İçeriğe atla

Bülbülü Öldürmek (film)

Bülbülü Öldürmek
To Kill a Mockingbird
"Bülbülü Öldürmek" (To Kill a Mockingbird) filminin özgün sinema afişi
YönetmenRobert Mulligan
YapımcıAlan J. Pakula
SenaristHorton Foote
Harper Lee 'nin aynı adlı romanından
OyuncularGregory Peck
John Megna
MüzikElmer Bernstein
Görüntü yönetmeniRussell Harlan
KurguAaron Stell
StüdyoBrentwood Productions
Pakula-Mulligan
Universal International Pictures (UI)
DağıtıcıUniversal Pictures
CinsiSinema filmi
TürüDram
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1962
Çıkış tarih(ler)i25 Aralık 1962, ABD
Mayıs 1963, Cannes Film Festivali
Süre129 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Diğer adlarıDu silence et des ombres (Fransa)
Wer die Nachtigall stört (Almanya)
Il Buio oltre la siepe (İtalya)
Matar a un ruiseñor (İspanya)

Bülbülü Öldürmek 1962 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı To Kill a Mockingbird olan filmin Türkiye'de Uğursuz Kuş adıyla da gösterildiğine dair kayıtlar vardır.[1]

Harper Lee'nin 1960'ta yazdığı, Pulitzer ödüllü aynı adlı çok satan otobiyografik romanından senaryosunu Horton Foote'un uyarlayıp yazdığı filmi Robert Mulligan yönetmiş, önemli rollerinde Gregory Peck, John Megna ve Frank Overton oynamışlardır. Müzikleri Elmer Bernstein'e ait olan filmin yapımcısı Alan J. Pakula'dır. Film özgün müziği ile Altın Küre ödülü kazanmıştı.

Büyük Ekonomik Buhran yılları olan 1930'larda ABD'nin güney eyaletlerinden Alabama'da, ırza geçme suçundan tutuklu siyah bir adamın savunmasını üstlenen, onu savunurken de önyargılı ve hoşgörüsüz kasaba halkına karşı duran ilkeli ve cesur bir avukatın öyküsünün anlatıldığı bu siyah beyaz film uyarlandığı roman kadar ses getirmişti.

Film sekiz dalda birden aday gösterildiği Akademi Ödülleri'nden "en iyi erkek oyuncu", "en iyi sanat yönetimi" ve "en iyi uyarlama senaryo" dallarında olmak üzere üçünü kazanmıştı. Ayrıca Cannes Film Festivali'nde Robert Mulligan'a "Gary Cooper Ödülü" verilmişti.

"Bülbülü Öldürmek" ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilmiş ve Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[2]

"Bülbülü Öldürmek", "Amerikan Barolar Birliği Dergisi" nin Ağustos 2008 sayısında yayımladığı "En İyi 25 Mahkeme Filmi" anketinde birinci sırada yer almıştır. Onu 12 Kızgın Adam (1957) ve Kuzenim Vinny (1992) filmleri izlemektedir.[3]

Özet

ABD'nin güney eyaletlerinden Alabama'da bir kasabada, büyük ekonomik bunalımın yaşandığı 1930'larda ırkçılığın en doruk noktasında olduğu bir zamanda, beyaz bir kadının ırzına geçtiği iddiası ile tutuklanan siyahi gencin savunmasını, avukat Atticus Finch (Gregory Peck) üstlenir. Irkçı ve önyargılı kasaba halkı davadan çekilmesi için avukata baskı yapar, ancak ilkeli ve idealist bir avukat olan Atticus savunmayı sürdürmeye kararlıdır.

Olay Örgüsü

Anlatım yetişkin Jean Louise "Scout" Finch'e aittir. Genç İzci ve ağabeyi Jem, 1930'ların başında Alabama, Maycomb'da yaşıyor. Ailenin mütevazı imkanlarına rağmen çocuklar, dul babaları Atticus Finch ve Afrikalı-Amerikalı hizmetçileri Calpurnia ile mutlu bir çocukluk geçiriyorlar.

