İçeriğe atla

Büyük Valide Han

Koordinatlar: 41°00′50″K 28°58′06″D / 41.01389°K 28.96833°D / 41.01389; 28.96833
Büyük Valide Han
Harita
Genel bilgiler
TürKervansaray
Konumİstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°00′50″K 28°58′06″D / 41.01389°K 28.96833°D / 41.01389; 28.96833
Başlama1651
Büyük Valide Han'ın içindeki odalardan birinin giriş kapısıdır.
Büyük Valide Han'ın katlarından birinin kubbeli yapısı ve kemerleri

Büyük Valide Han, İstanbul, Türkiye'de bulunan bir 17. yüzyıl yapısıdır.[1] Fatih bölgesinin Eminönü semtinde bulunan Çakmakçılar Yokuşu’nda konumlanan Tarakçılar Sokağı’nın karşısındadır.

Mimari bilinmemekle beraber Evliya Çelebi, hanın Osmanlı padişahı IV. Murat’ın annesi Kösem Sultan tarafından, zamanın Cerrahbaşısı Mehmet Paşa Sarayı’nın yerine inşa ettirildiğini yazar. Han, 23 Temmuz 1983’te Resmi Gazetede yer alan 2863/B numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında korunması gereken tarihi miras olarak ilan edilmiştir.[2] Üç avlulu olan hanın üçüncü avlusunun kuzey köşesinde Petrus Gyllius tarafından isimlendirilen ve Evliya Çelebi’nin saraya ait bir cihannüma olduğunu söylediği İrene Kulesi, ikinci avlunun ortasında ise İran mescidi bulunur.[3]

Kösem Sultan 1640 yılında Üsküdar Camii’ni de içine alan Çinili külliyesini yaptırmıştır. Bundan on yıl kadar sonra da gelirini bu külliyeye vakfetmek üzere Büyük Valide Hanı inşa ettirmiştir.[4] İstanbul’un ticaret bölgesi olarak nitelendirilen Fatih’in Eminönü semtinde bulunan handa, orada çalışan kişilerin yeme içme ihtiyaçlarını giderebilecekleri mekanlar, tekstil ve metal ustalarının dükkanları, depoları ve atölyeleri bulunur. Ticaretin bu bölgede yoğunlaşmasının paralelinde gerçekleşen işgücündeki artış ve iş kollarındaki farklılaşma, bu han yapısına çeşitli eklemelerin yapılmasını beraberinde getirmiştir.

Mimari özellikleri

Ana girişte ve dış duvarlarda yapı malzemesi olarak kullanılan taş ve tuğla almaşık düzendedir. İç bölümlerdeki duvarlarda moloz taşlar kullanılmıştır. Giriş kemerlerinde malzeme olarak taş kullanılmıştır. Eyvansı bir yapıya sahip olmak yerine, bir açıklık şeklinde olan girişin üst kısmında ise bindirmelik yer alır. Bindirmelik üzerinde bulunan iki pencere, dikdörtgen formun üzerinde sivri taş kemerlidir.[5]

Büyük Valide Han’ın birinci ve ikinci avluda toplam 153 ve üçüncü avluda 57 oda olmak üzere 210 odası vardır. Hanın bir de 75 odalı üçüncü avlusu Sagir Han olarak geçer ve Küçük Han olarak bilinir.[6]

Büyük Valide Han'ın merdivenlerinden bir görüntü.

Zemindeki mekanlar her avluda depo için ayrılmıştır ve avlular her iki katta da revaklıdır. Revaklarda tuğla kullanılmıştır. Zeminde mekan ve revaklar beşik tonozla örtülmüştür.[5] Hanın üst kat revakları zamanla kapatılmış ve odalara dönüştürülmüştür.[4]

