İçeriğe atla

Büyük Britanya Komünist Partisi

Büyük Britanya Komünist Partisi
Communist Party of Great Britain
KısaltmaCPGB
Genel sekreter
  • Albert Inkpin (ilk)
  • Nina Temple (son)
Kuruluş tarihi31 Temmuz 1920[1]
Kapanış tarihi23 Kasım 1991[2]
Önceli
  • Britanya Sosyalist Partisi
  • Komünist Birlik Grubu
  • Güney Galler Sosyalist Cemiyeti
  • Komünist İşçi Partisi
  • Komünist Parti (BSTI)
ArdılıDemokratik Sol[3][4]
Üyelik
  • 60,000 (zirve; 1945)[5]
  • 4,742 (dağılış; 1991)[6]
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm
Siyasi pozisyonAşırı sol
Uluslararası üyelikKomintern
Resmî renkler    Sarı ve Kırmızı
Birleşik Krallık

Büyük Britanya Komünist Partisi, (İngilizceCommunist Party of Great Britain; CPGB), Birleşik Krallık'ta 1920-1991 yılları arasında faaliyetlerini sürdüren komünist bir siyasi partidir. Fransa ve İtalya'daki gibi bir kitle partisi olamadı.[]

2004 yılında aynı isimli bir parti daha kurulmuştur.[7]

Genel seçim sonuçları

Avam Kamarası
Seçim Oy % Sandalye ±
1922[8]30,684 0.2%
1 / 615
artış 1
1923[9]34,258 0.2%
0 / 615
azalış 1
1924[10]51,176 0.2%
1 / 615
artış 1
1929[11]47,554 0.2%
0 / 615
azalış 1
1931[12]69,692 0.3%
0 / 615
Sabit 0
1935[12]27,177 0.1%
1 / 615
artış 1
1945[12]97,945 0.4%
2 / 640
azalış 1
1950[12]91,765 0.3%
0 / 625
azalış 2
1951[12]21,640 0.1%
0 / 625
Sabit 0
1955[12]33,144 0.1%
0 / 630
Sabit 0
1959[12]30,896 0.1%
0 / 630
Sabit 0
1964[12]46,442 0.2%
0 / 630
Sabit 0
1966[12]62,092 0.2%
0 / 630
Sabit 0
1970[12]37,970 0.1%
0 / 630
Sabit 0
1974 (Şubat)[12]32,743 0.1%
0 / 635
Sabit 0
1974 (Ekim) [12]17,426 0.1%
0 / 635
Sabit 0
1979[12]16,858 0.1%
0 / 635
Sabit 0
1983[12]11,606 0.0%
0 / 650
Sabit 0
1987[12]6,078 0.0%
0 / 650
Sabit 0

Genel Sekreterler

Genel Sekreter
(Doğum-Ölüm)
Görev Başlangıcı Görev Bitişi Başbakan
(Dönem)
Albert Inkpin
(1884-1944)
31 Temmuz 1920 Temmuz 1928[13]Lloyd George
1916-22
Law
1922-23
Baldwin
1923-24
MacDonald
1924
Baldwin
1924-29
J. R. Campbell
(1894-1969)
Şubat 1929[14]Mayıs 1929
Harry Pollitt
(1890-1960)
(1. kez)
Temmuz 1929[15]Ekim 1939 MacDonald
1929-35
Baldwin
1935-37
Chamberlain
1937-40
Rajani Palme Dutt
(1896-1974)
Ekim 1939 Haziran 1941
Churchill
1940-45
Harry Pollitt
(1890-1960)
(2.kez)
Haziran 1941 13 Mayıs 1956
Attlee
1945-51
Churchill
1951-55
Eden
1955-57
John Gollan
(1911-1977)
13 Mayıs 1956 11 Mart 1975
Macmillan
1957-63
Douglas-Home
1963-4
Wilson
1964-70
Heath
1970-74
Wilson
1974-76
Gordon McLennan
(1924-2011)
11 Mart 1975 13/14 Ocak 1990
Callaghan
1976-79
Thatcher
1979-90
Nina Temple
(1956-)
13/14 Ocak 1990 23 Kasım 1991
Major
1990-97

