İçeriğe atla

Büyükada Rum Yetimhanesi

Koordinatlar: 40°51′39″K 29°07′24″D / 40.86083°K 29.12333°D / 40.86083; 29.12333
Büyükada Rum Yetimhanesi
Büyükada Fransız Oteli
Yapının 2015 yılından görüntüsü
Harita
Diğer ad(lar)Büyükada Çevre Merkezi
Genel bilgiler
TürYetimhane, otel
KonumBüyükada, Adalar
Şehirİstanbul
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar40°51′39″K 29°07′24″D / 40.86083°K 29.12333°D / 40.86083; 29.12333
Açılış21 Mayıs 1903
Kapanma1964
Sahipİstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi
Yükseklik
ZirveAhşap
Teknik ayrıntılar
Kat sayısı6
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Alexandre Vallaury
Büyükada Rum Yetimhanesinin Havadan Adalar Sergisi'nde yer alan bir fotoğrafı.

Büyükada Rum Yetimhanesi (ya da Prinkipo Rum Yetimhanesi),[1][2] Büyükada'da bulunan yetimhanedir. 1903-1964 yılları arasında hizmet veren yetimhane, Avrupa'nın en büyük, Dünyanın ise ikinci en büyük ahşap yapısı olarak kabul edilmektedir.[3][4][5]

Tarihçe

Büyükada'nın Manastır Tepesi'nde (eski adıyla Yunanca İsa anlamına gelen Hristos Tepesi) 1898-1899 yıllarında bir Fransız şirketi tarafından otel olarak inşa edildi. Binanın mimarı dönemin ünlü mimarlarından Alexandre Vallaury'dir. Günümüzde boş olan yapı Rum Ortodoks Patrikhanesinin idaresindedir.

"Prinkipo Palas" adı altında otel olarak işletilmek üzere tasarlanıp inşa edilen bu yapı devrin yönetiminden gerekli iznin alınmaması üzerine o dönemin patriği 3. Yoakim tarafından ikna edilen Eleni Zarifi adlı bir Rum kadın tarafından satın alınarak el değiştirdi. Fransız şirketinden 3700 altın karşılığı satın alınan binaya Eleni Zarifi 1000 altın değerinde harcama yaparak binaya bir yetimhanenin ihtiyaçları doğrultusunda eklemeler yaptı. Yangın tehlikesine karşı yaptırılan mermer merdivenli kule bunlardan biridir.[6]

Yedikule'deki Balıklı Rum Hastanesinde bünyesinde bulunan Rum Yetimhanesi 1902 yılında Büyükada'daki bu binaya taşındı. Yapının kullanım amacı zaman içinde değişerek I. Dünya Savaşı yıllarında buraya Kuleli Askeri Mektebi yerleşti. Daha sonra ise işgal kuvvetleri tarafından adaya yollanan Rum göçmenlerini barındırdı. Ardından yetimhane Heybeliada'ya nakledildi ve bina da 1960'lı yıllarda kapatıldı. O tarihte boşaltılan bina hâlen kullanılmamaktadır.

Büyükada'nın tepesine bakıldığında hemen göze çarpan Rum Yetimhanesi, bahçesinde önceleri idare binası olarak inşa edilen, daha sonraları ise ilkokul olarak kullanılan ikinci bir yapıyla birlikte hâlen ayaktadır.

Mimarisi

Bina ahşap karkas sistemde inşa edilmiştir. Yan bölümlerinde 6, diğer bölümlerinde ise 5 katlıdır. Binanın heybetine rağmen cephe mimarisi olabildiğince sade tasarlanmıştır. Birbiri üzerine tekrarlanan çıkmalar ile cephelere hareketlilik getirilmeye çalışılan yapıda, tiyatro salonundaki iç mekân ahşap süsleme detaylarına karşılık, diğer iç mekânlarda sade bir mimari hakimdir.

