İçeriğe atla

BM Kadın Birimi

BM Kadın Birimi
Kuruluş2 Temmuz 2010 (2010-07-02)
TürBirleşmiş Milletler kuruluşu
MerkezNew York, ABD
BaşkanSima Sami Bahous
Resmî siteunwomen.org

BM Kadın Birimi (ing. UN Women) olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

BM Kadın Birimi, Ocak 2011'de faaliyete başlamıştır [1] BM Kadın Birimi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu'nun bir üyesidir [2] ve BM Genel Sekreterliği çatısı altında faaliyet göstermektedir.

Tarih

Toplumsal cinsiyet ve özellikle kadın konusunun BM'de kurumsal bir mantıkla yürütülmesi amacıyla kurulan[3] BM Kadın Birimi, bu alanda faaliyet gösteren dört organın birleştirilmesiyle oluşmuştur. Bu organlar şunlardır: Kadınların İlerlemesi Birimi (Division for the Advancement of Women-DAW), Kadınların İlerlemesi İçin Uluslararası Araştırma ve Eğrim Enstitüsü (International Research and Training Institute for the Advancement of Women-INSTRAW), Toplumsal Cinsiyet İşleri ve Kadınların İlerlemesi Özel Danışmanı Ofisi (Office of the Special Adviser on Gender Issues and Advancement of Women-OSAGI) ve Birleşmiş Milletler Kadınlar Kalkınma Fonu (United Nations Development Fund for Women- UNIFEM).

Phumzile Mlambo-Ngcuka, BM Kadın Birimi Başkanı

14 Eylül 2010'da, Şili'nin eski Cumhurbaşkanı Michelle Bachelet BM Kadın Birimi'nin başına atandı.[4] 11 Mart 2011'de Kanadalı John Hendra ve Hint Lakshmi Puri, BM Genel Sekreter Yardımcısı düzeyinde ilk İcra Direktör Yardımcıları olarak göreve başladılar.[5]

Yapı ve işleyiş

64/289 sayılı Karar madde 69 gereği, BM Kadın Birimi, BM Genel Sekreterliği altında faaliyet gösterecektir. Birim başkan ve başkan yardımcıları, dört yılda bir üye devletlerin tavsiyesi üzerine Genel Sekreter tarafından atanacaktır.[6]

Kuruluş, normatif ve operasyonel politika rehberliği sağlamaktan sorumlu çok katmanlı bir hükûmetler arası yönetişim yapısı tarafından yönetilmektedir. Genel Kurul, Ekonomik ve Sosyal Konsey ve Kadının Statüsü Komisyonu (CSW), Kurumun kılavuz ilkelerini belirleyen yönetişim yapısını oluşturur. BM Kadın Biriminin hükûmetler-arası yönetim yapısı, Genel Kurul, Ekonomik ve Sosyal Konsey ve örgütün Yürütme Kurulundan oluşur. Yürütme Kurulu, Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından üç yıllık bir dönem için seçilen ve aşağıda dağılımı verilen kırk bir üyeden oluşur:

  • Afrika Devletleri Grubundan 10 kişi
  • Asya Devletleri Grubundan 10 kişi
  • Doğu Avrupa Devletleri Grubundan 4 kişi
  • Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubundan 6 kişi
  • Batı Avrupa Devletler Grubundan 5 kişi
  • Katkıda bulunan ülkelerden 6 kişi. Bu 6 kişiden 4'ü BM Kadın Birimine gönüllü olarak katkı sağlayan ilk on kuruluş tarafından seçilecektir. Kalan iki sandalye ise, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi olmayan iki gelişmekte olan ülkeye tahsis edilecektir.
IWD 2014 geçit törenine katılan BM Kadın Birimi ve UNICEF personeli. Fotoğraf: BM Kadın Birimi / Marni Gilbert

Mevcut Yönetim Kurulu Yapısı

2020 Yürütme Kurulu üyelerinin ülkelere göre dağılımı şu şekildedir:[7]

  • Afrika: Angola, Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Gana, Kenya, Madagaskar, Fas, Nijerya ve Sierra Leone.
  • Asya Pasifik: Bangladeş, Çin, Hindistan, Japonya, Kazakistan, Lübnan, Moğolistan, Nepal, Kore Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan.
  • Doğu Avrupa: Gürcistan, Macaristan, Litvanya ve Rusya.
  • Latin Amerika ve Karayipler: Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Küba ve Meksika.
  • Batı Avrupa ve diğer Devletler: Belçika, Kanada, Almanya, Yeni Zelanda, İsviçre.
  • Katkıda bulunan ülkeler: Finlandiya, Senegal, İsveç, Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri.

