İçeriğe atla

Ağız Açma Ritüeli

Ağız Açma Ritüeli (ya da Göz Açma Ritüeli) Antik Mısır'da bir çeşit yeniden canlandırma ve kurban etme seromonisidir. Ritüelin nasıl ilerlemesi gerektiği aşamaları ile belirlenmiştir. Belirlenen bu aşamalar çeşitli büyüsel-ritüel bölümlerden oluşur. Ağız Açma Ritüeli Heykel, Tapınak, Uşabti ve gübre böceklerine uygulanmanın yanı sıra, mumyalama işleminin de bir aşamasını oluşturmaktadır.[1]

Mısır'ın erken hanedan döneminden bu yana uygulandığı tahmin edilen ağız açma ritüeli, firavunların tanrı ilan edilmesinde de önemli bir rol oynamıştır. Eski Krallık döneminde henüz yaşamalarına rağmen kendi heykellerini inşa ettiren bazı firavunlar, kendi heykellerinin özel odalarda korunmasını sağlamışlardır. Firavunların ölümü ve bunu takip eden 70 günlük mumyalama süreci sonrası, tapınak görevlileri bu heykele Ağız Açma Ritüeli ile bir can vermekte, bunun da ötesinde firavunun Osiris ile eş kabul edilmesini amaçlamaktadırlar.[2]

Ritüelin kökeni

Hanedan öncesi Mısır döneminde de var olduğu bilinen Ağız Açma Ritüeli, ilk dönemlerde sadece tanrı heykellerine uygulanmaktaydı. Ritüelin bu aşamada sembolik ve teolojik bir anlam taşımadığı düşünülmektedir.[3] İlerleyen dönemlerde firavun heykellerinin yapılışının ezoterik bir biçimde yorumlandığı görülür. Mısır'ın erken hanedan döneminde, ritüelin heykellerden ziyade mumya ve ölülere de uygulanmaya başladığı düşünülmektedir. 4. Hanedan'dan itibaren sadece firavunların değil, normal mezarlarda da bu ritüelin uygulandığına dair kanıtlar vardır.

Eski Krallık döneminde ayrıca Ağız Açma Ritüel'inde farklı olarak uygulanan bir kurban etme seromonisi vardı. Erken dönemde birbirinden bağımsız olarak var olan ama aşağı yukarı arka arkaya uygulanan bu ritüellerin Yeni Krallık döneminin başlarında tek bir ritüel olarak bütün farklı ritüellerin birleşimi olarak ortaya çıktığı düşünülebilir.[4]

Ağız Açma Ritüeli'nin içeriği, düzenlenmesi ve aşamaları hakkında Piramit metinleri önemli bilgiler aktarmaktadır. Diğer bazı önemli kaynaklar arasında Vezir Rechmire ve Firavun I. Seti mezarlarının yanı sıra, çok sayıda Papirüs, tapınak yazıtları ve ostrakonlar bulunur.

İçerik ve Önem

Ağız Açma Ritüeli, popüler bilim camiasında genellikle ritüel sırasından kullanılan araç gereçler, ne olduğu belli olmayan sihirli büyülü bazı sözlü kullanımlara indirgenmektedir. Ritüelin uygulanması sırasındaki bu theatral hareketler, yalnızca ağız açmak ile ilgili değildir. Gözler, Kulaklar ve Burun da ritüelin parçasıdır. Anlaşılacağı üzere duyu organlarına odaklanan ritüel, bu organların bütün vücudu temsil ettiği düşüncesini merkeze almaktaydı. Ritüelin tamamlanmasında en önemli etken, önceden hazırlanmış ve kabul edilmiş bir takım ritüel metinlerinin yüksek sesle okunmasıdır.