Kongreler

Yıl İsim Yer Tarih
1920 Kuruluş Kongresi Londra 31 Temmuz - 1 Ağustos
1921 2. Kongre Leeds 29-30 Ocak
1921 3. Kongre Manchester 23-24 Nisan
1922 4. Kongre St Pancras Town Hall, Londra 18-19 Mart
1922 5. Kongre Battersea Town Hall, Londra 7-8 Ekim
1924 6. Kongre Caxton Hall, Salford 16-18 Mayıs
1925 7. Kongre St Mungo Hall, Glasgow 30 Mayıs - 1 Haziran
1926 8. Kongre Battersea Town Hall, Londra 16-17 Ekim
1927 9. Kongre Caxton Hall, Salford 8-10 Ekim
1929 10. Kongre Londra 19-22 Ocak
1929 11. Kongre Leeds 30 Kasım-3 Aralık
1932 12. Kongre Londra 12-15 Kasım
1935 13. Kongre Manchester 2-5 Şubat
1937 14. Kongre Londra 29-31 Mayıs
1938 15. Kongre Birmingham 16-19 Eylül
1943 16. Kongre Londra 3-4 Ekim
1944 17. Kongre Londra 28-29 Ekim
1945 18. Kongre Londra 24-26 Kasım
1947 19. Kongre Londra 22-24 Şubat
1948 20. Kongre Londra 21-23 Şubat
1949 21. Kongre Liverpool 26-28 Kasım
1952 22. Kongre Londra 11-14 Nisan
1954 23. Kongre Londra 16-19 Nisan
1956 24. Kongre Battersea Town Hall, Londra 30 Mart-2 Nisan
1957 25. Kongre Hammersmith Town Hall, Londra 19-22 Nisan
1959 26. Kongre St Pancras Town Hall, Londra 27-30 Mart
1961 27. Kongre St Pancras Town Hall, Londra 31 Mart-3 Nisan
1963 28. Kongre Londra 12-15 Nisan
1965 29. Kongre Camden Town Hall, Londra 27-30 Kasım
1967 30. Kongre Camden Town Hall, Londra 25-28 Kasım
1969 31. Kongre Camden Town Hall, Londra 15-18 Kasım
1971 32. Kongre Camden Town Hall, Londra 13-16 Kasım
1973 33. Kongre Camden Town Hall, Londra 10-12 Kasım
1975 34. Kongre Camden Town Hall, Londra 15-18 Kasım
1977 35. Kongre 12-15 Kasım
1979 36. Kongre St Pancras Assembly Room, Londra 10-13 Kasım
1981 37. Kongre 14-17 Kasım
1983 38. Kongre 12-15 Kasım
1985 39. Kongre 18-20 Mayıs
1987 40. Kongre 14-17 Kasım
1989 41. Kongre 25-28 Kasım
1990 42. Kongre 8-9 Aralık
1991 43. Kongre Congress House, Londra 22-24 Kasım

Kaynakça

  1. ^ Simkin, John (Ağustos 2014). "The Communist Party of Great Britain". spartacus-educational.com. Spartacus Educational. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2015. 
  2. ^ "British communists propose name change". Herald-Journal. 23 Kasım 1991. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010. 
  3. ^ Barberis, Peter/McHugh, John/Tyldesley, Mike. Encyclopedia of British and Irish political organizations : parties, groups and movements of the 20th century 23 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York/Londra: Continuum, 2001. 149
  4. ^ Collette, Christine/Leybourn, Keith. Modern Britain since 1979 a reader 4 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Londra/New York: I.B. Tauris, 2003. p. 2
  5. ^ Wheeler, Brian. What happened to the Communist Party of Great Britain's millions? 13 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, London, published 13 June 2012, retrieved 16 July 2015
  6. ^ "1988-97 Re-establishing the Party". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. 
  7. ^ "Formation of the CPGB-ML". Proletarian (İngilizce), 1. Ağustos 2004. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 
  8. ^ Bryn Morgan. "General Election results, 1 May 1997" (PDF). House of Commons Library. s. 6. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  9. ^ Bryn Morgan. "General Election results, 7 June 2001" (PDF). House of Commons Library. s. 11. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  10. ^ "2005 General election results". UK Political Info. 7 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  11. ^ "Election 2010 Results". BBC News. 23 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2014. 
  12. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "UK 2015 general election results in full" 13 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian,
  13. ^ Inkpin, iki kez Genel Sekreter olarak görev yaptığı dönemde hapse atıldı. Mayıs 1921'den itibaren, Ağustos 1922'ye kadar, serbest bırakılmasından kısa bir süre sonra, Fred Peet Genel Sekreter Vekilliği görevine getirildi. Tutuklanacak 12 önde gelen komünistten biri olan 22 Ekim 1925'ten Eylül 1926'da serbest bırakılıncaya kadar Bob Stewart Genel Sekreter Vekili oldu.
  14. ^ Campbell genellikle CPGB Genel Sekreterleri listesinde görünmese de, Matthew Worley Class Against Class: The Communist Party in Britain Between the Wars adlı kitabında, Campbell'in Temmuz'da "Siyasi Sekreter" unvanını alarak partinin önde gelen ismi olduğunu belirtmektedir. Bu Şubat 1929'da "Genel Sekreter"e, daha sonra Pollitt'e bağlı olan Mayıs 1929'da "Siyasi Sekreter"e dönüştü.
  15. ^ Pollitt 19 Mayıs'ta partide "Örgüt Sekreterliği" makamı altında öncü rol üstlendi; Temmuz 1929'da Genel Sekreter oldu.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Ulusal Kongresi</span> Hindistanda bulunan bir siyasi parti