Yetkiler

BM Kadın Biriminin yetki ve görevleri, Kadınların İlerlemesi Birimi (Division for the Advancement of Women-DAW), Kadınların İlerlemesi İçin Uluslararası Araştırma ve Eğrim Enstitüsü (International Research and Training Institute for the Advancement of Women-INSTRAW), Toplumsal Cinsiyet İşleri ve Kadınların İlerlemesi Özel Danışmanı Ofisi (Office of the Special Adviser on Gender Issues and Advancement of Women-OSAGI) ve Birleşmiş Milletler Kadınlar Kalkınma Fonu (United Nations Development Fund for Women- UNIFEM) organlarının görev ve yetkilerinin birleşiminden oluşur. Buna ek olarak, BM Kadın Birimi toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi konusunda hesap verebilirlik ilkesinin uygulanmasını sağlamalı ve koordine etmelidir. BM Kadın Biriminin amacı, bünyesinde birleştirilen organların amaçlarını değiştirmek değil "geliştirmek, artırmaktır ve bu alanda uzmanlık sağlamak" olarak belirtilmektedir.[1]

BM Kadın Biriminin ana tematik çalışma alanları şunları içerir:

BM Kadın Birimi, Dünya Kadınlar Günü etkinliklerini [16] ve Kadının Statüsü Komisyonu'nu koordine eden öncü kurumlardan biridir.[17]

2015 yılında, Dördüncü Dünya Kadın Konferansı'nın 20. yıldönümü ve Komisyon'un 59. oturumunun odak noktası olan Pekin Bildirisi ve Eylem Platformunun [18] kabul edilmesi gibi bir dizi önemli dönüm noktaları yaşandı.

Hedefler

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi # 5: Cinsiyet Eşitliği

BM Kadın Birimi şu yetkilere sahiptir:[1]

  • Kadının Statüsü Komisyonu gibi hükûmetlerarası organları politika, küresel standartlar ve norm oluşturma konusunda desteklemek
  • BM üye devletlerinin yukarıdaki standartları uygulamalarına yardımcı olmak, bunu talep eden ülkelere uygun teknik ve mali destek sağlamak ve sivil toplum üyeleriyle etkili işbirlikleri kurmak
  • Üye devletlerin, cinsiyet eşitliği konusundaki taahhütlerine yönelik BM önünde sorumluluklarını takip etmek (gözetim sistemi de dahil)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Frequently Asked Questions". UN Women - Asia and the Pacific. 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016. 
  2. ^ "UNDG Members". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Ali Onur ÖZÇELİK (2014). BM FONLARI VE PROGRAMLARI (PDF). BM SİSTEMİ VE BM’DE REFORM TARTIŞMALARI. Siyasal Kitabevi. ss. 171-189. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Michelle Bachelet's Appointment to Head UN Women Widely Applauded" Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., Inter Press Service
  5. ^ "UN Women Assistant Secretaries-General Appointed". 7 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "BM Genel Kurul Kararı". 2010. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Executive Board". UN Women. 10 Kasım 2010. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015. 
  8. ^ UN Women Leadership and political participation 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., November 5, 2015.
  9. ^ UN Women Economic Empowerment 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
  10. ^ UN Women Ending Violence against Women 19 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., November 5, 2015.
  11. ^ UN Women Humanitarian Action 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
  12. ^ UN Women Peace and Security 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
  13. ^ UN Women Governance and National Planning 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
  14. ^ UN Women 2030 Sustainable Development Agenda 21 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
  15. ^ UN Women Leadership and political participation 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
  16. ^ UN Women International Women's Day editorial package 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. March 1, 2014
  17. ^ UN Women CSW In Focus 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UN Women, November 5, 2015
  18. ^ Beijing+20 25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UN Women, March 23, 2015
  19. ^ "UNSTEREOTYPE ALLIANCE". www.unstereotypealliance.org. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi</span> Uluslararası bir antlaşma

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi ya da CEDAW, 1979'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen ve taraf devletlere kadınlara karşı ayrımcılığın tüm biçimlerini ortadan kaldırma yükümlülüğü getiren uluslararası bir sözleşmedir.