Birinci avlu küçük ve üçgen forma sahip bir avludur. Hanın ikinci avluya bağlanan cephesinde ekler bulunmaktadır. İkinci avlu 63 × 66 metrelik bir açıklık halindedir. Üçüncü avlu ise ince uzun bir dikdörtgen olup bir rampa ile inilen bodrumu ahırlar için ayrılmıştır. Üçüncü avlunun kuzey kısmında, kenarları 12 × 12lik kare kesitli, yüksekliği 27 metre olan bir kule bulunur. Üçüncü avlunun büyük bir kısmı bugün tamamen haraptır ve iç kısımlarda çeşitli ilaveler bulunmaktadır. Mekanlar zeminde galeriye bir kapı ile açılırlar. Üst katlarda beşik tonoz ve kubbe bir arada kullanılmıştır. Üst örtü şekli bugün tamamen eski halini kaybetmiş ve çimento, şap, çinko gibi çeşitli malzemeler kullanılmıştır.[v] 1904 tarihli Charles E. Goad ve Pervitich haritalarından yapılan ekler anlaşılmaktadır.[7]

Handa iki kez çöküntü olmuşutur. Bunların biri 1906 tarihinde gerçekleşti ve bazı odalar mühürlendi. İkinci çökme ise 1926’da Sağır Han’da meydana geldi. Bunun sonucunda sağır han mühürlendi fakat ilerleyen zamanlarda izinsiz bir şekilde mühür sökülmüş ve bu bölüme de insanların yerleşmeye başlamıştır.[4]

İrene Kulesi

Evliya Çelebi tarafından han yapılmadan önce burada bulunan Cerrah Mehmet Paşa’nın sarayına ait bir cihannüma olarak nitelendirilen İrene Kulesi, Büyük Valide Han’ın üçüncü avlusunun kuzey kısmındaki revağının batı kısmıyla birleştiği yerde konumlanır. Kule, Orta Bizans döneminde yapılmıştır. Yapı bilinen herhangi bir tarihsel kaynakta İrene Kulesi olarak anılmaz, bu ismi alması XVI. yüzyılda İstanbul’a gelen seyyah Petrus Gyllius’un o bölgede yaşayan insanlardan duyup da koyması üzerine olmuştur. Büyük Valide Han’a yapılan müdahalelerden biri olarak üçüncü avlunun revaklarının kapatılma suretiyle odalara dönüştürülmesinden dolayı, kule ile üçüncü avlu arasındaki bağlantı kesilmiştir. Günümüzde kuzey revağında bulunan koridor aracılığıyla kuleye ulaşılır.[3]

Kare bir plana sahip olan İrene Kulesi'nin, iç ölçüleri 7 metreye 7 metre, dış çeperinin çevresi ise 41 metredir. Duvarların et kalınlığı ortalama 150 santimetredir ve yapının yüksekliği yaklaşık 17 metredir. Kare plana, cephelerde farklı kotlarda bulunan pencere açıklıkları eklenmiştir. Yapının taşıyıcı sistemi, tuğlanın taşla almaşık olarak kullanıldığı taşıyıcı duvarlardır. Günümüzde yapı, betonarme olan üç kata ayrılmış durumdadır. Yapıda tuğla almaşık olarak örülmüş köşe payeleri vardır. Giriş açıklığının üstü kemerlidir. İrene Kulesi cephelerinin en belirgin özelliği, herhangi bir çıkması olmayan sadece yer yer kapatılmış pencere açıklıklarının bulunduğu düz cepheler olmasıdır.[3]

İç mekanda daha büyük boyutlarda kesme taşların tuğla ile almaşık olarak kullanıldığı bir duvar örgüsü vardır. Kulenin üst örtüsü ise tuğladan yapılmış dilimli bir kubbedir. Bu kubbe dışarıdan düz olarak görünür.[3]

Kulenin kuzey, güney ve doğu cephelerinin büyük bir bölümü hana ait yapılarla ve daha sonradan yapılan kaçak eklemelerle kapanmış durumdadır. Batı cephesi ise kulenin diğer cephelerine nazaran diğer yapılar tarafından en az kapatılmış cephesidir.[3]

Birinci kat batı duvarından başka bir merdivenle ikinci kata çıkılır. İçten ve dıştan tespit edilebilen toplamda on pencere açıklığının biri hariç hepsi günümüzde kapatılmış durumdadır. Kulenin ikinci katında, güney duvarı boyunca duvarın içinden devam eden bir merdiven, kubbenin dışından üst kısmına çıkılmaktadır. Dik ve dar olan bu merdivenin üst örtüsü tonozludur.[3]