Hindistan Ulusal Kongresi, Hindistan'da bulunan bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Komünist Partisi (Marksist)</span> Hindistanda komünist bir siyasi parti

Hindistan Komünist Partisi (Marksist) (kısaltılmışı CPI (M) veya BGBM) Hindistan'da komünist bir siyasi partidir. Parti, 1964'te Hindistan Komünist Partisi'ndeki bir ayrıklıktan çıktı. CPI (M), 31 Ekim-7 Kasım 1964 tarihleri arasında Kalküta'ta düzenlenen Hindistan Komünist Partisi'nin Yedinci Kongresinde kuruldu. CPI (M) Kerala, Batı Bengal ve Tripura eyaletlerinde yoğunlaşmıştır. 2016'dan itibaren, CPI (M), Tripura ve Kerala'daki eyalet hükûmetlerine liderlik etmektedir. Aynı zamanda Batı Bengal Sol Cephesini yönlendirir. 2014 yılı itibarıyla, CPI (M) 1.048.678 üyesi olduğunu iddia etti. Partinin en üst organı politbürodür.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz Komünist Partisi</span> siyasi parti

Portekiz Komünist Partisi Portekiz'deki büyük bir sol siyasi partidir. Parti Marksist-Leninist dünya görüşünü benimser ve parti örgütü demokratik merkeziyetçilik ilkesine göre inşa edilmiştir. Parti ayrıca kendisini yurtsever ve enternasyonalist olarak nitelendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Küba Komünist Partisi</span>

Küba Komünist Partisi, Küba'da işçi sınıfının öncüsü Marksist-Leninist siyasi parti.

Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Komünist Partisinin (TKP) birleşmesiyle kurulmuş bir siyasi parti.

Büyük Britanya Komünist Partisi (Marksist-Leninist) (ya da kısaca CPGB-ML) Büyük Britanya'da 2004 yılında Sosyalist Emek Partisi'ndeki ayrılığın ardından Harpal Brar liderliğinde kurulan Marksist-Leninist siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Komünist Partisi (1993)</span>

Ukrayna Komünist Partisi, Ukrayna'da 1993 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ukrayna teşkilatlanmasının halefi olarak kurulan bir siyasi partidir. Marksist-Leninist ideolojide olan siyasi partinin lideri 1993 yılından bu yana Petro Simonenko'dur. Komünist Parti 1993 yılından 2002 yılındaki seçimlere kadar tüm genel ve yerel seçimlerde birinci geldi.

Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi, kısaca UKIP, Birleşik Krallık'ta Avrupa şüphecisi, Britanya birliğini savunan milliyetçi sağ görüşlü bir siyasi partidir. Partinin söylemleri Britanya halkının çıkarlarıyla ülkeyi yöneten elitlerin çıkarları arasında çatışma olduğu görüşüne dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Partisi</span>

