İçeriğe atla

Aziz Peter ve Paul Kilisesi

Aziz Peter ve Paul Kilisesi (Lehçe: Kościół ŚŚ Piotra i Pawła) Polonya'nın Kraków kentinin Eski Kent bölgesinde 54 Grodzka Caddesi'nde bulunan bir Roma Katolik Polonya Barok kilisesidir. Józef Britius'un özgün tasarımını mükemmelleştiren Giovanni Maria Bernardoni tarafından 1597–1619 yılları arasında inşa edilmiştir. Oturma kapasitesi bakımından Kraków'un tarihi kiliselerinin en büyüğüdür. 1842'den beri Katolik All Saints cemaatine hizmet etmektedir.[1]

Tarih

Aziz Peter ve Paul Kilisesi tamamen Barok tarzında tasarlanmış Krakov'daki ilk yapı ve belki de günümüz Polonya'sındaki ilk Barok yapıdır. Cizvit tarikatı için Kral III. Sigismund Vasa (Zygmunt III) tarafından finanse edildi. Kilisenin haç biçiminde bir bazilika olarak planı İtalyan mimar Giovanni de Rossi tarafından yapılmıştır. Tasarımı ilk başta Józef Britius tarafından (1597'den itibaren) gerçekleştirildi ve daha sonra Giovanni Maria Bernardoni tarafından değiştirildi. Günümüz cephesinin son şekli, kubbesi ve Barok iç tasarımı bunları 1605–1619 yıllarında tamamlayan Giovanni Battista Trevano'ya aittir. Kilise 8 Temmuz 1635'te törenle kutsandı.[2]

1842'den bugüne kadar Roma Katolik All Saints cemaatine aittir. 1960 yılında kilise Küçük Bazilika rütbesine yükseltildi.[1]

Mimari form

Aziz Petrus ve Paul Bazilikası'nın cephesi dolomit ile yapılmıştır. Carlo Maderno tarafından yapılan Roma'daki Santa Susanna Kilisesi'ne benzer, ancak aynı zamanda Il Gesu'nun ana Cizvit kilisesinin cephesiyle benzerlikler de içerir. Nişlerinde Cizvit azizlerinin heykelleri vardır. Bunlar Dawid Heel tarafından yapılan Loyolalı Ignatius, Franciscus Xaverius, Aloysius Gonzaga ve Stanisław Kostka. Ana portalın üstünde, Burgonya'nın azizleri Sigismund ve I. Ladislaus ile Cizvit Tarikatı'nın amblemi vardır. Kilisenin kurucusu kral Sigismund III Vasa olduğu için cephenin en üst kısmı Vasa hanedanının arması ile süslenmiştir.[3] Kilisenin içi geniş, tek nefli, şapellerden oluşan iki nefli, kesişme noktasında kubbeli transeptli ve mihrap çevresinde yarım daire biçimli apsisli yarım küre tonozlu kısa dikdörtgen bir neflidir.[4]

Kilisenin önünde Kacper Bażanka tarafından tasarlanan kaidelerle kaldırılmış havarileri heykelleri vardır. Pińczów kireçtaşı ile yapılmış ve 1722'de Dawid Heel tarafından tamamlanmıştır. Bugün, asit yağmurlarından çok zarar gören orijinal 18. yüzyıl heykellerinin yerine, aynı malzemeden Kazimierz Jęczmyk tarafından yapılmış çağdaş kopyaları vardır.[1][4]

İç dizayn

İç mekanın sıva süslemeleri çoğunlukla tepe tonozlarında, yetişkin yaşamının çoğunu Polonya'da çalışarak geçiren Milano'lu Giovanni Battista Falconi'ye aittir. Presbytery'nin apsisinde, Aziz Peter ve Paul'un yaşamı ve ölümü ile Polonya'nın patronlarının heykelleri - Aziz Wojciech ve Aziz Stanisław'dan sahneler vardır.

