İçeriğe atla

Ağaçlar Çağı

Kontrol Edilmiş
Arda Târihi
Arda kronolojisi
Ainurun Müziği
Valar Yılları
Ilúvatar'ın Çocukları'nın Çağları
Son Savaş

J. R. R. Tolkien’in hayalî Orta Dünya evreninde "Ağaçlar Çağı", Arda'nın üç büyük tarihi döneminden ikincisidir. Lambalar Çağı’ndan sonra Güneş Yılları’ndan öncedir. Bu tarihi dönem, Birinci Çağ’ın başlangıcı da dahil olmak üzere birkaç çağı içine alır.

İki Lamba’nın yok edilişi ve Almaren krallığının sona ermesi ile Valar, Orta Dünya’dan ayrıldı ve Aman kıtasına yerleşti. Burada ikinci krallıkları Valinor’u kurdular. Yavanna burada İki Ağaç’ı büyüttü. Birisine ‘’Telperion’’ (gümüş ağaç), diğerine ‘’Laurelin’’ (altın ağaç) adını verdi. Ağaçlar sadece Aman’ı aydınlattı ve Orta Dünya karanlık bir döneme girdi.

Ağaçlar Çağı, Valinor’da iki döneme ayrılır. İlk on çağa Mutluluk Yılları denildi, Valinor’a barış ve refah hakim oldu. Manwë, Yavanna ve Aulë tarafından kartallar, entler ve cüceler yaratıldı, fakat Elflerin Uyanışı’na kadar beklemek üzere uykuya yatırıldılar.

Pek çok karanlık dönemin ardından Gökyüzünün Efendisi Varda, Vaların Gümüş Ağacından aldığı çiy taneleri ile gökyüzünü katederek Orta Dünya üzerinde parlayan yıldızlara yeniden ışık verdi; böylece yıldızlar kadife gece içinde yeniden göz alıcı bir parlaklığa kavuştular. Melkor'un yaratıkları ışığa o kadar yabancıydı ki, yıldız ışığı huzmeleri karanlık ruhlarını delip geçtiğinde acı ile bağırdılar. Korkuyla kaçıp saklandılar.

Fakat her şeyden önce, yıldızlara yeniden ışık verilmesi, Elflerin Uyanışı'nı simgelemektedir. Çünkü Orta Dünya üzerinde yıldızlar parladığında Elfler, gözlerinde yıldız ışığı ile uyandılar ve bu sihirli ışığın izleri hep üstlerinde kaldı. Uyandıkları yer, Orocarni'nin (Kızıl Dağlar'ın) eteğindeki iç deniz Helcar'ın kıyılarındaki Cuiviénen idi.

Elflerin Uyanışı'ndan sonra iki başka ırkın da uyanmasına izin verildi: Demirci Aulë tarafından yaratılan cüceler ile Aulë'nin eşi Yavanna tarafından yaratılan entler.

Melkor, Cuiviénen'de uyanan elflere Valar'dan önce ulaştı ve bir kısmını kandırarak peşine taktı ve kuzeydeki kalesi Utumno'nun kuyularında kendine itaat edecek ırklar yarattı. Bunlar orklar ve troller idi ve eline düşen elfler ve entlerden işkence ile dönüştürülmüş akıllı ırklardı.

Süvari Oromë, Eflerin Uyanışı'nı keşfettiğinde ve Valar Melkor'un onlara yaptığı kötülükleri öğrendiğinde, Valar bir savaş kurulu topladı. Valar ve -onlara hizmet eden- Maiar Orta Dünya'ya gelerek, Melkor'a savaş açtılar.

Bu büyük savaştan Valar galip çıktı ve Melkor'un kötü orduları bertaraf edildi, Melkor'un kalesi Utumno'nun etrafını koruyan Demir Dağlar'da gedik açıldı ve Utumno yıkıldı. Melkor'un Orta Dünya üzerindeki en nüfuzlu dönemi sona erdi. Zincirlenerek götürüldüğü Valinor'da çağlar boyunca tutsak edildi.

Arda Barışı olarak bilinen bu dönemde aynı zamanda Büyük Yolculuk yani elflerin Arda'nın batı ucundaki[1] Ölümsüz Topraklar'a yaptığı kitlesel göç gerçekleşti. Bu dönem genel olarak hem Orta Dünya'daki hem de Ölümsüz Topraklardaki elfler için mutluluk ve barış dolu yıllardı.