Ritüel esnasında kullanılan araç ve gereçlerin amacının ne olduğu, bu araç gereçlerin yapıldıkları madde ve formları üzerinden yorumlanmaktadır. Peseşkef Bıçağı olarak da bilinen bu araç gereçlerden birisi, çakmak taşından üretilmekteydi. Öte yandan altından üretilen bazı araç gereçler de vardı. A. M. Roth'un iddiasına göre balık kuyruğuna benzer bir şekle sahip olan Peseşkef bıçağı, ebeler tarafından göbek kordonunu ayırmak için kullanılan bir alete benzemektedir. Bu sayede doğum ile doğrudan sembolik bir bağ kurulmaktadır.[5][6]

Ritüel için kurban edilen bir sığırın uyluk kemiği, Ağız Açma Ritüeli'nde kullanılan önemli aletlerden birisidir. Jan Assmann'a göre yeni kurban edilen bir hayvanın kemiği, hala kendisinde hayat barındırdığı için Ağız Açma Ritüeli'nde yeniden canlandırmak istenilen obje ya da kişiler için uygun bir araçtı.[7] Ritüeli tamamlayan etkinlik ise, tüm aşamalardan sonra gerçekleştirilen ana kurban seromonisiydi.[8]

Mezmurlar 51 ile ilişki

Eski Ahit Mezmurlar 51'de geçen bazı bölümler, Ağız Açma Ritüeli'ni akla getirmektedir.[9]

  • Özel otlar ile ritüel yıkanış (Mezmurlar 51,7)
  • Kırılan kemiklerin iyileşmesi (Mezmurlar 51,8)
  • "Ya Rab, aç dudaklarımı“ (Mezmurlar 51,15)
  • Kurban (Mezmurlar 51,16, 17, 18)

Yayınlar

  • Jan Assmann: Tod und Jenseits im Alten Ägypten. Beck, München 2001, ISBN 3-406-46570-6.
  • Hans Bonnet: Mundöffnung. In: Hans Bonnet: Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte. 3. unveränderte Auflage. Nikol, Hamburg 2000,ISBN 3-937872-08-6, S. 487–490.
  • Hans-W. Fischer-Elfert: Die Vision von der Statue im Stein. Studien zum altägyptischen Mundöffnungsritual (= Schriften der Philosophisch-Historischen Klasse der Heidelberger Akademie der Wissenschaften. Bd. 5). Winter, Heidelberg 1998, ISBN 3-8253-0678-X.
  • Mundöffnungsritual. In: Wolfgang Helck, Eberhard Otto: Kleines Lexikon der Ägyptologie. 4., überarbeitete Auflage. Harrassowitz, Wiesbaden 1999, ISBN 3-447-04027-0, S. 193f.
  • Eberhard Otto: Das ägyptische Mundöffnungsritual (= Ägyptologische Abhandlungen. Bd. 3, 1–2, ISSN 1614-6379). 2 Bände (Bd. 1: Text. Bd. 2: Kommentar.). Harrassowitz, Wiesbaden 1960.
  • Joachim Friedrich Quack: Fragmente des Mundöffnungsrituals aus Tebtynis. In: Kim Ryholt (Hrsg.): Hieratic Texts from the Collection (= The Carlsberg Papyri 7 = CNI Publications 30). Museum Tusculanum Press, Kopenhagen 2006, ISBN 87-635-0405-7, S. 69–150.
  • Ann Macy Roth: The psš-kf and the „Opening of Mouth Ceremony“: A Ritual of Birth and Rebirth. In: Journal of Egyptian Archaeology (JEA). Bd. 78, 1992, ISSN 0075-4234, S. 113–147.
  • Ann Macy Roth: Fingers, Stars, and the „Opening of Mouth Ceremony“: The nature and Function of the nṯrwj-Blades. In: Journal of Egyptian Archaeology (JEA). Bd. 79, 1993, S. 57–79.
  • Ann Macy Roth, Catharine H. Roehrig: Magical bricks and the bricks of birth. In: Journal of Egyptian Archaeology (JEA). Bd. 88, 2002, S. 121–139.

