İçeriğe atla

BASIC

BASIC
Paradigmasıyapısal olmayan, sonraları yordamsal, sonraları nesne yönelimli
İlk çıkışı1964
TasarımcıJohn George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz
Önemli uygulamalarıApple BASIC, Atari BASIC, Commodore BASIC, Microsoft BASIC, Liberty BASIC, BBC BASIC, TI-BASIC
EtkilendikleriALGOL 60, FORTRAN II, JOSS
EtkiledikleriCOMAL, Visual Basic, Visual Basic .NET, Realbasic, GRASS

BASIC (İngilizce: Beginner's All-Purpose Symbolic Instruction Code Türkçe: Yeni başlayanların çok amaçlı simgesel öğretim kodu) 1964'te John George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz tarafından New Hampshire, ABD'de icat edilmiş, günümüzde de çeşitli türevleri kullanılmakta olan yüksek düzey bir programlama dili. Farklı türevleri birçok işletim sisteminin parçası olarak sunulmuştur.

BASIC öğrenmesi ve yazılımları kolay olan bir dildir. Genelde amatörce ve hobi uğraşıları için kullanılmıştır. Microsoft daha sonra Kişisel bilgisayarlar için Quick Basic derleyicisi piyasaya sürmüştür. Bununla yazılan BASIC metinlerini makine koduna çevirilebilmiş böylece sürat kazanmıştır. Bugün hâlen geniş bir kullanım alanına sahip olan Visual Basic dili var olup bununla hatta Windows'un belirli bölümleri yazılmıştır. Her Microsoft Office paketinde bir BASIC türevi var olup makro programlamada büyük kolaylıklar getirmektedir. Ayrıca BASIC kodunu C veya C++ koduna çevirip makine kodu derlemesi yapabilen bazı açık kaynak kodlu uygulamalar bulunmaktadır. Bunlardan BaCon Linux, MacOS ve bazı unix tabanlı işletim sistemlerinde HUG kütüphanesi ile pencere, buton, vb. arayüz oluşturmak için kullanılabilirken BCX sadece Windows'ta WinAPI ile arayüz oluşturmak için kullanılabilmektedir. QB64 adlı derleyici ise Windows, MacOS, Linux ve bazı başka işletim sistemlerinde arayüz oluşturmaya imkân sağlamaktadır.

Basic programlama dili algoritma'ya çok yakın bir yapıya sahiptir. Bu yüzden öğrenilmesi ve uygulanması kolaydır.

Değişken isimleri ve kuralları

Değişken isimleri aşağıdaki kurallara uyan her şey olabilirler:

  1. Değişken ismi en fazla 255 karakterden oluşmalıdır.
  2. Değişkenler arasında : ;, . / ' # [ ] ! " $ % ^ & * ( ) { } karakterleri kullanılamaz. Ancak _ kullanılabilir.
  3. Değişken isminin ilk karakteri mutlaka harf olmalıdır. Yani değişkenler rakamla başlamaz.
  4. Değişken isimlerinde büyük küçük harf ayrımı yoktur. "AbCdE" ile "Abcde" veya "ABCDE" aynı değişkenleri belirlerler.
  5. Belirli bir prosedürde aynı değişken birden fazla tanımlanamaz.
  6. En önemlisi de herhangi bir BASIC komutu olamayacaklarıdır.

Değişkenlerin belirtilmesi

Bir değişken "Dim degisken_ismi as tür" seklinde tanımlanır.

  Dim damdaki_kedi as byte
  Dim Burak, gonen, kedi, damdaki as boolean
  Dim İsmail, cerban, temel, egitim as string

Görüldüğü gibi VB'de de değişkenler arası virgül ile ayrılıp birden çok aynı türde değişken aynı anda tanımlanabilir.