Yaz boyunca Jem, Scout ve arkadaşları Dill oyunlar oynar ve sık sık kardeşi Nathan'la birlikte yaşayan tuhaf, münzevi komşusu Arthur "Boo" Radley'i ararlar. Çocuklar evden nadiren çıkan Boo'yu hiç görmediler. Jem ara sıra Radley arazisindeki bir ağaç budağına bırakılmış küçük nesneler buluyor. Bunlar arasında kırık bir cep saati, eski bir heceleme madalyası, bir çakı ve Jem ile Scout'a benzeyen iki oyma sabun bebek yer alıyor.

Bir avukat olan Atticus, "tüm insanların adil muameleyi, diğer yanağını dönmeyi ve inandıklarını savunmayı hak ettiğine" inanıyor. Atticus'un müşterilerinin çoğu, ticaretteki yasal hizmetlerinin bedelini ödeyen, genellikle ona taze ürünler, yakacak odun vb. bırakan yoksul çiftçilerdir.  Atticus'un avukat olarak çalışması, Scout ve Jem'in sıklıkla kasabanın yoksullukla daha da kötüleşen ırkçılığına maruz kalmasına neden olur. Bunun sonucunda çocuklar daha çabuk olgunlaşır.

Yerel yargıç, Atticus'tan Mayella Ewell adında beyaz bir kıza tecavüz etmekle suçlanan Afrikalı-Amerikalı Tom Robinson'u savunmasını ister ve Atticus da aynı fikirde olur. Bu durum kasabadaki gerilimi artırır ve Jem ile Scout'un okul bahçesinde alay konusu olmasına neden olur.

Duruşmadan bir akşam önce Atticus, bir linç çetesinin geldiği Robinson'u korumak için önde oturuyor. Scout, Jem ve Dill beklenmedik bir şekilde yüzleşmeyi kesintiye uğratır. Çetenin amacından habersiz olan Scout, Bay Cunningham'ı tanır ve ondan sınıf arkadaşı olan oğlu Walter'a merhaba demesini ister. Utanır ve kalabalık dağılır.

Duruşmada, Tom'un Mayella'nın isteği üzerine bir şifoniyeri parçalamak için Ewell mülküne girdiği ve Mayella'nın o sıralarda dövüldüğüne dair işaretler gösterdiği iddia edildi. Atticus'un savunma argümanlarından biri, Tom'un sol kolunun yıllar önce bir çiftçi kazası nedeniyle sakatlandığı, ancak sözde tecavüzcünün Mayella'ya tecavüz etmeden önce çoğunlukla sol eliyle saldırmak zorunda kalması gerektiğidir.

Atticus, Mayella'nın babası Bob Ewell'in solak olduğunu gösteriyor ve Mayella'yı genç Afrikalı-Amerikalı sanığı baştan çıkarırken yakaladığı için dövdüğünü ima ediyor. Ayrıca Mayella'nın tecavüz iddiasının ardından hiçbir zaman doktor tarafından muayene edilmediğini de belirtiyor. Tom, kürsüye çıkarak Mayella'ya saldırdığını reddediyor, ancak Mayella'nın onu kendi isteği dışında öptüğünü belirtiyor. Daha önce Mayella'ya onun isteği üzerine çeşitli ev işlerinde yardım ettiğini çünkü "onun için üzüldüğünü" ifade ediyor - bu sözler savcının hızlı, olumsuz tepkisine ve beyaz izleyicilerin nefesinin kesilmesine neden oluyor.

Kapanış konuşmasında Atticus, tamamı beyaz erkeklerden oluşan jüriden önyargılarını bir kenara bırakıp Tom'un bariz masumiyetine odaklanmalarını ister. Ancak Tom suçlu bulundu. Atticus mahkeme salonundan çıkarken balkondaki Afro-Amerikalı seyirciler saygı ve takdirlerini göstermek için ayağa kalkıyorlar.

