İçeriğe atla

Béla Tarr

Béla Tarr
Doğum21 Temmuz 1955 (69 yaşında)
Pécs, Macaristan
Etkin yıllar1971 – günümüz
EvlilikÁgnes Hranitzky

Béla Tarr (21 Temmuz 1955, Pécs, Macaristan), Macar yönetmen, yapımcı ve senarist.

Hayatı

Béla Tarr, Macaristan'ın güneyindeki Pécs şehrinde doğdu fakat Budapeşte'de büyüdü. Hem annesi hem de babası tiyatro ve sinemayla yakından ilgiliydi. Babası sahne tasarımcısıydı. Annesi ise 50 seneden daha fazla tiyatrolarda suflör olarak çalıştı. Annesi, Tarr 10 yaşındayken onu, Tolstoy'un İvan İlyiç'in Ölümü adlı eserinin televizyon filmi uyarlaması için Macaristan Ulusal Televizyonu'nda yapılacak seçmelere götürdü ve Tarr burada bir rol kaptı. Tarr, Miklós Jancsó'nun filmi Szörnyek évadja dışında bir daha aktörlük yapmayı denemedi.[1] 16 yaşında çektiği amatör filmlerle, sinemaya olan ilgisini fark etmeye başladı.[2] Yaptığı amatör filmler belgesel olmak üzere çoğunlukla Macaristan'daki işçilerin veya fakir insanların hayatlarını konu ederdi. Her zaman felsefe ile uğraşmak istediğini söyledi ve film yapmayı bir çeşit hobi olarak gördü. Ancak, çektiği 8 mm'lik kısa filmlerinden sonra, Macaristan hükûmeti üniversiteye devam etmesine izin vermedi ve Tarr film üretmeyi sürdürmeyi seçti.[1]

Kariyeri

İlk uzun metrajlı filmi Családi tűzfészek'i 1977 yılında 22 yaşındayken çekti. Filmdeki oyuncu kadrosunu, yerel halktan seçilen ve profesyonel aktör olmayan insanlar oluşturdu. Filme sadece "dostluk" için katıldılar ve hiçbiri film için ücret almadı. Tarr filmi toplam 6 günde çekti.[1] Eleştirmenler filmde John Cassavetes'in yönetmenliğinden etkiler bulduğunu söyleseler de,[3] Tarr Családi tűzfészek filmini çekmeden önce Cassavetes'in hiçbir filmini izlemediğini söyledi. Film 1979 yılında yayınlandı. Ufak tefek değişiklikler dışında tarzını aynen devam ettirerek Szabadgyalog ve Panelkapcsolat filmlerini çekti. Panelkapcsolat, başrollerinde profesyonel oyuncuların oynadığı ilk filmidir.[1] 1982'de çektiği William Shakespeare'in Macbeth adlı eserinden uyarladığı televizyon filmi Macbeth sadece iki sahneden oluşmuştur. Birincisi giriş kısmı olarak 5 dakika, ikincisi ise 67 dakikadır.

İlk dört uzun metrajlı filminin senaryosunu kendisi yazan Tarr, Őszi almanach filminden sonra, Macar yazar László Krasznahorkai'yle birlikte Kárhozat filminin senaryosunu yazdı. Krasznahorkai'nın Sátántangó romanının sinema filmine uyarlama tasarısı 7 seneyi aşkın bir süre sonucunda gerçekleşti. 450 dakikalık film 1994'te beğenilere sunuldu.[2] Susan Sontag, Tarr için, modern sinemanın kurtarıcılarından biri demiştir ve her sene bir kez Sátántangó'yu izlemekten memnun olduğu dile getirmiştir. Sátántangó'dan sonra 1995'te 35 dakikalık Utazás az Alföldön adlı filmini bitirdi. 5 senelik bir sessizlikten sonra 2000 senesinde Werckmeister Harmóniák filmini çekti. Zaman zaman zor şartlar altında çekilen film, eleştirmenler tarafından gayet sıcak karşılandı.[1] Daha sonra Georges Simenon'un aynı adlı romanından uyarladığı A Londoni férfi'yi yaptı. Filmin 2005'in Mayıs ayında Cannes Film Festivali'nde gösterilmesine karar verildi fakat filmin yapımcılarından biri olan Humbert Balsan'ın 10 Şubat 2005 tarihinde intihar etmesi sebebiyle bundan vazgeçilmişti ve bu olay filmin diğer yapımcıları arasında, filmin finansmanını etkileyeceği nedeniyle tartışmalar yarattı.[4] Filmin galası 2007 Cannes Film Festivali'nde yapıldı ve 2008'de dünyaya yayımlandı.[5][6]

