Büyük melekler

Büyük melekler, başmelekler^[1] ya da mukarrebîn melekler^[2] diğer meleklere nazaran yüce makam sahibi olduğuna İbrahimi dinlerde inanılan meleklerdir. Her ne kadar, büyük melekler daha çok başlıca İbrahimi dinler olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'da işlenen bir konu olsa da bu İbrahimi olmayan dinlerde (örneğin Zerdüştîlikte) benzer kavramlar görülebilir.

Mikail ve Cebrail, Yahudilikte, Hristiyanlığın büyük kısmında, İslam’da ve Bahai dininde varlıkları kabul edilen iki büyük melektir. Protestanların bir kısmı Mikail’den başkasını büyük melek olarak kabul etmezler. Katolik ve Ortodoks dünyası, Tobit kitabında adı geçen Rafael’i (İsrafil) büyük melek olarak kabul ederler. Katolik Kilisesi, 29 Eylül gününü Mikail, Cebrail ve Rafael’i anma günü olarak kutlamaktadır (1921 ile 1969 arasında Cebrail için 24 Mart ve Rafael için 24 Ekim anma günü olarak kutlanırdı). Doğu Ortodoks Kilisesi 8 Kasım’ı bu büyük melekleri anma günü olarak kutlamaktadır (8 Kasım, Jülyen takvimine göredir. Eğer Gregoryen takvim kullanılırsa bu tarih 21 Kasım olarak kutlanmaktadır). İslam’da dört büyük meleğin adı zikredilir, bunlar Cebrail, Mikail, İsrafil ve Azrail’dir. Cebrail vahiy meleği, İsrafil Sur meleği, Azrail ölüm meleği, Mikail ise rızık ve yağmur meleğidir.^[3] Yahudilikte, Hanok kitabında Metatron "bütün meleklerin en ulusu" olarak zikredilir ancak bu bütün Yahudilikte kabul gören kanonik bir inanış değildir. Apokrif bir kitap olan 2. Esdras'ta Uriel'in adı büyük meleklerden birisi olarak anılmaktadır (2. Esdras 4:36 14 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).

Zerdüştilik’te kutsal metinler, Ahura Mazda’dan doğmuş olan, Ameşa Spenta denilen altı büyük kudsi ölümsüz ruhtan bahsedilir.

Türkçe "melek" kelimesi, Arapça ملاك kelimesinden gelir. Bu kelimenin geçtiği bilinen en eski yazılı kaynak Kur'an'dır. Kur'an'da bu ismin geçtiği yerlere örnek olarak Al-i İmran 182 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Enam 8 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ra'd 13 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İsra 95 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gösterilebilir.

Yunanca ἀρχάγγελος "arkhangelos" (arkh- "baş" + aṉgelos "melek")^[4] sözcüğü, dünyada yaygın olarak konuşulan birçok dilde, "başmelek" sözcüğünün kökenidir (Örneğin, İngilizce archangel, İspanyolca arcángel, Fransızca archange, Rusça архангел, Portekizce arcanjo). Yeni Ahit'te ἀρχάγγελος "arkhangelos" sözcüğü sadece iki yerde geçer. Bunlardan birisi, 1. Selanikliler'de: "Rab’bin kendisi emir verecek, başmelek seslenecek ve Allah’ın borazanı çalınacak. O zaman Rab gökten inecek. İlk olarak Mesih’e ait ölüler dirilecek." (1. Selanikliler 4:16 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). Diğer bahsedilişi, Yahuda 9'da büyük melek Mikail hakkındadır: "Oysa Başmelek Mikail bile Musa’nın cesedi hakkında İblis’le çekişip tartışırken İblis’e küfretmedi, onun hakkında hüküm vermeye cesaret edemedi. Sadece, “Seni Rab azarlasın” dedi." (Yahuda 1:9 15 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). Eski Ahit’te ise Mikail’den bahsedilen iki yerde, "melek" yerine "reis" (הַשַּׂ֣ר "haşşar") nitelemesi kullanılmaktadır. Bunlardan birisi Daniel 10'da "Fakat Fars ülkesinin reisi, yirmi bir gün bana karşı durdu; ve işte, birinci reislerden biri olan Mikael bana yardım etmeğe geldi; ve ben orada, Fars krallarının yanında alıkonuldum." (Daniel 10:13 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). Diğeri ise Daniel 12'de geçer: "Ve senin kavmin oğulları için durmakta olan büyük reis, Mikael, o vakit kalkacak; ve millet olalıdan beri o zamana kadar vaki olmamış bir sıkıntı vakti olacak; ve o vakit senin kavmin, kitapta yazılı bulunan herkes kurtulacak." (Daniel 12:1 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).