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde cumhuriyet seviyesindeki kolu. RSFSC Komünist Partisi 1990 yılında kuruldu. Bu noktada, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin toplam üyesinin yaklaşık % 58'ine RSFSC Komünist Partisi sahipti.. Parti halk arasında 'Rus Komünist Partisi' olarak biliniyordu. Parti, siyasi olarak, Gorbaçov iktidarına muhaliflerin merkezi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 27. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 27. Kongresi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 25 Şubat ile 6 Mart 1986 tarihleri arasında Moskova'da gerçekleşen kongresidir. Mihail Gorbaçov'un Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri olarak başkanlık ettiği ilk kongredir. 20 yıl önce Leonid Brejnev'in oluşturduğu görüntüye uyumlu olarak, bir önceki SBKP Kongresinden beş yıl sonra toplanmıştır. Bu geçen beş yılda çok şey değişmişti. Sovyet politikasının anahtar isimleri Mihail Suslov, Leonid Brejnev, Yuri Andropov, Dmitri Ustinov ile Konstantin Çernenko ölmüş ve Mihail Gorbaçov Parti'nin Genel Sekreteri olmuştu. Bu nedenle Gorbaçov'un yeni politikalarını ve istikametini görmek için Kongre hem içte hem de dışarıda geniş bir merakla bekleniyordu. Kongreye 4,993 delege katıldı. 27. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi seçildi. Bu kongre, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Tarihinde sondan bir önceki olma özelliğine sahiptir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 23. Kongresi 29 Mart ile 8 Nisan 1966 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. Leonid Brejnev'in parti ve devlet liderliğinde ilk kongredir. Brejnev tarafından üstlenilen Birinci Sekreter unvanı 1952 ile 1992 yılları arasında kullanıldığı şekilde Genel Sekreter olarak değiştirildi. Kongre, 23. Merkez Komitesi'ni seçti.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi</span> Moskovada 1961de yapılan kongre

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi 17 Ekim ile 31 Ekim 1961 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. 4413 Sovyet delegesi ve 83 yabancı Komünist Partisinden gözlemci Nikita Kruşçev ve diğerlerinin politikalar konularında değerlendirmelerini dinlemişlerdir. Çin-Sovyet ayrılığının kesinleştiği kongre olmuştur ve bu nedenle Çin Komünist Partisi'nin katıldığı sonuncu kongre olmuştur. Kongre, 22. Merkez Komitesi'ni seçti.

<span class="mw-page-title-main">Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) 14. Kongresi</span>

Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) 14. Kongresi 18-31 Aralık 1925'te Moskova'da yapıldı. 14. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi</span>

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi, Moskova’da 17-25 Nisan 1923 tarihinde yapılmıştır. 12. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir. 386,000 parti üyesini temsilen oy kullanma hakkı bulunan 408 asıl delege ve danışma oylaması hakkıyla 417 delege katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 11. Kongresi</span>

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 11. Kongresi, Moskova’da 27 Mart ile 2 Nisan 1922 tarihleri arasında yapılmıştır. 11. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ndeki muhalefet gruplarının yasaklanması, ilk olarak 1921'de gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rajani Palme Dutt</span>

Rajani Palme Dutt gazeteci, Büyük Britanya Komünist Partisinin Genel Sekreterliğini yapmış olan komünist siyasetçi ve teorisyen.

<span class="mw-page-title-main">Ulu lider</span>

Yüce lider, bazen ise ulu lider olarak bilinir, Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki (ÇHC) en önemli siyasi figür için kullanılan gayriresmî bir terimdir. Yüce lider tipik olarak Çin Komünist Partisi'ni (ÇKP) ve Halk Kurtuluş Ordusu'nu (PLA) kontrol eder ve genellikle ÇKP Genel Sekreteri ve Merkezi Askeri Komisyon (MAK) Başkanı unvanlarına sahiptir. Devlet başkanı (başkan) veya hükümet başkanı (prömiyer/başbakan) muhakkak yüce liderdir denilemez – Çin'in parti-devleti sisteminde, ÇKP'nin rolleri siyasi olarak devlet unvanlarından daha önemlidir.

Suriye-Lübnan Komünist Partisi Suriye ve Lübnan'da faaliyet gösteren ve 1924 yılında Lübnanlı Mısırlı Fu'ad eş-Şimali, Lübnanlı Yusuf Yazbek ve Ermeni Artin Madoyan tarafından kurulan komünist bir siyasi partiydi. Genel sekreteri Halid Bekdaş'tı. Filistin Komünist Partisinden sonra Levant'ta kurulan ikinci komünist partiydi, ancak Filistin partisi başlangıçta büyük ölçüde Yahudi toplumundan geldiği için büyük ölçüde Arap olan ilk partiydi.