Bundan sonra Tarr, kendisinin son filmi olacağını söylediği A torinói ló isimli film projesinin üzerinde çalışacağını açıkladı.[7][8] Film 15 Şubat 2011'de Almanya'da Berlin Uluslararası Film Festivali'nde gösterildi ve daha sonra birçok festivalde daha gösterilerek diğer ülkelerde yayımlandı.[9] Tarr, bu filmle 2011 Berlin Uluslararası Film Festivali'nde biri Jüri Büyük Ödülü olmak üzere tam 2 ödül aldı.[10]

Filmlerinin müzikleri genellikle (toplamda 9 tanesi) Mihály Vig tarafından bestelenmiştir. Vig'le birçok alanda işbirliği yaptığı gibi, Sátántangó dâhil birkaç filminde başrollerde oynatmıştır.[11]

Etkileri

Gus Van Sant devamlı Tarr'ın, (ilk önce, Gerry adlı filminde çekmeye başladığı uzun kesintisiz sahneler üzerinde) kendisinin son filmleri üzerindeki etkisinden bahseder.[12] Tarr ve özellikle filmi Sátántangó, remodernist film akımının öncülerinden kabul edilir.[13]

Filmografisi

Uzun metraj filmleri

  • A Torinói ló (2011)
  • A Londoni férfi (2007)
  • Werckmeister harmóniák (2000)
  • Sátántangó (1994)
  • Kárhozat (1988)
  • Öszi almanach (1984)
  • Panelkapcsolat (1982)
  • Szabadgyalog (1981)
  • Családi tüzfészek (1979)[14]

Televizyon filmleri

Belgeselleri

  • City Life (1990)[14]

Kısa filmleri

  • Visions of Europe (2004)
  • Utazás az Alföldön (1995)
  • Utolsó hajó (1990)
  • Hotel Magnezit (1978)[14]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  3. ^ Michael Wilmington (Mayıs 10, 1996). "HUNGARIAN BELA TARR'S GENIUS ON VIEW DURING FACETS RETROSPECTIVE". Chicago Tribune.
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 
  14. ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Haluk Bilginer</span> Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Nihat Haluk Bilginer, Türk oyuncu ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Finney</span> İngiliz Aktör

Albert Finney, Jr, 5 kez Oscar'a aday gösterilmiş, Emmy ödülü sahibi İngiliz oyuncu.

<i>Ağıt</i> (film) Yılmaz Güneyin 1971 yapımı filmi

Ağıt, yönetimi ve senaryosu Yılmaz Güney'e ait, 1971 yılında çekilmiş Türk filmi.

<i>Bal</i> (film) "Yusuf Üçlemesi"nin üçüncü filmi (2010)

Bal, 2010 yapımı bir Semih Kaplanoğlu filmidir. 60. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde galası yapılmış film "Yusuf Üçlemesi"nin son filmidir. Bu film 60. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde Festival'in en prestijli ödülü olan Altın Ayı ödülünü kazanmıştır. "Yusuf Üçlemesi"nin ilk iki filmi Yumurta ve Süt'tür. Çekimleri Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde yapıldı.

61. geleneksel Berlin Film Festivali, 10 ila 20 Şubat 2011 tarihleri arasında düzenlendi ve aktris Isabella Rossellini, jürinin başkanı olarak festivalde yer aldı. Coen Kardeşler'in İz Peşinde filmi ile festival açıldı. Alman oyuncu Armin Mueller-Stahl, başarılarından dolayı Onursal Altın Ayı'yı aldı. En İyi Film dalında Altın Ayı, Asghar Farhadi'nin yönettiği İran draması olan Jodaeiye Nader az Simin filmine verildi.