Restorasyon çalışmaları

1964 yılından bu yana kapalı olan yapının restorasyonu için çalışmalar İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı BİMTAŞ tarafından 2020 Ağustos ayında başlatıldı. 70 kişilik ekibin çalışması sonucu ortaya çıkan proje binanın sahibi olan Fener Rum Patrikhanesine teslim edildi. 20 milyon avroluk bütçe gerektiren proje 2021 Ağustos ayı itibarıyla 5 numaralı Koruma Kurulu tarafından incelenmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "The Greek Orphanage in Prinkipo: A case against Turkey in Europe". Hürriyet. 26 Kasım 2007. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  2. ^ Preka, Penny Yiota (14 Ekim 2010). "Turkey Reinstates Legal Title of Prinkipo Orphanage". GreekReporter.com (İngilizce). 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  3. ^ Hakan Çelik (19 Nisan 2019). "Avrupa'nın en büyük ahşap yapısı İstanbul'da kurtarılmayı bekliyor". CNN Türk. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  4. ^ Matamoros, Cristina Abellan (29 Mart 2018). "Europe's largest wooden building at risk of collapse" (İngilizce). Euronews. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  5. ^ "Büyükada Rum Yetimhanesi". 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mimar Sinan</span> 16. yüzyıl Osmanlı başmimarı ve inşaat mühendisi

Mimar Sinan veya Koca Mi'mâr Sinân Ağa, Osmanlı İmparatorluğu'nun 16. yüzyılda görevli başmimarı ve inşaat mühendisidir. Kariyerinde önemli eserler veren ve Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde başmimar olarak görev yapan Mimar Sinan, yapıtlarıyla geçmişte ve günümüzde dünyaca tanınmıştır. Başyapıtı, "ustalık eserim" olarak tanımladığı, Edirne'deki Selimiye Camii'dir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi</span> Dini kurum

İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Rum Patrikhanesi ya da Kostantiniyye Ekümenik Patrikhanesi, Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biri ve birincisidir. Günümüzde İstanbul Başpiskoposu ve Ekümenik Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Adalar</span> İstanbulun ilçesi ve Marmara Denizinde takımada

Adalar, Prens Adaları, İstanbul Adaları ya da Kızıl Adalar, İstanbul'un Anadolu Yakası'nın güney kıyılarının açıklarında, Marmara Denizi'nin kuzeydoğu kesiminde yer alan, ilin en az nüfuslu ilçesi ve takımadadır.

Alexandre Vallaury, İstanbullu Fransız asıllı mimar.

<span class="mw-page-title-main">Fener Rum Erkek Lisesi</span> Rum Ortodoks Okulu

Fener Rum Erkek Lisesi İstanbul, Fener’de yer almaktadır. Rumlar ve Yunanlar arasında Milletin Büyük Okulu olarak anılır. 1454 yılında kurulan lise, İstanbul'da faaliyet gösteren üç Rum eğitim kurumundan biridir. Faaliyet halindeki diğer liseler, Zapyon ve Zoğrafyon liseleridir.

<span class="mw-page-title-main">Büyükada</span> Marmara, Türkiyede yerleşim yeri

Büyükada, Prens Adaları olarak da bilinen İstanbul açıklarındaki adaların en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Karaali Camii</span>

Karaali Camisi, Uşak ilinin Mendepazarı mevkiinde bulunmaktadır. İnşa tarihi tam olarak bilinmeyen camiyi Kara Ali adlı şahsın yaptırdığı söylenmektedir. Binada hicri 975, miladi 1567-1568 tarihli bir kitabe olsa da, yapının mimari özellikleri 16. yüzyıl üslup özelliklerine sahip değildir. Bu durumda minarenin daha önceki bir camiden kaldığı, şimdiki caminin de 19. yüzyılın ilk yarısında büyük bir onarımla günümüzdeki görünümüne kavuştuğu ileri sürülmektedir.

<i>Yetimhane</i> (film)

Yetimhane, 2007 İspanya-Meksika ortak yapımı yapımı korku gerilim filmidir. Özgün adı El Orfanato olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Orphanage adı ile gösterime verilmiştir.

