İçeriğe atla

BBC Türkçe

BBC Türkçe Servisi, BBC Dünya Servisi'nin 32 dil servisi arasında yer alan Türkçe yayınlar bölümü. BBC Türkçe, BBC Türkçe Bölümü gibi isimlerle de anılır. BBC Dünya Servisi'nin "Avrupa ve Amerika Bölümü"ne bağlıdır.

Tarihçe

Yayınlarına 20 Kasım 1939 tarihinde başlamıştır.

Mali kaynakları

BBC her yıl halktan toplanan ruhsat parası ile mali kaynaklarını oluştururken, Dünya Servisi bütçesi İngiltere Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile devlet bütçesinden sağlanmaktadır. Ancak bu durumun BBC'nin bir parçası olan ve aynı editoryal bağımsızlığa sahip olan Dünya Servisi'nin yayın ilkelerini etkilemediği vurgulanmaktadır.[1]

BBC Dünya Servisi bütçenin ayrı olması, BBC'nin kurulduğu yıllarda Dünya Servisi'nin bulunmaması ve II. Dünya Savaşı öncesinde ilk dil servisleri kurulurken BBC'nin dış yayınlar için ayrı bir mali kaynak talep etmesinden kaynaklanmaktadır.

Yayınlar

Radyo programlarını BBC Türkçenin internet sitesinden, Türkiye'de NTV Radyo'dan ve kısa dalgadan dinlemek mümkündür.

Radyo yayınları

BBC Türkçe Radyo yayın hayatına 1939'da başlamış, 71 yılın ardından 2011'de kapatılmıştır.[2] Radyo yayınlarına son verilmesi BBC'nin bütçe kesintisine uğraması nedeniyle gerçekleşmiştir. Eski yayınlar Arşiv Odası adında derlenmektedir, BBC Türkçenin internet sitesinden dinlenebilir.

BBC Türkçe, bir parçası olduğu BBC Dünya Servisi'nin haber kaynakları ve altyapısından yararlanmaktaydı.

BBC Türkçe yayınları haber ve güncel olaylar ağırlıklıydı. Yayınlar genellikle kısa bir haber bülteni ile başlamaktaydı. Yayın daha sonra, haberlerde yer alan başlıca konuların ayrıntılı şekilde irdelendiği, konunun tarafları ya da uzmanlarıyla mülakatlar içeren haber paketleriyle devam etmekteydi.

BBC Türkçe, radyoda hafta içi her gün Türkiye saatiyle 07:00 ve 18:00'de haber programları yayınlamaktaydı. Hafta sonunda ise Cumartesi ve Pazar günleri saat 18:00'de haber bülteni ve haftalık programlar yer almaktaydı.

Bu bölümde ayrıca Kıbrıs, Avrupa Birliği, savaş sonrası Irak gibi Türkiye'deki dinleyicileri ilgilendiren konularda program dizileri de yayınlanmaktaydı.

İnternet sitesi

BBC Türkçe içeriğinin önemli bir bölümüne, internet sitesi üzerinden de erişilebilmektedir. Yayınlarda yer almayan bazı haber ve makalelerin yanı sıra fotoğraf, ses ve video görüntülerine de internet sayfası üzerinden erişilebilmektedir. Video yayınları BBC Türkçe YouTube kanalı üzerinden yayınlanan, ağırlıkla röportaja dayalı dosya haberler ve arşiv içeriklerinin paylaşımı formatındadır.[3]

BBC Gazetecilik Akademisi Türkçe

BBC Gazetecilik Akademisi,[4] BBC çalışanlarının deneyimlerini aktararak gazetecilik yapan kişilere ya da kendini geliştirmek isteyenlere bilgiler verdikleri bir çevrimiçi alandır. Bu alana okul ismi verilmesine rağmen okuyucuyla iletişimi yalnızca yapılan yorumlarla sınırlıdır. Yayınlanan videolar da bir ders videosundan çok eğitim videosu şeklindedir. BBC Gazetecilik Okulu'na girdiğinizde sizi "BBC Gazetecilik Okulu, BBC Türkçe ile birlikte, gazeteci olmak isteyenlere bilgi kaynaklarını sunuyor. Bu sayfalarda, gazeteciliğin temel ilkeleri, tarafsız ve dengeli habercilik, doğru dil kullanma gibi konuları ve deneyimli gazetecilerin haber yazma, sunuculuk, yapımcılık gibi alanlardaki tecrübelerini paylaşıyoruz."[4] cümleleri karşılar.

