İçeriğe atla

Báthory ailesi

Báthory ailesi
Báthory Ailesi
MilliyetMacar
Ana hanedanGutkeled
Kuruluş13.yüzyıl
KurucuBriccius
Yıkılış17. Yüzyıl Başları
Son hükümdarStephen XII
Unvan(lar)Erdel Beyleri

Macar Soyluları

Leh Prensleri

Báthory Ailesi, Macaristan'ın soylu ailelerinden olan Gutkeled Hanedanı'nın bir kolu oup, Macaristan Krallığı başta olmak üzere (Sadece yönetimde yardımcı olmuşlardır) Lehistan ve Erdel (Transilvanya) gibi ülkelerde yönetim sahibi olmuşlardır.

Köken

Aile 13. yüzyılda Briccius Báthory adında Macar bir soylu tarafından Gutkeled Hanedanı'nın bir kolu olarak kuruldu. Gutkeled, Svabialı iki kardeş olan Gut ve Keled' in birleşmesiyle ortaya çıkan bir hanedan olmuştur. Aileye mensup olan Mikloş Báthory 1319 yılında merkezden uzak bir şehirde (Șimleu Silvaniei, Günümüzde Romanya) aileyi bir arada tutacak bir kale inşa ettirmiştir. Bu kalede aile mensupları Macar yönetimi ile sıkı ilişkiler geliştirmiştir. 1592 senesinde merkezde kendilerine bir malikane inşa ettiler ve böylece yönetimde yer edinmiş oldular. Aile Mohaç Meydan Savaşı'nda Osmanlı' ya birçok as mensubunu kurban etmiştir. Savaştan sonra derin bir şekilde sarsılan aile Macaristan topraklarından yönünü Lehistan, Erdel ve Litvanya'ya çevirmiştir. Burada bazen bağımsız krallık ve prenslikler kurdular bazen de Osmanlı ve diğer Doğu Avrupa ülkerinin egemenliği altında yönetmeye devam ettiler.

Efsane ve olaylar

16. yüzyılda aile, Mohaç Savaşı'ndan önce Osmanlı'nın akınlarına karşı yoğun mücadele içindeydi. Bu mücadele dönemin Macar kralı II. Lajos'u mutlu ediyordu. Báthory ismi Macarcada "Cesur, yürekli" anlamlarına geliyor. Aile bu unvanı, efsaneye göre; ailenin ilk yıllardaki mensubu olan Vitus, bir köye musallat olmuş ve halka zulüm eden bir ejderha ile savaşmak için köylüler tarafından çağırılır. Sadece üç kılıç darbesiyle ejderhayı yenen Vitus, köydeki en büyük kaleyi hediye olarak alır ve ailesine çok önemli bir onur verdiğine inanılır.

Elizabeth Báthory 16. yüzyılda adı duyulan ve rekor seviyede cinayet işlemiş bir asilzadeydi. Báthory ailesi, kendi arasında evliliği fazla olan bir aileydi. Bu yüzden ailede beden ve ruh hastaları mevcuttu. Bunlardan psikolojisi daha küçükken bozulan Elizabeth vardı. Elizabeth, güzelliğine aşırı düşkün birisiydi. Her gün günde 4-5 defa kıyafet değiştiren, hizmetkarları tarafından yoğun ilgiye alınan biriydi. 40'lı yaşlara geldiğinde yaşlılık belirtisi gösteren bedeni onu çok korkutmuştu. Güzelliği için sürekli bir şeyler peşinde koşuyordu. Kara büyü ve hayvan kurban etme ayinlerinden geri durmuyordu. Zaten zalim bir şekilde büyütülen Elizabeth Báthory, hizmetkarlarına aşırı sert davranan birisiydi. Hizmetçilerine eziyet etmek onun için hoş bir vakit harcama durumuydu. Bir gün kontesin saçını tararken canını acıtan hizmetçisine çok sert bir tokat vurduğu ve genç hizmetçisinin dudağını patlattığı söylenir. Akan kan Elizabeth'in eline damlar ve Elizabeth, "bu kanın kıza gençlik ve güzellik verdiğini" düşünür. Yardımcısı ile kızı feci işkencelerden geçirdikten sonra çıkan kanı vücuduna sürdüğü söylenir. Hırsını alamayan Elizabeth, civar köylerden ve şehirlerden ne kadar genç kız varsa eğlence tertibi ve bağış bahanesiyle ayağına çağırmıştır. Daha önceleri soylu ailelerin kızlarını öldürmüştür lakin şüphe çekmesinden ötürü asillerden vazgeçmiştir. Civar halk kalede cinayetler işlendiğini anlamış ve Kanlı Kontes'i şikayet etmişlerdir. Krallık görevlileri tarafından tutuklanan Elizabeth, soylu olduğu için idam edilmemiştir. Ceza olarak kalesindeki bir odaya duvar örülmek şartıyla hapis cezasına çarptırılmıştır. Yardımcıları canlı canlı yakılarak idam edilmiştir.

