İçeriğe atla

Aziz Petrus Kilisesi

Koordinatlar: 36°12′34″K 36°10′41″D / 36.20944°K 36.17806°D / 36.20944; 36.17806
Aziz Petrus Kilisesi
Süryanice: Knisset Mar Semaan Kefa
Kilisenin ön cephesi
Harita
KonumAntakya, Hatay, Türkiye
Koordinatlar36°12′34″K 36°10′41″D / 36.20944°K 36.17806°D / 36.20944; 36.17806
MezhepSüryani Ortodoks Kilisesi
İşlevMüze
Belirlenme15 Nisan 2011
Referans no.5613; 2011;
iii, vi
KategoriTürkiye'deki Dünya Mirasları listesi

Aziz Petrus Kilisesi (Klasik Süryanice: Knisset Mar Semaan Kefa), Stauris Dağı'nın batısında kayalara oyulmuş 13 metre derinliğinde, 9,5 metre genişliğinde ve 7 metre yüksekliğinde bir mağaradan oluşmaktadır. Antakya'daki ilk Hristiyanların gizli toplantıları için kullandıkları bu mağara, Hristiyanlığın en eski kiliselerinden biri olarak kabul edilir.[1] 2023 Kahramanmaraş depremlerinde kilisenin hasar görmediği bildirilmiştir.[2]

Kutsal Kitap'ın Elçilerin İşleri bölümünde Barnabas'ın Tarsus'a giderek Pavlus'u Antakya'ya getirdiği, Antakya'da bir yıl birlikte çalışarak Hristiyanlığı yaydıkları ve bu dine inananlara 'Hristiyan' adının verilmesinin Antakya'da gerçekleştiği bilinmektedir. Bu bilgilere ek olarak Pavlus'un Galatyalılara yazdığı mektupta Antakya'ya gelen Petrus ile Hristiyanlığın o günkü durumunu tartıştığını belirtmektedir. Hristiyan geleneği Petrus'u Antakya Kilisesi'nin kurucusu ve burada oluşan Hristiyan topluluğun ilk önderi olarak kabul etmiştir.

Kilisenin erken döneminden günümüze sadece taban mozaiğinin parçaları ve sunağın sağında, duvar boyamalarının izleri kalmıştır. Dağa açılan tüneli bir zamanlar burada toplanan Hristiyanların baskınlar sırasında kaçmak için kullandıkları sanılmaktadır. Kayalardan sızarak yalakta toplanan su vaftiz için kullanılmıştır. Son yıllara kadar ziyaretçilerin şifalı kabul ederek içtikleri, hastalara götürdükleri bu su sızıntısı depremler nedeniyle azalmıştır.

Kilisenin ortasındaki taş sunağın üstünde eskiden 21 Şubat tarihinde Antakya'da kutlanan Aziz Petrus Kürsüsü Bayramı için yerleştirilen taştan bir kürsü vardır. Sunağın üzerindeki mermer Petrus heykeli 1932 yılında yerleştirilmiştir. 1098 yılında Antakya'yı ele geçiren haçlılar kiliseyi birkaç metre daha uzatıp iki kemerle ön cepheye bağlamışlardır. Bu cephe 1863 yılında, Papa IX. Pius'un isteğiyle restore işlerine girişen Kapusen rahipleri tarafından yeniden yapılmıştır. Restorasyona III. Napolyon da katkıda bulunmuştur. Kilise girişinin solunda duran kalıntılar bir zamanlar ön cephenin önünde bulunan revaktan geriye kalmıştır.

Bahçenin birkaç yüzyıl mezarlık olarak kullanıldığı bilinmektedir. Kilisenin iç kısmında da özellikle sunağın çevresinde de mezarlar bulunmuştur. Günümüzde bir müze olan kilisede valiliğin izniyle müze müdürlüğü denetiminde ayin yapılabilmektedir.

Kiliseden Antakya

Galeri

  • Kilisenin ön cephesi (Nisan 2019)
    Kilisenin ön cephesi (Nisan 2019)

Kaynakça

  1. ^ "Aziz Petrus Kilisesi - Tarihteki İlk Kilise". 24 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024. 
  2. ^ Agency, Anadolu (21 Şubat 2023). "World's 1st cave church located in Hatay survives after earthquake". Daily Sabah (İngilizce). 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2024. 
Wikimedia Commons'ta Aziz Petrus Kilisesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pavlus</span> Erken Hristiyan din adamı ve misyoner (MS y. 5–65)

Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

Pavlik kiliseler veya elçisel kiliseler, Hristiyan misyoner Pavlus'un İkinci Misyon Gezisi ve sonrasında kurduğu kiliseler. Aralarında Hristiyanlığın ilk yedi kilisesi yer almakta olup bunların yedisi de Anadolu'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kilise</span> Hristiyan ibadeti için dinî bina

Kilise, Hristiyanlıkta ibadet etmek ve bazı diğer dini vazifeleri yerine getirmek için tahsis edilmiş halka açık bina, tapınak. Yunanca ekklesia kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Küçükdalyan, Antakya</span> Antakya, Hatay, Türkiyede mahalle

Hatay ilinde, Antakya merkez ilçesine bağlı mahalle.