Güncel etkinlikler

Büyük Valide Han farklı işlevleri ve işkollarını bünyesinde barındıran bir yapıya sahiptir. İlk yapıldığı yıllarda Kösem Sultan’ın gayri meşru yollardan topladığı servetinin bir kısmını bu handa saklamıştır. İstanbul’da oturan Şii İranilerin büyük matem ayini, Türkiye’de bu gibi törenlerin yasaklandığı 1927 yılına kadar Büyük Valide Han’ın birinci avlusunda yapılmaktaydı. İstanbul’da Kuran’ı Kerim’in ilk defa gizli olarak basıldığı yerlerden biri Büyük Valide Han’daki İrani matbaalarıdır ve bu matbaalar ayrıca piyasada çok satılan eserlerin taklitlerini basıyordu.[6]

Türkiye’nin farklı yörelerinden gelenlerin metal ustalarının yanına çırak olarak çalışmaları ve tekstil işiyle uğraşmaya başlamaları, handaki ek yapıların çeşitliliğini arttırmıştır. Hanın birinci ve ikinci avlusunda bakkal, kahvehane, köfteci gibi handa çalışan kişilerin boş vakitlerini geçirebilecekleri alanlar, kumaş dokuma atölyesi, terzi, şapkacı, dökümhane, boyahane gibi tekstil atölyeleri bulunuyordu. Ayrıca ikamet yeri olarak kullanan vatandaşlar da vardı.[6]

1881’den 1974 yılına kadar kayıtlardan izleri sürülen ve Büyük Valide Han’da faaliyet gösterdiği saptanan pek çok işkolunun bugün gerek teknolojik gelişmeler gerekse bu işlere olan talebin azalması yüzünden artık varlığını sürdüremez. 1908’den itibaren 1920’lere kadar handaki esnaf oranında düşmüş, 1950’ler sonrasında handaki Ermeni kökenli esnaf oranı azalmıştır. 1980’lerde ise İstanbul’daki ticaretin bu bölgedeki yükselişi nedeniyle handaki depoların sayısı arttı. Handa günümüzde tekstil atölyelerinin pek çoğunun kapanmış, toptancılar avlunun giriş bölümünde yer alan ekleri depoları olarak kullanmaya başlamışlardır. Bunun yanı sıra az sayıda kalıpçı ve dökümcü atölyesi varlığını sürdürmektedir.[7][8]

Büyük Valide Han, zaman zaman bazı kültür ve sanat etkinlikleri için mekan olarak kullanılmıştır. Mike Nelson’un “isimsiz” adlı çalışmasını 2003 yılında düzenlenen 8. İstanbul Bienali’nin Kamusal Projeler başlığı altında hanın ikinci avlusunda bulunan ikinci kattaki 51 nolu odada gerçekleştirdi. Uzun süredir kullanılmayan birçok malzemenin bulunduğu odada, sanatçının hanın içinden ve çevresinden çekmiş olduğu siyah-beyaz fotoğrafların metal mandallarla tutturulduğu iplerde sergileniyordu. 2011 yılındaki 54. Venedik Bienali’nde ise İngiltere’yi temsil etmek üzere seçilen sanatçı, İngiltere Pavyonu’nun içine Büyük Valide Han’ın bir replikasını yapmıştır.[4]

Handa, 25 Aralık 2008-15 Ocak 2009 tarihleri arasında, TÜBİTAK destekli “Büyük Valide Han: Kültürel Ve Toplumsal Belleği İnceleme, Dokümantasyon Ve Yazılım Projesi” çerçevesinde, proje ekibinde bulunan Ayşegül Baykan, Belkıs Uluoğlu, Zerrin İren Boynudelik ve Burak Sevigen’in elde ettiği bilgi ve belgeler sergilendi.[4]

Ayrıca İstanbul’daki bir sanat alanı olan Blok Art Space’in Büyük Valide Han’da bir sergileme alanı bulunmaktadır.[9]

