İçeriğe atla

Büyük Doğu Buhranı

Büyük Doğu Buhranı, 1875 yılında Balkanlar'da Osmanlı İmparatorluğu topraklarında başlayarak uluslararası güçlerin karışmasına yol açan çeşitli ayaklanma ve savaşlardır. Buhran, Temmuz 1878'de Berlin Antlaşması ile sona erdi.

Kronoloji

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Ayastefanos Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış barış antlaşması

Ayastefanos Antlaşması, 93 Harbi sonunda imzalanan ateşkes ve barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tersane Konferansı</span> Osmanlı Devletinin Balkanlardaki eyaletlerinin yönetim koşullarını düzenlemek için yaptığı konferans

Tersane Konferansı, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki eyaletlerinin yönetim koşullarını düzenlemek üzere Avrupa ülkelerinin baskısı sonucu İstanbul'daki Haliç Tersaneleri'nde toplanmış uluslararası bir konferanstır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İsyanları</span> Bulgarların, 1876 yıllı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Bulgar İsyanları, Nisan-Mayıs 1876 tarihleri arasında Osmanlı Devletinin Bulgar vatandaşlarının Osmanlı Devleti'ne isyan ederek bağımsızlığını kazanmaları olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Vilayeti</span>

Kosova Vilayeti 1877 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi önce Priştine sonra Üsküp olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vilâyat-ı Sitte</span> Vilayet-i Sitte; Osmanlı Devletinin Erzurum, Van, Harput(Elazığ), Diyarbakır, Sivas ve Bitlis şehirlerinden oluşan altı vilayetin genel adıdır

Vilayat-ı Sitte, 13 Temmuz 1878 tarihli Berlin Antlaşması'na göre Osmanlı Devleti'nin Erzurum, Van, Harput, Diyarbekir, Sivas, Bitlis olmak üzere altı vilayetin adı.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Vilayeti</span>

Bosna Vilayeti, 1864 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi Saraybosna'dir. Berlin Antlaşması ile Bosna Vilayeti, imtiyazlı bir vilayet olmuştur. 5 Ekim 1908'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiştir.

Bu madde, Osmanlı Devleti'nin Levant, Anadolu, Orta Doğu ve Kafkasya'da yaptığı savaşları; ve Osmanlı'ya karşı çıkmış isyanları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Dekolonizasyon</span> Sömürgeciliğin siyasi, ekonomik ve kültürel mirasını ortadan kaldırmak

Dekolonizasyon; bir devletin, bir başka ülke halkı ve kurumları üzerindeki kontrolünü sona erdirmesi. Diğer bir deyişle sömürgeciliğin sonlandırılmasıdır. Politik ve kültürel anlamda gerçekleştirilebilir. Bu Kavram özellikle I. Dünya Savaşı'ndan önce kurulan sömürge imparatorluklarının parçalanması için kullanılır. Akademisyenler konuya ilişkin incelemelerinde özellikle bağımsızlık talep eden kolonilerdeki Creole Milliyetçiliği gibi halk hareketleri ve fikirler üzerinde yoğunlaşıyorlar. Ulusların kendi kaderlerini tayin etme hakkı Birleşmiş Milletler tarafından Dekolonizasyonun özü olarak tanımlanır. Birleşmiş Milletler'e bağlı Özel Dekolonizasyon Komitesi,Dekolonizayon Süreci içerisinde Kolonici ulusun süreci iptal gibi bir hakkı bulunmadığına ancak sürecin yönlendirilmesinde söz sahibi olabileceğine karar vermiştir. Buna örnek olarak:Hindistan'ın bölünmesi gösterilebilir. Bağımsız Devletler, bir bölge hakkında dekolonizasyon talep edebilse de bu orada yaşayan ulusun referandumuna bırakılır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Sırp Savaşı (1876-1877)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında 1876-77 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Sırp Savaşı, Türk-Sırp Savaşı) veya Birinci Türk-Sırp Savaşı, 1876-1877 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında gerçekleşen savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Stevča Mihailović</span>

Stevča Mihailović; Sırp siyasetçi. Sırbistan Krallığı'nda iki dönem Başbakanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Karadağ Prensliği arasında 1876-78 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Karadağ Savaşı, 1876-1878 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Karadağ arasında meydana gelen savaştır. Savaş Karadağ'ın zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Derviş İbrahim Paşa</span> Osmanlı asker ve devlet adamı

Derviş İbrahim Paşa ya da Lofçalı İbrahim Derviş Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamıdır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Batum limanından Müslüman Gürcüleri zorla göç ettirmesiyle tanınır.

