İçeriğe atla

Azize Nino

Nino
Azize Nino ikonası
Doğumy. 280
Kapadokya
Ölümy. 332
Bodbe, Kaheti
(Günümüzde Gürcistan)
KutsayanlarDoğu Ortodoks Kilisesi,
Oryantal Ortodoksluk,
Katolik Kilisesi
TürbeBodbe Manastırı
Yortu14 Ocak (Katolik),
14 Ocak (27) (Doğu Ortodoks)
SimgeGrapevine haçı
Koruyucu azizGürcistan
Azize Nino.

Azize Nino (Gürcüce: წმინდა ნინო, “ts’minda nino”, 296, Kapadokya - 27 Ocak 338 veya 340, Bodbe, Kaheti, Gürcistan),Gürcistan’da 323 yılından itibaren Hristiyanlığı yayan azize.

Hem "Gürcistan'ın aydınlatıcısı" hem de Havariler'e eş kabul edilir[1]. Yılda iki kez (1 Haziran ve 27 Ocak) Azize Nino Günü kutlanır. Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin azizelerinden biridir. Katolik Kilisesi ve Ortodoks Kilisesi 14 Ocakta onu kutlanır.

Çocukluğu

Nino, Kapadokya'daki Kolase'dendi. Romalı asker Zabulon ile Kudüs patriği Houbnal'ın kız kardeşi Sosana'nın çocuğu olarak dünyaya geldi. Kilise anlatılarına göre Aziz Giorgi'nin akrabasıydı. Nino on iki yaşına basınca ailesi Kudüs'e taşındı. Babası Kudüs'te keşiş olmaya karar verdi. Ailesini terk edip Ürdün'de çöldeki bir manastıra çekildi. Annesi de bir bakımevine girdi. Nino ise, Hristiyan Mezarlığının bakıcısı olan yaşlı Sara Siapor tarafından büyütüldü. Hristiyan geleneğiyle yetişen Nino, İsa'nın gömleğinin Gürcistan'da olduğunu Sara'dan öğrendi. Nino bu andan itibaren Gürcistan'a gitmek ve İsa'nın gömleğine saygısını göstermeye nail olmak için dua etmeye başladı.[2]

Asmadan haçıyla Azize Nino.

Rüyasında Meryem Ana’yı görmesi

Anlatılara göre Nino rüyasında Meryem Ana'yı gördü ve Meryem Ana kendisine Gürcistan'a (İberya) gitmesini söyledi. Nino, bunun gerçekliğine nasıl inanması gerektiğini sorunca, Meryem Ana eline asmadan bir haç tutuşturdu. Meryem Ana bu haçın onu görünür ve görünmez tehlikelerden koruyacağını söyledi. Nino uykusundan uyanınca elinde gerçekten de bir haç olduğunu gördü. Büyük bir sevince kapılan Nino, haçı kendi saçlarıyla bağladı. Bu şekilde Nino kendisini İsa'nın hizmetkarı ilan etmiş oldu.

Gürcistan’a gitmesi

Nino bu olayı ve Hristiyanlığı yaymak için Gürcistan'a gitmek istediğini dayısı Houbnal'a anlattı. Bunun üzerine patrik Houbnal Nino'yu ve tuttuğu yolu takdis etti. Nino, Meryem Ana'nın kendisine verdiği görevi yerine getirmesini öğütleyen gaipten bir ses de duydu. Azize Nino, bütün bunlardan sonra asma haçıyla Gürcistan'a doğru yola çıktı. 1 Haziran günü Gürcistan topraklarına girdi. Paravani Gölü kıyısında Mtshetalı çobanlarla karşılaştı. Burada pagan inancının hüküm sürdüğü Mtsheta'ya gitme buyruğu aldı. Mtsheta'da bir ay kaldı. 19 Ağustos'ta Tanrı Armazi'ye ayin için giden insanlara katıldı. Anlatıya göre Azize Nino'nun yakarması sonucunda fırtına çıktı ve putlar parçalandı. Korkuya kapılan insanlar dağıldılar. Bu gün İberya'nın pagan inancından Hristiyanlığa geçişinin başlangıcı sayılır. Azize Nino burada kale yıkıntılarında duran tunç direğe haç çizdi ve altı gün boyunca bu haçın yanında dua etti.

Samtavro Manastırı'ndaki Azize Nino mozaiği, Mtsheta.