Büyük Valide Han aynı zamanda edebiyat ve sinema alanında da mekan olarak kullanılmıştır. İlhami Algör’ün 2006 yılında yayınlanan “Albayım Beni Nezahat ile Evlendir” adlı romanının bir bölümünde Büyük Valide Han bir mekan olarak kullanılmıştır.[4] Aynı zamanda Yeşim Ustaoğlu’nun Güneşe Yolculuk, Uğur Yücel’in Ejder Kapanı, Olivier Megaton’un “Taken 2” ve James Bond’un başrolünde olduğu “Skyfall” adlı filmlerde Büyük Valide Han’dan sahneler bulunmaktadır. Ayrıca Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencilerinden Burak Özdelice’nin hazırladığı bir bilgisayar oyununda mekan olarak bu han kullanılır ve kahraman Kösem Sultan’dır.[4]

Hanın kubbesi sosyal medyada paylaşılmak üzere fotoğraf çektirmek isteyen kişilerin mekanı haline de gelmiştir.  Hana gelen ziyaretçiler bazen tek başına, bazen de fotoğraf çekmek için kullanılan ağır ekipmanlarla kubbeye çıkmışlardır. Bu durum kubbelerin bir kısmının çökmesine ve delinmesine neden olduğu için, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2016 yılında kubbenin bulunduğu yere bir uyarı levhası asılmış ve kubbeye çıkmak yasaklanmıştır.[10]

Kaynakça

  1. ^ Sumner-Boyd, Hilary; Freely, John (2010). Strolling Through Istanbul: The Classic Guide to the City (Revised bas.). Tauris Parke Paperbacks. ss. 166-169. 
  2. ^ Baykan, Ayşegül (2014). “Kentsel Doku İçinde Büyük Valide Han”. İçinde Baykan, Ayşegül; İren Boynudelik, Zerrin; Sevingen, Burak; Uluoğlu, Belkıs (2014). “Tarihi Belleğimiz İçinde Büyük Valide Han”. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. ss. 19-34
  3. ^ a b c d e f Ercan, Sevcan. (2012). İstanbul’da Bir Orta Bizans Dönemi Kulesi: İrene Kulesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi Yüksek Lisans Programı.
  4. ^ a b c d e f g İren Boynudelik, Zerrin (2014). “Kuruluşundan Günümüze Tarihi Belleğimiz İçinde Büyük Valide Han”. İçinde Baykan, Ayşegül; İren Boynudelik, Zerrin; Sevingen, Burak; Uluoğlu, Belkıs (2014). “Tarihi Belleğimiz İçinde Büyük Valide Han”. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları ss.35-91
  5. ^ a b Güran, Ceyhan (1976). “Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanları Mimarisi”. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları.
  6. ^ a b c Koçu, Reşat Ekrem (1958). İstanbul Ansiklopedisi. İstanbul.
  7. ^ a b Çetin, Murat ve Çokca, Ece (2017). “Eklerin Sosyo-Kültürel Değer Barındırma Potansiyeli: Büyük Valide Han” [1] 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Erişim tarihi: 13 Aralık 2021) Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":4" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  8. ^ Sevingen, Burak (2014). “Büyük Valide Han’da Yaşamak: Bir Etnografi”. İçinde Baykan, Ayşegül; İren Boynudelik, Zerrin; Sevingen, Burak; Uluoğlu, Belkıs (2014). “Tarihi Belleğimiz İçinde Büyük Valide Han”. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları ss. 92-174
  9. ^ “Hakkımızda”, Blok Art Space resmi web sitesi [2] 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Erişim tarihi: 29 Ocak 2022)
  10. ^ “Büyük Valide Han’ın Kubbesi Selficiler Yüzünden Delindi” (2018). Arkeofili.[3] 30 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişim tarihi: 29 Ocak 2022)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pirinç Han (Bursa)</span>

Pirinç Han, Sultan II. Bayezid tarafından Bursa'da yaptırılmış bir han.