Aziz, Aya veya kadın ise Azize, Arapça kökenli azîz sözcüğü ermiş anlamına gelir. Günlük kullanımda sevilen ve sayılan kimseleri tanımlamakta kullanılır. Sözcüğün dişi formlarından muazzez, Türkçede yaygın bir kadın ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Alahan Manastırı</span>

Alahan Manastırı, Mersin ili Mut ilçesi civarında büyük bir kilise örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Linus (papa)</span>

Papa Aziz Linus, diğer adları: Jerome, Eusebius, John Chrysostom. Toskana asıllıdır. Papalığın yanı sıra: Roma Piskoposluğunu da yürütmüştür. Roma Katolik Kilisesi'ne göre, Papa Aziz Petrus'tan sonraki ikinci Hristiyan şehidi papadır. MS 67-76 döneminde papalık yapmıştır. Yerine Anacleteus gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apsis (mimarlık)</span>

Apsis, Hristiyanlığın dini mabetleri olan kiliselerin sunak odasını kapsayan, çoğunlukla yarım daire ya da çokgen, çok nadir durumlarda dikdörtgen planlı bir yapı unsurudur. Apsisler antik döneme ait bazilikalarda yaygın olarak da mimari öğe olarak kullanılmıştır. Apsisler, yapının cephesinde dışa doğru göbekli bir yapı olabildiği gibi, bina içlerinde ya da dikdörtgen planlı duvarlarla da sarılı olabilir. Apsislerin çatısı çoğunlukla yarım kubbe biçiminde olur, ancak düz çatılı apsisler de mümkündür. Çoğunlukla kiliselerin yan neflerinden, yan şapellerinden veya apsislerinden açılan küçük apsislere ise, mimarlıkta apsidiyol denir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya (antik kent)</span> Türkiyede bir antik kent

Antakya, Asi Nehri kıyısına kurulmuş bir antik kent. Kalıntıları günümüz Antakya şehrinde bulunur ve modern şehre ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">İsviçreli Aziz Martin ve Sebastian</span> Romada kilise

İsviçreli Aziz Martin ve Sebastian Kilisesi Vatikan şehrindeki Katolik bir kilisedir. Kilise, 1568 yılında İsviçreli Muhafızlar'ın ibadet edebilmesi için Papa V. Pius tarafından inşa edilmiştir. Bu kilise Roma'da İsviçre ulusal kilisesi olarak kabul edilir. Şapel, her gün İsviçreli Muhafızlar'ın kışlalarından Portone di Bronzo'ya giderken ki güzergâh üzerinde bulunmaktadır. Muhafızlar, kiliseye gece ve gündüzleri girebilirler. Muhafızlar, vaftiz ve evlenme törenlerini Aziz Anna Kilisesi'nin papazının izniyle yapabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Aya Dimitri Kilisesi</span> Yunanistanın Selanik şehrinde bir kilise

Aya (Aziz) Dimitri Kilisesi, Selanik’te şehrin koruyucusu Selanikli Aziz Dimitri’ye adanmış Bizans devrinden kalma kilise.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Pavlus Kilisesi (Tarsus)</span> Mersin illinin Tarsus ilçesindeki tarihî kilise

Aziz Pavlus Kilisesi veya Aziz Paulos Anıt Müzesi, Mersin ilinin Tarsus ilçesinde yer alır. Geleneğe göre Aziz Pavlus Kilisesi'nin inşa tarihi 1102'dir, ancak mevcut yapı, kubbesiz bir bazilika, çok daha sonra Ortodoks Arap - Rum Cemaati tarafından 1862'de inşa edildi. Rum Kırımı ve Mübadele sorunu'ndan dolayı kilisenin cemaati yok olmuştur ve ziyaretçilerinin sayısı azalmıştır. 1992-1993 yıllarında ise Vatikan tarafından Aziz Pavlus Sempozyumu ve Ayini düzenlenmiştir. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen kilise, hac yeri olarak ziyaret edilmektedir. Bina toplam alanı 460 m2 dir. Yapı malzemesi genellikle kesme taş olup iç boyutlar 19.30 m × 17.50 m dir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Pavlus Ortodoks Kilisesi</span>

Aziz Pavlus Ortodoks Kilisesi Antakya'da bulunan kilisedir. Antakya'daki Hürriyet Caddesi'nde yer alan Ortodoks Kilisesi, 1860'larda inşa edilmeye başlandı. Ancak, 1872 depreminde yıkıldı. XIX. yüzyılın sonlarında yeniden inşa edilmeye başlandı ve 1900 yılında ibadete açıldı. Kilise, dikdörtgen bir plana sahip olup, sağ tarafında çan kulesi bulunmaktadır. Kilisenin avlusu oldukça etkileyici bir yapıya sahiptir ve revaklarla çevrilidir. Kilise, üç Semavi Din'in birleştiği bir yer olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Santissimo Rosario Kilisesi (İzmir)</span> İzmir, Türkiyede bir kilise

Santissimo Rosario Kilisesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir Katolik kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Pavlus Su Kuyusu</span>

Aziz Pavlus Su Kuyusu, Mersin ilinin Tarsus ilçesinde bulunan ve Hristiyan azizlerinden Pavlus'a ait olduğu öne sürülen bir su kuyusudur.

Santa Maria Draperis Kilisesi, İstanbul'da bulunan tarihi açıdan bir Latin Katolik kilisesidir. 1584’te inşa edilen bu kilise, İstanbul’un en eski faal kiliselerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı</span>

Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı 29 Haziran’da Aziz Petrus ve Aziz Pavlus’un Roma’daki şehitliğinin onuruna kutlanılan litürjik bir Hristiyan bayramıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.