İçeriğe atla

Büyük Postane

Koordinatlar: 41°00′52″K 28°58′26″D / 41.01444°K 28.97389°D / 41.01444; 28.97389
Postahane-i Amire Binası ile karıştırılmamalıdır.
Büyük Postane
Harita
Eski ad(lar)
  • Posta ve Telgraf Nezareti
  • Yeni Postane
Genel bilgiler
DurumTamamlandı
TürPostane
Mimari tarzNeoklasik Türk üslûbu
KonumSirkeci, Fatih
AdresBüyük Postane Cad. No: 25
Şehirİstanbul
Koordinatlar41°00′52″K 28°58′26″D / 41.01444°K 28.97389°D / 41.01444; 28.97389
Başlama1905
Tamamlanma1909
SahipPTT
Teknik ayrıntılar
Kat sayısı4
Kat alanı3,200 m2
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Vedat Tek
Büyük postane binası

Büyük Postane, Sirkeci PTT Merkezi İstanbul'un Fatih ilçesindeki Sirkeci semtinde yer alan Türkiye'nin en büyük postane binasıdır.[]

Büyük Postane binasının inşaatına Posta ve Telgraf Nezareti (Osmanlıca: پوسته و تلغراف نظارتی) binası olarak hizmet etmek üzere 1905 yılında başlandı.[1] 1909 yılında inşaatı tamamlanan binanın adı 1930'larda “Yeni Postane”, sonradan “Büyük Postane” oldu.[2] Yapı, mimar Vedat Tek'in ilk eseridir.[2] Posta Nezareti daha önce Eminönü'ndeki Postahane-i Amire Binası'nda hizmet vermekteydi. Burada 1840'tan itibaren Yeni Cami avlusundan yürütülen posta işleri, 1890'da bu binaya, 1909'da da Büyük Postane'ye taşınmıştır.[3]

Sirkeci semtindeki Büyük Postane Caddesi üzerinde yer alır. Mısır Çarşısı ve Yeni Cami'ye yakın bir konumdadır. Birinci Ulusal Mimarlık Akımı’nın ilk örneklerindendir. Giriş kapısı üst tarafında çini işlemeli olarak eski yazı ile "Posta Telgraf Nezareti" yazılıdır.[4]

4 katlı ve 3200metrekarelik binanın girişi basamaklarla yükseltilmiş ve ön cephesinin her iki köşesi de öne çıkarılıp, yükseltilerek üzerleri kubbe ile kapatılmıştır. Binanın içinde 3 kat boyunca yükselen dikdörtgen bir orta mekân ve bunu çevreleyen odalar vardır. Süslemelerde 16. yüzyıl Osmanlı üslubu hakimdir.[2] Cephe yontma taş ve mermerdir. Tuğlalarını Vedat Tek’in özel olarak tasarladığı sanılır.[2] Ana giriş çok büyük bir salona açılır. Çatıya dek yükselen tavan, turuncu ve mavi renk ağırlıklı camlarla kaplıdır.

Bina 1927-1936 yılları arasında İstanbul Radyoevi olarak da hizmet etti. 1958 yılında tamamen posta ve telgraf işlerinde kullanılmaya başlandı. Günümüzde İstanbul Avrupa Yakası PTT Başmüdürlüğü olarak hizmet etmekte, giriş katında ise tam teşekküllü bir postane (Sirkeci PTT Merkezi) yer almaktadır. İçinde ülkenin iletişim ve telekomünikasyon tarihi hakkında bir müze de barındırır.

Galeri

  • Büyük Postane binasından bir görünüm (Şubat 2013)
    Büyük Postane binasından bir görünüm (Şubat 2013)
  • Giriş kapısı üst tarafında çini işlemeli olarak Osmanlıca "Posta Telgraf Nezareti" yazılıdır.<ref name=2010ist>(Şubat 2013)
    Giriş kapısı üst tarafında çini işlemeli olarak Osmanlıca "Posta Telgraf Nezareti" yazılıdır.<ref name=2010ist>(Şubat 2013)
  • PTT İstanbul Müzesi 2000 girişi (Şubat 2013)
    PTT İstanbul Müzesi 2000 girişi (Şubat 2013)
  • PTT İstanbul Müzesi 2000 tanıtıcı levhası
    PTT İstanbul Müzesi 2000 tanıtıcı levhası
  • Büyük Postane binasının arkadan görünümü (Şubat 2013)
    Büyük Postane binasının arkadan görünümü (Şubat 2013)

Kaynakça

  1. ^ Küskü, Fırat (1 Ocak 2023). "Osmanlı Devleti'nde Posta Çantaları / Mail Bags in the Ottoman Empire". OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E POSTA TARİHİ. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023. 
  2. ^ a b c d "100 yıllık mimarisi ve süslemeleriyle Sirkeci Büyük Postane, Seramik Türkiye Dergisi, Sayı 9, Haziran 2005" (PDF). 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2015. 
  4. ^ "Büyük Postane". Öyküleriyle İstanbul Anıtları. 2. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Posta ve Telgraf Teşkilatı veya kısaca PTT, genel müdürlük olarak hizmet veren, Türkiye'nin posta örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eminönü</span> Fatih sınırları içerisinde bir semt

Eminönü, İstanbul'un bir semtidir. İstanbul'un Tarihî yarımada olarak bilinen kısımda, Haliç'in batısında yer alır. 7 Mart 2008 tarihine kadar ilçe belediyesi olan Eminönü bu tarihte lağvedilerek kanunla Fatih ilçesine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nusretiye Camii</span> İstanbulda cami

Nusretiye Camii, İstanbul'un Tophane semtinde bulunan 19. yüzyılda inşa edilmiş selatin camidir. Halk arasında daha çok “Tophane Camii” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Bâb-ı Âli</span> Osmanlı Devletinde sadrazam sarayı