Báthory Ailesi, kendi aralarında karanlık işler yapan, şatolarında kanlı ve şiddet dolu partiler düzenleyen bir yapıya da sahipti.

Kaynakça

haç Meydan Muharebesi ile en güçlü mensuplarını Osmanlı'ya kurban etmiş ve derin bir sarsıntı geçirmiştir. [[Osmanlı]] yönetimi ailenin faaliyetlerine kısıtlı olarak devam

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vampir</span> insanların kanını emdiğine inanılan yaratık

Vampir, günbatımı ile şafak arasında dirilerek mezarından çıktığına, insanlara saldırıp kanlarını emdiğine inanılan mitolojik bir varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">I. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun, I. Süleyman komutasında Roma Cermen İmparatorluğu hakimiyetinde bulunan Viyana’ya düzenlediği sefer

I. Viyana Kuşatması veya 1529 Viyana Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ilk girişimdi. Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 100.000'den fazla askeriyle şehre saldırırken, Niklas Graf Salm liderliğindeki savunmacıların sayısı 21.000'i geçmiyordu. Buna rağmen Viyana, 27 Eylül 1529 ile 15 Ekim 1529 tarihleri arasında, iki haftadan biraz fazla süren kuşatmadan sağ çıkmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Macarca</span> Macaristanın resmi dili

Macarca (kendi dilinde

<span class="mw-page-title-main">János Hunyadi</span> Orta çağ Macar ordu komutanı

Hünyadi Yanoş ya da Yanoş Hunyadi, Orta Çağ Macar ordu komutanıdır. Hunyadi soyadı, János adıdır, Macar geleneğine göre önce soyadı, sonra adı yazılır, Türkçeye de bu şekilde geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pécs</span> Macaristanda bir yer

Pécs veya Peç, Macaristan'ın güneyinde, Mecsek dağlarının güneybatı yamacında, Hırvatistan sınırına yakın bir şehirdir. Baranya ilinin merkezi ve Macaristan'ın beşinci büyük şehridir. Yaklaşık iki bin yıllık tarihi boyunca çeşitli yönetim ve kültürlerden zamanımıza kalan zengin eserleri ve çok renkli kültürüyle tanınmış, erken Hristiyan dönemi nekropol 2000 Aralığında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmış, 2010 yılında kültür başkenti olarak seçilen kentlerden birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Ferenc Rákóczi</span>

II. Ferenc Rákóczi (Borsi, 27 Mart 1676 - 8 Nisan 1735, Tekirdağ), Macar bağımsızlık hareketinin önderidir. 1704-1711 yılları arasında Erdel prensi olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad'ın Fethi</span> Macaristan Krallığının sınırlarında bulunan Belgradın Temmuz 1521de Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması ile başlayan ve 29 Ağustos 1521de Belgradın Osmanlı sınırlarına katılması ile sona eren süreç