Büyük Yolculuk'u tamamlayarak Eldamar'a yerleşen Yüksek Elfler Tirion, Alqualondë ve Avallónë adı verilen muhteşem şehirleri inşa ettiler. Fakat pek çok elf de, Orta Dünya topraklarına olan sevgi ve bağlılıkları nedeniyle burada kalmayı tercih etti. Bunlar ölümlü topraklarda krallıklarını kurarak mutluluk ve barış içinde yaşadılar.

Yıldızların Çağları'nda, Orta Dünyanın kuzeybatısında bulunan Beleriand'da büyük bir elf krallığı kurulmuştu. Bunlar Kral Thingol ile Kraliçe Maia Melian'ı izleyen Sindar elfleriydi. Gri Elfler (Sindarin) olarak biliniyorlardı ve krallıkları uçsuz bucaksız Doriath ormanıydı. Başkentleri Bin Mağaralı Menegroth idi ve kalelerinin mağara ve galerileri, Orta Dünyanın harikalarından biriydi. Menegroth yeraltında taşlardan oluşmuş bir kayın ağacı ormanına benzeyecek şekilde dahiyane bir biçimde oyularak inşa edildi. Ağaçlar, kuşlar ve hayvanların tamamı taştan oyulmuş ve büyük odalar gümüş fıskiyeler ile doldurulmuş ve kristal lambalar ile aydınlatılmıştı.

Sindar Efendileri, Beleriand'ın Efendileri ve Yıldızların Çağları'nda Orta Dünya'da yaşayan Elfler içinde en güçlü olanlar olarak ünlendi. Müttefikleri, Falas'daki Deniz Elfleri (Teleri), Ossiriand'daki Yeşil Elfler (Laiquendi) ve Mavi Dağlar'daki Nogrod'da ve Belegost'ta yaşayan cücelerdi.

Nogrod ve Belegost cüce şehirleri, Yıldızların Çağları döneminde Beleriand Elfleri ile yürüttükleri ticaret sayesinde kalkındı. Taş oyma ustaları Mavi Dağlar'ın altında değerli metaller bulmak için geniş mağaralar açtılar ve taş işçiliğinde şöhret sahibi oldular. Menegrtoth'un geniş salon ve odalarını oymak üzere elfler tarafından görevlendirildiler. Orta Dünya'nın en usta demircileri olarak kabul edilen Nogrod Cüceleri, en iyi çelik kılıçlar ve mızraklar yaparken, Belegost Cüceleri ejderhalara dayanıklı zincir zırh yapımında ustalaştılar.

Belerian Elflerinin müttefikleri bir dereceye kadar, doğuya Eriador'un geniş ilk çağ ormanlarına kadar da uzanmaktaydı. Çünkü burada Yıldızların Çağları boyunca, Ağaçların Çobanları olarak bilinen dev ent ırkı ve Beleriand'ın Sindar (Silvan) Elfleri ile dostluk içindeydiler.

Eriador'un ardında, Dumanlı Dağlar'da, cüce krallıklarının en görkemlisi Khazad-dûm bulunuyordu. Yıldızların Çağlarında bu krallık da zenginleşerek, dağların altındaki salonlarını büyüttüler. Khazad-dûm Cüceleri, Beleriand'ın tarihinde ve kaderinde önemli bir rol oynamadılar.

On bin ölümlü yılı süren Yıldızların Çağları, keşif ve merak, zafer ve sihir çağları oldu. Fakat tüm bunlar, Melkor'un Valinor'daki tutsaklığının bitmesi ile başlayacak olan bir dizi facia ile sona erecekti. Melkor bir süre pişman numarası yaparak Vaları tatmin etti. Fakat, Melkor karanlık planlarını kurmaya devam etti ve gerçekleştirmek için fırsat kolladı. Vaların bir şölen gününde Valinor'daki İki Ağaç gözlerden uzak kalmıştı. Melkor, bu şölenin olacağını önceden bildiği için planını harekete geçirdi. Aman'ın güneyindeki karanlık diyar Avathar'da yaşayan karanlık yaratık -örümcek bedenli- Ungoliant'ı ikna ederek İki Ağaç'ı zehirlemesini sağladı. Daha sonra, Fëanor'un babası Finwë'yi katlederek, Finwë'nin yanında bulunan Silmarilleri çaldı ve Ungoliant ile beraber Orta Dünya'ya kaçtı. Demir Dağlar'da eski kalesi Utumno'nun yakınında yeni kalesi Angband'ı inşa etti ve binyıllar boyunca bu kalede hükmünü korudu.