Atticus eve geldiğinde Şerif Tate, Tom'un hapishaneye nakledilmesi sırasında, sözde kaçmaya çalışırken öldürüldüğünü söyler. Atticus, Jem'le birlikte Tom'un öldüğünü onlara bildirmek için Robinson'ların yanına gider. Bob Ewell beliriyor ve yüzüne tükürüyor.

Sonbahar gelir ve Scout ve Jem, Scout'un jambonu canlandırdığı bir akşam okulu yarışmasına katılır. Gösteriden sonra Scout elbisesini ve ayakkabılarını bulamaz ve onu büyük, sert kabuklu kostümü giyerek Jem'le birlikte eve yürümeye zorlar. Scout ve Jem ormanı keserken saldırıya uğrar. Scout'un hantal kostümü onu koruyor ancak görüşünü kısıtlıyor. Saldırgan, Jem'i baygın bir şekilde yere serer, ancak kendisi de Scout'un görmediği ikinci bir adam tarafından saldırıya uğrar (ve öldürülür). Scout kostümünden kaçar ve ikinci adamın Jem'i evlerine doğru taşıdığını görür. Scout onları takip eder ve çılgına dönmüş Atticus'un kollarına koşar. Hala bilinci yerinde olmayan Jem'in kırık kolu Doc Reynolds tarafından tedavi ediliyor.

Scout, Şerif Tate ve babasına olanları anlatır, ardından Jem'in yatak odası kapısının arkasında tuhaf bir adam olduğunu fark eder. Atticus, Scout'u Boo olarak tanıdığı Arthur Radley ile tanıştırır. Jem ve Scout'u kurtaran, Bob Ewell'i alt eden ve Jem'i eve taşıyan kişi Boo'ydu. Şerif, görünüşe göre Atticus'un kendisini mahkemede küçük düşürmesinden intikam almak isteyen Ewell'in saldırı mahallinde öldüğünü bildirdi. Atticus yanlışlıkla Jem'in Ewell'i nefsi müdafaa için öldürdüğünü varsayar, ancak Şerif Tate gerçeği anlar - Boo, Ewell'i çocukları savunurken öldürmüştür. Ancak Ewell'in basitçe bıçağının üzerine düştüğünü söylemekte ısrar ediyor ve acı verici derecede utangaç ve içe dönük Boo'yu kahramanlığı nedeniyle ilgi odağı haline getirmeyi reddediyor. Atticus'u şaşırtacak şekilde Scout da aynı fikirde ve istenmeyen ilginin şarkı söylemekten başka bir şey yapmayan alaycı kuşu öldürmek gibi olacağına işaret ediyor.

Oyuncu kadrosu

Aktör/Aktris Rolü
Gregory PeckAtticus Finch
John MegnaCharles Baker 'Dill' Harris
Frank OvertonŞerif Heck Tate
Rosemary MurphyMaudie Atkinson
Ruth WhiteMrs. Dubose
Brock PetersTom Robinson
Estelle EvansCalpurnia
Robert DuvallArthur 'Boo' Radley
Mary BadhamScout (Finch)
Phillip AlfordJem (Finch)
Avukat Atticus Finch (Gregory Peck) müvekkili Tom Robinson (Brock Peters) ile mahkeme salonunda.