Ülkenin Hristiyanlığa geçmesi ve Nino’nun ölümü

O dönemde İberya kralı olan III. Mirian, Nino'nun mucizeleri sonucunda putperestliği terk edip Hristiyan oldu ve İberya Krallığı'nın ilk Hristiyan kralı olarak vaftiz edildi. Kısa süre sonra, ailesi ve Mtsheta sakinleri de Hristiyanlığı benimsedi. Kral Mirian 326'da Hristiyanlığı devlet dini ilan etti ve İberya'yı Ermenistan'dan sonra bölgede ikinci Hristiyan devleti haline geldi. Kral, Hristiyanlığı kabul ettikten sonra, Bizans'a büyükelçi göndererek İmparator I. Konstantin'den ülkesine bir piskopos ve rahip göndermesini istedi. İberya'nın Hristiyanlaşmasını öğrenen Konstantin, Mirian'a Kudüs'te yeni kilise arazisini verdi. Mirian, 334 yılında, İberya'daki ilk Hristiyan kilisesinin inşa ettirmeye başladı. Mtsheta'da bugün Svetitshoveli Katedrali'nin bulunduğu yerde inşa edilen bu kilise 379'da tamamlandı. İberya Krallığı'nın Hristiyanlığı kabul etmesinden sonra Nino Kaheti'deki Bodbe'ye çekildi. Kısa süre sonra burada öldü ve toprağa verildi.

Nino Gürcistan'da günümüzde en yaygın kadın adıdır.

Kaynakça

  1. ^ Anadolu'nun Azizleri. Hanspeter Tiefenbach. Arkeoloji ve Sanat Yayınları Tur. San. Tic. Ltd. Şti. 2012. ss. 129-130. ISBN 9786053962052. 
  2. ^ Gürcistan Tarihi. Hrand D., Andreasyan tarafından çevrildi. Türk Tarih Kurumu. 2003. ss. 67-90. ISBN 975-16-1541-0. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan tarihi</span>

Gürcistan tarihi, Gürcistan'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Apostolik Kilisesi</span> Ermeni halkının çoğunluğunun üye olduğu ortodoks inancına inanan Hristiyan kilisesi

Ermeni Apostolik Kilisesi ya da Ermeni Ortodoks Kilisesi, dünya Ermenilerinin büyük çoğunluğunun üye olduğu, dünyanın eski millî Hristiyan kiliselerinden biri olan mezhep. Hristiyanlığı Ermenilere ilk tanıtanlar olduklarına inanılan, İsa Mesih'in havarileri Taday ve Bartalmay'a dayanarak kendisini "apostolik" bir kilise olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Yorgi</span>

Yorgi Hristiyanlık'ta ve İslam'da velî olarak kabûl edilen bir Hristiyan'dır. İslâmi kaynaklarda ismi Cürcis, Circis ya da Cercis olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Göreme'deki kiliseler listesi</span> Vikimedya madde listesi

Göreme'deki kiliseler listesi, Türkiye'deki Nevşehir şehrinin bir beldesi olan Göreme'de bulunan ilk Hristiyanlar tarafından inşa edilen kiliseleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi</span> Etiyopya Ortodoks Tewahedo Kilisesi

Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi, Etiyopya'nın en büyük Hristiyan kilisesinin resmî adıdır. Kilise, Hristiyanlığın diğer mezhepleri tarafından monofizit bir kilise olarak tanımlanır. Monofizit görüş, İnsanî ve İlâhî tabiatların katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi ve tek tabiata dönüşmesini savunur. 451 yılında toplanan Kadıköy Konsili bu görüşü reddetti. Kilise, Konsil kararlarını tanımayarak Hristiyan Kilisesinin ana gövdesinden ayrılan kiliselerden biridir.

Azize Tereza Kilisesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir Katolik kilisesidir. İsmi, Lisieuxlü Azize Tereza'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İberya Krallığı</span> Antik Gürcü Krallığı

Greko-Romen Coğrafya'da İberya, Gürcü Kartli Krallığı için bir egzonim idi. Doğu ve Güney Gürcistan’da M.Ö. 4. yüzyıl - M.S. 6. yüzyıl tarihleri arasında 882 yıl var olmuş Gürcü krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Svetitshoveli Katedrali</span>