Kaynakça ve Notlar

  1. ^ Arda (Dünya), ilk başlarda düz bir gezegendi ve en batı ucunda Aman kıtası vardı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orta Dünya</span> Tolkienin kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıta

Orta Dünya kıtası, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıtadır. Bu eserlerin en meşhurları Hobbit romanı ve Yüzüklerin Efendisi roman üçlemesidir. Tolkien'in öykülerinde, meleksi varlıklar valar, elfler ve bunlarla ittifak halindeki insanlarla, şeytani Melkor ya da Morgoth ve onun yolundan giden büyük çoğunluğu orklardan, ayrıca ejderhalar ve köleleştirilmiş insanlardan oluşan iki büyük gücün Arda'yı ele geçirmek için yaptıkları savaşlar anlatılır. Sonraki çağlarda, Morgoth'un yenilmesi ve Arda'dan sürülmesi sonucunda kötülüklerin efendisi rolünü, baş yardımcısı Sauron devam ettirir. Morgoth'un defedilmesinden sonra valar, Orta Dünya'nın işlerine doğrudan karışmaktan tamamen el çekerler ve Sauron'a karşı süren mücadelede valar safındaki halklara yardım etmesi için Orta Dünya'ya Istari olarak bilinen maiaları yollarlar. Bunların en önemlileri Boz Gandalf ve Ak Saruman olmuştur. Gandalf, görevine sadık kalarak Sauron'un yok edilişinde kritik görevleri yerine getirir, Saruman ise mutlak egemenlik kurmak amacıyla Sauron'a rakip olarak ortaya çıkar. Kötülüğe karşı mücadeleye katılan diğer ırklar ise cüceler, elfler ve hobbitlerdir. Orta Dünya üzerinde hakimiyet tesis etmek için karanlık güçler ile aydınlık güçler arasında yaşanan mücadelenin başlangıcı ve ilk devreleri Tolkien'in Silmarillion adlı eserinde hikâye edilir. İyilik ile kötülüğün son mücadelesi, sırasıyla Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi romanlarında ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Melkor</span> J.R.R. Tolkienin evreninde kötü bir karakter

Melkor veya elflerin ona taktığı isimle Morgoth, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde kuvvetçe en güçlü Vala olmakla birlikte Sauron'un efendisi ve en kötü varlıktır. Orklar, troller ve ejderhalar başta olmak üzere Orta Dünya'da çoğu kötücül varlığın yaratıcısıdır. "Melkor" ismi, Quenya dilinde türetilmiş bir kelimedir ve "Güç içinde yükselen" anlamına gelir. Sindarin dilinde, düşmanları tarafından Morgoth Bauglir olarak anılırdı. Melkor'un Valar arasında bilinen orijinal adı ise hiçbir zaman Orta Dünya halkları tarafından öğrenilemedi.

<span class="mw-page-title-main">Entler</span>

Entler, J. R. R. Tolkien'in kurgusal evrenindeki ırklardan/türlerden biridir.

Angband, Tolkien'in hayalî evreni Eä'daki mekanlardan biridir.

Ered Luin, Tolkien evreninde hayali coğrafi bölgedir.

Melian, bir Maia, Elu Thingol'un eşi, Lúthien Tinúviel'in annesi ve Doriath Kraliçesidir. Melian, Luthien'in annesi ve Elrond ile Elros'un anne tarafından atasıdır.

Maia, J. R. R. Tolkien'in kurgusal evreninde bir ırktır.

Oromë, bir Vala ve sekiz Aratar'dan biridir. Valar'ın avcısı ve Yüce Süvari olarak bilinir. Vana'nın eşi ve Nessa'nın kardeşidir. Adı Quenya'da boru üfleme veya boruların sesi anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Valar (Orta Dünya)</span>

Valar, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde, yaratıcı Eru'nun ilk yarattığı ve ona en yakın olan yüce varlıklar. Valar ismi, Elfçe "güç" anlamındaki "vala" kelimesinin çoğullanmasıyla oluşturulmuştur ve "güçler" anlamındadır. İlk kez Yüzüklerin Efendisi kitaplarında bahsedilmişlerdir, ancak J. R. R. Tolkien'in ölümünden sonra oğlu tarafından yayımlanan kitabı Silmarillion'da ayrıntılı olarak anlatılmışlardır.