Film hakkında notlar

  • 1963 yılında filme tam 3 Oscar verildi. Bunlar "En iyi erkek oyuncu" (Gregory Peck), "En iyi sanat yönetimi" (Alexander Golitzen, Henry Bumstead ve Oliver Emert) ve "En iyi uyarlama senaryo" (Horton Foote) dallarında idi. Ayrıca film 5 dalda da Oscar'a aday gösterildi. Bunlar da "En iyi film", "En iyi yönetmen", "En iyi yardımcı kadın oyuncu", "En iyi görüntü yönetimi" ve "En iyi müzik" dallarında idi. Film başka birçok yarışmada toplam 11 ödüle ve 12 adaylığa daha layık görüldü.
  • Filmin senaryosu, Harper Lee'nin 1960'ta yayınladığı aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Roman Pulitzer ödülü kazanmıştı.
  • Kitap 60'lı ve 70'li yıllarda Türkiye'de yabancı dille eğitim yapan okulların İngilizce müfredat programlarında sürekli olarak yer aldı, hâlâ da bazılarında okutulmaktadır.[1]
  • Filmdeki "Dill" karakteri (Filmde John Megna canlandırıyor) Harper Lee'nin çocukluk arkadaşı olan Truman Capote'den esinlenilerek yaratılmıştır.
  • Bu film Robert Duvall'in ilk filmidir.
  • Bülbülü Öldürmek, her zaman IMDb'nin "en iyi 250 film" listesine girmekte ve sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır.[4]
  • "Amerikan Film Enstitüsü" 2007'de filmi "Tüm zamanların en önemli filmleri" listesinde 25. sırada ilan etmiştir.
  • Filmin yapımcısı Alan J. Pakula yapımcılığından çok yönetmenliği ile tanınmıştır. Yönettiği filmlerden Sophie's Choice (Sophie'nin Seçimi) (1982), All the President's Men (1976), The Parallax View (1974) ve Klute (Fahişe) (1971) en çok bilinenleridir.
  • Filmin müziği çok çalışkan ve verimli bir besteci/müzisyen olan Elmer Bernstein tarafından yapılmıştır. Bernstein 1951-2004 yılları arasında 238 filmin müziğini besteledi, 47 kadar filmin Soundtrack'ını hazırladı.

Kaynakça

  1. ^ "Milliyet Gazete Arşivi". Gazetearsivi.milliyet.com.tr. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2010. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009. 
  3. ^ "The 25 Greatest Legal Movies" (İngilizce). abajournal.com. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Steven Spielberg</span> Amerikalı film yönetmeni

Steven Allan Spielberg, Amerikalı sinema yönetmeni, yapımcı ve senarist. Filmleri büyük gişe başarıları kazanmış, tüm zamanların en çok hasılat yapan yapımlarına imza atmıştır. Premiere dergisine göre Amerikan film endüstrisindeki en güçlü ve en etkili figürdür. Ayrıca Life dergisi yönetmeni, kendi jenerasyonundaki en etkili kişi olarak liste başı yapmıştır. 70’lerden 90’lara, üç önemli döneme damga vuran, uluslararası arenada popüler olup büyük gişe başarısı kazanan Jaws, E.T. ve Jurassic Park filmlerini yönetmiş, sinema endüstrisinin köşe başlarından birini tutan DreamWorks Pictures’ı kurmuştur. Filmlerinde birbirinden farklı temalar kullanmış, macera ve bilimkurgunun en başarılı örneklerine imza atmış, son yıllarda dramatik ögeler üzerine yoğunlaşmış, aile, savaş, ilişkiler ve terörizm konularında filmler çekmiştir. II. Dünya Savaşı konusu filmografisinde önemli bir yer tutmaktadır. Spielberg filmleri birçok kez Oscar'la ödüllendirilmiştir. Orijinal film müzikleri için çoğunlukla John Williams'ı tercih eden yönetmen, Tom Hanks, Harrison Ford ve Richard Dreyfuss gibi oyuncularla sık sık çalışmıştır.