BBC Gazetecilik Okulu'nun Türkçe bölümü çalışmalarını birkaç başlık altında sürdürmektedir. Bunlar "beceriler", "dil" ve "değerler" başlıklarıdır.

Beceriler başlığında "Haber Yazma" "Okur Katkılı İçerik" "Sunuculuk" "Haber Ismarlamak" gibi becerilerin gelişmesi için birçok alt başlık bulunmaktadır bu alt başlıkların altlarında da kısa ama etkili makaleler ve videolu eğitimlere ulaşılabilir. Örneğin "Seçimler" başlığının altına girdiğinizde "İngiltere seçimleriyle ilgili terimler" isimli makale size doğrudan bir sözlük formatında sunulur ve karşılaşabileceğiniz tüm terimlerin karşılığı verilir.

Dil başlığı altında ise haber yazımında ya da sunumunda kullanılacak dilin düzeltilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda "Telaffuz" "Sosyal medya dili" gibi başlıklar bulunur. "Coğrafi İsimler" başlığının altındaki "Ülkeler ve başkent isimleri" makalesi size haber yazımınızda ülkelerin başkentlerinin isimlerinin nasıl yazıldığı konusunda yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır.

Değerler başlığı altında ise ilkeli gazetecilik adına bağımsızlık, objektiflik gibi ilkeler üzerinde durulur ve çeşitli makaleler ile yol göstermeye çalışılır. Örneğin "Tarafsızlık" makalesinde "BBC hükûmetlere değil, ödedikleri vergiyle BBC hizmetlerinden yararlanan ülke insanlarına karşı sorumludur. Birbirinden çok farklı görüşlere sahip, son derece değişik toplumsal, kültürel ve dini geçmişe sahip insanlardır bunlar."[5] cümleleri yer alır.

Bu başlıklara ek olarak "İngilizce içerik" başlığı da bulunmaktadır. Bu bağlantıya tıklandığında BBC'nin İngilizce kurumsal sayfasına giderek BBC Academy makalelerine ulaşılabilir. BBC'nin İngilizce kaynakları Türkçe kaynaklarına göre oldukça fazladır. Resmî yayın organı olması sebebi ile kullandığı dili de özenli kullanan çalışanlar bu makaleleri orta seviyede İngilizce bilen kişilerin dahi anlayabileceği sadelikte oluşturmuşlardır.

Televizyon

BBC Türkçe, NTV ile yaptığı işbirliği sonucu Londra'da videofon bağlantıları yoluyla bu televizyon kanalına günlük haber akışı sağlamaktadır. BBC Türkçe yapımcıları, Türkçe bölümü içinde yer alan videophone sistemi ile NTV'deki çeşitli programlara bağlanarak, güncel gelişmeleri aktarmaktaydılar.

Bunun yanında BBC Türkçe, 2008 yılı içinde televizyon programlarına da başlamıştır.

BBC Türkçe Servisi'nin hazırladığı Dünya Gündemi[6] programı Çarşamba ve Cuma günleri NTV'de yayınlanmaktadır. Dünya Gündemi'nin hafta sonu için hazırlanmış bir derlemesi de Cumartesi günü yayınlanmaktaydı.[7]

Çarşamba ve Cuma sabah TSİ 10:30'da, Cumartesi TSİ 19:15'te NTV'de ekrana gelen Dünya Gündemi, uluslararası konularla ilgilenmekte; küresel veya bölgesel yansımaları olan sorunlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. BBC Türkçe, 15 dakikalık bu programlarla, BBC'nin olanaklarını kullanarak uluslararası haberlere odaklanmaktaydı.

