İçeriğe atla

Büyük kavuşum

2020'de meydana gelen büyük kavuşumda, Jüpiter (üstte) ve Satürn'ün (altta) birbirine en yakın olmasından dört saat önce çekilmiş birleştirilmiş fotoğrafı. Jüpiter'in çevresinde soldan sağa Europa, İo ve Ganymede olmak üzere dört Galilean uydusundan üçü görülebilir. Satürn'ün uydusu Titan aşağıda yer alır.

Büyük kavuşum, Jüpiter ve Satürn gezegenlerinin gökyüzünde birbirine en yakın görünmesiyle meydana gelen kavuşumdur. Yaklaşık her 20 yılda bir Jüpiter yörüngesinde Satürn'e "yetiştiğinde" büyük kavuşumlar meydana gelir. Çıplak gözle görülen gezegenler arasındaki (Uranüs ve Neptün hariç) kavuşumların açık ara en nadir olanı olduğu için "büyük" olarak adlandırılır.[1]

Gezegenler arasındaki boşluk, çoğu olayda 0,5 ila 1,3 derece olarak kavuşumdan kavuşuma değişir. Çok yakın kavuşumlar çok daha az sıklıkta gerçekleşir: 10 yay dakikadan daha az ayrılmalar 1200 yılından bu yana yalnızca dört kez, sonuncusu 2020'de gerçekleşmiştir.

Büyük kavuşumların listesi (1200-2400)

TarihBoylam
(derece)		Uzaklık
(yay dakika)		Uzanım
(derece)		SeriGörmesi kolay mı?Üçlü
16 Nisan 120666.865.3+23.02Gözlemci enlemine bağlıHayır
4 Mart 1226313.82.1−48.63EvetHayır
21 Eylül 1246209.662.3+13.54HayırHayır
23 Temmuz 126579.957.3−58.55EvetHayır
31 Aralık 1285318.010.6+19.86Gözlemci enlemine bağlıHayır
24 Aralık 1305220.471.5−70.01EvetEvet
20 Nisan 1306217.875.5+170.71Evet
19 Temmuz 1306215.778.6+82.51Evet
1 Haziran 132587.249.2−0.42HayırHayır
24 Mart 1345328.221.2−52.53EvetHayır
25 Ekim 1365226.072.6−3.74HayırHayır
8 Nisan 138594.443.2+58.85EvetHayır
16 Ocak 1405332.129.3+18.16HayırHayır
10 Şubat 1425235.270.7+104.11EvetEvet
10 Mart 1425234.472.4−141.61Evet
24 Ağustos 1425230.676.3+62.61Evet
13 Temmuz 1444106.928.5−15.92HayırHayır
7 Nisan 1464342.138.2−52.63EvetHayır
17 Kasım 1484240.268.3−12.34HayırHayır
25 Mayıs 1504113.418.7+33.55Gözlemci enlemine bağlıHayır
30 Ocak 1524345.846.1+19.16HayırHayır
17 Eylül 1544245.169.2+53.41EvetHayır
25 Ağustos 1563125.36.8−42.12EvetHayır
2 Mayıs 1583355.952.9−51.23EvetHayır
17 Aralık 1603253.859.0−17.64HayırHayır
17 Temmuz 1623131.95.2+12.95HayırHayır
24 Şubat 16430.159.3+18.86HayırHayır
17 Ekim 1663254.859.2+48.71EvetHayır
23 Ekim 1682143.515.4−71.82EvetEvet
8 Şubat 1683141.111.6175.82Evet
17 Mayıs 1683138.915.8+77.52Evet
21 Mayıs 170210.863.4−53.53EvetHayır
5 Ocak 1723265.147.7−23.84Gözlemci enlemine bağlıHayır
30 Ağustos 1742150.827.8−10.35HayırHayır
18 Mart 176215.669.4+14.56HayırHayır
5 Kasım 1782271.144.6+44.91EvetHayır
16 Temmuz 1802157.739.5+41.32EvetHayır
18 Haziran 182127.172.9−62.93EvetHayır
26 Ocak 1842281.132.3−27.14Gözlemci enlemine bağlıHayır
20 Ekim 1861170.247.4−39.55EvetHayır
17 Nisan 188133.074.5+3.86HayırHayır
28 Kasım 1901285.426.5+38.31EvetHayır
8 Eylül 1921177.358.3+11.12HayırHayır
6 Ağustos 194045.271.4−89.83EvetEvet
21 Ekim 194041.174.1−165.73Evet
14 Şubat 194139.977.4+73.33Evet
18 Şubat 1961295.713.8−34.54Gözlemci enlemine bağlıHayır
1 Ocak 1981189.863.7−91.45EvetEvet
6 Mart 1981188.363.3−155.95Evet
25 Temmuz 1981185.367.6+62.75Evet
28 Mayıs 200052.668.9−14.66HayırHayır
21 Aralık 2020300.36.1+30.21Gözlemci enlemine bağlıHayır
4 Kasım 2040197.872.8−24.62Gözlemci enlemine bağlıHayır
8 Nisan 206059.667.5+41.73EvetHayır
15 Mart 2080310.86.0−43.74EvetHayır
18 Eylül 2100204.162.5+29.55Gözlemci enlemine bağlıHayır
15 Temmuz 2119+73.257.5−37.86EvetHayır
14 Ocak 2140315.114.5+22.71Gözlemci enlemine bağlıHayır
20 Şubat 2159215.371.2−50.32EvetHayır
28 Mayıs 217980.649.5+16.13HayırHayır
8 Nisan 2199325.625.2−50.04EvetHayır
1 Kasım 2219221.763.1+6.85HayırHayır
6 Eylül 223893.239.3−67.66EvetEvet
12 Ocak 223990.247.5+161.36Evet
22 Mart 223988.445.3+89.96Evet
2 Şubat 2259329.633.3+19.61Gözlemci enlemine bağlıHayır
5 Şubat 2279231.969.9−80.32EvetEvet
7 Mayıs 2279229.973.8−172.62Evet
31 Ağustos 2279227.274.9+73.32Evet
12 Temmuz 2298100.628.3−6.03HayırHayır
26 Nisan 2318339.841.8−51.84EvetHayır
1 Aralık 2338237.366.3−7.45HayırHayır
22 Mayıs 2358107.518.5+50.76EvetHayır
18 Şubat 2378343.750.5+19.41HayırHayır
2 Ekim 2398240.765.9+58.22EvetHayır