<span class="mw-page-title-main">Nuruosmaniye Camii</span> İstanbulda Barok mimari tarzında yapılan ilk cami

Nuruosmaniye Camii, İstanbul'da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir. Çemberlitaş semtinde, Kapalıçarşı girişinde yer alır. 1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Koza Han</span> Bursada 15. yüzyıl han yapısı

Koza Han 15. yüzyıl sonlarında II. Bayezid tarafından mimar Abdül ula bin Pulat Şah'a İstanbul'daki eserlerine vakıf olarak Bursa'da yaptırılmış handır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami</span> İstanbulda bir cami

Yeni Cami ya da Valide Sultan Camii, İstanbul'da 1597 yılında Sultan III. Murad'ın eşi Safiye Sultan'ın emriyle temeli atılan ve 1665'te zamanın padişahı IV. Mehmed'in annesi Turhan Hatice Sultan'ın büyük çabaları ve bağışlarıyla tamamlanıp ibadete açılan camidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızlarağası Hanı</span> İzmir, Türkiyede bir bina

Kızlarağası Hanı İzmir'in Konak ilçesinde bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Valide Camii</span> İstanbulda tarihi bir cami

Eski Valide Camii ve Külliyesi İstanbul'un Üsküdar ilçesinin hakim konumu Toptaşı sırtına II. Selim'in eşi, III. Murat'ın ise annesi Afife Nur-Bânû Valide Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Camii, medrese, tekke, dârüşşifa, dârulhadis, dârulkurrâ, sıbyan mektebi ve imaretten oluşan tesis, Mimar Sinan'ın inşa ettiği tam teşekküllü ve tek parça kalabilmiş son külliye olarak kabul edilmektedir. Mimar Sinan'ın inşa ettiği cami vefatından sonra talebesi Davud Ağa tarafından genişletilmiştir. Son olarak da II. Mahmud döneminde eski İstanbul evlerini andıran ve müstakil bir girişi bulunan hünkâr kasrı ve mahfili eklenmiştir. Yapılış tarihi 1570-1579 tarihleri arasını kapsamakla 1583 yılında Mimar Sinan'ın talebesi Davud Ağa tarafından genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kürkçü Hanı</span>

Kürkçü Hanı, İstanbul'un Mahmutpaşa semtinde yer alan han. Fatih bölgesinin Eminönü semtinde bulunan 15. Yüzyıl han yapılarından bir tanesidir. Dayahatun Mahallesi’ndeki Mahmut Paşa Yokuşu’nda bulunan Çakmakçılar ve Çarkçılar sokaklarının arasındaki bölgede 129 numarada yer almaktadır. İki adet girişi bulunur. Çarkçılar sokağı tarafındaki lokasyonu dolayısıyla Büyük Yeni Han ile komşudur. Ticaret hanıdır. Vezir Mahmut Paşa tarafından mimar Atik Sinan'a yaptırılmıştır

<span class="mw-page-title-main">Zal Mahmud Paşa Camii</span> Mimar Sinanın yaptığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliye

Zal Mahmud Paşa Camii İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.

<span class="mw-page-title-main">Alsancak Garı</span> Konak, İzmirdeki ana tren istasyonu

Alsancak Garı, eskiden Punta Garı, İzmir'in Konak ilçesi Mimar Sinan Mahallesi ile Umurbey Mahallesi arasında yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Hanı</span> Diyarbakırda bir han

Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır'da Ulu Camii'nin doğu girişinin karşısında, Gazi Caddesi'nin üzerinde yer alan tarihî han. Hanın iki kitabesinden öğrenildiğine göre, Diyarbakır'ın Osmanlılar tarafından alınmasından sonra üçüncü vali olan Sokollu Mehmet Paşa'nın oğlu Hasan Paşa tarafından 1572 ve 1575 yılları arasında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yozgat Saat Kulesi</span> Yozgatın meydanında bulunan saat kulesi

Yozgat Saat Kulesi, Yozgat'ın meydanında bulunan, 1908 yılında dönemin belediye başkanı Tevfikizade Ahmet Bey tarafından inşa ettirilen tek balkonlu saat kulesi.