Yakın Ertürk, Cornell Üniversitesi’nden 1980 yılında da kalkınma sosyolojisi alanında doktorasını alan Yakın Ertürk, 1986’dan Ekim 2010’a kadar ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. Daha önce Riyad Üniversitesi (1979-82) ve Hacettepe Üniversite’sinde (1983-86) de görev yapmış, Rutgers Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak bulunmuştur ve yurt içi / dışı çeşitli üniversitelerde sertifika programlarında ders vermiştir. Ertürk, çeşitli kuruluşlara uluslararası düzeyde kırsal kalkınma alanında danışmanlık yapmış (1986-2003); Ekim 1997-Ekim 2001 arasında Birleşmiş Milletler (BM) araştırma ve eğitim kurumu olan INSTRAW’nun başkanlığı; Mart 1999-Eylül 2001 arasında BM Kadının İlerlemesi Bölümü’nün (DAW) başkanlığı; ve 2003-2009 arasında BM Kadına Yönelik Şiddet Özel Rapportörlüğü ; Avrupa Işkenceyi Önleme Komitesi üyesi olarak görev yapmıştır ; Haziran 2010 olaylarına yönelik Uluslararası Bağımsız Soruşturma Komisyonu üyeliği ve MB Insan Hakları Konseyi, Suriye’deki olaylara ilişkin Uluslararası Bağımsız Soruşturma Komisyonu üyeliği görevlerini yürütmüştür. 8 ülkede aile kanunu reformu araştırma projesinin koordinatörlüğünü yapmıştır (2016-17). Araştırma sonuçları 2019 tarihinde Routlege tarafından kitaplaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bahar Toksoy</span> Türk voleybolcu

Bahar Toksoy Guidetti, Türkiye Kadınlar Birinci Voleybol Ligi takımlarından İstanbul Büyükşehir Belediyespor'da orta oyuncu olarak oynayan Türk millî voleybolcu. Karşıyaka altyapısında yetişen voleybolcu daha öncesinde; Yeşilyurt, VakıfBank, Savino Del Bene Scandicci, Eczacıbaşı, Fenerbahçe, Türk Hava Yolları ve Beşiktaş kulüplerinde forma giydi.

Fatma Nur Ger (d. 23 Temmuz 1956, İstanbul), Türk iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Kadına yönelik şiddet</span> kadınlara yönelen cinsiyet temelli şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amina J. Mohammed</span>

Amina J. Mohammed, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğinden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve eski Nijerya Çevre Bakanı.

Ayşe Feride Acar, Türk akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Vida Tomšič</span>

Vida Tomšič née Bernot, Sloven komünist politikacı ve aktivist. II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslav partizanları cephesinde savaştı ve Halk Kahramanı Nişanı'na layık görülü. Uzun yıllar Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde pek çok hükûmet pozisyonunda bulundu. Tomšič, kadın haklarını ülkenin bütünüyle sosyal ve ekonomik kalkınmasına tamamen bağımlı olarak gören bir Marksist feministti.

Deniz Kandiyoti, Türk yazar ve akademisyen. Türkiye ve Ortadoğu ağırlıklı olmak üzere toplumsal cinsiyet ve kalkınma politikaları çalışmalarıyla tanınmaktadır. Doktorasını Londra Ekonomi Okulu'nda tamamladı. Women and Rural Production Systems, Women, Islam and the State ve Gendering the Modern adlı eserleri bulunmaktadır. Türkçede Metis Yayınları'ndan çıkan Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar ve Kültürün Kırılımları: Modern Türkiye’nin Her Günü adlı kitapları yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">HeForShe</span> Cinsiyet eşitliğinin yaygınlaşması için dayanışma hareketi

