Çarpanak Adası, Van Gölü'nün kuzeydoğu bölgesinde, Van ilinin merkeze bağlı Çitören Köyü mevkiinde bulunan bir adadır. Köyün iskelesinden teknelerle ulaşımın sağlanabildiği ada, üstündeki doğal yaşamın bozulma tehlikesine karşı turizme kapalı tutulmaktadır. Adanın üzerinde 9. ya da 11. yüzyılda yapılmış olduğu sanılan, Aziz Yuhanna'ya (Sen Jan) adanmış bir de manastır vardır. Ktuts Manastırı adı ile anılan yapının bugün yalnızca kilise bölümü ayaktadır. Adada, Türkiye'nin başka bir yerinde bulunmayan pek çok tür bulunmaktadır.
Kara Kilise veya Aziz Thaddeus Manastırı, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde, Maku kentine yaklaşık 20 km mesafede bulunan bir Ermeni antik manastır.
Surp Kevork ya da Sulu Manastırı İstanbul'da bulunan bir Ermeni Apostolik kilisesi.
Surp Stepanos Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesinin Halıcıoğlu semtinde bulunan Ermeni kilisesi. 17. yüzyılda Eğin'den gelen Ermeni göçmenlerin Hasköy'e yerleştirilmeleriyle bu göçmenler semtte bir kiremit fabrikası açmıştır. 1703 yılında Rahip Haçadur evinde bir şapel açmış, daha sonra küçük ve ahşap olan bir Surp Stephanos Kilisesi inşa edilmiştir. Harutyun Amira Bezciyan'ın vasiyeti olan bir ferman ile 1831'de taş olarak Hassa mimarları Kazaz Hovhannes Amira Serveryan ve Krikor Amira Balyan tarafından inşa edilmiştir. 1845'te yenilenen kilise 1904'te yeniden bir onarımdan geçmiş, I. Dünya Savaşı'nda askeri depo olarak sonrasında ise göçmen yurdu olarak kullanılmıştır. 1930'da yeniden onarılarak ibadete açılan kilisenin arazisi 1975'te Haliç Köprüsü yapımı için istimlak edilmiştir. Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi'nin alt galerisinde 30 yıl barınan kilise 2007 yılında Halıcıoğlu Mezarlığı içinde inşa edilen şapelde varlığını sürdürmektedir. Şapelin açılışını İstanbul Ermeni Patriği II. Mesrob yapmıştır.
Aziz Bartalmay Manastırı, 4. yüzyılda inşa edilmiş ve Yeni Ahit'te adı geçen Hristiyan havarisi Bartalmayın defnedilmiş yeri olan Ermeni manastır. Van ilinin Başkale ilçesine bağlı, Albayrak mahallesinde yer almaktadır.
Arak Manastırı veya Kutsal Havariler Manastırı, 4. yüzyılda Aziz Aydınlatıcı Grigor tarafından kurulmuş ve bugün Muş ilinin merkeze bağlı, Kepenek (Arak) köyünde yer almış olan Ermeni manastırı. Manastır 1915 Ermeni kırımına kadar bölgenin en önemli ibadethanelerinin biri olarak kullanılmış ve 1960'ta Muş valiliği tarafından dinamitle havaya uçurulmuştur.
Amenapırgiç Ermeni Kilisesi veya Kaymaklı Manastırı, 15. yüzyılda kurulmuş ve Trabzon'da yer almış olan tarihî Ermeni manastırı. Manastır zamanında Trabzon bölgesinin Ermenileri için en önemli ibadethane olarak kullanılmıştı fakat 1915 Ermeni kırımı'ndan sonra ise harabeye dönmüştür ve bugün bir çiftlik yeri olarak kullanılmaktadır.
Beş Kilise veya Khıdskonk, Ani'nin yaklaşık 25 km güneybatısında, Digor ilçe merkezine yakın vadinin içinde üç kaya çıkıntısı üzerine 6. yüzyılda Pakraduniler tarafından kurulmuş manastır topluluğudur.
Garmravank Manastırı veya Kırmızı Kilise ya da Göründü Kilisesi, 10. yüzyılında Vasburagan kralı I. Kakig tarafından inşa edilmiş Van Gölü'nün güney kıyısında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır, fakat 1915 Ermeni kırımı'nda yıkılmıştır. Naregavank manastırı ve Akdamar adasındaki Kutsal Haç Katedrali'nin arasında bulunan Garmravank Manastırı, Gevaş ilçeye bağlı Göründü mahallede yer almaktadır.
