İçeriğe atla

Bölgesel jet

Bormbardier Crj 200 er
Airbus A-318
Embraer E-Jets170 uçağindaki koltuk mesafeleri

Bölgesel jet ya da İngilizce söyleyişiyle Regional Jet (kısaca RJ), hızlı, oldukça ekonomik, kısa pistlerden rahatlıkla havalanabilen bir uçak sınıfıdır. İlk kez 1978 yılında ortaya çıktı. Havacılıkta bilet fiyatlarının düşmesi, havaalanı sayısının artması, coğrafi nedenlerden dolayı pist uzunluklarının kısa olduğu meydanların açılması günümüzde bu uçak sınıfına talebi artırdı. Geçmişte bu sınıf yalnız Douglas DC-9 ve benzerlerinin tekelindeyken günümüzde Airbus, BAE, Bombardier, Canadair, Embraer, Suhoy ve Comac gibi firmaların uçak üretimine başlamasıyla giderek büyük bir pazar haline geldi.

Bu uçakların en önemli özelliği belli bir gövde yapısına sahip olmamalarıdır. Bombardier CRJ 900 gibi arkadan motorlu, dar gövdeli bölgesel jet olduğu gibi, kısa ve kanattan motorlu Airbus A-318 gibi uçaklarda bu sınıfta tanımlanmaktadır. Bu uçaklarda yolcu sınıflandırması yoktur. Yolculuk bir şehirlerarası otobüsten farksızdır. Bu tip uçaklarda amaç en az yakıt tüketimi, daha düşük havalimanı park ücretleri ve olabildiğince çok yolcu koltuğu barındırmaktır. Normal yolcu uçaklarında bulunan Turbofan jet kullandıklarından oldukça iyi bir güç-ağırlık dengesine sahiptirler. Tırmanma ve hız konusunda çok performans sergilerler.

Bu tip uçaklara halk dilinde Dolmuş tipi jet veya Minijet denmektedir.[]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Airbus A380</span> Dünyanın en büyük yolcu uçağı

Airbus A380, Airbus tarafından üretilen, dünyanın en büyük geniş gövdeli yolcu uçağıdır. Ağırlığı 560 ton'dur.

<span class="mw-page-title-main">Uçak</span> Motorlu hava taşıtı

Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, uçma özellikli motorlu bir hava gemisi ve hava taşıtıdır. Pistonlu ya da jet motorlu, sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 747</span> Boeing tarafından üretilen, orta-uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu-kargo uçağı

Boeing 747, havayolu taşımacılığında kullanılan bir jet uçağıdır. İlk ticari uçuşunu 1970 yılında gerçekleştirmiştir. Büyüklük rekorunu Airbus A380'in hizmete girdiği 2006 yılına kadar elinde tutmuştur. 2006 yılı itibarıyla en uzun kanat genişliğine Hughes H-4 Hercules sahiptir ancak en büyük ticari uçak, Sovyet yapımı kargo uçağı Antonov An-225'tir.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İş jeti</span>

İş jeti, özel jet ya da yaygın olmayan kullanımıyla bizjet iş insanı gruplarını taşıyan jetlerdir. İş jetleri sivil kullanımda olduğu gibi askeri amaçlarla da kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A340</span> yolcu uçağı

Dünya ticari jet pazarının %55'ten fazlasını elinde tutan Alman, Fransız, İngiliz, İspanyol ortak yapımı olan Airbus firmasının ürettiği, 1991 yılından beri uçmakta olan 4 motorlu, çift koridorlu yolcu uçağı Airbus A340'ın 4 değişik modeli vardır: A340-200, A340-300, A340-500, A340-600. A350'den bir önce üretilmiş olan Airbus modeli. 2 motorlu A330 ile benzer dizayna sahiptir. Airbus A380'den sonra Boeing 747'nin en büyük rakibidir. Değişkenlerine göre 261-380 arası yolcu taşıyabilir, 6.700-9.000 Deniz mili mesafe kat edebilir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 717</span>

Boeing 717, Çift motorlu jet uçağı. Dizaynı McDonnell Douglas şirketince yapılan uçak, şirketin Boeing bünyesine katılması sonrası piyasaya Boeing 717 olarak sürülmüştür. İlk sipariş 1995 yılında alınmış, 1999 Eylül'ünde de ilk teslimat yapılmıştır. Boeing 717 üretimine Mayıs 2006'da son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A320 ailesi</span>

Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bombardier CRJ700 serisi</span>

Bombardier Canadair Regional Jet (CRJ), orijinal ismi ile Canadair CL-600 Regional Jet olan, Kanada kökenli uçak firması Bombardier'in üretmiş olduğu çift motorlu bölgesel jet uçağı familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Comac C919</span>

