İçeriğe atla

Büyük Perhiz

Büyük Perhiz veya Oruç Devresi[1][2]

  • Batı Kiliselerinde;

Oruç Mevsimi, Katolik, Anglikan, Metodist, Lüteryan, Presbiteryen, Moravya ayin takviminde Kül Çarşambası günü başlayan ve yaklaşık altı hafta sonra, Paskalya Pazarından önceki gece sona eren ciddi bir oruç dönemidir. Orucun amacı, müminin Paskalya için dua ederek, günahlardan kefaretle, bedeni alçaltarak, günahlardan tövbe ederek, sadaka vererek, basit yaşama ve kendini inkâr yoluyla hazırlamaktır. Oruç sezonunun son haftası, Kutsal Hafta'dır.

  • Doğu Kiliselerinde;

Büyük Perhiz, Paskalya döneminde, 40 gün boyunca hayvansal gıdaları yememek kaydı ile tutulan oruçtur.

Yeni Ahit’te Oruç Temelleri

İncil'in ilgili bölümlerinde oruç tutulması şu bölümlerle belirtilmiştir;

Oruç tuttuğunuz zaman, ikiyüzlüler gibi surat asmayın. Onlar oruç tuttuklarını insanlara belli etmek için kendilerine perişan bir görünüm verirler. Size doğrusunu söyleyeyim, onlar ödüllerini almışlardır. Matta İncili 6: 16

Siz oruç tuttuğunuz zaman, başınıza yağ sürüp yüzünüzü yıkayın. 18 Öyle ki, insanlara değil, gizlide olan Babanız'a oruçlu görünürseniz. Gizlilik içinde yapılanı gören Babanız sizi ödüllendirecektir. Matta İncili 6: 17

Tarihsel Gelişim

2. yüzyılda yazılan Didake kitabına göre İsa inananlarına çarşamba ve cuma günü oruç tutmalarını buyurmuştur. 2. yüzyıldaki kiliselerin bu orucu Diriliş Bayramı'ndan önce (Paskalya) tuttukları bilinmektedir.

Üçüncü yüzyılda, İskenderiyeli Dionysius'un bir mektubundan öğrendiğimiz gibi, 2 günlük kederden esinlenen oruç, tüm Kutsal Hafta'ya uzatıldı. Birinci İznik Konsili mektubu, Paskalya için kırk günlük hazırlık döneminden herkes için apaçık belli olan ve bilinen bir şey olarak bahsediyor.

Kırk günlük oruç dönemi ilk olarak Paskalya'dan önceki altıncı Pazar günü başladı ve Kutsal Perşembe'ye kadar sürdü. Oruç sezonunda bulunan 6 Pazar günü pehriz olmadığı için 5. yüzyılda gerçek oruç sayısını 40'a çıkarmak için Kutsal Cuma ve 4 gün daha Kutsal Cumartesi eklenmiştir. Kül Çarşambası, Batı Kilisesi'nde Oruç Devresi'nin ilk günü oldu.

Oruç Döneminin Perhiz Şekli

Hristiyanlığın ilk döneminde, Oruç Devresi'nin perhizi, bireylerin yalnızca günlük tek bir yemek yediği anlamına geliyordu. O ‘zaman’ ise akşam yemeğiydi. Daha sonra et ve şaraptan uzak durmanın yanı sıra süt ürünlerinden uzak durma da eklendi.

Erken Kilise'de oruç tutma uygulaması geniş ve şiddetliydi, ancak pagan dinlerinde ve yemekten uzak durmaya da aşina olan Yahudilikte bulunabileceğinden fazla değildi. Dahası, Hristiyanlığın ilk dönemlerinde Hristiyanlar, orucu duada bir ateş kaynağı olarak görmüşlerdir. Oruç tutmak, aynı zamanda Ruh'un kabulüne hazırlanmanın bir yolu ve kötü ruhlara karşı mücadelede güçlü bir silah, vaftiz veya cemaat kabul edilmeden önce uygun bir hazırlık olarak görülüyordu.