Örnek program

Merhaba Dünya çıktısı

  10 PRINT "Merhaba Dünya!"
  Dim str1, str2 as string
  str1=textbox1.text
  str2=textbox2.text
  if str1=" " or str2=" " then
  msgbox("Lütfen Parolanızı Giriniz", msgboxstyle.critical)
  EndIf''
  End Sub

Sunucuya Bağlanma

# Bir siteye bağlanmak ve veri akışı

site$ = "tr.wikipedia.org"
port = 80
NETCONNECT site$, port
print "connected to " + site$ + ":" + port

get$ = "GET http://" + site$ + "/ HTTP/1.0" + chr(13) + chr(10)
get$ = get$ + chr(13) + chr(10)
NETWRITE get$
print "request written"

s$ = ""
do
   chunk$ = netread
   print "chunk  '" + left(chunk$,10) + "..." + right(chunk$,10) + "'" + length(chunk$)
   s$ = s$ + chunk$
   # bekleyin / yavaş bağlantılar için bazı ayarlamalar gerekebilir
   pause .2
until not netdata
NETCLOSE

print "response"
print s$
print length(s$)

Bazı türevleri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

Delphi, Object Pascal'ı temel alan bir olaya dayalı programlama dili ve masaüstü, mobil, web ve konsol yazılımları için tümleşik geliştirme ortamıdır (IDE). Delphi, 2008 yılından beri Embarcadero Technologies tarafından geliştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">C♯</span> programlama dili

C#; Microsoft tarafından .NET Teknolojisi için geliştirilen modern bir programlama dilidir. Sözdizimi C-like bir deneyim sunar.

QuickBASIC, QBASIC ya da QB, Microsoft şirketi tarafından geliştirilmiş, Microsoft QuickBASIC isimli programlama dilinin belli özellikleri çıkarılarak sadeleştirilmiş halidir. MS-DOS işletim sisteminin belli sürümlerinin parçası olarak sunulmuştur. Adından da anlaşılacağı üzere, yapısal bir BASIC türevidir.

<span class="mw-page-title-main">Java</span> açık kaynak kodlu, nesneye yönelik, zeminden bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, adım adım işletilen bir programlama dili

Java, Sun Microsystems mühendislerinden James Gosling tarafından geliştirilmeye başlanmış açık kaynak kodlu, nesneye yönelik, platform bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, hem yorumlanan hem de derlenen bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Visual Basic</span>

Visual Basic, Microsoft tarafından, Basic programlama dili üzerinde geliştirilmiş, olay yönlendirmeli, üst seviye, nesne tabanlı ve görsel bir programlama dilidir. Öğrenilmesi de kullanılması da oldukça kolaydır.

<span class="mw-page-title-main">Windows Vista</span> 2007de piyasaya sürülen Windows sürümü

Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin sürüm olarak altıncı üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista, 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur. Windows Vista eski sürümle oranla birçok yeni özellik ve değişikliğe sahiptir. Bu değişim geliştirilmiş grafiksel kullanıcı arayüzü, görsel stil, yeniden tasarlanmış arama fonksiyonları, multimedya araçları, yeniden tasarlanmış ağ iletişimi, görüntü ve yazıcı gibi çeşitli fonksiyonları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Emacs</span> genişletilebilirlik yönünden birbirine benzeyen ve ilişkili metin editörlerinin genel adı

Emacs, özellikle genişletilebilirlik yönünden birbirine benzeyen ve ilişkili metin düzenleyicilerin genel adıdır. Bu metin düzenleyicilerin en yaygını GNU Emacs olduğundan, sıklıkla GNU Emacs yerine kullanılır.

Microsoft Visual Studio, Microsoft tarafından geliştirilen bir tümleşik geliştirme ortamıdır (IDE). Microsoft Windows, Windows Mobile, Windows CE, .NET Framework, .NET Compact Framework ve Microsoft Silverlight tarafından desteklenen tüm platformlar için yönetilen kod ile birlikte yerel kod ve Windows Forms uygulamaları, web siteleri, web uygulamaları ve web servisleri ile birlikte konsol ve grafiksel kullanıcı arayüzü uygulamaları geliştirmek için kullanılır.

netstat

netstat ağ bağlantıları, yönlendirme tabloları ve ağ arayüzü istatistiklerini görüntüleyen bir komut satırı aracıdır. netstat komutu UNIX, Linux ve Windows NT tabanlı işletim sistemlerinde kullanılabilir.