Comac C919, Commercial Aircraft Corporation of China (Comac) tarafından üretilmesi planlanan 158-174 kişilik dar gövdeli yolcu uçağıdır. C919, iptal edilen Shanghai Y-10'dan beri Çin'de tasarlanan ve üretilen en büyük ticari yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Comac ARJ21</span>

Comac ARJ21 Xiangfeng, Commercial Aircraft Corporation of China (Comac) tarafından üretilen çift motorlu bölgesel jet yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-334</span> Rusya yapımı bölgesel jet yolcu uçağı projesi

Tupolev Tu-334, Tupolev tarafından hazırlanan bir Rus bölgesel jet yolcu uçağı projesiydi. Uçak, eskiyen Tu-134 ve Yak-42 uçaklarının yerini alması amacıyla geliştirilmiş olup kısaltılmış bir Tu-204 gövdesine ve bu uçağın kanadının küçültülmüş bir versiyonuna dayanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Fokker 100</span> 1986-1997 yılları arasında üretilmiş çift-motorlu uçak

Fokker 100, Fokker tarafından üretilen bir Hollanda yapımı bölgesel jet yolcu uçağıdır. Uçak, 1980'lerde geliştirilmiş olup eskiyen F28'lerin yerini almıştır. Fokker'in iflas etmesine kadar şirketin ürettiği en büyük yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A318</span>

Airbus A318, Airbus tarafından üretilen bir jet yolcu uçağıdır. Uçak, Airbus A320 ailesinin en küçük modeli olup ilk uçuşunu 15 Ocak 2002 tarihinde gerçekleştirdi ve 2003 yılında hizmete girdi.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A220</span> Bölgesel Hava Aracı Ailesi

Airbus A220, daha önceki bilinen adıyla Bombardier CSeries, ilk olarak Bombardier Aerospace tarafından üretilen Kanada yapımı bir orta menzilli jet yolcu uçağıdır. Uçak ilk uçuşunu 16 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirmiş olup 15 Temmuz 2016 tarihinde hizmete girmiştir. Uçak günümüzde Airbus tarafından pazarlanmakta ve ortak girişim Airbus Canada Limited Ortaklığı tarafından üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Comac</span>

Çin Ticari Uçak Şirketi (Comac) 11 Mayıs 2008 tarihinde Çin'in Airbus ve Boeing firmalarına olan bağımlılıklarını azaltmak amacıyla Şanghay'da kurulmuş devlete ait hava araçları üreticisidir. şirketin merkezi Şangay, Pudong'dadır. Comac; 150'den fazla yolcu kapasitesine sahip büyük yolcu uçaklarının tasarımcısıdır.

Aşağıda, önemli sayılarda üretilmiş ticari kısa mesafeli bölgesel sivil yolcu uçaklarının bir listesi verilmiştir. Bölgesel uçaklar genellikle 810 mil'den kısa menzile ve 100'den az yolcu koltuğuna sahiptir. Bu tür uçaklar, bölgesel hub noktalarından dağıtım modelinin yanı sıra direk uçuş modellerinde de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A321</span>

Airbus A321, kısa ila orta menzilli, dar gövdeli, çift motorlu ticari yolcu jet uçaklarından oluşan Airbus A320 ailesinin bir üyesidir. 185 ila 236 yolcu taşıma kapasitesi bulunmaktadır. Temel A320'nin ilk türevi olan uzatılmış bir gövdeye sahiptir ve orijinal A320'den yaklaşık altı yıl sonra, 1994 yılında hizmete girmiştir. Uçak, diğer tüm Airbus A320 ailesi varyantlarıyla ortak bir tip derecelendirmesini paylaşmakta ve önceki A320 ailesi pilotlarının daha fazla eğitime ihtiyaç duymadan uçağı uçurmasına olanak tanımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A319</span>

Airbus A319, Airbus tarafından üretilen kısa ve orta menzilli, dar gövdeli, ticari yolcu çift motorlu jet uçaklarından oluşan Airbus A320 ailesinin bir üyesidir. A319, 124 ila 156 yolcu taşır ve maksimum 6.900 km uçuş menziline sahiptir. Uçağın son montajı Almanya'nın Hamburg kentinde ve Çin'in Tianjin kentinde yapılıyor. 1996 yılında Swissair ile hizmete girmiştir. Diğer Airbus A320 ailesi uçaklarıyla aynı tip derecelendirmesini paylaşır ve diğer A320 varyantlarında eğitim almış pilotların ek eğitim almadan A319'u uçurmasına olanak tanır. Kasım 2021 itibarıyla, toplam 1.488 Airbus A319 uçağı teslim edildi. American Airlines, filosundaki 133 adet A319 ile en büyük operatör konumunda.