Küresel siyasi gelişmeler, küresel ekonominin durumu; Avrupa Birliği, birlik içindeki sorunlar, aday ülkelere ilişkin gelişmeler; çevre, iklim değişikliği, kıtlık; bilim, bilimsel gelişmelerin toplumları nasıl etkilediği ve bunların yolaçtığı tartışmalar Dünya Gündemi'nin ilgilendiği alanlardır. Programda sosyal sorunlarla, kültür, sanat ve sporla ilgili konulara, İngiltere'deki siyasi ve sosyal gelişmelere de yer verilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "BBC Türkçe Yayınları". bbc.co.uk. BBC. 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008. 
  2. ^ "ARŞİV ODASI: BBC Türkçe Radyosunun son programı, 27 Mayıs 2011". BBC Türkçe. BBC. 17 Mart 2016. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  3. ^ "BBC Türkçe'nin YouTube kanalına hoş geldiniz". BBC Türkçe. 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2024. 
  4. ^ a b "BBC Akademisi Gazetecilik Okulu". BBC Akademi. BBC. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2017. 
  5. ^ "Tartışma". BBC Akademi. BBC. 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2017. 
  6. ^ "Dünya gündemi". BBC Türkçe. BBC. 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008. 
  7. ^ "BBC'den televizyon yayını: NTV'de". BBC Türkçe. BBC. 3 Haziran 2008. 12 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">TRT 1</span> Türk kamu televizyon kanalı

TRT 1, Türkiye'nin ülke çapında yayın yapan ilk ulusal televizyon kanalıdır. Ana binası Ankara'dadır. Türkiye'de açılan ikinci televizyon kanalı ve ilk ulusal televizyon kanalıdır. İlk genel müdürü 29 Nisan 1964'te Adnan Öztrak olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halit Kıvanç</span> Türk radyo ve televizyon sunucusu ve gazeteci

Halit Mecit Kıvanç, Türk hukukçu, radyo ve televizyon sunucusu, gazeteci, çevirmen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">NTV</span> Türkiye merkezli ulusal haber kanalı

Nergis Televizyonu ya da kısaca NTV, 1996 yılında Cavit Çağlar ve Nuri Çolakoğlu tarafından kurulan, Türkiye'nin ilk haber kanalıdır. Ocak 1999'da Doğuş Yayın Grubu bünyesine katılarak yakaladığı başarı ile Türk medya endüstrisini değiştiren NTV, Türkiye'de tematik haber kanalı dönemini başlattı. NTV, ulusal ve uluslararası haberler başta olmak üzere, ekonomi, kültür-sanat, yaşam ve spor konularına odaklanan programlar da yayınlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Banu Avar</span> Türk gazeteci ve yazar

Banu Avar, Türk yazar, gazeteci, program yapımcısı ve sunucusu.

Halil Engin Ardıç, Türk gazeteci ve yazar.

Al Jazeera, Katar merkezli bir haber kanalı. Kanal ilk olarak yalnızca Arap dünyasına ilişkin güncel haberlerle yayına başlamış olsa da, o zamandan günümüze gelene dek başka tematik kanalları da bünyesinde bulunduran bir ağ hâline gelmiştir. Kanal, yaptığı yayınlarla ve özellikle El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in video görüntülerini ve yaptığı açıklamayı yayınlayarak özellikle 2001 yılında ABD'nin ikiz kulelerine yapılan 11 Eylül saldırılarının ardından dünya çapında dikkat çekmiştir. 1 Kasım 2021'den itibaren Al Jazeera'nın yayın hayatına başlamasının 25. yılına girerken grafikleri, jenerikleri ve stüdyolarını yenileyip, günlük yayın akışını değiştirdi. 15 Temmuz 2022'den itibaren Türksat 4A'daki yayını sonlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Deutsche Welle</span> Alman kamu yayıncısı

Deutsche Welle, Almanya'nın Bonn ve Berlin kentlerinden yurt dışına 30 farklı dilde radyo, televizyon ve internet üzerinden yayın yapan medya kuruluşudur. Radyo ve internet servisi Bonn'da bulunmaktadır. Soğuk Savaş döneminde Almanya'nın Sesi adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">NTV Radyo</span>

NTV Radyo, 13 Kasım 2000'de yayına başlayan radyo istasyonu. Ekonomiden spora, filmlerden konserlere, hayatın tüm alanlarından haberleri ve gelişmeleri mikrofona taşıyor.