Anadolu Kulübü Oteli veya Büyükada Anadolu Kulübü, İstanbul’un Adalar ilçesinin bir parçası olan Büyükada’da inşa edilmiş, 1957 yılında hizmete birmiş bir sosyal tesis binası ve otelidir.

<span class="mw-page-title-main">Balıklı Rum Hastanesi</span> Türkiye, İstanbulda hastane

Özel Balıklı Rum Hastanesi, İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde Rum cemaat tarafından kurulmuş özel hastanedir.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Tepesi</span> Konya kent merkezinde yer alan tarihi ve turistik bir tepe

Alâeddin Tepesi, Türkiye'nin Konya ili kent merkezinde, üzerinde Alâeddin Camii ve avlusunda sekiz Anadolu Selçuklu Sultanı'nın mezarı da dahil olmak üzere önemli tarihî yapılar bulunduran tepe.

Türkiye Rumları ya da Türkiye Yunanları, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan etnik azınlıktır. Çoğunlukla İstanbul'da ve Çanakkale Boğazı'nın batı girişindeki Bozcaada ve Gökçeada'da yaşayan, Rumca konuşan Doğu Ortodoks Hristiyanlardan oluşan küçük bir nüfusu kapsamaktadır. Rumlar; Yahudiler, Ermeniler ve Bulgarlarla birlikte 1923 Lozan Antlaşması ile Türkiye'de resmen tanınan dört etnik azınlıktan biridir.

Karagözyan Yetimhanesi, 1912 yılında Şişli'de Dikran Karagözyan'ın vasiyeti ile Şişli Karagözyan Ermeni Yetimhanesi Vakfı tarafından açılan ve İstanbul Ermeni Patrikhanesi'ne bağlı olarak faaliyet gösteren yetimhane.

<span class="mw-page-title-main">Maramureș'teki Ahşap Kiliseler</span>

Maramureș'teki Ahşap Kiliseler, Erdel'in kuzeyindeki Maramureş bölgesinde yer alır ve farklı dönem ve bölgelerden farklı mimari tarzlarda inşa edilmiş yaklaşık yüz Ortodoks ve Yunan-Katolik kiliseleridir. Maramureş kiliseleri, binalarının batı ucunda karakteristik uzun boylu ince çan kulelerine sahip yüksek ahşap yapılardır. Kİliseler, Kuzey Romanya'nın bu dağlık alanının yöresel kültürel mimarisinin ifadesini gözler önüne sermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar Ulu Camii</span>

Afyonkarahisar Ulu Camii, Türkiye'de Afyonkarahisar'ın merkezinde yer alan ahşap direkli anıtsal cami.

<span class="mw-page-title-main">Rize Müzesi</span>

Rize Müzesi, Rize Etnoğrafya Müzesi, Tuzcuoğlu Konağı ya da bilinen adıyla Sarı Ev, Rize kent merkezindeki Piriçelebi Mahallesi’nde 19. yüzyıl sivil mimari örneği olarak 19. yüzyılda inşa edilen binada 27 Haziran 1998 'den beri hizmet veren bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç Han (Ankara)</span> Ankara, Altındağ, Atpazarı mevkisinde bulunan bir 18. yüzyıl yapımı han

Pirinç Han, Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Atpazarı mevkiinde bulunan bir handır. Günümüzde çoğunluğunu antikacıların oluşturduğu dükkanlara ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İplik Pazarı Camii</span>

İplik Pazarı Camii, Kuzey Lefkoşa'da bulunan surlariçi bölgesinde, İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir camidir. İplik Pazarı Caddesi'nde yer almaktadır. Minaresi, Kıbrıs'taki minareler içinde tepesi taştan yapılmış ender örneklerdendir.

Şişli Rum Ortodoks Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Şişli ilçesinde bulunan Hristiyan Ortodoks mezhebine ait bir mezarlıktır. İstanbul Rum cemaatinin, İstanbul'daki en büyük mezarlığıdır. Mezarlık, zamanının önde gelen heykeltraşlarının Batılı ve Antik Yunan tarzı eserleriyle donattığı gerçek bir açık hava müzesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.