BCX; Kevin Diggins tarafından yazılmış, BASIC dili olan, BCX kaynak kodunu C kaynak koduna çevirip çeşitli C derleyicileri ile derleyebilen ücretsiz bir uygulama programlama yazılımıdır. Son proje çatalları GNU/Linux ve OS X işletim sistemlerinde çalışabilen türevlerinin ortaya çıkması ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">OpenMP</span>

OpenMP; Solaris, IBM AIX, HP-UX, GNU/Linux, MAC OS X ve Windows işletim sistemleri üzerinde çoğu işlemci mimarisi üzerinde Fortran, C++, C programlama dillerinde çoklu platform paylaşımlı bellek çoklu işlemeyi destekleyen bir uygulama geliştirme arayüzüdür, yani bir API'dir. OpenMP derleyici yönergelerinin kütüphane rutinlerini ve ortam değişkenlerinin çalışma zamanı davranışını etkileyen bir kümesini içerir.

Swift, Apple tarafından iOS ve macOS platformlarına iOS ve Mac uygulamaları geliştirmek için oluşturulan, derlenerek çalışan güçlü ve kullanımı kolay, nesne yönelimli bir programlama dili.

<span class="mw-page-title-main">MonoDevelop</span>

MonoDevelop Linux, OS X ve Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş bir açık kaynak tümleşik geliştirme ortamıdır. .NET framework ile Windows uygulamaları geliştirenlerin, alternatif olarak Mono kullanarak geliştirme yapmalarına olanak tanımaktadır. Linux ve Mac OS X için .NET teknolojilerini kullanma olanağı sunar.

Dart, ilk kez Google tarafından geliştirilen ve daha sonraları ECMA tarafından standart (ECMA-408) haline getirilen açık kaynaklı ve genel-amaçlı bir programlama dilidir. Dart dili kullanılarak web, sunucu, mobil uygulamalar ve IoT cihazları geliştirilebilir.

Gömülü yazılım, denetim makineleri ve bilgisayar sayılmayan aygıtlar için yazılmış yazılımlardır. Gömülü yazılımlar genellikle çalıştırılacakları donanıma göre özelleştirilir, zaman ve bellek kısıtlamalarına sahiptir. "Gömülü yazılım" terimi bazen firmware terimi ile beraber kullanılır, fakat firmware bir bilgisayardaki, üstünde bir işletim sisteminin çalıştığı ROM tabanlı koda uygulanabilir. Oysaki, gömülü yazılım genellikle aygıttaki tek yazılım olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Metin tabanlı kullanıcı arayüzü</span> bir metin ekranına çıktı vermeye veya onu kontrol etmeye dayalı arabirim türü

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

Microsoft Windows uygulama programlamasında, OLE Otomasyonu, Microsoft tarafından oluşturulan süreçler arası bir iletişim mekanizmasıdır. Başlangıçta Visual Basic olan komut dosyası dilleri tarafından kullanılması amaçlanan Bileşen Nesne Modeli'nin (COM) bir alt kümesine dayanmaktadır, ancak şimdi Windows'ta birkaç dil tarafından kullanılmaktadır. IDispatch arabirimini uygulamak için tüm otomasyon nesneleri gereklidir. Otomasyon denetleyicileri adı verilen uygulamaların, diğer uygulamalar tarafından dışa aktarılan paylaşılan otomasyon nesnelerine erişebildiği ve bunları değiştirebildiği bir altyapı sağlamaktadır. Uygulamaların birbirini kontrol etmesi için daha eski bir mekanizma olan Dinamik Veri Değişimi'nin (DDE) yerini almaktadır. DDE'de olduğu gibi, OLE Otomasyonunda otomasyon denetleyicisi "istemci"dir ve otomasyon nesnelerini dışa aktaran uygulama "sunucu"dur.

SpiderBasic, Fantaisie Software tarafından geliştirilen, yerleşik BASIC kurallarına dayanan yeni bir web istemci tarafı programlama dilidir. iOS ve Android için mobil uygulama da dahil olmak üzere çok karmaşık, pencereli tabanlı web uygulamalarının geliştirilmesine olanak tanır. Karmaşık ve reaktif GUI, 2D oyunlar ve daha birçok şeyi tutarlı bir şekilde ele almak için geniş bir komut seti sağlar. Her kütüphane ve komut aynı şekilde davranır ve daha kolay ve daha hızlı öğrenme için benzer sözdizimine sahiptir.