<i>Piyanist</i> (film, 2002) 2002 yapımı film

Piyanist ya da orijinal ismiyle The Pianist, Roman Polanski'nin 2002 yapımı uzun metrajlı dramatik ve biyografik savaş filmidir. Fransız–İngiliz–Alman–Polonyalı ortak yapımı olan film, gerçek bir hikâyeyi anlatmaktadır. 1930'lar Polonya'sının başarılı piyanist ve bestecilerinden biri olan Yahudi kökenli Władek Szpilman'ın, Varşova Ayaklanması'nın bastırılmasından hemen sonra Wehrmacht subayı Wilm Hosenfeld'ın önemli yardımları sayesinde nasıl hayatta kaldığını anlattığı Śmierć Miasta isimli otobiyografisine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lord Voldemort</span>

Lord Voldemort, J.K. Rowling tarafından yazılmış Harry Potter serisinin ortaya çıkma nedeni olan kurgusal karakter. Lord Voldemort aynı zamanda sadece Safkan Büyücü Irkından olanların Büyü Dünyasında yaşamasına izin veren Safkan Rejimi Hareketinin Lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Akan</span> Türk sinema sanatçısı (1949–2016)

Tahsin Tarık Üregül ya da sahne adıyla Tarık Akan, Türk oyuncu, yapımcı, senarist ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Akademi Ödülleri</span> filmler kapsamında her yıl düzenlenen ödül töreni

Akademi Ödülleri veya popüler adıyla Oscar ödülleri, film endüstrisindeki sanatsal ve teknik başarılara verilen ödüllerdir. Ödüller, Kaliforniya merkezli Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından yılda bir kez verilir. Akademi üyelerinin oylarıyla verilen ödüller, sinema dünyasında uluslararası bir başarı göstergesi olarak kabul edilir. Ödül kazananlara verilen heykelciğin resmi adı "Akademi Liyakat Ödülü" olmasına rağmen heykelcik çoğu zaman "Oscar" lakabıyla anılır. Heykelcik, art deco üslubunda tasvir edilmiş bir şövalyedir.

<i>Bülbülü Öldürmek</i> Amerikalı yazar Harper Leenin romanı

Bülbülü Öldürmek, ABD'li yazar Harper Lee'nin 1960'ta yayınlanan ve Pulitzer Ödülü kazanan romanıdır. Yayınlandığı dönemde büyük bir başarı kazanarak, modern Amerikan Edebiyatı'nın klasikleri arasına girdi. Roman, yazarın 1936 yılında, on yaşındayken yaşadığı bir olayı temel almaktadır. Harper Lee, yaşadığı kasabanın civarında yaşanan bu olayın ailesi ve komşuları üzerindeki etkilerini gözlemleyerek eserini oluşturmuştur.

<i>Chicago</i> (film, 2002)

Chicago Amerikan yapımı müzikal film. 13 dalda Akademi Ödüllerine aday gösterilmiş En İyi Film dahil 6 dalda ödül almıştır. Oliver! (1968) filminden beri En iyi film oscarını kazanan ilk müzikal filmdir. Yönetmenliğini Rob Marshall, sinemaya uyarlanan senaryosunu ise Bill Condon yapmıştır.Catherine Zeta-Jones, Renée Zellweger, Richard Gere, Queen Latifah, John C. Reilly, Lucy Liu, Taye Diggs ve Colm Feore filmde rol almışlardır. Caz Çağı'nda Chicago'daki ünlülerin skandalları ve yolsuzlukları gibi temaları işlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gregory Peck</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1916 – 2003)

Eldred Gregory Peck, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve prodüktör; 1940'ların ortalarında üne kavuşmuş, kariyeri boyunca Akademi Ödülleri'ne beş kez "En İyi Erkek Oyuncu" dalında aday gösterilmiş ve 1963 yılında aynı isimli romandan uyarlanan "Bülbülü Öldürmek" filmindeki "Atticus Finch" rolüyle ödüle layık görülmüştür. 1967-1970 yılları arasında Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi başkanlığını yürütmüştür. 1969 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin en yüksek nişanesi olan "Özgürlük Madalyası" ile onurlandırılmıştır.