Kumanovo Ayaklanması, Ocak-Mayıs 1878 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Kosova Vilayeti'nin Kumanova, Eğri Palanka ve Kratova kazalarında gerçekleşen bir ayaklanmaydı. Ayaklanmanın amacı bölgeyi Osmanlı İmparatorluğu'nun elinden alarak o sırada Osmanlı ile savaşta olan Sırbistan Prensliği ile birleştirmekti. Sırp Ordusu'nun 31 Ocak 1877'de Niş'i ele geçirmesi sonrasında isyan, 20 Ocak 1878'de ordunun İvraniye'ye saldırması sırasında gerilla savaşıyla başladı. Ayaklanmacılar Sırp hükûmetinden gizli yardım aldı. Ayaklanma, 20 Mayıs'ta Osmanlılar tarafından bastırılıncaya kadar dört ay sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Rum Ayaklanması</span>

1878 Makedonya Rum Ayaklanması, 1878'de Makedonya'da gerçekleşen bir ayaklanma idi. Ayaklanma, Ayastefanos Antlaşması'na tepki olarak Makedonya'nın büyük kısmı Bulgaristan'a bağlanması amacıyla ve Makedonya'nın Yunanistan Krallığı ile olan birliği lehine ortaya çıkmış olup 2 Şubat'ta Yunanistan, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan ettiği 1878 Türk-Yunan Savaşı'nın ardından gerçekleşmiştir. Ayaklanma, kötü hava koşulları ve örgütsüzlük nedeniyle aynı yılın kış ayında sona erdi.

Rumeli Demiryolları (Fransızca: Chemins de fer Orientaux, romanize: Oryantal Demiryolları; rapor işareti: CO) ya da İstanbul – Viyana Demiryolu, 1870-1937 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli ve daha sonra Türkiye'nin Doğu Trakya topraklarında faaliyet gösteren bir demiryolu şirketidir. Şirketin inşa ettiği ve işlettiği demiryolu hattı, Osmanlı İmparatorluğu sınırlarındaki beş ana demiryolundan birisi olup Balkanlar'daki ana demiryolu hattıdır. 1889–1937 yılları arasında da ünlü Şark Ekspresi'ne de ev sahipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Sırp Savaşı (1876-1878)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında 1876-78 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Sırp Savaşı veya Türk-Sırp Savaşı, Sırp Bağımsızlık Savaşları olarak da bilinir, Sırbistan Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşen iki savaş. Karadağ Prensliği ile birlikte, Sırbistan 30 Haziran 1876'da Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etti. Diğer Avrupa devletlerinin müdahalesiyle sonbaharda ateşkes imzalandı ve Tersane Konferansı düzenlendi. Barış, 28 Şubat 1877'de statüko bellum bazında imzalandı. Resmi barıştan kısa bir süre sonra, Sırbistan 11 Aralık 1877'de Osmanlı İmparatorluğu'na tekrar savaş ilan etti. Bu savaş ise Şubat 1878'e kadar sürdü. Savaşların nihai sonucuna Berlin Kongresi (1878) karar verdi. Savaşın sonunda Sırbistan bağımsız bir devlet olarak uluslararası alanda tanındı ve toprakları genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Kongresi</span> 1878de büyük Avrupa güçlerinin temsilcilerinin toplantısı

Berlin Kongresi, dönemin Avrupa'daki altı büyük gücünün, Osmanlı İmparatorluğu ve dört Balkan devletinin temsilcilerinin bir araya geldiği bir toplantıdır. 93 Harbi sonrası Balkan Yarımadası'ndaki devletlerin topraklarını belirlemeyi amaçlayan ve Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında üç ay önce imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın yerini alan Berlin Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Batılı milliyetçilik anlayışının yükselişi, Osmanlı millet anlayışının çöküşüne neden oldu. Osmanlı İmparatorluğu'nda hakim olan ve dini merkeze aldığı için mevcut millet kavramından farklı olan millet anlayışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun gerilemesinde kilit bir faktör oldu.