HeForShe, Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi tarafından 2014'te, toplumsal cinsiyet eşitliğinin yaygın hâle getirilmesi için başlatılan dayanışma hareketidir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini sosyo-ekonomik ve politik bir sorun olarak tanımlanması düşüncesine dayanmaktadır. Amacı, erkeklerin ve erkek çocuklarının toplumlarda yaygın durumdaki eşitsizliğin nedeni ve egemen kültürünün etkisinin farkına vararak eşitliğe dahil edilmesidir. Hareketin logosunda kadın ve erkek sembolleri yan yanadır ve bu kadın ve erkek birliğini temsil eder. Dayanışma Eylül 2020 itibarıyla 3,3 milyon taahhüte ulaştı.

Uluslararası Kadın Sünnetine Karşı Sıfır Tolerans Günü, BM'nin kadın sünnetini ortadan kaldırma çabalarının bir parçası olarak 6 Şubat'ta düzenlenen, Birleşmiş Milletler sponsorluğundaki yıllık farkındalık günüdür. İlk olarak 2003 yılında tanıtıldı.

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Bildirgesi ya da DEDAW Birleşmiş Milletler'in kadın haklarına bakışını ana hatları ile çizen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 7 Kasım 1967'de kabul edilmiştir.

Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi ya da DEVAW, kadınlara yönelik şiddeti ve şiddetin ortadan kaldırılması özel olarak ele alan 1993 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) kararıdır.

Birleşmiş Milletler (BM), II. Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye dahil olmak üzere 51 ülke ile birlikte kurulmuştur. Türkiye örgütün kurucu üyesi olmasının yanı sıra örgütteki en aktif üyelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Diane Elson</span>

Diane Rosemary Elson İngiliz ekonomist, sosyolog toplumsal cinsiyet ve kalkınma alanında sosyal çalışmacı.

Cinsiyet ve kalkınma, ekonomik gelişme ve küreselleşmenin insanlar üzerinde konumları, cinsiyetleri, sınıf geçmişleri ve diğer sosyo-politik kimlikleri temelinde yarattığı farklı etkiyi anlamak ve ele almak için feminist bir yaklaşım uygulayan disiplinler arası bir araştırma ve uygulamalı çalışma alanıdır. Kalkınmaya yönelik katı bir ekonomik yaklaşım, bir ülkenin kalkınmasını istihdam yaratma, enflasyon kontrolü ve yüksek istihdam gibi niceliksel terimlerle ele alır; bunların tümü, bir ülkenin 'ekonomik refahını' ve bunun sonucunda ülke halkının yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar. Ekonomik kalkınma açısından yaşam kalitesi, kaliteli eğitim, tıbbi tesisler, uygun fiyatlı konut, temiz çevre ve düşük suç oranı dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere gerekli haklara ve kaynaklara erişim olarak tanımlanır. Cinsiyet ve kalkınma, bu faktörlerin birçoğunu dikkate alır; ancak toplumsal cinsiyet ve kalkınma, bu konuların kültür, hükûmet ve küreselleşmenin iç içe geçmiş bağlamında ne kadar çok yönlü olduğunu anlamaya yönelik çabaları vurgular. Bu ihtiyacı hesaba katarak, toplumsal cinsiyet ve kalkınma, etnografik araştırmayı, araştırmacıyı fiziksel olarak çevreye ve incelenenlerin günlük rutinine daldırarak belirli bir kültürü veya insan grubunu inceleyen araştırmayı, kalkınma politikasının nasıl olduğunu kapsamlı bir şekilde anlamak için uygular. uygulamalar, hedeflenen grupların veya alanların günlük yaşamını etkiler.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal cinsiyet eşitliği</span> tüm cinsiyetlerin haklara, kaynaklara, fırsatlara ve korumalara eşit erişimi

Toplumsal cinsiyet eşitliği, erkek ve kadının kamusal ve özel yaşamın tüm alanlarına eşit ve yetkinleştirilmiş şekilde katılımını ifade eden bir insan hakları kavramıdır.

Zonta International, Birleşmiş Milletler'in Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5'i destekleyen, "Kadınlar ve Kız Çocukları için Daha İyi Bir Dünya İnşa Etme" misyonuna sahip uluslararası bir hizmet kuruluşudur.