BAC 1-11 - Turkipedia

BAC 1-11
British Island Airways BAC 1-11
Türü	Bölgesel yolcu uçağı
Ulusal köken	Birleşik Krallık
Üretici	British Aircraft Corporation
İlk uçuş	20 Ağustos 1963
Hizmete giriş	1965
Hizmetten çıkış	7 Mayıs 2019
Durumu	Hizmet dışı^[1]
Ana kullanıcı	British Airways
Diğer kullanıcılar	American Airlines Braniff Airways British United Airways
Üretim aralığı	1963–1989
Üretim sayısı	244
Birim maliyeti	5.2 milyon US$ (1972)^[2]

BAC 1-11 (One-Eleven), British Aircraft Corporation tarafından üretilen bir Birleşik Krallık yapımı bölgesel jet yolcu uçağıdır. Uçak, ilk uçusunun 20 Ağustos 1963 tarihinde gerçekleştirdi ve 1965 yılında hizmete girdi. 1-11, Sud Aviation Caravelle'den sonra hizmete giren ikinci kısa mesafeli jet uçağıydı.

1-11, Hunting Aircraft tarafından tasarlandı ve 1960 yılında British Aircraft Corporation tarafından geliştirildi. 1-11, kısa mesafe rotalardaki turboprop Vickers Viscount'un yerini almayı amaçladı. 1-11, piyasaya geçici bir avantaj sağlayan Douglas DC-9-10 gibi rakiplerin önünde pazara girdi. Romanya'da Romaero tarafından Rombac 1-11 adıyla lisanslı olarak üretildi.

Uçak, yerel havayolları ve çeşitli uluslararası operatörler arasında popüler oldu. 1-11'in lansmandaki satışlarının yarısından fazlası ABD'ye yapıldı. 1-11, en başarılı İngiliz uçak tasarımlarından biriydi ve 1990'larda çoğu Avrupa ülkesinde kısmen uçak gürültüsü kısıtlamalarının getirilmesinden dolayı hizmetten çekilmeye başlamasına kadar hizmet verdi.

Teknik özellikler

CRJ teknik özellikleri^[3]^[4]
Model	200	300/400	475	500
Mürettebat	2
Yolcu kapasitesi	89^[5]		89	119
Uzunluk	28,50 m			32,61 m
Kanat açıklığı	26,97 m		28,50 m
Kanat alanı	91 m²		95,8 m²
Yükseklik	7,47 m
Kabin genişliği	3,20 m
Kabin uzunluğu	15,24 m		17,32 m	21,44 m
Genel boş ağırlık	21.007 kg	22.100 kg	23.465 kg	24.758 kg
Azami kalkış ağırlığı	35.600 kg	39.000 kg	44.700 kg	47.400 kg
Azami iniş ağırlığı	31.000 kg	35.000 kg	39.000 kg
Azami yük kapasitesi	8.023 kg	10.105 kg	9.647 kg	11.983 kg
Azami seyir hızı	882 km/s		871 km/s
Durak hızı	200 km/s	211 km/s	183 km/s (EAS)	195 km/s
Azami seyir yüksekliği	11,000 m
Tırmanma hızı	14.0 m/s	12.4 m/s	12.6 m/s	11.6 m/s
MTOW kalkış	1,900 m	2,000 m	1,700 m	2,000 m
Menzil	1,340 km	2,040 km	3,001 km	2,744 km
Motor (x 2)	Rolls-Royce RB.163 Spey Mk 506	Rolls-Royce RB.163 Spey Mk 511	Rolls-Royce RB.163 Spey Mk 512-14DW
Kalkış itme (x 2)	10.410 lbf (46,3 kN)	11.400 lbf (51 kN)	12.550 lbf (55,8 kN)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Drum, Bruce (8 Mayıs 2019). "Northrop Grumman retires its BAC 1-11 N164W, the end of an era". 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
^ "Airliner price index". Flight International. 10 Ağustos 1972. s. 183. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
^ Taylor, John W. R. Jane's All The World's Aircraft 1966–67. London: Sampson Low, Marston & Company, 1966.
^ Taylor, John W. R. Jane's All The World's Aircraft 1976–77. London: Jane's Yearbooks, 1976. 0-354-00538-3.
^ FAA Type Certificate Data Sheet http://rgl.faa.gov/Regulatory_and_Guidance_Library/rgMakeModel.nsf/0/6a88d59e4baffc4186257904006274b8/$FILE/A5EU%20Rev%2029.pdf 30 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta BAC 1-11 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Home of the BAC 1-11 on the Web12 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
BAC 1-11 image collection on jetphotos.net
British Pathe report on BAC 1-11 production in 196512 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"Inside a Retro BAC 1-11 Business Jet" - Forbes, 17 September 201112 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Footage of the BAC 1-11 flight16 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