Gıduts Manastırı, 9. yüzyılında inşa edilmiş ve Van ilinin Tuşba ilçesine bağlı bugünkü Çitören köyünün ve Van Gölü'nün Çarpanak adasında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır. Ktuts Manastırı olarak kayıtlara geçen manastır, adanın kuzey bölümünde bulunmaktadır.
Dzordzor Şapeli veya Tzortzor Şapeli, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Maku şehristanında, Zangmar Nehri üzerindeki Barun köyünde bulunan bir Ermeni manastırı ve kilisesidir.
Çupan Şapeli küçük bir tarihi Ermeni kilisesi. İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde bulunur. Vadinin diğer ucunda Aras Nehrinin karşı yakasında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti görünür.
Azize Astvatsatsin Kilisesi veya Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde Daraşamb yakınındaki bulunan Ermeni kilisesidir. Culfa şehrinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırı çizen Aras nehrinin İran tarafındaki kıyısındadır.
İran'da Batı Azerbaycan ve Doğu Azerbaycan eyaletlerinde bulunan İran'ın Ermeni Manastır Topluluğu, MS 7 ila 14. yüzyıllar arasında kurulan üç Ermeni kilisesinden oluşan bir topluluktur. Yapılarda –Kara Kilise, Aziz Stepanos Manastırı ve Dzordzor Şapeli'nde— pek çok yenileme yapılmıştır. Bu alanlar, UNESCO'nun Dünya Mirası listesi kapsamında 8 Temmuz 2008'de Dünya Miras Komitesi'nin 32. oturumunda kültürel miras olarak ilan edilmiştir. Üç kilise 129 hektar bir alan kaplamakta olup, UNESCO kriterlerinin ii., iii. ve vi. maddelerine göre Ermeni mimari ve dekoratif geleneklerini gözler önüne seren önemli bir merkez olduğu, bölgedeki Ermeni kültürünün yayılması ve Ermeni dini geleneklerin önemli bir figüranı olan Aziz Thaddeus'un hac yeri olduğuna inanıldığı için listelenmiştir. Kiliseler, güneydoğu çevre bölgelerinde eski Ermeni kültürünün son izlerini temsil etmektedirler. Yapılar, son derece iyi korunmuş bir durumdadır.
Amaras Manastırı, Hocavend iline bağlı Sos köyü yakınlarında Karabağ bölgesinde bulunan bir Ermeni manastırı. Manastır, önemli bir dini ve eğitim merkeziydi. Manastır, erken Hristiyanlık döneminden Alban Havari Kilisesi'nin kaldırılmasına kadar Kafkasya Albanya'sında en çok ziyaret edilen kutsal tapınaklardan biri olmuş, yakın zamana kadar bulunduğu bölgenin hem Hristiyan hem de Müslüman nüfusu tarafından kutsal kabul edilmiştir.
Bodbe'deki Azize Nino Manastırı Bodbe'nin piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Gürcistan'ın Kaheti bölgesine bağlı Siğnaği kentinin 2 km güneyindedir. Aslen 9. yüzyılda inşa edilen manastır, özellikle 17. yüzyılda önemli ölçüde yenilenmiştir. Manastır günümüzde bir rahibe manastırı olarak işlev görüyor ve Azize Nino ile olan bağlantısından dolayı Gürcistan'daki en önemli hac alanlarından biri.
Beytüllahim Meryem Ana Kilisesi Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te konumlanmış bir kilisedir. 18. yüzyılda daha eski bir kilisenin arazisine Ermeni kilisesi olarak inşa edilen kilise, günümüzde Gürcü Ortodoks kilisesi olarak faaliyet göstermektedir.
Agios Ioannis Lampadistis, Kıbrıs'taki Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne bağlı bir kilise kompleksidir. Kilise, 1985 Trodos Bölgesi Boyalı Kiliseler Dünya Mirası Alanı'nın bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.
Ermenistan ve İran arasında ikili ilişkiler mevcuttur. Dini ve ideolojik farklılıklara rağmen, iki devlet arasındaki ilişkiler son derece samimi ve her ikisi de bölgede stratejik ortaklar. Ermenistan ve İran, Batı Asya'da komşu ülkelerdir ve aynı zamanda 44 kilometrekare uzunluğunda ortak bir kara sınırına sahiptirler.
Aparank Kutsal Haç Manastırı veya Abarank Manastırı (Ապարանք), Van ilinin Bahçesaray ilçesinde yer alan bir Ermeni manastırıdır.
İran
Yakın plan
Yakın plan
Önden görünüş
Dış cepheden bir kesit
Tahta kapı
Yan duvar
Ana giriş