Ulmo, Denizlerin Efendisi’ydi. Arda’ya indiğinde tüm Valar denize hayran kalmıştı. Lâkin Ulmo hepsinden daha çok sevdi denizi. Onun için deniz her şeydi. Ulmo bir gün Eru ile konuştu. Eru ona dedi ki;

J. R. R. Tolkien'in eserlerine konu ettiği hayalî Orta Dünya evreninin tarihi, gerçek Dünya tarihinin kadim kökeni olarak kurgulanmıştır. Tolkien evreninde, Birinci Çağ ya da tam adıyla Ilúvatar'ın Çocukları'nın Birinci Çağı, Silmarillion'da anlatılan ve kronolojisi tam olarak belirli ilk zaman dilimidir. Ağaçların dev örümcek Ungoliant ve kötü Melkor tarafından zehirlenerek söndürülmesi üzerine tüm Arda karanlığa bürünmüştür. Daha sonra Valar, iki ağaçtan birisi olan Laurelin'in ışığıyla Güneş'i yaratarak, Güneş'in Yılları'nı başlattı. Arda'nın bundan sonraki yıllarının uzunluğu ile gerçek dünyadaki güneş yılı uzunluğu aynıdır.

Elfler, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir ırktır. Elfler, yazar J. R. R. Tolkien tarafından modern edebiyata kazandırılmış ve fantastik kurgunun en popüler öğelerinden biri haline gelmişlerdir.

Aulë, J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir Vala, sekiz Aratar'dan biri ve Yavanna'nın eşidir. Demirci ve Valar'ın Demircisi diye de bilinir. Kaya, metal, elementlerin doğası ve zanaatlerle ilgilenir.

Yavanna, bir Valië ve sekiz Aratar'dan biridir ve Meyve Verici olarak bilinir. Yavanna, toprakta yetişen her şeyden sorumludur; asırlık ormanlardaki ağaçlardan kayaları sarmış olan yosunlara ve topraktaki saklı şeylere kadar her şeyin sayısız biçimini aklında tutar. Eldar'ın dilinde adı Kementári, Yeryüzünün Hanımı'dır. Valar Kraliçeleri arasında saygınlık bakımından Varda ile yan yana durur. Kadın görünümünde; uzun boylu, yeşil giysiler içinde gezinirdi. Bazıları onu uzun dalları gökyüzüne uzanan bir ağaç şeklinde görmüşlerdi. Yavanna, demirci Aulë'nin eşi, Ebedi-genç Vána'nın kardeşi ve Maia Melian'ın akrabasıdır.

Valar Ağaçları, Valar tarafından yaratılan, Valar'ın yaptığı en büyük işlerden biri olan; Valinor'u ve tüm Aman'ı aydınlatan Gümüş Telperion ve Altın Laurelin adlı ağaçlardır.

J. R. R. Tolkien’in -kurguladığı Orta Dünya evreninde yaşanan hayalî olayları anlattığı- efsanevî öykülerinde birçok yer ismi geçmektedir. Tolkien, hikâyelerinde gerçek “Dünya”ya karşılık olarak Arda isminde kısmen farklı bir “Dünya” kurguladı. Bu kurgusal “Dünya”daki çeşitli sunî ve doğal mekanlardan bir kısmı yaşanan olayların merkezinde yer alırken, bazı diğer mekanlar ikinci planda yer alır ve pek bahsedilmez. Aşağıdaki listede, bu görece ikinci planda kalan mekanlar hakkında bilgiler yer almaktadır.

J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Cüceler, Arda'da yaşayan bir ırkın adıdır. Arda, gerçek Dünya'nın kurgusal tarih öncesi dönemindeki adıdır. Bu kurgusal tarihi devirde, Arda'da Orta Dünya, Aman, vd. kıtalar olduğu yazar tarafından hikâye edilir. Cüce ırkı, Orta Dünya kıtasında yaşardı.

J.R.R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde birçok farklı ırk ve halk bulunmaktadır. Bu halklar genel olarak, özgür halklar ve köleleştirilmiş halklar olarak iki ana grup içinde yer alırlar.

Thingol, ilk doğan elflerdendir. Asıl adı Elwe'dir. Lakap olarak ise Singollo yani 'Gri Pelerin' lakabı takılmıştır.

J.R.R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde Elfler, ya da Quendi bölünmüş (ayrılmış) bir halktır. Orta Dünya kıtasındaki Cuiviénen'de uyandıklarında üç kavme bölünmüşlerdi: Minyar (Birinciler), Tatyar (İkinciler) ve Nelyar (Üçüncüler). Bir zaman sonra Valar'la birlikte Aman'daki Valinor'da yaşamak için Oromë tarafından çağrıldılar. Bu çağrı ve bunu takip eden Büyük Yolculuk, Elfleri iki ana gruba böldü ve gruplar bir daha asla tam olarak birleşmedi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.