<i>Bir Zamanlar Anadoluda</i> 2011 yapımı Türk dram filmi

Bir Zamanlar Anadolu'da, Nuri Bilge Ceylan'ın senaryosunu yazdığı ve yönettiği 2011 yapımı Türk dram filmi. Başrollerini Muhammet Uzuner, Yılmaz Erdoğan ve Taner Birsel'in paylaştığı film, bir doktor ile cinayet soruşturması yürüten bir savcının 12 saatlik gerilimli hikâyesini konu almaktadır. On bir hafta süren filmin çekimleri Kırıkkale'nin Keskin ilçesinde gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Mihály Vig</span> Macar şarkıcı ve oyuncu

Mihály Víg Macar besteci, şair, söz yazarı, gitarist, şarkıcı ve oyuncu. Trabant (1980–1986) ve Balaton (1979–günümüz) adlı müzik gruplarının kurucularındandır. Ayrıca, Macar yönetmen Béla Tarr'la yaptığı işbirlikleriyle tanınır. Tarr'ın Utazás az Alföldön ve Utolsó hajó adlı kısa filmlerinde rol almış, Sátántangó adlı 450 dakikalık filminde de başrol oynamıştır. Ağırlıkla Béla Tarr'ın filmleri olmak üzere birçok filmin müziklerini bestelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saraybosna Film Festivali</span>

Saraybosna Film Festivali, 1995 yılından bu yana Saraybosna'da gerçekleştirilen film festivalidir.

<span class="mw-page-title-main">2012 Cannes Film Festivali</span>

65'inci 2012 Cannes Film Festivali 16-26 Mayıs 2012 tarihinde Fransa'nın Cannes şehrinde düzenlenmiş uluslararası film festivalidir. İtalyan film yönetmeni Nanni Moretti festivalin rekabet bölümünde jüri başkanlığı yapmıştır. İngiliz oyuncu Tim Roth ise Un Certain Regard bölümünün jüri başkanlığını yapmıştır. Fransız oyuncu Bérénice Bejo'da festivalin açılış ve kapanış törenlerine ev sahipliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Michael Fassbender</span> İrlandalı-Alman aktör

Michael Fassbender Alman-İrlandalı oyuncu ve yapımcı. Ekrandaki ilk rolü, 2000 yılında yayınlanmış olan Hearts and Bones adlı minidizidir. Bunu takiben 2001 yılında Band of Brothers adlı minidizide rol aldı. Quentin Tarantino'nun savaş filmi Soysuzlar Çetesi'ndeki Teğmen Archie Hicox, X Men: Birinci Sınıf ve X-Men: Geçmiş Günler Gelecek filmlerindeki Magneto, Ridley Scott'ın yönettiği bilimkurgu filmi Prometheus'taki David, fantezi-aksiyon filmi 300 Spartalı'daki Stelios, kız arkadaşının 15 yaşındaki kızını çekici bulan Akvaryum'daki Connor O'Reily, Charlotte Bronte'nin aynı adlı kitabından uyarlanan romantik-drama filmi Jane Eyre'deki Edward Fairfax Rochester, tarihi bir film olan Tehlikeli İlişki'deki Carl Jung, biyografik film olan Açlık'taki Bobby Sands ve Utanç'taki seks bağımlısı Brandon en iyi bilinen rolleridir. Utanç'taki performansıyla Ağustos 2011'de Venedik Uluslararası Film Festivali'nde Volpi Cup En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü kazandı, Altın Küre ve BAFTA için aday gösterildi. 2014 yılında 12 Yıllık Esaret filminde canlandırdığı Edwin Epps karakteriyle Akademi Ödülleri'nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında aday oldu. 2015 yapımı Oscar ödüllü Kate Winslet'in de oynadığı, Danny Boyle yönetmenliğindeki Steve Jobs filminde Steve Jobs'u canlandırdı. Bu filmle de 'En İyi Erkek Oyuncu' dalında Altın Küre, BAFTA ve Oscar adaylığı getirdi. 2015 yapımı Justin Kurzel'in yönettiği Macbeth adlı filmde oynadı. Aynı zamanda 2015'te vizyona giren Sakin Batı filminde oyunculukla birlikte filmin yapımcılığını da üstlendi. 2016'da vizyona giren Assassin's Creed adlı filmin hem yapımcılığını hem de başrolünü üstlendi. 51 ödülü, 104 adaylığı bulunmaktadır.