Bâb-ı Âlî ya da basitleştirilmiş şekli ile Bâbıâlî, Osmanlı Devleti döneminde sadrâzam sarayına verilen isimdir. Onsekizinci yüzyıl sonlarına yakın bir zamana kadar Paşa sarayı, Paşa kapısı, Bâb-ı Âsafî gibi adlarla da anılan sadrazam sarayına I. Abdülhamid zamanından itibaren Bâb-ı Âlî denilmeye başlanmıştır. Günümüzde İstanbul Valiliği valilik konağı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sirkeci Garı</span> İstanbul, Türkiyede bir ana tren istasyonu

Sirkeci Garı ya da İstanbul Garı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesi Hocapaşa Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Şişli Camii</span> İstanbul, Türkiyede bir cami

Şişli Camii, İstanbul, Türkiye'de, Şişli ilçesinde bulunan bir camidir. Halâskârgazi Caddesi ile Abide-i Hürriyet Caddesi'nin kesişmesiyle oluşan bir adacıkta konumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Sirkeci</span> İstanbulda bulunan bir semt

Sirkeci, İstanbul ilinin Fatih ilçesinde yer alan bir semttir. Deniz kenarında Haliç'in ağzında yer alan semtin batısında Bahçekapı semti, doğusunda Sarayburnu, güneyinde ise Cağaloğlu semti bulunur. Semtin en önemli noktası Sirkeci Garı, ana caddesi ise Ankara Caddesi'dir. Sahil boyunca uzanan Ragıp Gümüşpala Caddesi ve Kennedy Caddesi Sirkeci'de birbirine bağlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Tek</span> Türk mimar (1873–1942)

Mehmet Vedat Tek, Türk mimar. 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınmakta ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mimar Muzaffer Bey</span> Türk mimar

Mimar Muzaffer Bey Türk mimar. En tanınmış eseri Şişli'deki Hurriyet Abidesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yedikule</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Yedikule, İstanbul ilinin Fatih ilçesine bağlı bir mahalledir. Eski bir Rum semti olan Yedikule, Marmara Denizi kıyısında, Fatih'in Kocamustafapaşa ve Zeytinburnu'nun Kazlıçeşme semtleri arasında yer alır. Adını, tarihî yarımadayı çevreleyen İstanbul surlarının semtte bulunan yedi kulesinden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Posta ve Telgraf Nezâreti</span> Osmanlıda posta ve telgraf bakanlığı

Posta ve Telgraf Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde posta ve telgraf hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıktı. Kuruluşun merkezi İstanbul'da, günümüzde Eminönü'nde bulunan ve Büyük Postane olarak anılan Sirkeci'deki binaydı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Ulusal Mimarlık Akımı</span> Türkiyede mimari akım

Birinci ulusal mimarlık akımı, neoklasik Türk üslûbu veya millî mimarî rönesansı; ağırlıklı olarak 1908 ile 1930 yılları arasında yaygın olan mimarî üslûptur. Her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış bir üslûp olsa da esas etkisini cumhuriyet döneminde göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de telekomünikasyon</span>

Türkiye'de telekomünikasyonun sektörünün tarihi Osmanlı döneminde, 23 Ekim 1840 tarihinde Sultan Abdülmecid tarafından Postahane-i Amirane’nin kurulması ile başlamaktadır. Telgraf Nezaretinin 1855 yılında kurulmasından sonra 1871'de Posta ve Telgraf nezaretleri birleştirilerek, Posta ve Telgraf Nezaretine dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Cami (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir cami

Yeşil Cami, Bursa'da ilk dönem Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasında yer alan bir tarihi yapı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda ulaşım ve haberleşme</span>

Osmanlı Devleti üç kıtaya yayılan topraklarında ulaşım ve haberleşmeye azami önemi vermek zorundaydı. İmparatorluk topraklarının güneyi çöller, merkezi dağlar, batısı ve doğusu da düşman saldırılar ile tehdit edilmekteydi. Çevresindeki devletlere nazaran coğrafyası ulaşım ve haberleşme açısından en zor devlet Osmanlı idi. Bu geniş coğrafyada ulaşım hizmetlerinin aksamaması için lonca teşkilatı ve kati kurallar oluşturulmuştu. Makineleşmeye kadar imparatorluk topraklarındaki ulaşım ve haberleşme devletin sakındığı bir konu idi. demiryolu ve telgraf ile coğrafi koşullar bir nebze hafifletilmiş ve merkezi idare güçlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Postahane-i Amire Binası</span>

Postahane-i Âmire, 1840'ta İstanbul'da kurulan Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk postane binasıdır. Daha sonra Sirkeci'ye taşınan kurumun ardından İş Bankası şubesi ve günümüze kadar da müze olarak kullanılmıştır. Aynı isim Büyük Postane için de kullanılmaktadır.

Postahane-i Amire aşağıdaki anlamlara gelebilir:

Çatalca Hükûmet Konağı, İstanbul ilinin Çatalca ilçesinde bulunan tarihî bina. Türkiye döneminde uzunca süre kaymakamlık binası olarak hizmet veren bina günümüzde jandarma bölük komutanlığı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">PTT İstanbul Müzesi</span>

PTT İstanbul Müzesi, Türkiye'nin İstanbul kentinde bulunan bir posta müzesidir. Müze, 6 Mayıs 2000 tarihinde PTT tarafından kurulmuş olup Sirkeci'deki Büyük Postane binasında yer almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de posta ve telekomünikasyon hizmetlerinin tarihsel gelişimine adanmış olan sergide, ilgili ekipman ve araçların yanı sıra bir posta pulu koleksiyonu da sergilenmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.