McDonnell Douglas MD-80 ve MD-90; çift motorlu, orta sınıf ve tek koridorlu ticari jet uçağı. Her ikisi de DC-9 adlı modelden türetilmiştir. MD-80'ler 1980 yılında piyasaya sunulmaya başlanmasının ardından, 1989 yılında da MD-90'lar geliştirilmiştir. Her iki uçağın da yolcu kapasitesi aslen 140 iken, 172 yolcuya kadar çıkarılabilmekteydi. İlk ticari yolculuğuna Swissair ile çıkan uçak, 1998 yılında ise yerini Boeing 717'ye bıraktı. 717'nin orijinal ismi MD-95 olmasına karşın McDonnell Douglas—Boeing şirketlerinin birleşmesi sonrası yeniden adlandırıldı. 23 Mayıs 2006 tarihinde son iki Boeing 717 siparişinin teslimi ile DC-9 uçak ailesinin 41 yıllık üretim süreci sona ermiştir.

McDonnell Douglas DC-9, çift motorlu jet uçağıdır. İlk kez 1965 yılında imal edilmiş, piyasaya bir yıl sonra sunulmuştur. Kısa mesafeli ve sık uçuşlar için dizayn edilmiştir. Son DC-9 Ekim 1982 tarihinde teslim edilmiştir.

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

Pratt & Whitney bir Amerikan havacılık ve uzay şirketidir, merkezi Hartford, Connecticut'tadır. United Technologies Corporation (UTC)'ye bağlı bir kuruluştur. Pratt & Whitney'in uçak motorları hem sivil havacılıkta hem de askeri havacılıkta yaygın olarak kullanılır.

British Aircraft Corporation (BAC), Birleşik Krallık merkezli eski bir uçak üreticisiydi. Şirket, 1960 yılında hükûmetin teşviki ile English Electric Aviation Ltd., Vickers-Armstrongs, Bristol Aeroplane Company ve Hunting Aircraft'in birleşmesiyle kurulmuştur. Merkezi Londra'nın Westminster semtinde yer almaktaydı.

SEPECAT Jaguar, Fransa ve Birleşik Krallık ortak yapımı bir jet saldırı uçağıdır. İlk uçuşunu 8 Eylül 1968 tarihinde gerçekleştirmiş olup 1973 yılında hizmete girdi.

Sud Aviation, Fransa merkezli eski bir uçak üreticisiydi. Şirket, 1 Mart 1957 tarihinde SNCASO ve SNCASE'nin birleşmesiyle kurulmuş olup 10 Temmuz 1970 tarihinde Nord Aviation ve SERB ile birleşerek Aérospatiale adını aldı.

Saab 105, Saab tarafından üretilen bir İsveç yapımı jet eğitim uçağıdır. Uçak, İsveç Hava Kuvvetleri'nde Sk 60 ve Avusturya Hava Kuvvetleri'nde Saab 105Ö olarak hizmete girmiştir.

İlyuşin İl-28, İlyuşin tarafından üretilen Sovyet yapımı bir orta jet bombardıman uçağıdır. Uçak, Sovyetler Birliği'nin büyük ölçekte üretime geçen ilk jet uçağıdır.