Zerdüştilikte, İbrahimi dinlerdeki büyük melekler inancına benzerlik gösteren bir inanış vardır. Ameşa Spentalar, yaratılıştaki konumları itibarıyla büyük meleklere benzerler. Ameşa Spentalardan her birisi, insanlar alemini ve ruhlar dünyasını korumak, onlara rehberlik etmek ve onlara ilhamda bulunmak için ölümsüz bedenlerde yerleşmişlerdir. Avesta, Ameşa Spentaların mahiyetini ve kökenini açıklar. Zerdüştiliğe göre, kainattaki dengeyi temin etmek için Ahura Mazda, ilk olarak kendisinden, cömert ruh Spenta Mainyu’yu yarattı. Bunun ardından Ahura Mazda, kendi özünden altı tane daha büyük ruh yarattı. Ardından bu yedi büyük ruhsal varlık, Ahura Mazda’ya maddi alemin yaratılışında yardım ettiler. Daha sonra Ahura Mazda, on altı bereketli bölgenin yaratılışına başladı. Bu yerlerden her birisi kendisinde yetişip yerleşecek insan topluluklarının gelişmesine katkıda bulunacak, her bölgenin kendisine özgü, bir fıtratla donatıldı. Ameşa Spentalar bu mübarek yerlerin korunması ve o bölgelerden yayılan nurla, bu her bir bölgenin insan topluluklarını Tanrı Ahura Mazda’ya kulluğa yöneltme göreviyle görevlendirildi. Tanrı’dan doğmuş olan ve onun zatından yayılan sıfatlar olarak da görülebilecek Ameşa Spentalar (ameşa "sonsuz" ve spenta "lütuf" anlamındadır) şunlardır:

1. Spenta Mainyu (Pehlevi: Spenamino): Temel anlamı, "Cömert Ruh"
2. Aşa Vahişta (Pehlevi: Ardvahişt): Temel anlamı, "En Ulu Hakikat"
3. Vohu Mano (Pehlevi: Vohuman): Temel anlamı, "Faziletli Akıl"
4. Kşatra Vairya (Pehlevi: Şahrewar): Temel anlamı, "Arzulanan Hakimiyet"
5. Spenta Armaiti (Pehlevi: Spandarmad): Temel anlamı, "Kutsal Adanmışlık"
6. Haurvatat (Pehlevi: Hordad): Temel anlamı, "Sağlık" ya da "Kusursuzluk"
7. Ameretat (Pehlevi: Amurdad): Temel anlamı, "Ölümsüzlük"

İbranicede melekler için מלאך melak tabiri kullanılır, "elçi" anlamına gelir.^[5] Yahudilikte meleklere Tanrı'nın elçileri ve çeşitli işlerle görevlendirdiği memurları olarak inanılır. Buna örnek olarak Ölüm Meleği zikredilebilir.^[6] Daniel kitabı gibi sonradan yazılmış kitaplara nispetle erken Yahudi dini metinlerinde meleklerden az bahsedilir. Bir tefsire göre, Tekvin 32'de bahsedilen, Yakup’un güreş tuttuğu kişi bir melektir. Lut’a gidip Sodom ve Gomora’nın başına gelecekler konusunda kendisine uyarıda bulunanlar da melektir. Danyal, meleklerden isimlerini zikrederek bahseden ilk Kutsal Kitap kişisidir.^[7] İlk defa Daniel kitabında meleklerden sistematik olarak bahsedilmiştir.^[7] Taberiyeli Şimon bar Lakiş’e (230-270) göre, meleklerin hususi isimleri Babil Sürgünü'nden dönen Yahudiler tarafından getirilmiştir.