<i>Şeytan Tangosu</i> László Krasznahorkai tarafından yazılan roman

Şeytan Tangosu, Macar yazar László Krasznahorkai'ın ilk romanıdır. Macaristan’da 1985 yılında Macarca olarak yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">László Krasznahorkai</span> Macar romancı ve senarist

László Krasznahorkai Macar senarist ve romancıdır.

<i>Macbeth</i> (film, 2015)

Macbeth William Shakespeare'in aynı adlı eserinden uyarlanmış, Justin Kurzel'in yönetmenliğini yaptığı ve Jacob Koskoff, Todd Louiso ve Michael Lesslie'nin görüntü yönetmenliğini yaptığı 2015'te vizyona giren İngiliz drama filmi. Başrolde Michael Fassbender ve onun eşini oynayan Marion Cotillard yer almaktadır. Film 2015 Cannes Film Festivali'nde Palme d'Or için yarışacak filmler arasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Emin Alper</span> Türk yönetmen

Emin Alper, Türk yönetmen; senarist, yapımcı ve akademisyen. İstanbul Teknik Üniversitesi'nde akademisyenlik ve çeşitli dergilerde yazarlık da yapan Emin Alper, Tepenin Ardı, Abluka ve Kurak Günler filmleri ile tanınır. Alper'in üçüncü uzun metrajlı filmi olan Kız Kardeşler, ilk gösterimi 69. Berlin Uluslararası Film Festivali'nin "Ana Yarışma" bölümünde gerçekleştirdi. Film, SİYAD'da 10 dalda 11 adaylık elde etti.

<i>Köstebek</i> (film, 2011)

Köstebek, Tomas Alfredson tarafından yönetilen 2011 yapımı soğuk savaş, ajan filmi. Senaryo Bridget O'Connor ve Peter Straughan tarafından John le Carré'in aynı adlı romanından uyarlandı. Filmin kadrosunda Gary Oldman, Colin Firth, Tom Hardy, John Hurt, Toby Jones, Benedict Cumberbatch ve Ciarán Hinds bulunmaktadır. Film 1970'lerin başlarında Londra'da İngiliz gizli servisindeki Sovyet çifte ajanların aranılmasını konu ediniyor.

<span class="mw-page-title-main">Zoe Cassavetes</span> Amerikalı film yönetmeni, senarist ve sinema oyuncusu

Zoe Rowlands Cassavetes ABDli film yönetmeni, senarist, oyuncu ve yazar. En bilinen eseri 2007 yapımı Broken English filmidir. Yönetmen, senarist ve oyuncu John Cassavetes ve oyuncu Gena Rowlands'ın kızı, yönetmen ve oyuncu kardeşler Nick Cassavetes ve Alexandra Cassavetes'in küçük kardeşidir. Babaannesi ise yine oyuncu Katherine Cassavetes'dir.

Esra Saydam Türk kadın senarist, film yönetmeni ve yapımcı. 2015 yılında yönetmenliğini, senaryosunu ve yapımcılığını üstlendiği ilk uzun metrajlı filmi Deniz Seviyesi ile 15. Milano Uluslararası Film Festivalinde ve 21. Altın Koza Film Festivalinde En İyi Yönetmen ödüllerini kazandı.

<span class="mw-page-title-main">55. Uluslararası Antalya Film Festivali</span>

55. Uluslararası Antalya Film Festivali, 29 Eylül – 5 Ekim 2018 tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirilen film festivalidir. Festivalde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da, artistik direktörlüğü Mike Downey ve genel sanat yönetmenliğini ise Mirsad Purivatra üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">György Barkó</span>

György Barkó, Rumen-Macar aktör.

Torino Atı, Béla Tarr ve Ágnes Hranitzky'nin yönettiği, başrollerinde János Derzsi, Erika Bók ve Mihály Kormos'un yer aldığı 2011 yapımı Macar dram filmidir. Tarr ve sık sık birlikte çalıştığı László Krasznahorkai tarafından ortak yazılmıştır. Filmde, İtalya'nın Torino kentinde, filozof Friedrich Nietzsche'nin zihinsel çöküşüne neden olduğu söylenen bir atın kırbaçlanması olayına atıf yapılmaktadır. Film, bu atı ve sahiplerini hikâyenin merkezine almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.