkidaşları ile bir araya geldi. 6. BRICS zirvesi, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na alternatif olması amaçlanan çok taraflı bir kalkınma bankası olan Yeni Kalkınma Bankası'nın resmi açılışıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho-Türkiye ilişkileri</span>

Lesotho-Türkiye ilişkileri, sınırlı düzeydedir. Türkiye'nin büyükelçiliği Pretorya'da yer almaktadır ve Lesotho'nun Roma Büyükelçiliği Türkiye ile akreditedir. İki ülke arasındaki ilk görüşmeler 2019 yılında Ankara'da gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Türkiye ilişkileri</span> Kürt ve Türk ilişkileri

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-Türkiye ilişkileri, Irak'taki özerk statüdeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile Türkiye arasındaki süregelen ilişkileri içerir. 2001'e kadar dalgalı bir hâl izleyen Kürdistan-Türkiye ilişkileri, bu tarihten itibaren Türkiye'nin ekonomik politikalarının değişimine bağlı olarak dış politikalarının da değişimiyle beraber iki tarafın Orta Doğu'daki ortak ekonomik menfaatlerine bağlı olarak statükoyu kırarak pozitif yönde seyretmiştir.

Türkiye - Mikronezya Federal Devletleri arasındaki ilişkiler, Türkiye ve Mikronezya arasındaki siyasi, ekonomik ve diplomatik ilişkileri temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Mozambik-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Mozambik ilişkileri, iki ülke arasındaki siyasi, ekonomik ve diplomatik ilişkileri temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri</span> Avrupa Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler

Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri, Avrupa Birliği kurulduktan bir yıl sonra, 1959'da Türkiye'nin başvurusu ile başlamıştır. Bu başvuru, Demokrat Parti lideri Adnan Menderes tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Malavi-Türkiye ilişkileri</span>

Malavi-Türkiye ilişkileri, Malavi ve Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir. Zambiya'nın Lusaka kentindeki Türk büyükelçiliği Malavi'ye akreditedir. Aynı zamanda Almanya'nın Berlin kentindeki Malavi büyükelçiliği de Türkiye'ye akreditedir. Yakın zamanda Türkiye, Lilongwe'de büyükelçilik açmayı planlıyor.