Tanah’ta büyük meleklerden açıkça hiç bahsedilmez. Rabbani Yahudilikte ise belirli meleklerden belirli karakterleri ve görevleri ile bahsedilir. Bununla birlikte, Rabbani Yahudilikte melekler hakkında hiyerarşik bir sistem çıkarılmamaktadır. Merkava tasavvufunda ve Kabala’da Metatron meleklerin en büyüklerinden birisi olarak kabul edilir. Kendisinden Talmud’da kısaca bahsedilir.^[8] Genellikle, Merkava tasavvufi metinlerinde ismine rastlanmaktadır. Büyük Melek Mikail, bir savaşçı ve İsrailoğullarının savunucusu olarak görülür ve hususiyetle sevilir.^[9] Cebrail, Daniel kitabında anılmaktadır^[10] ve kısaca Talmud’da^[11] ve Merkava metinlerinin birçok yerinde geçer. Büyük melek ibaresinin açıkça ilk kullanıldığı metinler iki ahit arası dönem metinleridir (Örnek için bkz. 2 Esdras 4:36 14 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).

Kabala'da on büyük melekten bahsedilir, her bir büyük melek bir sefira ile bağlantılıdır. Bu büyük meleklerin isimleri; Metatron, Raziel (kimi metinlerde Yofiel), Tsofkiel, Kamael, Rafael, Haniel, Mikael, Gabriel ve Sandalfon’dur. Hanok kitabının 20. babında, yedi gözetleyen melekten bahsedilir.^[12] Bunların isimleri Mikail, Rafael, Cebrail, Uriel, Sariel, Raguel ve Remiel. Ortaçağ Yahudi bilgini Musa bin Meymun, bir Yahudiliğe göre melekler hiyerarşisi oluşturmuştur.

Yeni Ahit'te meleklerden yüzden fazla yerde bahsedilir, ancak "büyük melek" tabiri sadece iki yerde geçer. Bunlardan birisi 1. Selanikliler 4:16 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dır,^{[Not 1]} diğeri ise Yahuda 1:9 15 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'dur.^{[Not 2]}

Roma Katolik Kilisesi, üç büyük meleğin adını kanonik olarak anmaktadır: Cebrail, Mikail ve Rafael. Bu üç melek her 29 Eylül tarihinde dini bir törenle yad edilir. Eskiden bir dönem bu üç meleğin her biri için ayrı bir tarihte anma ayini yapılırdı. Rafael'in adı Tobit kitabında geçer: "Ben Rafael'im. Tanrı'nın yüce katına çıkmak için her an hazır bekleyen yedi melekten biriyim." (Tobit 12:15 30 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). 2. Esdras kitabı, (4. Esdras kitabı olarak da bilinir) Uriel'den bahsetmektedir ve eskiden Kilise Babaları tarafından çokça alıntılanan, Batı Hristiyanlığı’nda yaygınca bilinen bir metindi. Özellikle Ambrosius, 2. Esdras’dan çokça alıntı yapardı, bununla birlikte Katolik Kilisesi, 2. Esdras’ı hiçbir zaman kanonun parçası olarak kabul etmedi.^[13] Katolik Kilisesi, bazı apokrif metinlerde geçen Raguel, Sarakael, Remiel, İzidkiel, Haniel, Kefarel gibi isimlerin melek ismi olup olmadığı konusunda resmi bir tanıma yoluna gitmez (bu melek isimlerinin bazıları Hanok kitabında geçer).^[14]

Doğu Ortodoks geleneğinde binlerce büyük meleğin varlığına inanılır.^[15] Bununla beraber, sadece yedi büyük meleğin isimleri zikredilerek tazim edilir.^[16] Mikail, Cebrail ve Rafael dışında Uriel anılır ve tazim edilen diğer üç melek ise Şealtiel, Yehudiel ve Barakiel’dir (bazen sekizinci melek olarak Yerahmiel tazim edilir).^[17] Ortodoks Kilisesi, 8 Kasım’da Büyük Melek Mikail ve Diğer Bedensiz Kudretli Varlıkların Sinaksisini kutlamaktadır (Jülyen takvimini kullanan dini topluluklarda, 8 Kasım, Gregoryen takvimine göre 21 Kasım’a denk düşmektedir). Büyük meleklerin anıldığı diğer yortular, 26 Mart'ta (Gregoryen'e göre 8 Nisan) Büyük Melek Cebrail Sinaksisi ve 6 Eylül'de (Gregoryen'e göre 19 Eylül) Büyük Melek Mikail’in Kolose’deki Mucizesi yortusudur. Ayrıca, Ortodoks dini takviminde sene boyunca her pazartesi meleklere adanmıştır ve hususiyetle Mikail ve Cebrail ile ilgili kilise ilahileri mevcuttur. Ortodoks ikonografisinde her meleğin sembolik bir anlamı vardır:^[17]