1735'ten kalma, Józef Brodowski'nin "Aziz Petrus'un anahtarlarını veren" imajıyla Geç Barok yüksek sunak, Kacper Bażanka tarafından tasarlandı. İç kısımdaki aksesuarlar arasında, 17. yüzyılın sonlarına ait Piskopos Andrzej Trzebicki'nin bir lahiti ve Branicki ailesinin (1720-1725'ten) ve Bażanka tarafından 1716'dan Brzechffs'in kapları belirgin bir şekilde öne çıkar. İç aydınlatma, ayinlerin Barok dramatizasyonuna tabidir ve Kutsal Ayin'i kutlayan rahibe odaklanmıştır. Kubbeyi destekleyen yan sütunlar içeride tiyatro sahnesi izlenimi yaratır. 1638'de Cizvitler burada çağdaş Polonya'daki en büyük müzik topluluğu oluşturdular. Yaklaşık 80 ila 100 şarkıcı yer bu grupta aldı. Kilisenin tabanının altındaki bodrumda Rev. Piotr Skarga gömüldü. Ocak 2010'dan itibaren, Kilise'nin tonozlarında Ulusal Panteon'un yaratılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.[5][6]

  • Ana sunak
    Ana sunak
  • Aziz heykelleri
    Aziz heykelleri
  • Nef
    Nef
  • Dış cephe
    Dış cephe
  • Kilise orgu
    Kilise orgu

Foucault sarkacı

Her Perşembe Kilisenin içinde, Polonya'daki en uzun Foucault sarkacının (46,5 m) gösterileri düzenlenir ve Dünya'nın dönüşünün popüler gösterimi burada sergilenir. Adını Fransız fizikçi Léon Foucault'dan alan deney düzeneği herhangi bir dikey düzlemde sallanabilen uzun bir sarkaçtan oluşur. Bu deney düzeneği Dünya'nın hareketinin basit ve görülmesi kolay bir kanıtıdır.[7][8][9] Sarkaç ağırlıkları 25 kg'dır ve zeminde bir saat kadranını işaretleyen kırmızı lazer ile donatılmıştır.[10]

Sarkaçın kilisedeki tarihi birkaç on yıl uzunluğundadır. İlk kez, 1949'da profesör Kordylewski ve Horbacki'nin girişimiyle asıldı. 1991 yılında Mikołaj Kopernik'in şehre gelişinin yıldönümünde tekrar sergilendi. Ancak, iki yıl sonra yapılan tadilatlar sarkacın indirilmesini gerektirdi. 2000 yılında, Jagiellonian Üniversitesi'nde gök bilimci olan Dr Henryk Brancewicz, yerel bir kişinin dışarıdan tırmandığını ve ipi kubbenin teleskopuna tekrar astığını söyledi.[11][12]

Aziz Peter ve Paul Kilisesi'nde gömülü önemli insanlar

Aziz Peter ve Paul Kilisesi Polonya'nın Ulusal Panteonlarından birine (Panteon Narodowy), mezar yerleri ile birlikte ev sahipliği yapmaktadır. Burada sanat, kültür ve bilim alanları temsil edilir. Panteonun inşası ile ilgili çalışmalar Ekim 2010'da başladı ve kompleksin ilk bölümünün resmi açılışı, kalıntıları kilisenin mahzenlerinden birinde tutulan Piotr Skarga'nın ölümünün 400. yıldönümünde 2012'de gerçekleşti.[13]

Panteonda defnedilen kişiler şunlardır:

  • Piotr Skarga, (1536-1612), Cizvit vaiz
  • Andrzej Trzebicki, (1607-1679), soylu ve rahip
  • Witold Szeliga Bieliński, (1818-1833), asilzade
  • Sławomir Mrożek (1930-2013), oyun yazarı ve karikatürist
  • Karol Olszewski, (1846-1915), kimyager
  • Marian Rejewski, (1905-1980), matematikçi ve kriptolog
  • Jerzy Różycki, (1909-1942), matematikçi ve kriptolog
  • Zygmunt Wróblewski, (1845-1888), kimyager
  • Henryk Zygalski, (1908-1978), matematikçi ve kriptolog

Ayrıca bakınız

  • Erken modern dönem kubbelerinin tarihi
  • Krakov Kiliseleri
  • Cizvit sitelerinin listesi

