Hazar Denizi dünyanın en büyük gölü veya eksiksiz bir deniz olarak sınıflandırılan dünyanın en büyük iç su kütlesidir. Adını Hazar Kağanlığı'ndan almıştır. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'dadır ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Petrol yataklarınca zengindir. Tektonik göllere örnektir. Endoreik bir havza olarak, Avrupa ile Asya arasında, Kafkasya'nın doğusunda, Orta Asya'nın geniş bozkırlarının batısında ve Batı Asya'daki İran platosunun kuzeyinde yer almaktadır. Denizin yüzey alanı 371.000 km2 ve hacmi 78.200 km3'tür. Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2 olup, bu oran çoğu deniz suyunun tuzluluğunun yaklaşık üçte biri kadardır. Kuzeydoğuda Kazakistan, kuzeybatıda Rusya, batıda Azerbaycan, güneyde İran ve güneydoğuda Türkmenistan ile sınırlanmıştır. Hazar Denizi çok çeşitli canlı türlerine ev sahipliği yapmaktadır ve en çok havyar ve petrol endüstrileriyle tanınmaktadır. Petrol endüstrisinden kaynaklanan kirlilik ve Hazar Denizi'ne akan nehirler üzerine inşa edilmiş barajlar, denizde yaşayan organizmaları olumsuz etkilemiştir.
Hürmüz Boğazı Umman Körfezi ile Basra Körfezi'ni birbirine bağlayan boğazdır. Boğaz, Avesta'da adı geçen iyilik tanrısı Hürmüz'ün adını almıştır.
Sumgayıt veya Sumgait ya da Sumgayit, Azerbaycan'ın Bakü'den sonra ikinci büyük şehridir. Hazar Denizi'nin batı kıyısında 96 km² arazide yer alan Sumgayıt'ın nüfusu, 2017 sayımına göre 341.430 kişiye ulaşmıştır. Sumgayıt kenti dışında Corat ve Hacı Zeynalabidin kasabaları da Sumgayıt belediyesi yönetimindedir.
Derin ekoloji, ekolojik felsefe içinde, insanın doğaya üstünlüğünü radikal bir tavırla reddeden hareket. Doğaya özel değer veren ve ideolojik bir akım olan derin ekoloji, bireylerin ve toplumların bu doğaya saygı duymalarını ister. Dolayısıyla insanı evrenin merkezine yerleştiren insanmerkezli paradigmaya karşıdır.
Bu liste dünyada bulunan doğal gölleri derinliklerine göre sıralandırılmasının listesidir.
Azerbaycan'ın su kaynakları uzun bir jeolojik zaman çerçevesinde oluştu ve o dönemde önemli ölçüde değişti. Bu, özellikle ülkenin tamamında bulunan eski nehirlerin kalıntıları tarafından kanıtlanmaktadır. Ülkenin su kaynakları doğal kuvvetler ve insanlar tarafından gerçekleştirilen endüstriyel faaliyetlerin etkisi altında sürekli değişmektedir. Yapay nehirler (kanallar) ve göletlerde Azerbaycan su kaynaklarının bir parçasıdır.
Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.
Abşeron Yarımadası, Azerbaycan'da bir yarımadadır. Yarımada, ülkenin en büyük ve en kalabalık şehri Bakü'nün ve ayrıca onun uydu şehirleri Sumgayıt ve Hırdalan'ın ev sahibidir.
Çevre bilimi, fiziksel bilimleri, biyolojik bilimleri ve bilgi bilimlerini çevre araştırmalarına ve çevre sorunlarının çözümüne entegre eden disiplinlerarası bir akademik alandır. Çevre bilimi, Aydınlanma Çağı sırasında doğa tarihi ve tıp alanlarından doğmuştur. Günümüzde çevre sistemlerinin incelenmesine bütüncül, nicel ve disiplinlerarası bir yaklaşım sunmaktadır.