Suluhan, Ankara'nın Altındağ ilçesinde Ulus'ta bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Laal Paşa Camii</span> Mut ilçesinde tarihi bir camii

Karamanoğlu İbrahim Bey'in emriyle Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. Laal Paşa, asıl adı Musa olan bir köledir. Ve Karamanoğlu Beyliği'nde şehzade eğitmenliği de yapmıştır. Laal Paşa, önceleri Karamanoğlu Alaeddin Bey'in kölesi olarak Beyliğe dahil olmuştur. Devlet işlerinde verilen görevleri başarıyla yaptıktan sonra Alaeddin Bey'in gözüne giren köle Musa; Alaeddin Bey'in emriyle iyi bir eğitim görüp, iyi bir tahsil yapmıştır. Sonraları Laal Ağa'da gördüğü kabiliyeti takdir eden Alaeddin Bey, onu azad edip hür bir adam olmasını sağlamıştır. Hususi ve resmî devlet işlerinde gösterdiği yüksek başarıdan dolayı kendisini Niğde Kalesi dizdarı yapmıştır. Mut'ta bulunduğu sırada kasabanın içine cami, medrese ve hamam yaptırmıştır. Bu yapıların ayakta kalması için vakıf gelirler koymuştur. Laal Paşa'nın her kölede olduğu gibi doğum tarihi ve Karamanoğulları'na nasıl intisap etmiş olduğu belli olmadığı gibi mezarı ve ölüm tarihi de belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Han (Üsküp)</span>

Kurşunlu Han, tarihî Üsküp Çarşısı içinde bulunan, 16. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı dönemine ait kervansaray.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Han (Ankara)</span>

Kurşunlu Han; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin yakınlarında bulunan tarihi bir handır. Kitabesi olmasa da 1471 yılında, Fatih Sultan Mehmet'in başvezirlerinden biri olan Rum Mehmed Paşa tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Güneyinde bulunan Mahmut Paşa Bedesteni ile aynı mimari özellikleri gösterdiği için hemen hemen aynı tarihlerde inşa edildikleri konusunda görüşler vardır. 1946 yılındaki onarımda ele geçirilen, II. Murat dönemine ait sikkeler ise; hanın 15. yüzyılın ilk yarısında var olduğunu kanıtlar niteliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Pilavoğlu Hanı</span>

Pilavoğlu Hanı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Atpazarı mevkiinde bulunan tarihi bir handır. Çengel Han’ın doğusunda yer alır.

Deliller Hanı ya da Hüsrev Paşa Hanı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir handır. Deliller Hanı, 1603 tarihli bir vakfiyede Mardin Kapusu Menzil Hanı şeklinde adlandırılmaktadır. Günümüzde otel olarak işletildiği için Kervansaray Otel olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarnıçlı Han</span> İstanbulda han

Sarnıçlı Han, İstanbul'un Fatih ilçesi Beyazıt Mahallesi’nde Çadırcılar Caddesi üzerinde yer alan bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Yeni Han</span>

Büyük Yeni Han, İstanbul Fatih'te Çakmakçılar Yokuşu üzerinde bulunan han. 1764'te Büyük Valide Han'ın karşı çaprazına Sultan III. Mustafa tarafından inşa ettirilmiştir. Üç katlı olan han, 5180m²’lik alanıyla Büyük Valide Han’dan sonra İstanbul’un en geniş alana yayılan han yapısıdır ve ticaret hanı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Mermer Kule</span> Konstantinopoliste Bizans dönemi surlarının bir bölümü

Mermer Kule, Marmara Surları olarak isimlendirilen İstanbul Deniz Surları'nın Theodosius Surları olarak bilinen İstanbul Kara Surları ile kesiştiği noktada yer alır. Deniz Surları'nın en batıdaki kulesidir. Merkezi bir avlu ile sarnıçları olan ve devşirme mermer bloklardan inşa edilen dört katlı bir yapı kompleksidir. Rampalar, surlar ve mazgallar askeri bir işleve işaret ederken özellikle iç kısımdaki mimari vurgular ve sonradan eklenen sarnıçlar, yapının konut olarak kullanıma işaret eder.