Kaynakça

  1. ^ Ford, Dominic (20 Ekim 2020). "Great Conjunction". In The Sky. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Satürn</span> Güneş Sisteminin 6. gezegeni

Satürn veya Eski Türkçedeki adıyla Sekentir ya da Sekendiz, Güneş'e en yakın altıncı gezegen ve Jüpiter'den sonra Güneş Sistemi'ndeki en büyük ikinci gezegendir. Ortalama yarıçapı Dünya'nın yaklaşık dokuz buçuk katı olan bir gaz devidir. Dünya'nın ortalama yoğunluğunun yalnızca sekizde birine sahiptir, ancak Dünya'dan 95 kat daha büyüktür. Satürn, neredeyse Jüpiter büyüklüğünde olmasına rağmen, Jüpiter'in kütlesinin üçte birinden daha azına sahiptir. Satürn, Güneş'in etrafında 9,59 AU (1.434 milyon km) mesafede 29,45 yıllık bir yörünge periyoduyla dolanır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter</span> Güneş Sisteminde yer alan en büyük gezegen

Jüpiter, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenidir. Güneş'ten uzaklığa göre beşinci sırada yer alır. Adını Roma mitolojisindeki tanrıların en büyüğü olan Jüpiter'den alır. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devi sınıfına girmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin Güneş'ten uzaklıklarına göre sıralanmış bir listesi bulunmaktadır. Çapı 500 km'den küçük cisimler listeye alınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dış gezegen</span>