Kaynakça

  1. ^ The Liturgical Year – its history and its meaning after the reform of the liturgy. Adolf Adam (İngilizce). Pueblo Publishing Company. 1981. ss. 91-94 ISBN 0-916134-47-4. 
  2. ^ The Catholic Source Book. Peter Klein (İngilizce). Harcourt Religion Publishers. 2000. ss. 336-337 ISBN 0-15-950653-0. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dua</span>

Dua veya yakarış, bir ilah ya da gözle görülmeyen varlıkla ilişkiyi etkinleştirmeyi amaçlayan çağırma veya eylemdir. Dua, bireysel ya da toplumsal olarak; özel ya da kamusal bir yerde edilebilir. Sadece sözlerden oluşabileceği gibi şarkı şeklinde de olabilir. Ayrıca çeşitli bedensel hareketler de içerebilir. Duanın yakarış, şükran veya ibadet/övgü olarak farklı formları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yom Kippur</span> Yahudilik için bir dinî bayram

Yom Kippur, Yahudiliğin en mukaddes bayramıdır. Var olan şahsi günahlar için Yahudiler tarafından oruç tutularak tövbeler edilir. Gregoryen takvimine göre hesaplandığında Eylül veya Ekim aylarının farklı günlerine denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Noel</span> çoğunlukla 25 Aralıkta İsanın doğumunun kutlandığı bayram

Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel; Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dinî motiflerden arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir bayram olarak da kutlanmaya başlanmıştır. Bu seküler Noel versiyonunda mitolojik bir figür olan Noel Baba temel bir rol oynamaktadır.

İbadet, genellikle bir Tanrı'ya yönelik yapılan eylemlerin genel adıdır. İbadet, farklı dinlerde farklı şekillerde yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Keşiş</span> evlenmeyen inzivaya çekilmiş din adamı

Keşiş, Hristiyanlık'ta evlenmemiş, manastırda yaşayan rahip ve rahibe.

Babamız ya da Gerçek Dua, Hristiyanlıkta tanınmış bir duadır. 2007 yılında Paskalya'da 2 milyar Protestan, Katolik ve Ortodoks Hristiyanın bu duayı okuduğu veya şarkı olarak söylediği tahmîn edilmektedir. Duanın iki farklı versiyonu Matta ve Luka incillerinde bulunmaktadır. Duanın metni geçmişte filologlar tarafından lisanları karşılaştırmak için kullanılmıştır. Bu uygulama günümüzde de devam etse bile, duanın günlük konuşma dilini yansıtmaması sebebiyle, karşılaştırma için başka metinler de tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İtiraf (sakrament)</span> Katolik ve Ortodoks kiliselerinde vazgeçilmez 7 Sakramentten biri

İtiraf sakramenti halk arasında "Günah çıkarma" olarak bilinen Katolik ve Ortodoks Kiliselerinde kabul edilen 7 Temel Sakramentlerden biridir. Vaftizden sonra işlenen günahların, kişinin ölümcül günah veya hafif günahlarının bütününün, kişinin pişman olması sonunda bir papaza günahlarını itiraf etmesidir. Kilise bu sırrı "Hristiyan'ın kiliseyle barışması" olarak nitelendirmiştir. Bu sakrament İncil'de Mesih İsa'nın Havarilerine Kutsal Ruh'u alın; kimin günahlarını bağışlarsanız bağışlanmış olacak; Kimin günahlarını bağışlamazsanız bağışlanmamış olacak" (Yuh:20:22-23) ayetlerinden yola çıkılarak tertiplenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cuma</span> Hristiyanların İsa Mesihin çarmıha gerilişini ve Golgothada ölüşünü andıkları dini gün

Kutsal Cuma, dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın çarmıha gerilişini ve Golgota'da ölüşünü andıkları dini gündür. Triduum'un parçası olan Kutsal Hafta'da Paskalya Pazarı'ndan önceki cumaya denk gelen Kutsal Cuma, Musevilerin Hamursuz Bayramı ile çakışabilir. Hayırlı Cuma, Büyük Cuma veya Paskalya Cuması olarak da bilinir; ancak Paskalya Cuması aslında Paskalya Haftası'ndaki cumadır; Kutsal Cuma ise, Paskalya Haftası'ndan önceki haftanın cuma günüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cumartesi</span>

Kutsal Cumartesi dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın Golgotha'daki Kutsal Kabir Kilisesi'ne defnedilişini andıkları dini gündür. Kutsal Cuma'dan bir gün sonraya, Paskalya'dan bir gün önceye denk gelen Kutsal Cumartesi, Hristiyanların Paskalya'ya hazırlandıkları Kutsal Hafta'nın son günüdür. Paskalya Arifesi, Kara Cumartesi veya Paskalya Cumartesisi olarak da bilinir; ancak Paskalya Cumartesisi aslında Paskalya Haftası'ndaki cumartesidir.

Tövbe Salısı, Batı kiliselerinde Büyük Perhiz'in (Lent) ilk günü olan Kül Çarşambası'nın arifesi. Geleneksel olarak pankek tüketildiği için pek çok ülkede Pankek Günü olarak bilinir. Paskalya'ya bağlı olarak, her sene 2 Şubat ile 9 Mart arasındaki bir güne denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kül Çarşambası</span>

Kül Çarşambası, Batı kiliselerinde Oruç dönemi veya Büyük Perhiz ilk günü.