Dipnotlar

  1. ^ a b c "Parish history". Internet service of the Catholic Congregation of All Saints in Krakow. 8 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.   (Lehçe)
  2. ^ "History of Saints Peter and Paul Church with gallery of photographs". 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.   (Lehçe)
  3. ^ "Church of Saints Peter and Paul". Krakow.wiki (İngilizce). 28 Kasım 2016. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2019. 
  4. ^ a b "Saints Peter and Paul Church virtual tour". 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.   (Lehçe)
  5. ^ "W Krakowie powstanie jednak Panteon Narodowy?". 31 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.   (Lehçe)
  6. ^ "Miejsce pod Panteon Narodowy już prześwietlone". 4 Ocak 2010. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.   (Lehçe)
  7. ^ "Parafia Wszystkich Świętych w Krakowie (All Saints Parish official website)". 8 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2011.   (Lehçe)
  8. ^ Foucault’s Pendulum at ITOTD.com 12 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. November 8, 2004.
  9. ^ "Le pendule de Foucault perd la boule." 10 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Lexpress.fr  (Fransızca)
  10. ^ "Krakow page: What to see and do". Steve's Travel Guides. 19 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011.  (İngilizce) (Lehçe)
  11. ^ "Noc Naukowców i wahadło Foucaulta". Moje Miasto MM Krakow.pl. 8 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  12. ^ "Co się buja w Krakowie? Doświadczenie z wahadłem Foucaulta w Kościele św. św. Piotra i Pawła". Tomasz Lewicki page. 9 Şubat 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011.  (Lehçe)
  13. ^ "Pierwsza część Panteonu Narodowego otwarta. Kto w niej spocznie?". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 

Kaynaklar

50°03′23.8″K 19°56′17.8″D / 50.056611°K 19.938278°D / 50.056611; 19.938278

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Ioannes Paulus</span> 264. Katolik Kilisesi papası (1920-2005; pd. 1978-2005)

II. Ioannes Paulus, Türkçe II. Yuhanna Pavlus, kaynaklardaki yaygın adıyla II. Jean Paul, ya da doğum adıyla Karol Józef Wojtyła, Katolik Kilisesi'nin Polonya kökenli ilk papası.

<span class="mw-page-title-main">Gian Lorenzo Bernini</span> İtalyan heykeltıraş, mimar ve ressam (1598-1680)

Gian Lorenzo Bernini, İtalyan heykeltıraş ve mimar. 17. yüzyıl Romasında, Barok tarzında çalışan bir heykeltıraştı.

<span class="mw-page-title-main">Caravaggio</span> ışık-gölge kullanımıyla tanınan İtalyan ressam (1571-1610)

Michelangelo Merisi da Caravaggio, İtalyan ressamdır. Roma, Napoli, Malta ve Sicilya'da çalışmıştır. Barok sanat akımının ilk büyük sanatçısıdır. Güçlü ışık-gölge kullanımı ve resimsel düzenlemeyi dramatik bir açıdan ele alışıyla barok sanatının en özgün uygulayıcılarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Petrus Bazilikası</span> Romada bazilika

Aziz Petrus Bazilikası veya San Pietro Bazilikası Roma'daki en büyük 4 bazilikadan ikincisidir. Vatikan'daki en göze çarpan binadır. Kubbesi ile Roma'nın silüetindeki en önemli parçalardan biridir. Hıristiyanlığın en büyük kilisesidir. 23.000 m² arazi üzerine kuruludur. 60.000 kişilik kapasitesi vardır. İstanbul'un Fethi'nden sonra, Kızıl Elma'nın, Roma'da bulunan Saint-Pierre Kilisesinin mihrabındaki altın top olduğu ileri sürülmüştür. Yapının inşaatına 18 Nisan 1506 tarihinde başlanıp 1626 yılında inşaat tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Barok mimari</span> mimari bir akım

Barok mimari, 16. ve 18. yüzyıllarda gelişen ve müzik, resim ve edebiyat alanından sonra mimaride de kendine önemli ölçüde yer edinen akımdır. İtalyan kiliselerinde gücünü tanrı ve mitoloji taslaklarından alan ve işlemeli duvarlar, görkemli bahçelerle donatılmış mimari yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sassari</span> Sassari iline bağlı komün (Sardinya, İtalya)

Sassari, İtalya'nın ana yarımadası batısında Akdeniz'de bulunan bir ada olan Sardinya Adası'nın kuzey-batısında ama sahilde bulunmayan bir kent ve aynı adlı Sassari ilinin merkezidir. Sassari belediyesi sınırları içinde nüfus 127 637 kişi ve varoşlarıyla metropoliten bölgede yaklaşık 300.000 kişi olup böylece Sassari Sardinya Özerk Bölgesi bölgesinin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ragusa, İtalya</span> Ragusa iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Ragusa, İtalya'nın coğrafi olarak güneyinde Sicilya Özerk Bölgesi'nde tarihi bir şehir ve idâri bakımdan bir komün olup, Ragusa ili'nin merkezi şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Barbara Kilisesi, Kutná Hora</span>