Dış gezegen, Güneş Sistemi'nin en dıştaki yörüngelerde bulunan gezegenlere verilen isimdir. Dev gezegenler veya Jovian gezegenleri olarak da adlandırılan bu dört dış gezegen: Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Toplu olarak Güneş'in yörüngesinde olduğu bilinen kütlenin %99'unu oluştururlar. Bu gezegenler, Güneş'e en yakın ilk 4 gezegenden farklı olarak gaz yapıdadırlar. Jüpiter ve Satürn gaz devi, Uranüs ve Neptün ise buz devi olarak sınıflandırılır. Dört dev gezegen de halkalara sahiptir, fakat yalnızca Satürn'ün halka sistemi Dünya'dan kolayca gözlemlenebilir. Jüpiter, Satürn ve Uranüs'ün halka-uydu sistemleri Güneş Sistemi'nin adeta minyatür versiyonları gibidir. Neptün'ün halka sistemi, en büyük uydusu Triton'un yakalanmasıyla dağıldığı için önemli ölçüde farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kavuşum</span> madde

Kavuşum, gökbilimde bir gözlem noktasından bakıldığında iki ya da daha çok sayıda gök cisminin gökyüzünde birbirlerine yakın konuma gelmesi.

<span class="mw-page-title-main">Gezegen</span> bir yıldız veya yıldız kalıntısının yörüngesinde dolanan gök cismi

Gezegen, genellikle bir yıldızın, yıldız kalıntısının veya kahverengi cücenin yörüngesinde bulunan, yuvarlak hâle gelmiş bir astronomik cisimdir. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen bulunur. Bunlar, karasal gezegenler Merkür, Venüs, Dünya ve Mars; dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Gezegen oluşumu için bilimsel açıdan mevcut en iyi teori, bir bulutsunun kendi içine çökmesi sonucu bir yıldızlararası bulut meydana getirdiğini ve yıldızlararası bulutun da bir önyıldız ve bunun yörüngesinde dönen bir öngezegen diski oluşturduğunu öne süren bulutsu hipotezidir. Gezegenler bu disk içinde, kütleçekiminin etkisiyle maddelerin kademeli olarak birikmesi sonucu, yığılma (akresyon) olarak adlandırılan süreçte büyürler.

<span class="mw-page-title-main">Gaz devi</span> terimi, kayalar veya diğer katı materyaller yerine, büyük bölümü gazlardan (veya kütleçekimi sebebiyle sıvılaşmış gaz) oluşan gezegenler için kullanılır

Gaz devi terimi, kayalar veya diğer katı materyaller yerine, büyük bölümü gazlardan oluşan gezegenler için kullanılır. Yaygın kabul gören modellere göre, ortaya çıkmakta olan bir yıldızı çevreleyen ve içinde gezegenlerin oluştuğu gaz ve toz diskinin yıldıza yakın iç kısımlarında ağır metaller ve kayaçlar toplanırken, hafif gazlar ve buz parçacıkları diskin dış kısımlarında toplanıp Jüpiter, Satürn ve Neptün gibi gaz devi gezegenleri meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Gezegen halkası</span>

Gezegen halkası, gezegenlerin çevresinde bulunan halka biçimli katman. Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün halkaları olan gezegenlerdir.

Geç Dönem Ağır Bombardıman, Ay üzerinde önemli sayıda çarpma kraterinin oluştuğuna, aynı şekilde Dünya, Merkür, Venüs ve Mars’ta da benzer kraterlerin meydana geldiğine inanılan ve yaklaşık olarak günümüzden 3,8 ile 4,1 milyar yıl öncesi dönem.

<span class="mw-page-title-main">Kirkwood boşlukları</span>

Bir Kirkwood boşluğu, ana kuşak asteroitlerin yörüngelerinin yarı büyük eksenlerinin dağılımındaki bir boşluk veya çukurdur. Jüpiter ile yörüngesel rezonansların konumlarına karşılık gelirler.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydu</span> bir gezegenin yörüngesinde dönen gök cismi

Doğal uydu, en yaygın kullanımıyla, bir gezegenin, cüce gezegenin veya küçük bir Güneş Sistemi cisminin yörüngesinde dönen astronomik bir cisimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak Jüpiter</span>