Belgrad'ın Fethi, Macaristan Krallığı'nın elinde bulunan Belgrad'ın Temmuz 1521'de, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasıyla başlayan ve 29 Ağustos 1521'de fethiyle sona eren süreçtir.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Litvanya Birliği</span> 1569-1795 Avrupada iki konfederasyonlu monarşi

Polonya-Litvanya Birliği, Birinci Polonya Cumhuriyeti, İki Ulus Cumhuriyeti, İki Ulus Birliği veya İki Halk Birliği, 17. yüzyıl Avrupası'nın en güçlü ülkelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan tarihi</span> Macaristan ülkesinin tarihi

Macaristan tarihi, Macarların ya da Avrupa'da bilinen adları ile Hungarların kökenine ilişkin genel olarak kabul edilen görüş belirsiz ve tartışmalı olmasına karşın; onların milattan sonra 9. yüzyıla kadar Avrasya'nın ovalarında yaşayan göçebe topluluklar oldukları yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Báthory</span> aristokrat & Seri katil

Elizabeth Báthory, Macar soylu ve seri katildir.

<span class="mw-page-title-main">I. János</span> Macaristan Kralı

János Szapolyai, János Zápolya olarak da bilinir., 1511'den itibaren Erdel voyvodası, 1526'dan ölümüne değin Macaristan Kralı.

Yanıkkale, Macaristan'ın Györ şehrinde kurulu müstahkem mevkiye Osmanlılar tarafından verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Mohaç Muharebesi (1526)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1526 yılında yapılan savaş

Mohaç Muharebesi veya Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Muharebe, sayıca üstün Osmanlı ordusunun hafif süvari birlikleri ve o zamana kadar Avrupalıların karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar ordusunun esas gücü olan ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmesini takiben ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmış ve Osmanlı Ordusu, Macar Ordusu'nu hezimete uğratmıştır. Saat 13:00 ile 14:00 arasında başlayan savaşın bitiş noktasıyla ilgili birkaç güvenilir kaynak, Macar Kralı II. Lajos'un alacakaranlıkta alanı terk ettiğini ve karanlığın örtüsü altında kaçtığını söyler. Güneş 29 Ağustos 1526'da saat 18:27'ye kadar batmayacağından, savaşın iki ila üç saatten daha uzun sürdüğünü gösterir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Paşa (Özi beylerbeyi)</span> Osmanlı kumandanı

İskender Paşa Osmanlı Kumandanı ve Özi'nin beylerbeyidir. 1620 yılındaki Cecora Savaşı'nda İskender paşa Lehistan-Litvanya Birliği'ne karşı Osmanlı ordusu ile Eflak birliklerini (13,000-22,000) yöneterek galip geldi.

<span class="mw-page-title-main">Miklós Zrínyi</span>

VII. Miklós Zrínyi veya Nikola Zrinski, Hırvat ve Macar soylusu asker, devlet adamı ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Hunyadi ailesi</span>

Hunyadi ailesi, Macaristan Krallığı'nda 15. yüzyılda en önemli Macar soylu ailelerden olan aile. Aile üyelerinden Matyas Corvinus 1458 ile 1490 yılları arasında Macaristan Kralı, 1469 ile 1490 yılları arası Bohemya Kralı ve 1487 ile 1490 arası Avusturya Dükası olmuştur. Gayrimeşru oğlu John Corvinus 1485-1501 arası Troppau Dükası olmuş ve 1485-1490 yılları arasında Beuthen Dükalığı, Głubczyce Dükalığı, Liptó Dükalığı, Ratibor Dükalığı ve Tost Dükalığı dahil birçok Silezya Dükalığını yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Báthory</span> Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü

Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86). Habsburgların Polonya tahtını ele geçirme girişimini engellemiş, Baltık Denizi'nin doğusundaki Polonya topraklarını Rus saldırılarına karşı korumuş, Polonya, Moskova Büyük Prensliği ve Erdel'i birleştirerek büyük bir devlet oluşturmayı amaçlamıştır. Polonya tarihinin en güçlü ve en hırslı hükümdarlarından biridir.