| Ağda tatlısı | |
|---|---|
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Bölgesi | Bartın |
| Türü | Macun |
| Ana malzemeler | çöven otu kökü, kristal şeker, limon tuzu ve su |
Ağda tatlısı, bir çeşit tatlıdır. Bartın Ağda Tatlısı 08.10.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1]
Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.
Lokma, un, maya, tuz ve şekerle hazırlanan hamurun, sıvı yağda kızartılmasıyla hazırlanıp koyu kıvamlı şerbetle tatlandırılarak servisi yapılan bir Türk tatlısıdır. İzmir Lokması adıyla coğrafi işaret almıştır.
Kemalpaşa tatlısı, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde, küçük süthanelerde üretilmeye başlanan bir peynir tatlısıdır. Halen 15'e yakın tesiste, günde 1 milyon adete varan üretim miktarlarına erişmektedir. Ramazan aylarında tüketim artmaktadır. Kemalpaşa Tatlısı, Mustafakemalpaşa Peynir Tatlısı veya Mustafakemalpaşa Tatlısı 18.06.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tulumba tatlısı, kızartılmış hamurun şekerli bir şurup içinde servis edildiği bir Türk tatlısıdır. İzmir, İstanbul mutfağında yapılır.
Şambali veya Şam tatlısı, Türk mutfağından irmikli bir tatlıdır. Yoğurt, irmik, un ana malzemeleridir. Karışım yağlanmış tepsiye dökülerek üzerine badem veya yer fıstığı dizilir. Öncelikle üzeri kızarana kadar fırında pişirilir. Şeker, su ve limon suyundan oluşan kaynatılmış şerbet sıcak vaziyette üzerine dökülür. Soğuk biçimde servisi yapılır.
Gerdan tatlısı koyunun gerdan etinden yapılan bir tatlıdır. Kurban bayramında kesilen kuzuların gerdan kısmından yapılır. Osmanlı mutfağına ait bir tatlıdır.
Lor tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Ege Bölgesin'de yapılır. Kullanılan lor peynirinin kesinlikle tuzsuz olmalıdır. Ayrıca pek çok şerbetli tatlıda olduğu gibi lor tatlısının yapımında da tatlının sıcak, şerbetin ise soğuk olması gerekir. Balıkesir Ayvalık mutfağında yer alır. Lor tatlısı 1920'li yıllarda Yunanistan'ın Girit adasından Balıkesir'in Ayvalık ilçesine yerleşen aileler tarafından getirilmiştir. Giritli Türklerin mutfağına ait bir tatlıdır. Ayvalık Lor Tatlısı 26.12.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tire karadutlu lor tatlısı lor peyniri ile yapılan tatlıdır.İzmir Tire'de yapılır. Kullanılan lor peynirinin kesinlikle tuzsuz olmalıdır.
Hayrabolu tatlısı veya Hayrabol tatlısı, lor peyniri ile yapılan peynir tatlısıdır. Hayrabolu'da yapılır. Kullanılan lor peyniri kesinlikle tuzsuz olmalıdır. Kemalpaşa tatlısına benzese de ondan farklı şekilde hazırlanır. Tekirdağ Hayrabolu Tatlısı 09.08.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Çiğ yağ tatlısı, Türk mutfağından bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında bulunur. Batı Trakya'da yapılır.
Ankara tatlısı Türk mutfağından bir çeşit şerbetli tatlıdır. Ankara'nın yöresel lezzetlerindendir. İçi ceviz dolu poğaçaya benzer.
Saraylı tatlısı, Damat Tatlısı, Çıtır Baklava, Muğla saraylısı bir çeşit şerbetli tatlıdır. Baklavaya çok benzer. Muğla'da yapılan bir tatlıdır. Genellikle içine ceviz konur. Osmanlı mutfağına ait bir tatlıdır.
Dolangel tatlısı, bir çeşit şerbetli tatlıdır. Oklava tatlısına çok benzer. Türkiye genelinde yapılmaktadır. İçine Antep Fıstığı veya ceviz konur. Osmanlı mutfağına ait bir tatlıdır. Benzer tatlılar Amasya'da tırtıl baklava, Erzurum'da kırım baklavası, Tokat'ta oklava tatlısı, Erzincan'da lüle baklavası, Sivas'ta Sarığıburma, Elazığ'da dolanger tatlısıdır. Gaziantep Dolangel Tatlısı 15.11.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Melengücceği tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Akçakoca Manav mutfağında yapılan bir tatlıdır ayrıca Osmanlı Saray Mutfağı arasında da yerini alır. Akçakoca Melengücceği Tatlısı 18.12.2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
İnceelek Tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Aksaray İnceelek Tatlısı 17.10.2019 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kabak burma tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Bartın Kabak Burma Tatlısı / Bartın Kabak Burması 09.10.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Cırık tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Bir çeşit lokma tatlısıdır. Devrekâni Cırık Tatlısı 9 Ekim 2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafî işaret almıştır.
Yumurta tatlısı, şerbetli bir tatlıdır. Çankırı Yumurta Tatlısı 18.12.2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Jalbiko ismiyle de bilinen Jalebi, owrnur geleneğinde çok yaygındır.
Lohuk (çevirme) veya çevirme tatlısı bir çeşit ağda tatlısıdır. Yunanistan kralı Otto'nun saray şekercisi Alman asıllı Friedrich Unger, 1835'te İstanbul'u ziyaret etmiş ve yazdığı Conditorei des Orients yemek kitabında sakız, meyve, çiçek, yemiş kullanılarak yapıldığını yazmıştır. Lohuk, esasında tıbbî bir ilâçtı. Bol şeker veya balla yapıldığından, zamanla hoş, lezzetli bir şekerleme olarak yapılmaya başlamıştır. Osmanlı'da merheme de lohuk denir.