İnternet

Dipnotlar

  1. ^ Wolfgang Helck, Eberhard Otto: Kleines Lexikon der Ägyptologie. 4., überarbeitete Auflage, Harrassowitz, Wiesbaden 1999, ISBN 3-447-04027-0, S. 193.
  2. ^ Siegfried Schott: Der Denkstein Sethos' I. für die Kapelle Ramses' I. in Abydos (= Nachrichten der Akademie der Wissenschaften in Göttingen. Philologisch-Historische Klasse. 1964, Bd. 1, ISSN 0065-5287). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1964, S. 71–73.
  3. ^ Eberhard Otto, Das ägyptische Mundöffnungsritual. Wiesbaden 1960, Band 2, S. 1.
  4. ^ Eberhard Otto, Das ägyptische Mundöffnungsritual. Wiesbaden 1960, Band. 2, S. 10.
  5. ^ Ann Macy Roth, The psš-kf and the „Opening of Mouth Ceremony“. In: JEA. Bd. 78, 1992; Ann Macy Roth, Fingers, Stars, and the „Opening of Mouth Ceremony“. In: JEA. Bd. 79, 1993.
  6. ^ Ann Macy Roth, Catharine H. Roehrig: Magical bricks and the bricks of birth. In: JEA. Bd. 88, 2002.
  7. ^ Jan Assmann, Tod und Jenseits im Alten Ägypten. München 2001, S. 427–428.
  8. ^ Eberhard Otto: Das ägyptische Mundöffnungsritual.
  9. ^ Benjamin Urrutia: Psalm 51 and the 'Opening of the Mouth' Ceremony.In:Scripta Hierosolymitana: Publications of the Hebrew University of Jerusalem. Band 28, Jerusalem 1982, S. 222–223.

İlgili Araştırma Makaleleri

Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sanat</span> duygusal veya estetik çekicilik yoluyla dışsal değerler yaratma sürecine denir

Sanat, en genel anlamıyla yaratıcılığın ve hayal gücünün ifadesi olarak anlaşılır. Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler sürekli değişmiş, bu geniş anlama zaman içinde değişik kısıtlamalar getirilip yeni tanımlar yaratılmıştır. Bu tanımlardan en yaygın kabul göreni sanatın edebiyat, resim, müzik, tiyatro, sinema, mimari ve heykel alt türlerinden oluştuğu görüşüdür. Bugün sanat terimi birçok kişi tarafından çok basit ve net gözüken bir kavram gibi kullanılabildiği gibi akademik çevrelerde sanatın ne şekilde tanımlanabileceği, hatta tanımlanabilir olup olmadığı bile hararetli bir tartışma konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Dresden Bombardımanı</span>

Dresden Bombardımanı, Almanya'nın Dresden şehrinin 13 Şubat ile 15 Şubat 1945 arasında ABD Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) ve Britanya Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) tarafından bombalanması II. Dünya Savaşı'nın tartışmalı olaylardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hamursuz Bayramı</span> Mısır’da kölelikten kurtarılan Antik İsraillilerin göçünü anan Yahudi bayramı

Pesah, Fısıh veya Hamursuz Bayramı, bir Yahudi bayramı ve festivalidir. Mısır'da kölelikten kurtarılan Antik İsraillilerin göç hikâyesini anar. Pesah, Yahudi takvimindeki Nisan ayının 15. günü başlar, bu tarih Kuzey Yarım Küre’de bahara denk gelir ve bayram 7 veya 8 gün kutlanır. Yahudi bayramları arasında en çok kutlanan bayramlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Musa</span> İbranî peygamber ve din büyüğü

Musa, Hristiyanlık, İslam ve Bahâîlik gibi İbrahimî dinlerde önemli bir peygamber, Yahudilikte ise en büyük peygamber kabul edilen İbrani din büyüğüdür. İsrail'in on iki oğlundan biri olan Levi'nin soyundan geldiğine inanılır. Tanah'taki anlatımlara göre İsrailoğulları'nın önderi ve kanun koyucusu olan Musa, Tanah'ın ilk beş kitabının birleşimi olan Tevrat'ın gökten indiricisi olarak atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Anne Frank</span> Hollandalı günlük yazarı ve Holokost kurbanı (1929-1945)