Hawker Siddeley Harrier, Hawker tarafından üretilen Birleşik Krallık yapımı bir jet VSTOL saldırı uçağıdır. Uçak, Harrier Jump Jet serisi uçaklardan ilki olup VSTOL tasarımına sahip ilk operasyonel yakın destek ve keşif uçağıdır.

İlyuşin İl-96, İlyuşin tarafından üretilen Rus yapımı bir jet yolcu uçağıdır. Uçak, 1980'lerde geliştirilmiş olup 1992 yılında hizmete girmiştir ve önceki İl-86'nın yerini almıştır.

Yakovlev Yak-40, Yakovlev tarafından üretilen Sovyet yapımı bir bölgesel jet yolcu uçağıdır. Uçak, ilk uçuşunu 21 Ekim 1966 tarihinde gerçekleştirmiş olup Eylül 1968 tarihinde hizmete girdi.

Tupolev Tu-124, Tupolev tarafından üretilen Sovyet yapımı bir jet yolcu uçağıdır. Uçak, Tu-104 üzerinde geliştirilmiş olup kısa menzilli yolculuklar için tasarlanmıştır.

HAL HF-24 Marut, Hindustan Aeronautics Limited tarafından üretilen Hindistan yapımı bir jet avcı bombardıman uçağıdır. Uçak, ilk uçuşunu 17 Haziran 1961 tarihinde gerçekleştirmiş olup 1 Nisan 1967 tarihinde hizmete girdi. HF-24, Hindistan'ın ilk jet uçağı olup aynı zamanda üretime geçen ilk Asyalı jet uçağıdır.

Aero L-29 Delfín, Aero Vodochody tarafından üretilen Çekoslovak yapımı bir jet eğitim uçağıdır. Uçak, Doğu Bloku ülkelerinin ortak jet eğitim uçağı ihtiyacı üzerine tasarlanmış olup ilk uçuşunu 5 Nisan 1959 tarihinde gerçekleştirmiş ve 1961 yılında hizmete girmiştir. L-29, ülkenin ilk yerel olarak tasarlanan ve üretilen jet uçağı olduğu gibi Sovyetler Birliği dışındaki bir COMECON ülkesinde gerçekleştirilen en büyük uçak sanayi programıdır. 1970'lerde yerini L-39 Albatros'a bıraktı.

Sud Aviation Caravelle, Sud Aviation tarafından üretilen bir Fransa yapımı bölgesel jet yolcu uçağıdır. Uçak, ilk uçusunun 27 Mayıs 1955 tarihinde gerçekleştirdi ve 26 Nisan 1959 tarihinde hizmete girdi. Caravelle, kısa ve orta mensafeli pazar için geliştirilen ilk jet uçağı olma özelliğini taşımaktadır.

Dassault Mercure, Dassault Aviation tarafından üretilen bir Fransa yapımı bölgesel jet yolcu uçağıdır. Uçak, ilk uçusunun 28 Mayıs 1971 tarihinde gerçekleştirdi ve 4 Haziran 1974 tarihinde hizmete girdi. Mercure, Avrupa'daki ilk büyük ölçekli kooperatif sivil havacılık programı oldu. Mercure 100, tamamen kadın bir ekip tarafından işletilen ilk ticari uçaktı.

Learjet 60, Learjet tarafından hazırlanan bir ABD iş jeti projesiydi. Uçak, Learjet 55 üzerinden geliştirilmiş olup ilk uçuşunu 10 Ekim 1990 tarihinde gerçekleştirdi ve Ocak 1993 tarihinde hizmete girdi.

Pratt & Whitney J75 (sivil adı: JT4A), ilk kez 1955'te uçan eksenel akışlı bir turbojet motordur.

Jet Çağı, havacılık tarihinde, jet türbinli motorlarla güçlendirilmiş hava taşıtlarının ortaya çıkışı ve ticari jet seyahatinin desteklediği sosyal ve kültürel değişikliklerle belirlenen bir çağdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.