<i>Doktor Jivago</i> (film)

Doktor Jivago, 1965 ABD yapımı dramatik dönem filmidir. Üç buçuk saat uzunluğundaki bu uzun soluklu tarihi filmin özgün adı Doctor Zhivago'dur. Film Türkiye'de 28 Aralık 1968 tarihinde gösterime girmiş ve aylarca gösterimde kalmıştı.

<i>Öldüren Hatıralar</i> (film) 1945 yapımı Alfred Hitchcock filmi

Öldüren Hatıralar, 1945 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Spellbound olan film 1950 yılında Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<i>Kahraman Şerif</i> (film) film

Kahraman Şerif 1952 ABD yapımı dramatik western filmidir. Özgün adı Türkçede "tam öğle vakti" anlamına gelen High Noon dur.

<i>Kuzenim Vinny</i> ABD Yapımı Komedi Filmi

Kuzenim Vinny, 1992 ABD yapımı komedi filmi.

<i>İtalyan Usulü Evlilik</i>

İtalyan Usulü Evlilik, 1964 İtalya Fransa ortak yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı Matrimonio all'italiana olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Marriage Italian Style adıyla gösterilmiştir.

<i>Batının Zaferi</i>

Batının Zaferi, 1962 ABD yapımı epik western filmidir. Özgün adı How the West Was Won olan film Türkiye'de Aralık 1968'de sinemalarda gösterime girmişti.

<i>Neşeli Pazar</i> 1983 yapımı Fransız filmi

Neşeli Pazar, 1983 Fransa yapımı kara film tarzında bir polisiye komedi filmidir. Özgün adı Vivement dimanche! olan film ABD'de Confidentially Yours, İngiltere'de ise Finally, Sunday! adlarıyla gösterilmiştir. Film Türkiye'de 5-15 Ağustos 1991 tarihleri arasında yönetmenin anısına düzenlenen ve "François Truffaut'ya Özlem" adı verilen özel bir film haftasında yönetmenin diğer birkaç filmiyle beraber gösterime sunulmuştu.

<i>Bir Cinayetin Tahlili</i> 1959 ABD yapımı dramatik mahkeme filmi

Bir Cinayetin Tahlili, 1959 ABD yapımı dramatik mahkeme filmidir. Özgün adı Anatomy of a Murder olan bu siyah-beyaz film 1962 yılında Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir. Amerikan sinemasının ürettiği en önemli hukuk ve yargılama filmlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Siri</span> çeşitli Apple cihazlarında akıllı kişisel asistan

Siri İngilizce telaffuz: [ˈsɪri], Apple'ın iOS, watchOS ve tvOS işletim sistemlerinin bir parçasıdır. Bu bilgisayar yazılımı, akıllı kişisel asistan ve bilgi gezginidir. Bu programın amacı, soruları cevaplamak tavsiyelerde bulunmak ve web hizmetlerindeki eylemleri gerçekleştirmektir. Siri, 28 Nisan 2010 tarihinde satın alındı ve ilk olarak App Store'da bir iOS uygulaması olarak tanıtıldı. Siri şirketi en başta uygulamasının Android ve BlackBerry'de de kullanılabileceğini açıklamış olsa da Apple tarafından devralındıktan sonra iptal edilmiştir.

Bir Katil Yaratmak Laura Ricciardi ve Moira Demos tarafından yazılmış ve yönetilmiş Amerikan gerçek suç belgeseli televizyon dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mary Badham</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Mary Badham, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterildiği To Kill a Mockingbird (1962) filminde Jean Louise "Scout" Finch'i canlandıran Amerikalı bir aktris. O zaman, Badham bu kategoride aday gösterilen en genç oyuncuydu.

36. Akademi Ödülleri, 1963'ün en iyi filmlerini ödüllendirmek amacıyla 13 Nisan 1964'te Santa Monica, California'daki Santa Monica Civic Oditoryumu'nda gerçekleştirildi. Jack Lemmon törenin ev sahipliğini yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.