Azize Barbara Kilisesi, Kutná Hora'da (Bohemya) bir katedral tarzında bir Roma Katolik kilisesidir ve bazen Azize Barbara Katedrali olarak bilinir. Orta Avrupa'daki en ünlü Gotik kiliselerden biridir ve UNESCO Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Küçük Polonya'daki Ahşap Kiliseler</span> Polonyadaki Dünya Mirası alanları

UNESCO Dünya Mirası Alanı Güney Aşağı Polonya ve Alt Karpatya Ahşap Kiliseleri, Gorlice, Nowy Targ, Bochnia kontlukları ile Brzozów Kontluğu'nda ; Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Dolna ve Sękowa'da bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Azize Meryem Bazilikası (Kraków)</span> Krakówda bir kilise

Azize Meryem Bazilikası, Polonya'nın Kraków şehrinin Ana Meydan'ında yer alan tuğla Gotik bir kilisedir. Temelleri 13. yüzyılın başına tarihlenen kilise, 14. yüzyılda inşa edildi. Polonya'daki Gotik yapıların en iyi örneklerinden biridir. Kilisenin yüksekliği 80 metre olup sunağının arkasında yer alan ve Veit Stoss tarafından yapılan ahşap oyma eser dünyanın en büyük Gotik sunak arkası eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Peter and Paul Katedrali (Kazan)</span>

Aziz Peter ve Paul Katedrali, Tataristan, Kazan'da bulunan bir Rus Ortodoks kilisesidir. Naryshkin Barok tarzı yapılar arasında yer alan ünlü kiliselerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Dominik Kutsal Teslis Bazilikası</span> Krakówda kilise

Dominik Kutsal Teslis Bazilikası, Polonya'nın Kraków şehrinde yer alan Dominikan Tarikatı'nın gotik bir kilisesi ve manastırıdır. Tarihi 1223 yılına kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Sümbül</span>

Aziz Sümbül, Polonya'daki kadın manastırlarında reform yapmak için çalışan Polonyalı bir Dominikan rahibi ve misyoneriydi. Ayrıca Kutsal Çalışmalar Doktoru idi, Paris ve Bologna'da eğitim gördü.

<span class="mw-page-title-main">Wawel Katedrali</span>

Wawel Kalesi Aziz Stanislaus ve Wenceslaus Kraliyet Katedral Bazilikası bilinen adıyla Wawel Katedrali Polonya'daki Wawel Kalesi'nde bulunan Roma Katolik Kilisesi bağlı Kraków Başpiskoposluğunun katedralidir. 900 yıldan daha eski olan katedral Polonya ulusal kutsal alanıdır ve geleneksel olarak Polonya hükümdarlarının taç giyme yeri olarak hizmet etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Nikolaos Kilisesi (Malá Strana)</span> Pragın Malá Strana adlı küçük kasabasında bulunan Barok mimarisiyle yapılmış bir kilise

Aziz Nikolaos Kilisesi Prag'ın Malá Strana adlı küçük kasabasında bulunan Barok tarzda yapılmış bir kilisedir. 1704-1755 yılları arasında, daha önce 13. yüzyıldan kalma ve yine Aziz Nikolaos'a adanmış olan Gotik tarzdaki bir kilisenin bulunduğu yerde inşa edilmiştir. Prag Barok mimarisinin en büyük örneği olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Maria Bernardoni</span>

Giovanni Maria Bernardoni (1541-1605), İtalyan mimar. Polonya ve Litvanya Büyük Dükalığı'nda barok yapıtlar vermiş ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Piotr Pawlukiewicz</span>

Piotr Pawlukiewicz Polonyalı bir Roma Katolik rahibi, teoloji doktoru, vaiz ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı</span>

Aziz Petrus ve Pavlus Bayramı 29 Haziran’da Aziz Petrus ve Aziz Pavlus’un Roma’daki şehitliğinin onuruna kutlanılan litürjik bir Hristiyan bayramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kraków Havalimanı</span>

Kraków John Paul II Uluslararası Havaalanı Kraków yakınlarında Balice köyünde, Güney Polonya'da şehir merkezinin 11 kilometre (6,8 mi) batısında bulunan uluslararası bir havaalanıdır. Yıllık hizmet verilen yolcu hacmi bakımından ülkenin en işlek ikinci havalimanıdır. Havaalanı, adını Papa II. John Paul'den almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.