Svetitshoveli Katedrali,, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in kuzeybatısında yer alan Mtsheta tarihi kentinde bulunan bir Gürcü Ortodoks katedralidir. Erken Orta Çağa ait bir eser olan Svetitshoveli, UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir. Halen Tiflis'teki Üçleme Katedrali'nden sonra ikinci en büyük kilise binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Samtavro Manastırı</span>

Samtavro Transfigurasyon Ortodoks Kilisesi ve Mtsheta, Gürcistan'daki Aziz Nino Rahibe Manastırı, İberia Kralı III. Mirian tarafından 4. yüzyılda inşa edilmiştir. Kilise 11. yüzyılda Kral I. Giorgi ve Katolikos-Patrik Melkisedek tarafından yeniden inşa edilmiştir. Ünlü Gürcü keşiş Gabriel, Samtavro Kilisesi'nin bahçesinde gömülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bodbe Manastırı</span> piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir.

Bodbe'deki Azize Nino Manastırı Bodbe'nin piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Gürcistan'ın Kaheti bölgesine bağlı Siğnaği kentinin 2 km güneyindedir. Aslen 9. yüzyılda inşa edilen manastır, özellikle 17. yüzyılda önemli ölçüde yenilenmiştir. Manastır günümüzde bir rahibe manastırı olarak işlev görüyor ve Azize Nino ile olan bağlantısından dolayı Gürcistan'daki en önemli hac alanlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Zedazeni Manastırı</span>

Zedazeni Manastırı, Saguramo tepelerindeki Zedazeni dağında ve Mtsheta'nın kuzeydoğusunda bulunan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Aragvi Nehri'nin doğu tarafında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Manglisi Katedrali</span>

Manglisi Katedrali veya Manglisi Sioni Katedrali Gürcistan'ın Tetritsqaro Belediyesindeki Manglisi kentinin yanında bulunan aktif bir Gürcü Ortodoks katedralidir. 330'larda inşa edilen katedral, ülkedeki en eski Hristiyan ibadethanelerinden biridir. Mevcut katedral ise 6. ve 7. yüzyıllarda inşa edilmiştir. Katedral, 1002'de büyük bir restorasyondan geçmiştir. Eskiden, İsa'nın gerildiği çarmık parçasının da dahil olduğu rölikleriyle meşhurdu. 21. yüzyılda ise, duvar resimleriyle bilinmektedir. Katedral, popüler bir ulusal turizm merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tsilkani Katedrali</span>

Tsilkani Meryem Ana Katedrali, Doğu Gürcistan'ın Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta Belediyesinin Tsilkani köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 4. yüzyılda inşa edilen kilisenin, Orta Çağ'da sürekli biçimi değiştirilmiştir. Köşelerinde kuleler bulunan bir duvarla çevrelenmiş olan mevcut yapı, kubbeli Yunan haçı planı tasarımına sahiptir. Kilise, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağaiani Azize Nino Kilisesi</span>

Ağaiani Azize Nino Kilisesi, Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesine bağlı Kaspi Belediyesindeki Ağaiani köyünün 2 km güneydoğusunda yer alan, Thoti Dağında konumlanmış bir Erken Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Tarihsel bir söylentiye göre kilise, Hristiyanlığın Kartli halkı tarafından benimsendiğini göstermesi için Azize Nino'nun emriyle dikilen üç tahta haçtan birinin yanında konumlanmıştır. Mevcut yapı, Yunan haçı planıyla yapılmış eski kilisenin yeniden yapılanmasıyla, 9. ve 10. yüzyıllar arasında yapılmış bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Azize Nino Kilisesi, Nevşehir ilinin Ortahisar kasabasındaki kiliselerden biridir. Adını Gürcistan’da Hristiyanlığın yayan azize olarak bilinen Kapadokyalı Nino’dan alır. Kilisenin bulunduğu sokak da Azize Nino adını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dallar Bayramı</span>

Dallar Bayramı veya Mesih İsa'nın Yeruşalim'e Giriş Bayramı, Paskalya'dan önceki Pazar gününe denk düşen bir Hristiyan bayramıdır. Bayram, dört kanonik İncil'in her birinde bahsedilen bir olay olan İsa'nın Yeruşalim'e zaferle girişini anar. Mesih İsa'nın Yeruşalim'e Giriş Bayramı da Kutsal Hafta’nın ilk gününü işaret ediyor.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Giorgi</span>

VIII. Giorgi (1417-1476) krallığı saltanatı sırasında halihazırda parçalanmış ve 1446'dan 1465'e kadar bir iç savaşa karışmış olsa da birleşik Gürcistan Krallığı'nın son kralıydı. İsyancılar tarafından yenildi, yalnız doğu eyaleti Kaheti'de I. Giorgi olarak hüküm sürdü. 1465'te ölümüne kadar, Bagrationi kraliyet hanedanı'nın yerel bir branşını kurdu.

