İçeriğe atla

Büyük yapraklı ıhlamur

Büyük yapraklı ıhlamur
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Malvales
Familya: Malvaceae
(Ebegümecigiller)
Cins: Tilia
Tür: T. platyphyllos
Tilia platyphyllos
Scop.
Genel görünümü
Büyük yapraklı Ihlamur dağılım aralığı

Büyük yapraklı ıhlamur (Tilia platyphillos), ebegümecigiller (Malvaceae) (eskiden Tilaceae) familyasından 40 m kadar boylanan ağaç nadir olarak da çalı durumunda olan ıhlamur türü.

Morfolojik özellikleri

Tepe seyrek, geniş ve yuvarlakcadır. Yaşlı gövdeler koyu renkte, kabaca yırtılmış, kazık kök güçlü, yan kökler uzun, yeni sürgünler önceleri tüylü, parlak, zeytin yeşili ya da kızıl kahve rengindedir.

Yapraklar 6–12 cm uzunlukta, çarpık yumurta ya da yuvarlakca yürek biçiminde, kenarları düzenli ve keskin dişli, ucu sivri, üst yüzü koyu yeşil, bütün yüzde ya da damarlar üzerinde sade ya da beze tüyler bulunur. Alt yüzü mavimsi yeşil, tüylü ya da çıplaktır. Damar açılarında beyaz tüyler bulunur. Yaprak sapı 2–5 cm uzunlukta tüylüdür. Yapraklar sonbahar'da altın sarısı bir renk alır.

Çiçekler sarımsı beyaz renkte olup 3-17 çiçekli, sarkık yalancı şemsiye kuruluşunda, kuruluşlar yeni sürgünlerin yaprak koltuklarında bulunur. Çanaklar 5 parçalı, uzunca yumurta biçiminde, kenarları uca doğru tüylüdür. Taçlar ters uzunca yumurta biçiminde, olup 5–12 cm uzunluktadır. Meyve yuvarlakça, odunlaşmış, sert kabuklu olup kabuk üzerinde 4-5 tane, uzunca çıkıntı bulunur.

Tohum koyu boz kahverenginde, yumurta biçiminde, çenekler el görünüşünde, uzunca ve sivri dilimlere ayrılmıştır.

Ekolojik özellikleri

Haziran sonu – Temmuz başında çiçek açar. Tohum olgunluğu Eylül-Ekim aylarıdır. Büyümesi çabuktur. Filizlenme gücü yüksektir. Işık ağacıdır. Sıcaklık isteği nispeten fazladır.

Derin, serin yumuşak, besin ve madence zengin, ılımlı humuslu toprakları sever. Kireçli topraklarda da yetişmektedir. Tuzlu topraklardan kaçınır. Donlara ve kuraklığa karşı duyarlıdır. Güçlü kazık kök yapar, sığ ve fakir topraklarda kuvvetli yan kökler geliştirir, kuvvetli kök sürgünü verir.

Kullanımı

Orta ve Güney Avrupa anavatanıdır. Nadiren yabani olarak da bulunur. Bulvar ve parkların ağaçlandırılmasında kullanılan bir ağaçtır.

Dağılımı

Türkiye'de Rize, Trabzon, Artvin ve Çanakkale civarında doğal olarak bulunur.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ihlamur</span> bitki cinsi

Ihlamur (Tilia), Malvaceae (ebegümecigiller) familyasına bağlı, Kuzey Yarımküre'nin ılıman ve yarı tropik bölgelerinde yetişen ağaç cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Fıstık çamı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Fıstık çamı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Ege, Akdeniz sahilleri, Portekiz, İspanya, İtalya, Girit ve Türkiye'de yayılış gösteren çam türü. Kozalakları ve tohumu diğer çam türlerine göre çok daha büyüktür. Kozalaklarından çıkan çam fıstığı besin olarak tüketilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı kızılağaç</span> bitki alt türü

Sakallı kızılağaç, huşgiller (Betulaceae) familyasından adi kızalağacın Türkiye'de Doğu Karadeniz bölümünde yaygın görülen bir alt türü.

<span class="mw-page-title-main">Kazdağı göknarı</span>

Kazdağı göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Türkiye'de yalnızca Kazdağı'nda yetişen endemik bir göknar alt türü.

<span class="mw-page-title-main">Adi huş</span> bitki türü

Adi huş, huşgiller (Betulaceae) familyasından 30 m'ye kadar boylanabilen ağaç veya ağaççık formunda bir huş türü.

<span class="mw-page-title-main">Pamuk</span> Tekstil için üretilen lif bitkisi

Pamuk, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından anavatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türüdür.

<i>Salix fragilis</i> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Salix fragilis, Salicaceae (söğütgiller) familyasından anavatanı Avrupa, Asya ve Türkiye olan olan bir söğüt türü.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan kayını</span> bitki türü

Tayvan kayını, kayıngiller (Fagaceae) familyasından 20 m kadar büyüyebilen bir kayın türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara kavak</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Karakavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından ana vatanı Avrupa, güneybatı ve Orta Asya olan ve Türkiye'de doğal olarak bulunan bir kavak türü.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Barut ağacı</span> Cehrigiller familyasından bir bitki türü

Barut ağacı, cehrigiller (Rhamnaceae) familyasından 4–5 m'ye kadar boylanan yaprak döken yavaş gelişen bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Çay (bitki)</span> Çaygiller familyasından bir bitki türü

Çay, çaygiller (Theaceae) familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, fermente çay, beyaz çay, sarı çay, bitki çayı ve oolong farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilir. Diğer yandan Kukicha çayı yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. Çay bitkisinin bilimsel ismi Camellia sinensistir.

<span class="mw-page-title-main">Saçlı meşe</span> bitki türü

Saçlı meşe, kayıngiller (Fagaceae) familyasından anavatanı Güney Avrupa ve Anadolu olan bir meşe türü.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşi ıhlamur</span> bitki türü

Gümüşi ıhlamur, vatanı Balkanlar ve Batı Asya olan bir ıhlamur türü.

<span class="mw-page-title-main">Hakiki leylak</span> Zeytingiller familyasından bir bitki türü

Hakiki leylak, zeytingiller (Oleaceae) familyasından dik çalı veya 5–6 m boyunda ufak bir ağaç görünümündeki leylak türü.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya meşesi</span> bitki türü

Makedonya meşesi, kayıngiller (Fagaceae) familyasından bir meşe türü.

<span class="mw-page-title-main">Toros akçaağacı</span> sapindaceae familyasından bir akçaağaç türü

Toros akçaağacı, Sapindaceae familyasından bir akçaağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil dişbudak</span> bitki türü

Yeşil dişbudak, Oleaceae familyasından bir dişbudak türüdür.

<i>Tilia kiusiana</i> bitki türü

Tilia kiusiana, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.