• Mikail’in ismi İbranice מיכאל "Kim Tanrı gibidir?" anlamına gelir. En erken Hristiyan dönemlerinden beri Mikail, sağ elinde bir mızrakla Lucifera (Şeytana) hücum eden, sol elinde ise bir hurma dalı taşıyan bir kumandan olarak tasvir edilir. Mızrağın ucunda üzerinde kırmızı haç işlenmiş bir keten şerit vardır. Büyük Melek Mikail, özellikle Ortodoks inancının muhafızı ve dini sapkınlıklara karşı Ortodoks inancının savaşçısı olarak görülür.
• Cebrail'in ismi İbranice גבריאל "Tanrı benim kuvvetimdir" ya da "Tanrı’nın üstün kudreti" anlamına gelir. O, Tanrı ile ilgili gizemlerin, özellikle enkarnasyon ve onunla ilgili gizemlerin habercisidir. O, sağ elinde içinde tutuşturulmuş bir fitil olan bir lamba ve sol elinde ise yeşil bir yeşim taşından bir ayna tutuyor olarak tasvir edilir. Ayna, bir gizem olarak Tanrı'nın hikmetini simgeler.
• Rafael'in ismi İbranice רפאל "İyileştiren O Tanrı’dır" ya da "Tanrı iyileştirir" anlamına gelir.^{[Not 3]} Rafael, Dicle nehrinde elleriyle tuttuğu bir balığı taşımakta olan Tobit'e sağ eliyle kılavuzluk yapar halde ve sol eliyle bir hekimin ak mermerden yapılma küpünü taşıyor halde tasvir edilir.
• Uriel'in ismi İbranice אוריאל "Tanrı ışığımdır" ya da "Tanrı’nın ışığı" anlamına gelir (2. Esdras 4:1 14 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve 5:20 14 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.’de adı zikredilir). Uriel, sağ elinde bir kılıç ve sol elinde bir alev tutuyor olarak tasvir edilir.
• Şealtiel’in ismi İbranice שאלתיאל "Tanrı'nın duası" anlamına gelir. O, yüzü ve gözleri yere dönük halde ve ellerini dua eder halde göğsünde bir araya getirmiş olarak tasvir edilir.
• Yehudiel'in ismi İbranice יהודיאל‎ "Tanrı'nın övücüsü" ya da "Yahudilerin Tanrısı" anlamına gelir. O, sağ elinde bir altın çelenk ve sol elinde ucu üç sırımlı bir kamçı tutar halde tasvir edilir.
• Barakiel'in ismi İbranice ברכיאל "Tanrı tarafından nimetlendirilmiş" anlamına gelir. O, elinde göğsüne dayanmış halde bir beyaz gül tutar halde tasvir edilir.
• Yerahmiel'in ismi İbranice יְרַחְמְאֵל "Tanrı'nın ululaştırması" anlamına gelir. O, bir ilham kaynağı ve bir insanda Tanrı'ya karşı yüksek duygular uyandıran bir melek olarak tasvir edilir. Bazen yedi büyük meleğin sekizincisi ve bir büyük melek olarak kabul edilir.

Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi’nde kanonik kabul edilen 1. Hanok kitabında Sariel, manevi günahlara düçar olmuş ruhlar üzerinde gözetleyici olan bir melek olarak anılır (Hanok 20:7-8 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).

Kıptî Ortodoks Kilisesi, Mikail, Cebrail ve Rafael'den başka dört diğer büyük melek tanır:^[18]

• Sariel. İsmi "Tanrı'nın prensi" anlamına gelir.
• Sadkiel. İsmi, "Tanrı'nın inayeti" ya da "Tanrı'nın dürüstlüğü" anlamına gelir.
• Saratiel.
• Anaiel. İsmi, "Tanrı'nın bulutu" ya da "Tanrı'nın yağmuru" anlamına gelir.

Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi, Mikail, Cebrail, Rafael ve Uriel ile birlikte ayrıca şu melekleri büyük melek olarak kabul eder:^[19][20]

• Fanuel. İsmi "Tanrı'nın yüzü" anlamına gelir.
• Raguel. İsmi "Tanrı'nın dostu" anlamına gelir.
• Ramiel. İsmi "Tanrı'nın gök gürültüsü" anlamına gelir.

Protestanların kanonik metinlerinde üç meleğin adı zikredilir: Büyük Melek Mikail, melek Cebrail (Daniel 9:21 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.’de "Cebrail kişi" olarak anılır) ve Abaddon/Apollyon (Vahiy 9:11 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.’de Cehennem meleği olarak bahsedilir). Protestanlık içerisinde, Anglikan ve Metodist geleneği, dört büyük melek kabul eder. Bunlar Büyük Melek Mikail, Büyük Melek Rafael, Büyük Melek Cebrail ve Büyük Melek Uriel'dir.^[21][22] Bununla birlikte, bazı Anglikan kiliselerinde yedi büyük meleğin tasvir edildiği vitraylar görmek mümkündür. Bu tasvir edilen büyük melekler, Mikail, Cebrail, Rafael, Uriel, Yofiel, Kamael ve Sadkiel’dir. Kilise takvimine göre büyük melekler, 29 Eylül’de Büyük Melekler Yortusu’nda (diğer adıyla Mikail Ayini’nde) yad edilirler.^[23] Evanjelist Billy Graham, Hristiyan kutsal metinlerinde sadece bir büyük melekten bahsediliğini ve bu büyük meleğin Mikail olduğunu, Yahuda 1:9 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'u referans göstererek, savunur.^[24]

Yedinci Gün Adventistleri Mikail ve büyük melek sözcükleri ile İsa'nın kastedildiğini savunmaktadır. Bununla beraber, onu meleklerin başkanı olarak vurgularken, İsa'nın, İznik Hristiyanlığına göre tanrısal olan tabiatına değinilmez. Adventistler, bu Kutsal Kitap tevillerine destek olarak muarız din adamı Matthew Henry'yi referans verirler.^[25]

Yehova'nın Şahitleri, 1. Selanikliler 4:16'da geçen "baş meleğin sedası" tabirini, büyük meleklere inanışın dini referansı olarak gösterirler. Yehova'nın Şahitleri, kutsal metinlerde Mikail ile kastedilenin gökteki İsa olduğunu, Mikail'in sadece onun başka bir adı olduğunu savunurlar. Onlar, İsa'nın, kelimenin en basit anlamıyla bir baş melek olduğuna, yani en yüce mahiyette bir varlık olduğuna inanırlar.^[26]

İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesinin (LDS Kilisesi) bağlıları, kendi kanonik metinlerine dayanarak, "başmelek" (archangel) ile "başkan melek" anlamının kastedildiğini ve böyle olan tek meleğin Mikail olduğunu kabul ederler.^[27][28] LDS Kilisesi ayrıca, Mikail'in, aslında ilk insan olan Âdem olduğuna inanır.^[29] Her ne kadar Mikail'den başkası LDS kanonik metinlerinde büyük melek olarak anılmamış olsa da, Joseph Smith, ölümlüler aleminde Cebrail'in Nuh olarak hulul ettiğini,^[30] Büyük Melek Rafael'in de, kutsal metinlerde hiçbir peygamberle ilişkilendirilmemiş olsa da büyük bir makam sahibi olduğunu dile getirir.^[29]

İslam'da başlıca dört büyük meleğe inanılır:

• Cebrail (Arapça Cibril olarak da bilinir). Cebrail'in, Allah'ın insanlara yolladığı vahyi taşıyan melek olduğuna inanılır. Bunun başlıca örneği, Kur'an'ı Muhammed'e nakletmesi ve ona Kur'an'ı nasıl okuyacağını öğretmesidir. Çeşitli hadislerde, Allah'ın mesajlarını peygamberlere ilettiği anlatılır.
• Mikail, yağmurun indirilmesi, rahmetin doğada tecelli etmesi ve gök gürültüsü gibi doğa olaylarını gerçekleştirmekle görevli melek olarak bilinir (bkz. Bakara 98 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
• İsrafil. Sûr'a üfleyecek ve Kıyamet'i koparacak, ikinci üfleyişinde ölüleri diriltecek ve üçüncü üfleyişinde dirilenleri Mahşer Meydanı'nda toplayacak büyük melek olarak inanılır (Sur'a üfleme ile ilgili bkz. Hakka 13 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
• Azrail'in kanonik olmayan kaynaklarda geçer. Hadislerde "Melekü'l-Mevt" (Ölüm Meleği) olarak anılır. Ölüm Meleği'nin kanonik adı bilinmemektedir. İslam aleminde yaygın olarak ismi Azrail olarak zikredilmektedir.