Annelies Marie "Anne" Frank, Yahudi kökenli Alman-Hollandalı günlük yazarıdır. II. Dünya Savaşı sebebiyle 1942'den 1944'e kadar işgal altındaki Hollanda'daki yaşamını yazdığı günlüğü daha sonra Anne Frank'in Hatıra Defteri adıyla basılmıştır. Frank bu sebeple Holokost'un en bilinen mağdurlarından biridir. Kendisi konu alan birçok kitap, tiyatro oyunu ve film bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim</span> Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamın müştereken kabul ettiği peygamber, bu dinlerin ortak atası

İbrahim, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi İbrahimî dinlerin ortak atasıdır. Yahudilikte, Yahudiler ile Tanrı arasındaki özel ilişkinin kurucu babası, Hristiyanlıkta, Yahudi ya da Yahudi olmayan tüm inananların ruhsal atası, İslam'da ise Adem ile başlayan ve Muhammed'de sona eren peygamberler zincirinin bir halkasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli</span> Rusyada bir heykel

İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli veya İşçi ve Kolhoz Kadın Heykeli, ideolojik ve kavramsal olarak Boris İofan tarafından ortaya atılan, Vera Muhina tarafından tasarlanan, Paris'te 1937 yılında gerçekleşen uluslararası fuarda sergilenen, paslanmaz çelikten yapılmış, 60 ton ağırlığında ve 24,5 metre uzunluğundaki heykel. Döneminde ilk kez denenen nokta kaynak metodu ile yapılan heykel, komünizmin sembolü olan orak ve çekiç taşıyan bir kadın ve bir erkekten oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Luvice</span>

Luvice veya Luvi dili Anadolu dillerine mensup bir dildir. Aynı zamanda Hititlerin de hiyeroglif yazılarında kullandıkları dildir. Mısır ve Girit hiyeroglif yazısından farklı olan bu hiyeroglif yazısı, daha çok mühürlerde ve kaya anıtları gibi büyük yazıtlarda kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Luviler</span>

Luviler, Anadolu'da yaklaşık olarak M.Ö. 2300'e doğru ortaya çıkmış bir halktır. Benzersiz bir yerli hiyeroglif yazısı ve Mezopotamya'dan ithal edilmiş çivi yazısı ile yazılmış olan Anadolu dillerine mensup Luvice dilini konuştukları da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Savaş Anıtı (Treptower Parkı)</span>

Sovyet Savaş Anıtı veya Kurtarıcı Savaşçı Heykeli, Berlin'deki Treptower Parkı'nda yer alan savaş anıtı. Sovyet mimar Yakov Belopolskiy ve Sovyet heykeltıraş Yevgeniy Vuçetiç tarafından tasarlanmış olup elinde birer kılıç ile çocuk tutan, Nazilerin sembolü olan Svastika sembolünün parçalanmış hali üzerinde yer alan bir Sovyet askerini tasvir eder. Yaklaşık 12 m uzunluğunda ve 70 ton ağırlığındaki anıtın bulunduğu meydanda ayrıca Berlin Muharebesi'nde ölen yaklaşık 7 bin Sovyet askerinin mezarları da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Didyma</span>

Didyma, İyonya sahili üzerinde yer alan bir Antik Yunan kutsal alanıdır. Bu yer Apollo tapınağını içermektedir. Delphi'nin yanında Didyma, Helen dünyasının en ünlü kehanet merkezidir. İlk olarak Homeros'un Apollo'ya ilahisinde bahsedilmiştir. Kuruluşu okuma-yazma öncesi, hatta Ionia'nın Helen kolonizasyonundan da öncedir.