Mete Çubukçu ya da doğum adıyla Fevzi Mete Çubukçu, Türk muhabir, gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Yle</span> televizyon kanalı

Yleisradio Oy, Yle olarak kısaltılır, Türkçe dilinde Fin Yayın Şirketi, 1926'da kurulan, Finlandiya'nın ulusal kamu yayıncılığı şirketidir. %99,99'i Finlandiya devletine ait olan ve Finlandiya'da yaklaşık 3.200 kişiye istihdam sağlayan bir anonim şirkettir. Yle, örgütsel özelliklerinin çoğunu, büyük ölçüde model aldığı İngiliz muadili BBC ile paylaşmaktadır.

Faik Uyanık, Türk radyo ve televizyon gazetecisi, sunucu.

<span class="mw-page-title-main">Çağdaş Gazeteciler Derneği</span>

Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), merkezi Ankara'da olan, bir sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">NTV Spor</span> Türk spor kanalı

NTV Spor, 17 Mart 2008 tarihinde yayın hayatına başlamış olup Ocak 2018'de Discovery Communications'a satılan eski spor kanalı. Yayın haklarının sona ermesi nedeniyle 17 Mart 2018 tarihinde yayın hayatına son vererek yerini DMAX kanalına bırakmıştır.

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi (İLEF), Ankara Üniversitesine bağlı bir fakültedir.

<span class="mw-page-title-main">TRT FM</span> Türk radyo istasyonu

TRT FM eski adıyla TRT Radyo 2, ilk yayınını 1964 yılında yapan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nun popüler müzik ile Ankara, İstanbul ve İzmir stüdyolarından dönüşümlü olarak gerçekleştirilen programları yayınlayan radyosu.

Euronews, Avrupa ağırlıklı yayın yapmakta olan çok dilli haber kanalı. Kanal, yayın hayatına 1 Ocak 1993 tarihinde Lyon merkezli olarak başlamıştır. Haberler Avrupa perspektifinden dünya haberlerini yansıtmakta ve on dilde yayın yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">NTV Spor Radyo</span>

NTV Spor Radyo, Doğuş Holding bünyesinde bir spor radyo kanalıydı. Yayınlarına 16 Eylül 2009'da Billboard Radyo'nun frekansını devralıp "Sporun sesi"sloganıyla başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Korean Broadcasting System</span> Güney Koreli kamu yayıncısı

Korean Broadcasting System (KBS) 1927'de Güney Kore hükûmeti tarafından kurulan Güney Kore'nin ulusal kamu yayıncısıdır. Televizyon, radyo ve çevrimiçi hizmetler sunan, Güney Kore'nin en büyük televizyon ağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Haber Ajansı</span>

Kırım Haber Ajansı, Kırım Tatar halkının millî haber ajansıdır. QHA, başta Kırım ve Ukrayna'daki Kırım Tatarları ile dünyadaki Kırım Tatar diasporalarıyla ilgili olayları yerel ve yabancı basın kuruluşlarına haberlerini Ukraynaca, Rusça, Türkçe ve İngilizce servis etmektedir. Kırım Tatarlarından Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun talimatıyla iş adamı İsmet Yüksel ve Kırım Tatar Millî Meclisi üyesi Dr. Gayana Yüksel tarafından kurulmuştur. Ajans, yayın hayatına 1944 Kırım Tatar Sürgününün 62. yıl dönümü olan 18 Mayıs 2006 tarihinde Akmescit'te başlamıştır. Kırım'ın 2014 yılında Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından burada faaliyetleri engellenmesi ile karşılaşan ajans, Haziran 2015'te merkezini Kiev'e taşıyarak ve 2016'da Ankara'da irtibat bürosunu açarak tekrar yapılandı.