Göreme'deki kiliseler listesi, Türkiye'deki Nevşehir şehrinin bir beldesi olan Göreme'de bulunan ilk Hristiyanlar tarafından inşa edilen kiliseleri kapsar.
Bizans mimarisi, Bizans İmparatorluğu mimarisidir. İmparatorluk, Büyük Konstantin, Roma İmparatorluğu başkentini Roma'dan Byzantion'uma doğuya taşıdığı 330 yılından sonraki Roma İmparatorluğu'nun sanatsal ve kültürel varlığını adresler. Byzantion, "Yeni Roma", sonradan Konstantinopolis ismini almıştır, bugün İstanbul olarak adlandırılmaktadır. İmparatorluk, bir Milenyumdan fazla yaşamış, Avrupa'da Orta Çağ ve Rönesans mimarlığını etkin şekilde etkilemiş, 1453 yılında İstanbul'un fethinden sonra Osmanlı mimarisini etkilemiştir.
Matka Makedonya'nın başkenti Üsküp'ün batısında bulunan bir kanyondur. Yaklaşık 500 hektar alan kaplayan Matka, Kuzey Makedonya'nın en popüler açık hava istikametlerinden biridir ve ayrıca içinde birkaç manastır bulunur. Matka Kanyonu içindeki Matka Gölü ülkedeki en eski yapay göldür.
Marko Manastırı, Kuzey Makedonya'da, Üsküp'ün güneybatısında, şehre yaklaşık 18 km uzaklıktaki Markova Sušica köyünde bulunan manastırdır. Manastırın inşasına Sırp Kral Vukašin önderliğinde 1345 yılında başlanmış olsa da, içindeki freskler dönemde yaşanan Osmanlı akınları ve iç karışıklıklar nedeniyle oğlu Prens Marko tarafından yaklaşık 30 yıl sonra tamamlanabilmiştir. Manastırın Katholikon'u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastır kompleksinin merkezini oluştur.
Raška mimari okulu , Raška stili ya da kısaca Raška okulu olarak da bilinir, 1170-1300 yılları arasında Orta Çağ Sırbistan'ında Nemanjić hanedanı döneminde ortaya çıkıp gelişen ve çoğunlukla dini mimaride kendini gösteren okuldur.
Vardar mimari okulu, kısaca "Makedon okulu" ya da "Vardar stili" olarak da bilinir.
Aziz Panteleimon Kilisesi Makedonya Üsküp yakınlarında bulunan 12. yüzyıla ait bir Bizans kilisesidir. Hristiyan azizlerinden Panteleimon'a adanan kilise, Komnenos Hanedanı döneminde inşa edilen yunan haçı planlı kiliselere iyi bir örnek teşkil etmektedir.
Aziz Georgij Kilisesi, Kuzey Makedonya'ndeki Kumanova'nın Staro Nagoričane köyünde bulunan bir Makedon Ortodoks kilisesidir.
Lesnova Manastırı ya da resmi adıyla Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı Orta Çağ Makedonya'sının en önemli anıtlarından biridir. günümüze ulaşan yapı bir 14. yüzyıl bir Sırp soylusu olan Jovan Oliver tarafından yaptırılmıştır. Manastırın katholikonu genel olarak iyi korunmuş freskleri ile ünlüdür ve bugün hala Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.
Aziz Giorgi Kilisesi Makedonya'da Kurbinovo mercinde Prespa Gölü kenarında, Baba Dağı'nın eteklerinde bulunan bir Bizans kilisesidir. Kazıların gösterdiğine göre kilise 12. yüzyılda bir yerleşim alanı içinde bulunmaktaydı. Ancak bu yerleşim 18. yüzyılda terkedilmiş, halk günümüzde Kurbinovo olarak bilinen, kiliseden yaklaşık 2 km uzaklıkta bulunan köye yerleşmiştir. Kilise 303 yılında Nikomedia'da öldürülen Yorgi'ye adanmıştır. 19. yüzyılda çeşitli restorasyonlar geçiren kiliseye 20. yüzyılın başlarında ahşap bir tavan ve sundurma eklenmiştir.
Michael Astrapas ve Eutychios en parlak dönemlerini 1294 1317 tarihleri arasında yaşayan Selanikli kilise ve ikon ressamlarıdır. Sırp imparatoru Stefan Milutin döneminde Makedonya'ya davet edilmiş ve kiliseleri fresklerle süslemeleri görevi verilmiştir. Ressamların çalıştığı kiliselerden bazıları şunlardır;
- Ohrid Aziz Klement Kilisesi (1294–1295)
- Aziz Niketas kilisesi
- Prizren Ljeviša Kutsal Bakire Kilisesi (1307)
- Aziz Georgij Kilisesi (1317)
Plaoşnik Kuzey Makedonya Ohri ilinde bulunan bir arkeolojik bölge. Bulgar Çarı Samuel tarafından yaptırılan kaleden yaklaşık 250 metre uzaklıktadır.