Başmeleklerle sıkça ortaya çıkan diğer melekler:

• Mâlik (Arapça "sahip" anlamına gelir). Bu büyük melek, Cehennem meleklerinin lideri ve Cehennem'in muhafızıdır. Zuhruf suresinde, Cehennem halkının ona "Ey Malik!" şeklinde nida edecekleri anlatılır (bkz. Zuhruf 77 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). Tahrim suresinde geçtiğine göre Cehennem'de azapla görevliler, meleklerdir (bkz. Tahrim 66 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
• Rıdvan, Cennet meleğidir. Kur'an'da adı geçmez.
• Hızır, zor durumda olanlara yardım eden bir melek. Bazı haberlerde baş meleklerin arasındaydı ama peygamber oldu.^[31] Hızır'ın melek olduğu iddiası pek taraftar bulmamıştır.^[32] Hızır, kuzey Afrikada doğmuş ve sonradan kendisine (kıyamete kadar) ölümsüzlük verilen, Musa'ya arkadaşlık etmiş olan bir peygamber dir.
• er-Ruh, en yüksek cennetteki, ruhları koruyan bir melek.^[33]

Kimi Okültistler, büyük melekleri Kabalacıların sembolizmine benzer bir tarzda çeşitli mevsimlerle ve renklerle ilişkilendirirler. Kabala temeline dayanan bazı ayinli büyü sistemlerinde, dört büyük melek Cebrail, Mikail, Rafael ve Uriel, dört yönün muhafızları olarak kabul edilir ve onlarla ilişkilendirilen renklerin büyüsel nitelikleri olduğuna inanılır.^[34] Hristiyan temelli inançlarda Lucifer ya da Sataniel olarak ve İslam'da İblis olarak bilinen metafiziksel varlık, Satanistler tarafından ve Satanist olmayan birçokları tarafından bir büyük melek olarak kabul edilir. Satanistler, Lucifer'i kötü kabul etmezken, Satanist olmayanlarca Lucifer kötü ve Tanrı'nın rahmetinden kovulmuş olarak inanılır.

Altın Şafak cemiyeti mensupları tarafından icra edilen Pentagramın İkincil Kovma Ayini'nde büyüsel çağrı şu sözleri de içerir: "Önümde Rafael; arkamda Cebrail; sağımda Mikail; solumda Auriel..."^[35]

Sanatta, büyük melekler kimi zaman normal bir göksel bir varlıktan (örneğin sıradan bir melekten) daha büyük kanatlara sahip olarak betimlenir. Sanatta en çok tasvir edilen büyük melekler; Cebrail, Mikail, Rafael ve Uriel'dir.^[36]

• 
  Büyük Melek Mikail'in tasvir edildiği bir Kıpti ikonu. Bütün büyük melekler içinde, Kıptiler hususiyetle Mikail'i yüceltirler
• 
  Doğu Ortodoks Hristiyanlığının yedi büyük melek ikonu, Melekler Konsili. Soldan sağa, Yehudiel, Cebrail, Şealtiel, Mikail, Uriel, Rafael, Barakiel. Mesih İmmanuel mandorlasının altında Kerubiler (mavi) ve Seraflar (kırmızı) görülebilir
• 
  Brighton'da St. Michael Kilisesi'nde bir vitrayda tasvir edilen yedi büyük melek (soldan sağa): Mikail, Cebrail, Uriel, Kamael, Rafael, Yofiel ve Sadkiel
• 
  Henry Ossawa Tanner'ın Beşaret tablosu
• 
  Büyük Melek Mikail, Lucifer'i Alt Ederken, 1636 (Guido Reni)

Wikimedia Commons'ta Büyük melekler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.