Sıcak Jüpiterler, fiziksel olarak Jüpiter'e benzeyen ancak çok kısa yörünge periyotlarına sahip olan, gaz devi ötegezegen sınıfıdır. Yıldızlarına olan yakınlığı ve yüksek yüzey-atmosfer sıcaklıklarından dolayı, "sıcak Jüpiterler" olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kütle çekimsel sapan</span>

Yörüngesel mekanikte ve uzay mühendisliğinde, kütleçekimsel sapan veya çekim etkili manevra, yakıt, zaman ve gider açısından tasarruf yapmak için uzay araçlarının hız ve yönünün bir gezegenin veya başka bir astronomik aracın çekim etkisiyle değiştirilmesidir. Çekim etkisi, uzay araçlarının ivmelendirilmesi, hızlarının artırılıp veya azaltılması ve yönlerinin değiştirilmesi için kullanılabilir. Bu etki, kütleçekimi uygulayan gök cisminin uzay aracını çekmesiyle sağlanır. Bu teknik, ilk olarak 1961'de üç cisim problemi üzerinde çalışan Michael Minovitch tarafından önerildi. Gezegenler arası araştırma yapan Mariner 10 dan itibaren bu teknik kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter'in halkaları</span> Jüpiter gezegeninin halkaları

Jüpiter'in halkaları ya da Jüpiter halka sistemi, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen olan Jüpiter'in çevresinde bulunan halka sistemidir. Satürn ve Uranüs sistemlerinden sonra Güneş Sistemi'nde keşfedilen üçüncü halka sistemiydi. İlk olarak 1979'da Voyager 1 uzay aracı tarafından gözlemlendi ve 1990'larda Jüpiter yörüngesine giren Galileo uzay aracı tarafından araştırıldı. Hubble Uzay Teleskobu ve Dünya'dan da uzun süre gözlemlenmiştir. Halkaların Dünya'dan gözlemlenmesi, mevcut en büyük teleskopları gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Dev gezegen</span> Dünyadan çok daha büyük herhangi bir gezegendir

Dev gezegen, Dünya'dan çok daha büyük herhangi bir gezegendir. Dev gezegenler, kayaç veya diğer katı maddelerden ziyade genellikle kaynama noktası düşük malzemelerden oluşurlar, ancak devasa katı gezegenler de olabilir. Güneş Sistemi'nde bilinen dört dev gezegen vardır: Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün. Diğer yıldızların yörüngesinde dönen ötegezegenler arasında da birçok dev gezegen tanımlanmıştır.

Nice modeli, Güneş Sistemi'nin dinamik evrimi için önerilmiş bir senaryodur. Adını, ilk olarak 2005 yılında geliştirildiği Côte d'Azur Gözlemevinin bulunduğu Fransa'nın Nice kentinden almıştır. Model temel olarak ön gezegen diskinin dağılmasından uzun bir süre sonra dev gezegenlerin ilk oluşum yapılanmasından mevcut konumlarına doğru hareket ettiğini öne sürmektedir. Bu yönüyle Güneş sisteminin oluşumuna dair öne sürülen önceki modellerden farklıdır. Bu gezegen hareketi, Güneş sisteminin dinamik simülasyonlarındaki Geç Dönem Ağır Bombardımanı, Oort bulutunun oluşumu ve Kuiper kuşağı cisimleri, Jüpiter truvaları ve Neptün ötesi cisimler de dahil olmak üzere küçük Güneş sistemi kütlelerinin ortaya çıkışı gibi tarihi olayları açıklamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dev Neptün</span> Neptünden daha büyük, tahmini kütlesi 20–80 M⊕ olan gaz devi bir ötegezegen

Dev Neptün veya süper-Neptün, Neptün gezegeninden daha büyük bir kütleye sahip gezegendir. Bu gezegenler genellikle Dünya'nın yaklaşık 5-7 katı büyüklüğünde ve 20-80 M⊕ tahmini kütleye sahip olarak tanımlanır, bunun ötesinde genellikle gaz devleri olarak adlandırılırlar. Bu kütle aralığına giren bir gezegen aynı zamanda alt-Satürn olarak da adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'nin ana hatları</span> genel bakış ve başlık listesi

Aşağıda yer alan ana hat, Güneş Sistemi'ne genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak hazırlanmıştır:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.