Aziz Yuhanna Kilisesi Kuzey Makedonya'nın Ohri ilinde Kaneo sahilindeki sarp kayalık üzerinde Ohri gölüne hakim bir arazide bulunan bir Makedon Ortodoks kilisesidir. Aziz ve Havari Yuhanna'ya adanan kilisenin ne zaman inşa ettirildiği bilinmezken, kilise mülklerinin yazıldığı bir belge sonucu 1447 yılı öncesinde inşa edilmiş olabileceği kabul edilir. Arkeologlar kilisenin Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişinden kısa bir dönem önce inşa edilmiş olabileceğini düşünmektedirler. 1964 yılında yürütülen restorasyon çalışmaları sırasında kubbesinde bulunan bazı freskler keşfedilmiştir.
Aziz Jovan Bigorski Manastırı Makedonya'nın batısında Debre ve Gostivar şehirlerini bağlayan karayolunun yakınında bulunan bir Makedon Ortodoks manastırıdır.
İprari Başmelekler Kilisesi veya yerel olarak bilindiği adıyla Tarngzel, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesine bağlı İprari köyünde bulunan bir 11. yüzyıl kilisesidir. Köy, tarihi ve kültürel yayla bölgesi Svaneti'nin parçasıdır. Mimari olarak sıradan bir salon kilisesi olan İprari, Orta Çağ Gürcü anıtsal sanatının en önemli eserlerinden biri olan ve 1096'da Tevdore tarafından boyanmış bir dizi freski içermektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Laşthveri Başmelek Kilisesi ya da bilinen diğer adıyla Taringzel Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Mimari olarak dikkat çekici olmayan salon kilisesinin en belirgin özelliği, 14 ve 15. yüzyıla tarihlenen, hem iç hem de dış duvarlara boyanmış bir dizi fresktir. Portreler ve dini sahnelerin yanı sıra, fresklerde Amiran ve Darecaniani'nin destansı aşk hikâyesinin ender görülen bölümleri de tasvir edilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Kala Aziz Cyricus ve Julitta Kilisesi, ayrıca yerel olarak bilindiği adıyla Lagurka (ლაგურკა), Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kilisesidir. Kilisenin bulunduğu alan, Lagurka'nın başlıca Hristiyan tapınağı olarak kabul edildiği tarihi, kültürel ve dağlık Yukarı Svaneti bölgesinin bir parçasıdır. Lagurka adı, "Cyricus" adının Svancasından türemiştir. Orta Çağ anıtsal Gürcü sanatının tepe noktalarından olan yapı, 1111-1112'de Tevdore tarafından boyanmış fresklerle bezenmiş bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Nakipari Aziz Yorgi Kilisesi, ayrıca yerel olarak bilindiği adıyla Cgrag (ჯგრაგ), Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kilisesidir. Bölge, tarihi ve kültürel, dağlık Yukarı Svaneti bölgesinin parçasıdır. Cgrag adı, Svancada "Yorgi" anlamına gelen bir kelimeden türemiştir. Yapı, 1130'da Tevdore tarafından boyanmış fresklerle bezenmiş bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Panagia tou Mutulla Kilisesi (çev. 'Mutulla'lı Kutsal Meryem Kilisesi', Kıbrıs'ta, Lefkoşa'daki Marathasa vadisinde, Trodos sıradağlarının merkezindeki Mutulla köyünde bulunan dört yüzlü tek nefli bir Bizans kilisesidir. Kilise, 1985'ten beri UNESCO Dünya Mirası alanı "Troodos Bölgesindeki Duvar Kiliseleri"nin bir parçasıdır. Panagia tou Mutulla Kilisesi'ndeki freskler, Kıbrıs'ta yer alan freskler arasında günümüze ulaşan 13. yüzyıl eserlerinden tek kesin tarihli eseridir.
Aziz Nicetas Kilisesi, Banjane köyünde, Čučer-Sandevo ve Gornjane köylerinin ortasında bulunan bir Orta Çağ Doğu Ortodoks kilisesidir. bu nedenle Čučer'de sıklıkla Aziz Nicetas olarak da anılmaktadır. Kilise ve tüm köyler Kuzey Makedonya'nın Čučer-Sandevo belediyesinin bir parçasıdır. Kilise günümüzde Ohri Başpiskoposluğunun Üsküp piskoposluğuna aittir.
Kuzey Makedonya