Arçil – İberya prensi, Cuanşeri'nin kroniklerinde kendisinden kral olarak bahsedilir. Aynı kroniklerin aktardığına göre Lazika'yı yönetti ve Abhazya prensi I. Leon ona bağlıydı. Arçil 8. yüzyılın 30'lu yıllarında kardeşi Mirian ile birlikte Sağır Mervan'a karşı Anakopya Muharebesi'nde yer aldı. Ona ülkenin yarısını eristavlara miras ve yurtluk olarak verdiği bir reform atfedilir. Kaheti-Hereti'de birçok kale, kilise ve manastır inşa etti. Arçil İsa'nın dinini reddetmedi ve Araplardan övgü ve saygı görmedi bu yüzden Halifelik onu işkence ile öldürdü. Ona uygulanan işkencelerin haberi 8. yüzyılda kaydedildi ve 9. yüzyılda Leonti Mroveli tarafından üzerinde çalışıldı ve yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">İberya'nın Hristiyanlaşması</span>

İberya'nın Hristiyanlaştırılması, Hristiyanlığın 4. yüzyılın başlarında Azize Nino'nun, Klasik Antik Çağ'da İberya olarak bilinen eski bir Gürcü krallığı olan Kartli'de yaptığı vaaz ile yayılmasını ifade eder ve bunun sonucunda o zamanın pagan Kralı İberya'nın III. Mirian'ı tarafından Hristiyanlığın bir devlet dini olarak ilan edilmesi ile sonuçlanır. Sozomenos'a göre bu durum, çok tanrılı Gürcülerin "Kartli Tanrıları" olarak bilinen köklü antropomorfik putlara sahip olması nedeniyle, kralın "büyük ve barbar ulusunun Mesih'i itiraf etmesine ve babalarının dininden vazgeçmesine" yol açmıştır. Kral, tüm inşaat süreçlerinin ana sponsoru, mimarı, başlatıcısı ve organize edici gücü olacaktır. Sokrates Skolastikos'a göre, Habeşliler ile birlikte "Hıristiyan inancını ilk kez İberyalılar benimsedi" ancak bu olayın kesin tarihi hâlâ tartışılmaktır. Gürcü hükümdarları, Ermenilerle birlikte dünyanın herhangi bir yerinde Hristiyan inancına geçen ilk halklar arasındadır. Ermeni-Gürcü dini rekabetinin ve kristolojik tartışmaların tırmanmasından önce, Kafkas Hristiyanlıkları olağanüstü derecede kapsayıcı, çoğulcu ve esnekti; bu durum, özellikle 6. yüzyıldan itibaren kristalleşen "ulusal" kiliseler olarak çok daha sonra kurulan katı dini hiyerarşileri ile son buldu. Bölgedeki muazzam çeşitliliğe rağmen, Hristiyanlaşma süreci, Geç Antik Çağ boyunca Avrasya'nın en enerjik ve kozmopolit bölgeleri olan ve Gürcüleri ve Ermenileri tartışmasız bir şekilde büyük bir uygarlık içinde herhangi bir bölgeye yerleştirecek kadar zor olan Kafkasya'da tüm bölgeyi kapsayan bir olgudur. Krallığın Hristiyanlaştırılmasında önemli bir rol oynayan Kartli'nin kraliyet başkenti Mtsheta'daki Yahudiler, Gürcü monarşisi ile Kutsal Topraklar arasındaki bağların derinleşmesine güçlü bir ivme kazandıracak ve Filistin'de Gürcülerin varlığının artmasına yol açacaktır. İberyalı Petrus'un ve diğer hacıların faaliyetlerinin de doğruladığı gibi, Nasıra Gürcü yazıları yanı sıra Yahudiye Çölü'nde bulunan en eski onaylanmış Gürcüce Birü’l-Kutt yazıtları da buna dahildir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mirian</span>

III. Mirian, Roma imparatoru I. Konstantin'in çağdaşı olan İberya veya Kartli'nin (Gürcistan) kralıdır. Kraliyet Chosroid hanedanının kurucusudur.