Ağ Göl ya da Ağgöl, Azerbaycan'ın güneydoğu kesiminin Kur-Araz Ovası, Ağcabedi ve İmişli rayonlarında yer alan büyük bir tuz göldür. Azerbaycan'ın en büyük ikinci gölü ve ülkenin yaklaşık 450 gölünden biridir. Akgöl, Kafkasya'nın yanı sıra Azerbaycan'ın da en önemli habitatlarından biri olarak kabul edilir. Ağ Göl Milli Parkı içerisinde yer alan sulak alan sisteminin bir parçası olup, özellikle Ağ Göl'de mola veren ve üreyen tüm dünyada nesli tükenmekte olan türler için göçmen kuşlar için önemli bir konumdadır.
Mingeçevir Baraj Gölü, Azerbaycan'ın kuzeybatısında yer alan bir baraj gölüdür. Kura Nehri üzerinde Mingeçevir Barajı'nın inşa edilmesiyle oluşmuştur. Kafkasya'daki en büyük baraj gölüdür.
Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.
Azerbaycan, çok elverişli doğa koşullarına ve zengin doğal kaynaklara sahip bir ülkedir. Karlı tepeler, yüksek dağlar, verimli topraklar, geniş ovalar, Okyanus Seviyesi Altındaki En Alçak Arazi Noktaları cumhuriyetin ana peyzaj oluşumları arasındadır. Bu karmaşık peyzaj dokusu, doğal koşullarda - iklim, toprak-bitki örtüsü ve su kaynakları - çeşitliliğe neden olmuştur. Bu da, bölgedeki nüfus ve çiftliklerin dengesiz dağılımına ve üretimin farklı türlerde uzmanlaşmasına yol açmıştır.
Yenikent Baraj Gölü, kuzeybatı Azerbaycan'daki Şemkir Rayonu'nda yer alan büyük bir baraj gölüdür. Mingeçevir ve Şemkir baraj göllerinden sonra Kafkasya'nın üçüncü büyük baraj gölüdür.
Ceyranbatan Baraj Gölü, Azerbaycan'ın doğusunda Abşeron Rayonu içerisinde yer alan bir baraj gölüdür. Bakü ile Sumgayıt şehirleri arasında, Bakü'ye 20 km uzaklıkta Ceyranbatan şehrinin yanında yer almaktadır.
Yanar Dağ, Azerbaycan'ın başkenti Bakü yakınlarındaki Hazar Denizi'ndeki Abşeron Yarımadası'ndaki bir yamaçta sürekli olarak yanan bir doğal gaz ateşidir. Alevler, ince gözenekli bir kumtaşı tabakasından 3 metre (9.8 ft) havaya fırlar. Yanar Dağ idari olarak Azerbaycan'ın Abşeron Rayonu'na bağlıdır.
Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.
Çamur Volkanları Devlet Tabiatı Koruma Alanı veya tam adıyla Bakü ve Abşeron Yarımadası Çamur Volkanları Grubu Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Azerbaycan'ın Abşeron bölgesinde bulunan bir devlet koruma alanıdır. Koruma alanı 12.322,84 hektardır ve burada 43 çamur volkanı korunmaktadır. Dünyanın en büyük çamur volkanı olan Toragay da bu alanda korunmaktadır.
Çilov Adası, Hazar Denizi'ndeki Abşeron Takımadaları'nda bir adadır.
Çamur volkanları, volkanik çamur materyallerinden oluşan, zirvesinde bir krateri bulunan düz koni şeklindeki tepelerdir. Sürekli ya da aralıklı olarak çamur, gaz, kaya parçacıkları ve su püskürtür. Azerbaycan’ın petrol ve doğal gaz bölgelerinde 300’den fazla çamur volkanı ve çamur volkanı oluşumu bulunmaktadır. Bunların çoğu yoğun grifon-salza aktivitesiyle karakterize edilir ve yeryüzüne hidrokarbon gazları, mineralli sular, petrol emülsiyonlu çamur çıkarır.