Oruç dönemi, İsa Mesih’in çölde geçirdiği kırk günü, ilgili üç sinoptik İncil’den alınmış dönemi temsil edecek şekilde Kilise tarafından 4. yüzyılda belirlenmiş, kırk günlük, oruç ve sakınma günlerinden oluşan Tanrı’ya adanmayla ilgili litürjik bir dönemdir. Hristiyanlığın ilk dönemlerinde Oruç döneminin süresi kiliseler arasında farklılık gösteriyordu. Zamanla 6 hafta olarak sabitlendi. Ancak oruç tutulmayan Pazar günleri çıkarıldığında bu durum, 36 gün oruç tutulacağı anlamına geliyordu.7. yüzyılda Oruç dönemine 4 gün daha eklendi ve oruç süresi 40 güne tamamlandı.[2]

<span class="mw-page-title-main">Çile Haftası</span> İsanın dünyada geçirdiği son günlerini anmak için Paskalya öncesi yas tutulan hafta

Çile Haftası ya da Kutsal Hafta, İsa'nın insanoğlu için acı çektiğine inanılan haftaya verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Perşembe</span>

Kutsal Perşembe, Paskalya'dan önceki perşembedir ve Hristiyanlar tarafından dini gün olarak kutlanmaktadır. Bu dini günde, kanonik incillerde anlatılanlar temel alınarak, İsa'nın havarilerinin ayaklarını yıkaması ve havarilerle birlikte yediği Son Akşam Yemeği yad edilir. Çile Haftası'nın beşinci günü olan Kutsal Perşembe'nin öncesinde Kutsal Çarşamba gelir, sonrasında ise Kutsal Cuma gelir. Bu dini gün, her zaman 19 Mart ile 22 Nisan arasında bir tarihe denk gelmektedir, Jülyen ya da Gregoryen takvimlerinden hangisinin kullanılacağına göre tarih değişiklik gösterir. Doğu kiliseleri genellikle Jülyen sistemini kullanır.

Triduum ya da Paskalya’nın Diriliş Pazarı ile biten Üç Kutsal Gün

<span class="mw-page-title-main">Dallar Bayramı</span>

Dallar Bayramı veya Mesih İsa'nın Yeruşalim'e Giriş Bayramı, Paskalya'dan önceki Pazar gününe denk düşen bir Hristiyan bayramıdır. Bayram, dört kanonik İncil'in her birinde bahsedilen bir olay olan İsa'nın Yeruşalim'e zaferle girişini anar. Mesih İsa'nın Yeruşalim'e Giriş Bayramı da Kutsal Hafta’nın ilk gününü işaret ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Devresi</span>

Paskalya Devresi veya Mevsimi, Paskalya Pazarı’ndan Pentekost Bayramı'na kadar geçen elli günü ifade eder. Tüm Hristiyan halkın İsa'nın dirilişini kutladığı neşeli günlerdir. Devrenin son on günü Kutsal Ruh'un armağanı vaadine odaklanır.

Cuma Orucu, Doğu Ortodoks, Katolik, Lüteryen, Anglikan ve Metodist mezheplerde uygulanan, Cuma günleri et, süt ürünlerinden ve alkolden uzak durma ya da Cuma günü tüm gün oruç tutma şeklinde gerçekleştirilen bir uygulamadır.20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [4][5] Birinci yüz yılda yazılan 12 Havarinin Öğretisi, Hristiyanları hem Çarşamba günleri hem de Cuma günleri oruç tutmaya yönlendirmiştir. Çarşamba günü tutulan oruç, Yahuda İskariot'un Mesih'e ihanetini anmak için Casus Çarşambası gününde tutulmakla beraber Cuma günü tutulan oruç Kutsal Cuma diye anılan İsa Mesih'in çarmıha gerilişini anmak adına gerçekleştirilirdi. Bu nedenle, yılın tüm Cuma günleri tarihsel olarak Hristiyan âleminin birçok yerinde perhiz, alkolden, et ve süt ürünlerinden uzak durma ve katı besin orucu tutma günü olarak kabul görmüştür.20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [1] Ortodokslukta ise, gündoğumundan günbatımına yapılan oruca ek olarak inananların Cuma günlerinde cinsel ilişkiden de uzak durmaları beklenmektedir.20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [8]

<span class="mw-page-title-main">Cenaze (Hristiyanlık)</span>

Hristiyanlık'ta cenazenin defin öncesi, defin ve cenaze töreni ile ilgili bazı aşamalar bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.