<span class="mw-page-title-main">Turin Kral Listesi</span> Antik Mısır el yazması

Turin Kral Listesi ya da Turin Kral Papirüsü, Firavun II. Ramses'in döneminde yazıldığı düşünülen ve Antik Mısır firavunlarını ve bu firavunların hükümdarlık yıllarını hieratik yazı stilinde listeleyen tarihi bir belgedir. Liste bugün İtalya Torino'da Museo delle antichità egizie'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dendera Ampulleri</span>

Dendera Ampulleri ya da Dendera Kabartmaları yahut Dendera Lambaları, Denderah Tapınağı içerisindeki bazı kabartmalarda tasvir edilen alışılmadık bazı nesneleri tanımlamak için kullanılmış popüler bir tanımdır. Denderah Tapınağı, Orta Krallık döneminde kurulmuş olsa da, bugün görülen yapı Ptolemaios Hanedanı döneminden kalmadır. Ptolemaios Hanedanı'nın hüküm sürdüğü dönemde Mısır sanatında büyük yeniliklerin yaşandığı bilinmektedir. Böylesi bir dönemde yapıldığı düşünülen bu kabartmalar yaklaşık milattan önce 30'lu yıllara ve dolayısıyla da Firavun XII. Ptolemaios dönemine tarihlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan kurban etme</span> geçmiş toplumlarda tanrı veya ilah için bir insanın öldürülmesi

İnsan kurban etme, genellikle tanrıları, hükümdarı, yetkili veya rahip figürünü veya ölü ataların ruhlarını memnun etmek veya yatıştırmak amacıyla yapılan bir ritüelin parçası olarak bir veya daha fazla insanı öldürme eylemidir. Burada hizmetli veya hizmetliler sonraki yaşamlarında efendilerine hizmet etmeye devam etmeleri için öldürülürdü. Bazı kabile toplumlarında bulunan yakından ilişkili uygulamalar yamyamlık ve kelle avcılığıdır.

<span class="mw-page-title-main">İran Hunları</span> Orta Asyadan gelerek Pers İmparatorluğuna saldıran ve oralara yerleşen göçebe kabileler.

İran Hunları terimi bazen dördüncü ve yedinci yüzyıllar arasında Afganistan'da ve komşu bölgelerde yaşayan ve kuzeybatı Hindistan'a kadar genişleyen bir grup farklı kabile için kullanılır. Kabaca Hunalara karşılık gelirler. Ayrıca Sasani İmparatorluğunun kuzeydoğu sınırlarını tehdit ettiler ve Şahların onlara karşı eksik belgelenmiş birçok kampanya yürütmesine neden oldular.

<span class="mw-page-title-main">II. Arsinoe</span>

II. Arsinoë bir Ptolemaios kraliçesiydi ve eski Mısır Ptolemaios Krallığı'nın eş vekiliydi.

<span class="mw-page-title-main">İbranilere Mektup</span>

İbranilere Mektup Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece İbraniler olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir.

<span class="mw-page-title-main">Horus'un dört oğlu</span>

Horus'un dört oğlu, Antik Mısır dininde dört tanrıdan oluşan bir gruptu. Esasen mumyalanmış bedenlere eşlik eden dört kanopik kavanozun kişileştirmiş halleridir. Kalp, ruhu cisimleştirdiği düşünüldüğü için bedenin içinde bırakılmıştır. Beyin, sadece mukusun kaynağı olduğu düşünüldüğü için metal kancalarla çıkarılıp atılmıştır. Mide, karaciğer, kalın bağırsaklar ve akciğerler çıkarılıp, mumyalanıp kanopik kavanozlara kondu. Mumyalayıcıların bu ritüelden saptığı zamanlar da oldu: 21. Hanedan döneminde iç organları mumyalayıp sardılar ve onları vücuda geri koyup, kanopik kavanozları boş bıraktılar.

Hagrite veya bazı Türkçe kaynaklarda Hacerîler, Kitab-ı Mukaddes'te bahsedilen, Tebariye Gölü'nün güney batısında yer alan Gilead'ın doğusunda yer alan Jetur, Naphish ve Nodab bölgelerinin sakinleri olan İsmaililerle ilişkilendirilen bir soy. İsimlerinin İncil'deki Hacer'in ismiyle ilgili olduğu anlaşılmaktadır. İsraillilerin doğusundaki seyrek nüfuslu topraklarda göçebe olarak yaşıyorlardı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.